TÜRKIYE’DE REKLAM AHLÂKI

GİRİŞ VE YÖNTEM
İdeolojik çağrışımlar kullanma 2,82 0,95
Reklamlarda kullanılan dinî unsurlar 2,79 1,00
Daha çok tüketimi özendirme 2,79 1,02
Milliyetçilik duygularının kullanılması 2,66 1,03
İsim vermeden diğer ürünlerle karşılaştırma yapılması 2,66 1,01
Duygusallığı (annelik duygusu gibi) kullanma 2,59 1,03
Reklamlarda abartı kullanılması 2,51 0,97
İçinde çocuk olan reklamlar 2,46 1,00
Yukarıda yer alan tabloda da görülebileceği gibi, tüketicilerin ahlâki bakımdan en
duyarlı oldukları konular sıralamasında ilk sırada yanıltıcı bilgiler kullanma (aldatma),
sonrasında cinselliğin kullanılması gelmektedir. Ortalamalar düştükçe tüketicilerin o
konuyla ilgili rahatsızlık düzeyleri, başka bir deyişle ahlâki duyarlılıkları azalmaktadır.
Tüketicilerin en az rahatsız oldukları ve dolayısıyla en az duyarlı oldukları konular reklamlarda
duygusallığın kullanılması, abartının kullanılması ve reklamlarda çocukların
yer almasıdır. Standart sapmalarla ortalamalar birlikte ele alındığında standart sapmaların
yüksek oluşundan dolayı tüketicilerin o konular hakkında bir görüş birliği içinde
olduklarını söylemek mümkün görünmemektedir.
Tüketiciler, haksız rekabet ve olumsuz dil kullanılan reklamlar, sağlığa zararlı ürünlerin
reklamları, toplumun sahip olduğu değerlerle çatışan, lüks yaşam tarzını özendiren ve
bilinçaltına yönelik mesajlar veren reklamlar hakkında da yüksek duyarlılığa sahiptir.
Reklamlarda korkutucu unsurların kullanılması, ideolojik mesajların verilmesi, tüketimin
artırılması, dinî unsurların kullanılması, ürünü kullanmayan ünlülerin reklamlarda
yer almasını da düşük düzeyde de olsa rahatsız edici bulmaktadırlar.
29