HAZAR WORLD - SAYI: 37 - ARALIK 2015

www.hazarworld.com
G20 geliyordu. Ancak 10 Ekim’de Ankara’da
Zirvesi’nde ön plana çıkacak konulara
dair zirve öncesinde farklı senaryolar
vardı. Mülteci krizi bunların başında
ve 13 Kasım günü Paris’te yaşanan terör olayları G20 ülkelerinin
liderleri ile birlikte bütün dünyanın gözünü terör
konusuna çevirdi. Zaten mülteci krizinin bu denli derinden
yaşanmasının temel kaynağı da terör. Dolayısıyla dünyamızı
tehdit eden özellikle IŞİD terörüne ilişkin neler yapılabileceği
zirve görüşmelerinin ana konusu oldu. Liderler konu
ile ilgili çok önemli bir bildirge yayınladılar. Bu bildirgenin
özellikle ilk dört maddesi oldukça önemli. Çünkü bu maddelerde
özellikle teröre karşı birlik ve beraberlik halinde
olunacağı, hangi gerekçe ile olursa olsun terörün meşru
görülemeyeceği ve herhangi bir din ya da ırk ile ilişkilendirilemeyeceğine
yer verildi. G20’nin en önemli misyonu olan
küresel ekonomiyi güçlendirme ve sürdürülebilir büyüme
ile kalkınmayı sağlamaya yönelik sürdürülen uğraşlar için
dünyanın daha güvenli bir hale gelmesi şart. İşte bu yüzden
küresel ekonomiyi tehdit eden faktörlerin bir an evvel ortadan
kaldırılması gerekiyor.
G20 Zirvesi’nde üzerinde durulması gereken bir diğer
önemli konu ise liderler arasında Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in de yer alıyor olmasıydı.
Bilindiği üzere dönem başkanı olan Türkiye’nin üye olmayan
bir ülkeyi de zirveye davet etme hakkı bulunuyordu.
Türkiye bu hakkı manevi ve ekonomik bağları bulunan
Azerbaycan için kullandı. Son 20 yılda büyük kalkınma
elde eden ve Güney Kafkasya bölgesinin gelişimine katkıda
bulunan, ayrıca stratejik projelerde ülkemizin başlıca ortağı
konumunda bulunan bir Azerbaycan söz konusuyken
elbette olması gereken Azerbaycan’ın davet edilmesiydi ve
Azerbaycan da böylece karar mekanizmasının içinde yer
aldı. Gözlemlendiği üzere dünyanın ticaret merkezi Orta
Asya’ya doğru kayıyor ve özellikle Hazar Bölgesi bu eksende
çok önemli bir rol oynuyor. Enerji ve ticaret yollarına ev
sahipliği yapan Hazar Bölgesi’ni temsilen Azerbaycan’ın da
G20’de yer alması G20’nin Hazar’a açılması olarak da değerlendirilebilir.
HAZAR’IN KAPISI G20’YE AÇILDI
Hazar Bölgesi’nin uluslararası entegrasyonunda kilit ülke
konumunda olan Azerbaycan’ın liderler zirvesine katılması
açıkça bu ülkenin dünyadaki otoritesinin arttığını ve önümüzdeki
dönemde daha da artacağını gösteriyor. Azerbaycan’ın
sahip olduğu bu potansiyelin de zirve esnasında diğer liderler
tarafından yakından görülmesi ülke için önemli bir fırsat oldu.
Özellikle Azerbaycan’ın enerji konusundaki öneminin zirvede
ön plana çıktığını söyleyebiliriz. Avrupa Birliği’nin 250 ortak
çıkar projesinin içerisinde bulunan Güney Gaz Koridoru’na
kaynaklık yapan Azerbaycan doğal gazı Avrupa’nın enerji
arz güvenliğini sağlarken Azerbaycan’ın da dünya piyasasına
açılması için önemli bir fırsat. Öte yandan Aliyev’in liderlere
hitaben yaptığı konuşmada Azerbaycan’ın ekonomik olarak ne
kadar büyüdüğünün ve geliştiğinin takdiminden önce ne kadar
demokratik bir ülke haline geldiğinin vurgulanması dikkat
Enerji ve ticaret yollarına ev
sahipliği yapan Hazar Bölgesi’ni
temsilen Azerbaycan’ın da G20’de
yer alması G20’nin Hazar’a açılması
olarak değerlendirilebilir.
çekici. Aliyev’in kısa sürede çok partili parlamenter düzene geçildiği
ve kuvvetler ayrılığının sağlanması ile konuşmasına başlaması,
yapılan ve yapılacak yatırımların teminatının hukukla
korunacağı mesajını verdi. 20 yıldır İngiltere’nin Azerbaycan’da
yatırımlarının artarak devam etmesi de Aliyev’in sözlerinin
hayata geçirildiğinin önemli bir kanıtı. Enerji bölgelerinde
yaşanan çatışmalar da göz önünde bulundurulduğunda güvenli
ve kesintisiz arzın temini için Azerbaycan’ın doğru bir adres
olduğu hiç şüphe götürmüyor.
Öte yandan Aliyev liderlere çok önemli bir konuyu anımsattı.
Ermenistan’ın 24 yıldır Azerbaycan topraklarının yüzde
20’sini işgal altında tuttuğunu liderlere aktaran Aliyev,
Azerbaycan ekonomisinin buna rağmen büyük bir gelişme
gösterdiğinin de altını çizdi. Evet, çok uzun zamandır topraklarının
bir kısmı işgal altında olan Azerbaycan yine de
istikrar sağlamış bir model ülke olarak hepimizin incelemesi
ve örnek alması gereken bir yerde duruyor.
G20 LİDERLERİ ALİYEV’İ DİNLEDİ
Terörün damga vurduğu G20 Zirvesi’nde Aliyev’in kendi
topraklarındaki işgali de gündeme getirmesi liderlere
verilen önemli bir mesajdı. Bu mesaj sınır güvenliğinin,
toplumların güvenliğinin sadece Fransa özelinde değil her
ülke için sağlanıyor ve destekleniyor olması gerektiğini belirtiyordu.
Sınır ihlalleri, işgaller ve terör apaçık bir şekilde
küresel ekonomiyi tehdit ediyor. Ekonominin küreselleştiği
bir dünyada terörün de küreselleşmemesi beklenemez.
Artık terör o kadar küresel bir hale geldi ki oluştuğu bölgeden
kilometrelerce ötesini de çok hızlı bir şekilde tehdit
edebiliyor. O nedenle Aliyev’in toprak bütünlüğü konusunu
liderlere taşıması oldukça önemli. Sürdürülebilir küresel
ekonomi için bir araya gelen liderler bu hedefi yerine getirebilmek
adına dünya barışının nasıl sağlanacağına kafa yormaları
gerektiğini anladılar. Türkiye’nin de özellikle enerji
anlamında çok önemli bir ortağı olan Azerbaycan’ı liderler
zirvesine davet etmesi bölge barışının daha güçlü bir şekilde
tesis edilerek ekonomik gelişmeyi tehdit etmemesini
istiyor olmasından ileri gelebilir. Çünkü Azerbaycan Devlet
Petrol Şirketi SOCAR’ın Türkiye’deki yatırımları Petkim ve
TANAP, Türkiye’yi geleceğe taşıyacak. Bu bağlamda, stratejik
bir ortak olan Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünün
sağlanması Türkiye için de acil çözülmesi gereken bir konu.
G20 liderleri de bunu Aliyev’den de dinleyerek ikna oldular
ya da ikna olma yolunda bir adım daha attılar.
HAZAR WORLD
23