02.03.2014 Views

Euskal Autonomia Erkidegoko flora baskular mehatxatua

Euskal Autonomia Erkidegoko flora baskular mehatxatua

Euskal Autonomia Erkidegoko flora baskular mehatxatua

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Narcissus bulbocodium L.subsp.<br />

citrinus (Baker) Fernández Casas<br />

Lilipa; narciso de trompetillas<br />

LILIACEAE<br />

(incluye AMARYLLIDACEAE barne dago)<br />

Narcissus generoko espezie guztiak bezala, belar bizikorra<br />

da eta lurpean erraboila txikia du. Erraboila horrek<br />

erreserbagaiak ditu metatuta eta, horri esker, landarea udazkenean<br />

eta neguan dormantzian egoten da, eta udaberria<br />

hasi baino lehen, edo udaberriaren lehendabiziko asteetan,<br />

ernetzen da. 2 hosto izan ohi dituzte, eta inoiz edo behin 3.<br />

Hostoak linealak eta 2 mm baino estuagoak dira. Gara (hostorik<br />

gabeko zurtoina) gutxi gorabehera hostoak bezain luzea<br />

da, eta puntan lore bakarra dauka, mintzezko braktea<br />

batez babestuta dagoena. Lorea otsaila eta maiatza artean<br />

zabaltzen da. Lorearen kolorea hori oso argia da, limoia bezalakoa<br />

(hortik dator citrinus izena). Oinean alderantzizko<br />

kono baten itxurako hodi bat du, eta gainera, ertza osoa edo<br />

pixka bat izurtua daukan inbutu-itxurako koroa dauka. Koroa<br />

osoa edo ertzetan apur bat izurtua izan daiteke. Tepaloak<br />

(itxura eta kolore berdineko sepalo eta petaloak) 6 dira, linealak.<br />

Lorezilak ere 6 dira, harizpiak okertuta dituzte eta<br />

luzera aldakorra dute. Obarioa inferoa da, eta apirila eta<br />

ekaina bitartean heltzen denean, udare ñimiñoaren itxurako<br />

kapsula berdexka bihurtzen da, zeharkako sekzioa triangeluarra<br />

duena. Haziak oso ugariak, txikiak, beltzak eta lodikoteak<br />

dira.<br />

Banaketa atlantikoa duen landarea da. Bizkaiko golkoko<br />

endemismo interesgarria da. Mundu-mailako banaketa-area<br />

oso murritza da, Landetatik Asturiaseraino baino ez baita hedatzen,<br />

eta banaketaren erdigunea EAEn dauka. EAE osoan<br />

zehar agertzen da, kostaldetik Kantabria Mendilerroraino,<br />

jadanik mundu mediterraneoarekin kontaktuan. Beraz, gure<br />

lurraldean hegoaldeko mugetako bat dauka. Itsas maila eta<br />

1.300 m artean hazten da, gutxienez aldi baterako hezetasun<br />

edafikoa duten larreetan, erlaitzetan, belardi-ihitokietan<br />

eta txilardietan.<br />

Ez dirudi populazio guztiarentzat arriskurik dagoenik.<br />

Hala ere, bizi den haran batzuetako sakonune urperagarriak,<br />

erabat suntsi ditzakete drenatzeek eta makina astunek egiten<br />

dituzten lur-mugimenduek. Landare interesgarri hau kontserbatzeko,<br />

espeziea bizi den hezegune garrantzitsuenetan<br />

lur-mugimenduak eta herri-lanak ekidin beharko lirateke.<br />

Ibiltariek lore ikusgarriak biltzeak, printzipioz, ez die kalte<br />

larririk egiten populazioei; baina epe ertainera ahuldu ditzake,<br />

truke genetikoak galaraziko baitira.<br />

92ko Habitat Arteztarauaren eta 95eko Errege Dekretuaren<br />

V. Eranskinean dago, Komunitatearen Intereserako espezieen<br />

artean. Horren arabera, espezie horiek biltzeko eta<br />

ustiatzeko kudeaketa-neurriak har daitezke.<br />

Como todas las especies del género Narcissus es hierba<br />

vivaz, con un pequeño bulbo subterráneo. Dicho bulbo<br />

acumula sustancias de reserva que permiten a la planta resistir<br />

dormida durante el otoño e invierno, y brotar antes del<br />

comienzo de la primavera, o en las primeras semanas de<br />

ésta. Las hojas suelen ser dos o más rara vez tres, de forma<br />

linear y menos de 2 mm de anchura. El escapo (tallo sin hojas)<br />

es aproximadamente igual de largo que las hojas, y está<br />

rematado por una flor solitaria, protegida por una bráctea<br />

membranosa. La flor se abre entre febrero y mayo, y es de<br />

color amarillo muy pálido, como el limón (de ahí el nombre<br />

citrinus). En su base tiene un tubo en forma de cono invertido<br />

que se prolonga en una corona que parece un embudo,<br />

entera o débilmente ondulada en su borde. Los tépalos (sépalos<br />

y pétalos de igual forma y color) son seis, y tienen forma<br />

linear. Los estambres, en número de seis, tienen sus filamentos<br />

arqueados y de longitud desigual. El ovario es ínfero<br />

y al madurar entre abril y junio da lugar a una cápsula verdosa<br />

en forma de minúscula pera, con sección transversal<br />

casi redondeada. Las semillas, muy numerosas y pequeñas,<br />

son negras y regordetas.<br />

Planta de distribución atlántica. Se trata de un interesante<br />

endemismo del golfo de Bizkaia, con un área mundial<br />

muy reducida, que va desde las Landas hasta Asturias, con<br />

centro de distribución en el País Vasco. Aparece por todo el<br />

territorio de la CAPV, desde la costa hasta la sierra de Cantabria,<br />

en contacto ya con el mundo mediterráneo. Establece<br />

por tanto en nuestro territorio uno de sus límites meridionales.<br />

Medra desde el nivel del mar hasta los 1.300 m, en<br />

pastos, repisas, prados-juncales y brezales con humedad<br />

edáfica al menos temporal.<br />

No parecen existir riesgos para el conjunto de la población,<br />

si bien algunas de las depresiones inundables de los valles<br />

donde habita pueden verse totalmente destruidas por el<br />

drenaje y remociones con maquinaria pesada. De cara a la<br />

conservación de tan interesante planta habría que evitar las<br />

remociones y obras públicas en los humedales más significativos<br />

donde vive la especie. Las recolecciones que los paseantes<br />

hacen de sus vistosas flores, no suponen un trastorno<br />

grave para las poblaciones, aunque a medio plazo pueden<br />

debilitarlas, al impedir los intercambios genéticos.<br />

La Directiva hábitat/00 y el Real Decreto/95 la incluyen<br />

en el anexo V, entre las especies de Interés Comunitario cuya<br />

recogida y explotación pueden ser objeto de medidas de gestión.<br />

326<br />

INTERES BEREZIKOAK • DE INTERÉS ESPECIAL

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!