Oslak, Sentencoj - Kristana Misio en Esperanto

55
La abstrakto en la arto estas redundanco, ja por la pli profunda spirita vidkapablo
ĉiukaze ĉiu formo estas abstrakta, eĉ se ĝi unuavide prezentas konatan aŭ
rekoneblan objekton. Sed ĉar la arto ĉiam estas valizo kun duobla fundo, alie ol
ĉe propagando kaj kiĉo, kiuj havas unu nuran fundon, eĉ tiun el malforta
papermembrano, la rekonebla motivo nur vualas antaŭ la profana okulo la
esencan abstraktan belecon, kaŝitan fone de la bildo. Tiel statas la afero en la
naturo kaj samtiel en la arto, do en la imitata naturo. Kontraŭe la abstrakta bildo,
se ĝi almenaŭ el teknika vidpunkto havu certan valoron, devus vuali la pli
profundan motivon. Sed tio estus la vojo returnen: de la beleco, kiu esence estas
abstrakta, al la plaĉo, kiu esence estas konkreta; de la spirito al la materio; de la
majstro al la asistanto. Tial la vera pentroarto estas abstrakta, sed la abstrakto
estas kaŝita en figuro.
*
Tiu, kiu en sia imago plilarĝigas ŝancojn de saviteco por tiuj, kiuj laŭ la homa
prijuĝo ne devus esti savitaj, sen disvastigi trompajn iluziojn, pligrandigas
ŝancojn, iam mem troviĝi inter la savitoj.
*
Kiel facile oni proklamas la sloganon de la paco! Ĉiuj violenculoj havis tiun ĉi
vorton senĉese en siaj buŝoj, Hitlero inter ili plej ofte, Stalino ne multe pli men,
Tito ne multe pli men. La mastro volas pacon – kaj lia sklavo volas pacon. Sed la
paco de la unua estas malpaco por la dua kaj inverse. La paco de la unua kaj de
la dua ne estas la sama afero.
La paco ne estas premiso en la silogismo de la interhoma kunekzisto, sed ĝia
konkludo. La premisoj de la silogismo, kies konkludo estas la paco, estas libero
kaj justeco. Ne libero koste je justeco, kiu estas arbitro; ne justeco, koste je
libero, kio estas tiranio.
Tial la pacon oni ne povas senpere atingi, estas sensence por ĝi senpere batali. La
pacon ne preparas pacifisto, la pacon preparas liberamanto kaj justulo. Same
ankaŭ la belecon ne elvokas kulturaktivulo, elvokas ĝin la aŭtenta kaj ekstaza
homo. Same, kiel la beatecon ne alportas la konsekrita klerikulo, sed la amanta
kaj gracohava homo. Same, kiel la riĉecon kaj bonstaton ne kreas ekonomiisto aŭ
financisto, sed ĝin kreas la ŝparema kaj investe riskema homo.
La paco por la homo ne estas atingebla, ĝi estas al li aldonita, same kiel la
konkludo estas aldonita al la konkorditaj premisoj; la paco estas aldonita al la
realigitaj premisoj de la libero kaj de la justeco...
Tial eĉ la milito por la libero estas pli proksime al la paco ol la pacifisma
kompromiso kun tiranio – rilate tion kristanoj havas saman opinion kiel
komunistoj. Tial eĉ la milito por la justeco estas pli proksime al la paco ol la