Cercle Benelux d'Histoire de la Pharmacie - Kringgeschiedenis

De publicatie had plaats in januari 1865, zodat de hoofdtrekken van de
conceptie in de loop van de winter 1863-64 vermoedelijk reeds op papier
stonden en de tweede aflevering van Deel II van het Lehrbuch grotendeels
opgesteld was. De koolstof-rijke verbindingen moesten dan aan de beurt
komen en de benzeentheorie als leitmotiv opgesteld worden.
Van af die tijd denkt K e k u 1 é aan de experimentele toetsing van zijn
hypothese. Hij vangt hiermede zelf aan en bereidt verschillende nieuwe
substitutieproducten : mono-, bi- en tri-iodobenzeen ; mono-iodomononitrobenzeen
; tetrobromobenzeen ; verder nitrobromobenzeen, binitrobromobenzeen
en nitrobibromobenzeen.
De taak'welke Kekulé op zich komt te nemen is veel te omvattend
voor een enkel onderzoeker. In september van hetzelfde jaar woont Kekulé
de Naturforscher-Versammlung in Giessen bij en informeert naar mogelijke
privé-assistenten. Weldra worden er twee aangeworven : eerst C a r 1
G 1 a s e r en iets later Wilhelm Körner, beide uit de School van
Giessen.
De waterstofarme verbindingen deelt Kekulé systematisch in de volgende
groepen in : 1. verbindingen met 2 waterstof atomen minder dan de
corresponderende normale alifatische stoffen ; 2. verbindingen met 4 waterstofatomen
minder ; 3. deze met 6 waterstofatomen minder. Het is duidelijk
dat Kekulé zich hierbij laat leiden door zijn eigen succesvolle onderzoekingen
over de onverzadigde tweebasische. vetzuren en hun isomeren.
De tweede aflevering behandelt volledig de groep 1, dus ook fumaarzuur en
maleïnezuur; itaconzuur, citraconzuur en mesaconzuur, voor dewelke de
Lücken-theorie een geschikte leiddraad was gebleken.
De volgende afleveringen zouden de « Kohlenstoff-reichere Verbindungen »
behandelen, ingedeeld als volgt : eerst de groepen 2 en 3, respectievelijk met
4 of met 6 waterstofatomen minder ; daarna meestal koolstofverbindingen
in Cio : de kamferachtigen en de terpenen ; om te eindigen met de aromatische
stoffen.
Zijn beide privé-assistenten worden in de richting van de aromatische
stoffen aan het werk gesteld en bovendien wordt Körner belast met het
opstellen, onder K e k u 1 é ' s leiding, van de hoofdstukken kamfer en
terpenen voor zijn Lehrbuch.
Deel II zal pas in 1866 volledig van de pers komen en de eerste aflevering,
van Deel III, nog te Gent opgesteld, handelend over de fenolen en de zwavelderivaten
van de aromatische stoffen, zal nog einde 1867 op de markt komen.
Het waren de 250 laatste bladzijden van het Lehrbuch welke Kekulé
zelf opstelde. Pas in 1882 verscheen de derde band, voortgezet onder de
medewerking van Dr. A n s c h ü t z en Dr. S c h u 1 t z. Verder bleef
het Lehrbuch onvoltooid.
De schepping van de benzeentheorie :
De publicatie van zijn zienswijze stelt Kekulé niet langer uit. De
beroemde mededeling : « Sur la Constitution des substances aromatiques »
wordt door zijn vriend W u r t z voorgedragen op de zitting van de Société
Chimique de Paris van 27 januari 1865, onder het voorzitterschap van
Louis Pasteur.
« Ce qui me décide à publier ces vues théoriques, schrijft Kekulé,
c'est l'espoir de voir cette théorie rapidement confirmée ou réfutée par les
nombreuses expériences qui sont en cours d'exécution ».
— 23 —