27.01.2015 Views

PDF-Imprimir - ILLA

PDF-Imprimir - ILLA

PDF-Imprimir - ILLA

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

El Habla de Apurímac<br />

L.G.C.<br />

L.G.C.<br />

Apurimakpa Runasimin<br />

Sufijos ambivalentes.<br />

- cha = tal vez, quizá, quien sabe.<br />

- iki = obviamente, por, porque.<br />

- m / -mi = indica seguridad de parte del hablante.<br />

- ña = ya.<br />

- pas = también.<br />

- puni = sin duda, definitivamente, precisamente.<br />

- raq = todavía.<br />

- taq = conectivo para unir oraciones.<br />

- ya = vocativo.<br />

Sufijos de derivación.<br />

- cha = diminutivo.<br />

- chu = interrogativo <br />

- lla = limitativo.<br />

- na = concretivo.<br />

- ntin = inclusivo.<br />

- ral = pecunial.<br />

- sapa = multiposesivo.<br />

- sqa = perfectivo.<br />

- su = aumentativo<br />

- y = infinitivo.<br />

- ya = mutativo.<br />

- yoq = posesivo<br />

Formar palabras:<br />

waka<br />

= vaca<br />

waka-kuna = vacas<br />

waka-pura = entre vacas<br />

waka-cha = vaquita<br />

waka-cha-kuna = vaquitas<br />

waka-cha-kuna-pura = entre las vaquitas.<br />

waka-cha-yoq = el que tiene vaquita.<br />

Pumaranramanta<br />

Huk runas kasqa Ranra sutiyoq.<br />

Payqa wakin runakunapiwan orqo kinraypi tiyasqa.<br />

Huk punchaw Ranra runaqa sapallan wasinpi qepasqa.<br />

Chaysi huk yarqasqa puma sapallan kasqanta rikuspa<br />

mijupuyta munasqa.<br />

Ranra runaqa qaparqachaytas qallarisqa.<br />

Wakin runakunataq waqyanakusqaku:<br />

- ¡ Puma Ranrata !, ¡ Puma Ranrata ! - nispa. Hinaspas<br />

puma ayqerikusqa.<br />

- Chay punchaymanta pachas, tayta Ranra tiyasqan kinraypa<br />

sutinqa “Pumaranra” kapun.<br />

- Pumaranrapi aska runa llaqtayakusqaku.<br />

- Kay ayllupiqa karukarupi wasikuna.<br />

- Runakunapas llapan reqsinakunku.<br />

- 22 -<br />

- 87 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!