"Bermeoko toponimia" lanaren azterketa kritikoa - Euskaltzaindia

738 EUSKERA – LIII, 2008, 3
arin tzen . Leku-izenen arauzko erak ematean, beraz, ez dugu hautazko generikorik
gaineratu behar eta halaxe jokatu dute Bermeoko toponimia liburuko
egileek, aipatu testuan esaten dutena esaten dutela ere . Lan horretan ari tzen
denak generikoa, ageri baldin bada, toponimoaren parte den ala ez neurtu
behar du, tradizio ida tzian eta hiztunen erabileran oinarriturik .
Honen harira, eta toponimoen benetako zati diren generikoetara mugatuz,
nor ausar tzen da Errekabal tze (1054-1055 . orr .) edo Portuzarra (274-276 . orr .)
bezalako toponimoen espezifikoa eta generikoa bereizten? Nork esango digu
zein den espezifikoa Beko zubi txu (869 . or .) edo Goiko gaztañadi (651 . or .)
bezalako leku-izenetan? . . .
NORMALIZAZIOA ETA HERRITARREN KULTURA
Liburuan erabilitako Normalizaziorako irizpideak izeneko atalaren barruan,
honako hau irakur dezakegu:
«Normaliza tzeko orduan, kontuan hartu beharreko beste aspektu bat, lekuan
lekuko erabil tzaileen onespena da: Bermeoko toponimia ahoan erabiliko dutenak,
batez ere bermeotarrak direnez, ez li tzateke egokia izen normalizatuak herritarrek
erabil tzen dituzten formetatik (okerrak ez badira behin tzat) gehiegi urrun tzea»
(44 . or .) .
Aspaldisko hasi ginen Euskal tzaindiaren Onomastika ba tzordetik beretik
ere, toponimia ikerketetan eta leku-izenen arauzko erak finka tzerakoan, lekuan
lekuko herritarren parte har tzea bul tza tzen . Ideia horren a tzean, ordea, goiko
lerroen egileek uste baino arrazoi sakonagoak eta konplexuagoak daude . Helburu
hori bila tzen dugunean, gure asmoa ez da zehazki, albait eragozpenik
gu txiena eragitearren, herritarrek gauzak esaten dituzten moduan idaztea .
Hizkun tzari orain arte izan ez duen duintasuna ematea eta hiztunek darabilten
edozer kultu tzat har tzea ez dira gauza bera . Euskara hizkun tza normal
bihurtu nahi izatea eta kulturaren demokratizazio orokorra ez dira elkarren
kontrako helburuak . Euskal Herrian, kontrara, muturreko bi joera nagusi antzematen
ditugu euskararen normalizazioan lanean ari direnen artean:
– Herri-mailan erabil tzen dena erregistro kultu bezala hartu, hizkun tzaren
eramaleak beren ohiko paradigma anormalizatuan eroso senti tzen segi
daitezen,
ala
– Hizkun tza estandarizatua baliatu eta herri-erregistroak mesprezaturik,
prestigiodun klase kultu berria sortu .
Ho ts, kulturaren demokratizazioa eta populismoa pinta tzen zaizkigu alderdi
batean eta adituen jarduna eta elitismoa kontrako muturrean .