TÜRKIYE’DE REKLAM AHLÂKI

İLKE
TÜRKİYE’DE REKLAM AHLÂKI: SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Reklam ve ahlâk kelimelerinin yan yana kullanılması pek çok insan tarafından şaşırtıcı
bir durum olarak karşılanmaktadır. Araştırma sırasında edinilen gözlemlerden hareketle
çoğu insanın, reklam ve ahlâkın bir arada bulunması fikrini düşünmedikleri söylenebilir.
Toplumu dönüştürme gücü olan ve medyayı da kullanan reklamların ahlâki olabilmesi
için bir düşünsel dönüşüme ve bir dizi uygulamaya ihtiyaç bulunmaktadır. Bu çalışmada
reklam ile ahlâkın bir arada bulunabilecek, birbirini tamamlayan iki parça olduğu düşüncesinden
hareket edilmektedir. Uygulamalar bu araştırmayı inceleyen kamu yönetimleri,
sivil toplum kuruluşları, dernekler ve girişimciler tarafından geliştirilebilecektir.
Çalışma başlangıçta daha mütevazi bir çalışma olmak üzere tasarlanmıştı. Ancak çalışma
ilerledikçe konunun derinliği, güncelliği ve önemi çalışmayı genişletmiştir. Bu
hâliyle de çalışma içinde bulunması gerektiği düşünülebilecek, ancak çalışma içinde
yer almayan “reklam ve ahlâk kavramları birlikte ele alındığında değinilmemiş pek çok
konu” bulunabilecektir. Çalışmanın reklam ve ahlâk konusundaki her türlü konuyu ele
aldığı iddiasında değiliz. Ancak reklamcılık alanına eleştirel bir bakış sunmanın sektör
açısından faydalı olacağı kanaatini taşıyoruz. Çünkü “uzun vadede dürüstler kazanır”
düşüncesinin iş dünyasının her alanında olduğu gibi reklamcılık sektöründe de geçerli
olduğuna inanıyoruz. Eksikleri ile birlikte bu çalışmanın reklamcılık sektörüne ve ülkemiz
toplumsal yaşamına olumlu katkılar sunması dileğimizdir.
Bu çalışmayı yaparken anket formu ile kanaatlerini belirten katılımcıların dışında onlarca
kişi de çalışmanın olgunlaşmasına şu ya da bu şekilde katkı sağlamıştır. Burada
hepsinin ismini anmak oldukça zordur. Çünkü araştırma süresi boyunca araştırmacılar
olarak biz, bu konuyu gündemde tutarak mümkün olduğunca çok kişi ile görüş alışverişinde
bulunduk. Çocuklar, iş adamları, yetişkinler, reklamcılar, yazarlar, yetkililer, akademisyenler
gibi oldukça farklı kitlelerden insanların görüşlerinden yararlandık. Burada
ismini anmadığımız ancak bize önemli katkılarda bulunan herkese teşekkür etmek
isteriz. En başta İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği ve Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlâkı
Derneği (İGİAD) araştırmanın yapılması için gerekli maddi kaynağı ve motivasyonu
sağlayarak bu çalışmayı yapmamız için bizi destekledi ve teşvik etti. Çalışma sırasında
somut katkıları olan ve çalışma sırasında işbirliği yaptığımız İLKE derneği çalışanları Süleyman
Güder, Yusuf Enes Sezgin, Kübra Bilgin, Selim Vatandaş’a; mülakatlarıyla ve açık
fikirleriyle bizi aydınlatan reklamcılık sektörü temsilcileri İlhan Soylu, Ali Erişti, Ali İhsan
Çıldır, Hasan Akkaya, Ahmet Taşpınar, Dilek Erkol’a; görüş alışverişinde bulunarak bizi
destekleyen ve öneriler getirerek çalışmanın daha rafine haline gelmesini sağlayan değerli
akademisyenler Ömer Torlak, Osman Çevik, Mete Çamdereli, Ercan Gegez, Remzi
12