Стрессийг зохицуулах

МОДУЛЬ 7: СЭДЭВ 4
СТРЕССИЙГ ЗОХИЦУУЛАХ БОГИНО ХУГАЦААНЫ АРГА
ТУХАЙН СЭДВИЙН ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ
• Стрессийг зохицуулах богино хугацааны арга нь хүний мэдэрч байгаа стрессийн шинж
тэмдгийг бууруулдаг ч стрессийн шалтгаанд огт нөлөөлөхгүй.
• Стрессийг зохицуулах богино хугацааны аргыг хүний эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөөгөөр нь
эерэг ба сөрөг нөлөөтэй гэж ангилдаг.
• Стрессийг зохицуулах богино хугацааны эерэг арга нь стрессийн нөлөөг аюулгүй, зүй
зохистой аргаар бууруулдаг.
• Стрессийг зохицуулах богино хугацааны сөрөг нөлөөтэй арга нь тухайн хүнд болон бусад
хүнд аюултай хор нөлөө үзүүлж, хүндрэл үүсгэхийн дээр бүр удаан хугацааны стресс
үүсгэж, хэзээ ч зохицуулах боломжгүй нөхцөл байдалд хүргэж болзошгүй.
СУРГАЛТЫН ЯВЦ
ЗОРИЛГО
Суралцагчид стрессийг зохицуулахад ашигладаг богино хугацааны зарим аргыг судалж,
эдгээр аргын эерэг болон сөрөг нөлөөг тодорхойлохын зэрэгцээ стресс зохицуулах хувийн
хөтөлбөрийг боловсруулна.
ЗОРИЛТ
Суралцагчид дараах мэдлэг, чадвартай болсон байна. Үүнд:
• Стрессийг зохицуулах богино хугацааны аргыг тодорхойлж, тайлбарлах.
• Стрессийг зохицуулах богино хугацааны арга нь стрессийн нөлөөг хэрхэн бууруулдгийг
тайлбарлах.
• Стрессийг зохицуулах богино хугацааны эерэг аргаас хэрэглэж ашиглах чадвартай
болох.
Бэлтгэх зүйл
• Том цаас, эсвэл самбар.
• Самбарын үзэг, эсвэл шохой.
• Хоосон карт буюу жижиг цаас – 20 ширхэг.
• “Стрессийн бүдүүвч: Ажил ихтэй байхад” (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 4.1) – том үзүүлэн болгон
хувилсан эсвэл самбарт хуулсан байна.
• “Анхаарлаа өөр зүйлд хандуулахаас зугатан зайлах хүртэл” (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 4.2) –
нэг багц. Өгөгдөл бүрийг карт болгож бэлтгэнэ.
• “Анхаарлаа өөр зүйлд хандуулахаас зугатан зайлах хүртэл” Хариулт (Нөөц хэрэглэгдэхүүн
4.3) - Багшид зориулсан хувилбар.
• “Завгүй Баасан гараг” (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 4.4) – 4 хүнтэй баг бүрт нэг багц.
• “Завгүй Баасан гараг” Хариулт (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 4.5)-Багшид зориулсан хувилбар.
ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА 1
Стресс тайлах богино хугацааны арга
“Стрессийн бүдүүвч: Ажил ихтэй байхад” (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 4.1) гарчиг бүхий үзүүлэн
байдлаар бэлтгэсэн материалыг дэлгэн харуулна. Нэгдүгээр алхмаас эхлэн бүх алхмыг нэг
суралцагч нэг бүрчлэн чангаар уншина. Бүдүүвчийн гадна талд байгаа үйлдлийг одоохондоо
анхаарахгүй байхыг хүсээд, дараах асуултыг суралцагчдаас асууна.
Уг нөхцөл байдалд ямар зүйл ажиглагдаж байна вэ?
Гарч болох хариулт:
--
Дараа дараагийн алхам бүрт стрессийн хэмжээ улам нэмэгдсээр байна.
Бүдүүвчийн гадна стрессийг тайлах хэдэн арга бичсэн байгааг хэлж, дараах асуулт асууна.
Энэ аргыг ашигласнаар ямар үр дүн гарах вэ?
Гарч болох хариулт:
--
Найз нөхөдтэйгөө ярилцах: Сэтгэл санааны байдал сайжрах, сайн зөвлөгөө авах.
--
Бясалгал хийх: бие тайвшрах тул илүү сайн унтах боломжтой болно.
--
Түр дуг хийх: эрч хүч нэмэгдэх тул ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд тус болно.
Дээрх жишээнд үндэслэн стресстэй нөхцөлд богино хугацаанд стрессийг зохицуулах арга нь
хүнд хэрхэн тус болдог вэ гэж асууна.
Гарч болох хариулт:
--
Стрессийн нөлөөг бууруулна.
--
Стресс ихээр хуримтлагдахыг таслан зогсооно.
--
Стресс үүсгэгчтэй тэмцэхийн тулд хүний сэтгэл санааг тайвшруулна.
--
Стресстэй нөхцөлөөс түр ангижрах боломж олгоно.
Суралцагч бүр өөрт тулгарсан стрессийг зохицуулахын тулд ашигладаг болон ашилаж байсан
аргуудаас нэг нэгийг хэлэх ба үүнийг багш самбарт жагсаан бичнэ. Нэг суралцагч тэдгээрийг
урьдчилан бэлтгэсэн хоосон карт тус бүр дээр нэг нэгээр нь бичнэ. Хэрвээ самбарт дараах
аргаас бичигдээгүй бол нэмж бичнэ.
- Гадуур зугаалах; хөгжим сонсох; ном унших; зурагт үзэх; унтах; юм бичих, зураг зурах; архи
уух; тамхи татах; найзуудтайгаа ярилцах; зураг зурах; дасгал хийх; бясалгал хийх; гадагшаа
гарч зугаалах, инээж хөхрөх гэх мэт.
36 37