"Bermeoko toponimia" lanaren azterketa kritikoa - Euskaltzaindia
"Bermeoko toponimia" lanaren azterketa kritikoa - Euskaltzaindia
"Bermeoko toponimia" lanaren azterketa kritikoa - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
740 EUSKERA – LIII, 2008, 3<br />
Beste alde batetik, guk on tzat ematen ez dugun beste kontu bat aipa tzen<br />
da <strong>Bermeoko</strong> toponimiaren iker tzaileen atal hartan . Bermeon ere, gainerako<br />
leku guztietan bezalaxe, toponimia nagusia eta toponimia txikia sailetan koka<br />
geni tzakeen leku-izenak ditugu 15 . Adituak ez dira horren inguruan ados jar tzen<br />
eta bien arteko muga non dagoen ez da ahobatezko gauza . Adibidez, Kataluniako<br />
mapetako toponimiari, oro har, toponimia nagusia esaten zaio, mapan<br />
ager tzeko merezimendua irizpide bilakaturik . Euskal Herrian, kontrara, toponimia<br />
nagusia esan ohi zaio herrien eta auzune nagusien izendegiari . Sail<br />
nagusi horretatik kanpo geldi tzen dira, beraz, Ibaizabal, Ebro, Oria, Pirinioak,<br />
Urbasa, Gorbeia eta era honetako izen ezagun eta hedatuak, toponimia txikia<br />
omen baitira . Gure ustez, <strong>Bermeoko</strong> iker tzaileek ukitu duten gaia li tzateke<br />
toponimia nagusia eta txikia bereizteko irizpiderik egokiena . Toponimia nagusia<br />
eremu lokaletik kanpo ere erabil tzen diren toponimoak direla pen tsa tzen<br />
dugu guk . Toponimia txikia, kontrara, eremu lokal horretan erabil tzen dena<br />
li tzateke . Bermeo izena, adibidez, ez da Bermeon bakarrik erabil tzen . Areago,<br />
askoz ere erabil tzaile gehiago ditu izen horrek Bermeotik kanpo Bermeon<br />
bertan baino . Eta beste horrenbeste esan daiteke, hango beste hainbat izenez .<br />
Burgoa edo Garbola mendiak, adibidez, Euskal Mendizale Federazioko Katalogoan<br />
ageri dira eta federazio horrek 25000 bazkide ditu gaur egun . . . Toponimo<br />
horiek, beraz, ez dira gehienetan erabiliko bermeotarren ahotan, kanpotik<br />
joandako mendizaleenetan baino . Toponimo nagusiak dira .<br />
Ikerketak eremu lokal batean fokaliza tzeak dakarren aka tsa izan ohi da<br />
iker tzaileen jarrera hori . Norberaren herriko toponimia ikerketa corpus bezala<br />
eduki tzeak –ondo mugaturiko aztergaia–, hortik kanpo zer gerta tzen den<br />
ezkuta tzera eraman ohi gaitu edo, behinik behin, ez ikusiarena egitera . Baina<br />
ikerketa zeha tza bere testuinguru zabalean kokatu behar da eta, kasu honetan,<br />
euskararen normalizazioa da uniber tso hori, Euskal Herri osoa duena kokaleku .<br />
Susmoa dugu, hala ere, norberaren herriko toponimoen arauzko grafiak<br />
erabaki tzean, bereziki gaizki hartuak izaten direla kanpoko adituen interbentzioak<br />
. Sakonean dagoen afera, beraz, ez da nork erabiliko dituen gehiago ala<br />
gu txiago, arro tz senti tzen dugun inposizio bat bezala soma tzen dugu arau tze<br />
lan hori: kanpotik etorri behar ote zaizkigu esatera geure lekuen izenak nola<br />
ida tzi behar diren?<br />
LANAREN ZIENTIFIKOTASUNA<br />
Gidor Bilbaok ida tziriko Sarrerako hi tzak atalean honako hau irakur<br />
daiteke:<br />
15 Gorago kritikatu dugun adituen berbeta harropu tza erabiliz, zenbaitek makrotoponimia eta<br />
mikrotoponimia izendatu ohi dituzte hurrenez hurren, era horretan gauza «inportanteago» eta<br />
«zailago» batez ari direla adi tzera eman nahirik, herri xeheak ezin konpreni di tzakeen kontuez,<br />
alegia .
Change language