PDF-Imprimir - ILLA
PDF-Imprimir - ILLA
PDF-Imprimir - ILLA
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
El Habla de Apurímac<br />
L.G.C.<br />
L.G.C.<br />
Apurimakpa Runasimin<br />
Sufijos ambivalentes.<br />
- cha = tal vez, quizá, quien sabe.<br />
- iki = obviamente, por, porque.<br />
- m / -mi = indica seguridad de parte del hablante.<br />
- ña = ya.<br />
- pas = también.<br />
- puni = sin duda, definitivamente, precisamente.<br />
- raq = todavía.<br />
- taq = conectivo para unir oraciones.<br />
- ya = vocativo.<br />
Sufijos de derivación.<br />
- cha = diminutivo.<br />
- chu = interrogativo <br />
- lla = limitativo.<br />
- na = concretivo.<br />
- ntin = inclusivo.<br />
- ral = pecunial.<br />
- sapa = multiposesivo.<br />
- sqa = perfectivo.<br />
- su = aumentativo<br />
- y = infinitivo.<br />
- ya = mutativo.<br />
- yoq = posesivo<br />
Formar palabras:<br />
waka<br />
= vaca<br />
waka-kuna = vacas<br />
waka-pura = entre vacas<br />
waka-cha = vaquita<br />
waka-cha-kuna = vaquitas<br />
waka-cha-kuna-pura = entre las vaquitas.<br />
waka-cha-yoq = el que tiene vaquita.<br />
Pumaranramanta<br />
Huk runas kasqa Ranra sutiyoq.<br />
Payqa wakin runakunapiwan orqo kinraypi tiyasqa.<br />
Huk punchaw Ranra runaqa sapallan wasinpi qepasqa.<br />
Chaysi huk yarqasqa puma sapallan kasqanta rikuspa<br />
mijupuyta munasqa.<br />
Ranra runaqa qaparqachaytas qallarisqa.<br />
Wakin runakunataq waqyanakusqaku:<br />
- ¡ Puma Ranrata !, ¡ Puma Ranrata ! - nispa. Hinaspas<br />
puma ayqerikusqa.<br />
- Chay punchaymanta pachas, tayta Ranra tiyasqan kinraypa<br />
sutinqa “Pumaranra” kapun.<br />
- Pumaranrapi aska runa llaqtayakusqaku.<br />
- Kay ayllupiqa karukarupi wasikuna.<br />
- Runakunapas llapan reqsinakunku.<br />
- 22 -<br />
- 87 -