You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
saavtoro<br />
yvela humanisturi Tu saganmanaTleblo <strong>da</strong> ganmaTavisuflebeli moZraobis kritikis mTavari<br />
samizne religiuri instituciebia, ramdena<strong>da</strong>c religia, raoden amaRlebul <strong>da</strong> kacTmoyvare<br />
idealebi<strong>da</strong>nac un<strong>da</strong> iyos warmoSobili (amis TvalsaCino magaliTia qristes moZRvreba),<br />
sazogadoebriv-politikur instituciad qcevisTanave, sa<strong>da</strong>msjelo <strong>da</strong> totalitaruli<br />
ideologiebis saTaved gvevlineba.<br />
xelovnebis <strong>da</strong>badeba `codvis~ suli<strong>da</strong>n<br />
Tavis pirvel wignSi _ „tragediis <strong>da</strong>badeba musikis<br />
suli<strong>da</strong>n“ nicSe mefe oidiposis <strong>da</strong>naSauls _ mamis<br />
mkvlelobasa <strong>da</strong> de<strong>da</strong>ze qorwinebas bunebriobis sawinaaRmdegod<br />
mimarTul imdenad did qmedebas uwodebs,<br />
romelic Tavad bunebas aiZulebs, misi idumalebani<br />
gasces. nicSesTvis oidiposi filosofosis prototipia,<br />
romelic akrZalul sferoSi SesvliT samyaros<br />
idumal kanonebs imecnebs. igi mis saqciels promeTes<br />
gmirobas a<strong>da</strong>rebs, romelmac RmerTebs cecxli mohpara<br />
<strong>da</strong>, maTi nebis sawinaaRmdegod, a<strong>da</strong>mianebs „RvTaebrivi<br />
xelobebi“ aswavla. Zvel berZnul enaSi „xeloba“<br />
<strong>da</strong> „xelovneba“ erTi <strong>da</strong> igive sityviT gadmoicema.<br />
Semoqmedi a<strong>da</strong>mianis pirvelxateba RmerTebis mier <strong>da</strong>wesebuli<br />
kanonebis <strong>da</strong>rRveva, am kanonebis winaaRmdeg<br />
svlaa. „saidumloebebi“ ki, romlebic akrZalvebiTa<br />
<strong>da</strong> xelSeuxeblobiTaa ya<strong>da</strong>Ra<strong>da</strong>smuli, gandevnil <strong>da</strong><br />
Caklul survilTa is sferoa, romelSi cota xniT<br />
mainc Caxedvis ufleba antikuri sazogadoebebis a<strong>da</strong>mianebs<br />
weliwadSi erTxel mainc misteriebis dros<br />
eZleo<strong>da</strong>T. am religiuri dResaswaulebis zeniti iniciaciis<br />
anu ziarebis ritualebi iyo. aseT ritualebs<br />
ki xSirad sruliad Riad seqsualuri forma hqon<strong>da</strong>,<br />
romelsac Tan axl<strong>da</strong> orgiebi <strong>da</strong> sqesobrivi rolebis<br />
aRreva. maTi meSveobiT ki a<strong>da</strong>miani imas eziarebo<strong>da</strong>,<br />
risi uflebac mas yoveldRiur yofa-cxovrebaSi ar<br />
eZleo<strong>da</strong>. magram antikuri xanis a<strong>da</strong>mianma isic ico<strong>da</strong>,<br />
rom siamovnebis am formebze monopolia mxolod<br />
RmerTebisTvis iyo gankuTvnili. RmerTebi a<strong>da</strong>mianebis<br />
SeuzRu<strong>da</strong>v uflebas siamovnebasa <strong>da</strong> gancxromaze<br />
ganasaxierebdnen. es iyo maTi zea<strong>da</strong>mianuri Zalis,<br />
RvTaebriobis gamoxatuleba. a<strong>da</strong>mianebi ki, romlebic<br />
sakuTari ZalauflebiT Tavs RmerTebs utolebdnen,<br />
aseT Zalauflebas xSirad swored seqsualuri aRviraxsnilobiT<br />
gamoxatavdnen.<br />
misteriebis Tanmxlebi Zvel saberZneTsa <strong>da</strong> romSi<br />
Teatraluri sanaxaobebic iyo, sai<strong>da</strong>nac Tavisufali<br />
xelovnebis pirveli formebi <strong>da</strong>iba<strong>da</strong>. „Tavisufali<br />
xelovneba“ am SemTxvevaSi swored religiuri normebisagan<br />
Tavisuflebas niSnavs. magaliTad, rodesac<br />
berZeni tragikosi poeti esqile Tavsi tragediaSi<br />
„mijaWvuli promeTe“ meamboxe titans aTqmevinebs,<br />
rom uzenaesi RvTaebis _ zevsis xelisufleba <strong>da</strong>emxoba,<br />
yofiT situaciaSi aseTi gancxadeba RvTis gmoba<br />
iqnebo<strong>da</strong>, literaturul TxzulebaSi ki, romelic<br />
84 cxeli Sokoladi<br />
misteriebis dros TamaSdebo<strong>da</strong>, xelovans imis saSualeba<br />
eZleo<strong>da</strong>, rom sakuTari „mkrexeluri“ mosazreba<br />
sajarod gamoeTqva.<br />
magram amgvari „SemoqmedebiTi Tavisufleba“ mono-<br />
Teisturi religiebis gamarjvebisTanave moispo. saxelmwifo<br />
religiis rangSi aRzevebulma qristianobam<br />
erTmaneTze miyolebiT akrZala olimpiuri TamaSobebi,<br />
antikuri Teatri, filosofosTa akademiebi, TviT<br />
sajaro „biblioTekebic“ ki. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, TviT<br />
am „bnel xanad“ wodebul Sua saukuneebSic ki arsebob<strong>da</strong><br />
sferoebi, romlebSic eklesiam <strong>da</strong> Zalauflebis<br />
struqturebma Tavisi represiuli aparatis amuSaveba<br />
bolomde ver SeZles. pirvel rigSi, es iyo qristianuli<br />
mistika, romelic saeklesio dogmatikis CarCoebSi<br />
ver jdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> mis akrZalul sazRvrebsac abijeb<strong>da</strong>.<br />
ramdena<strong>da</strong>c mistikosebis umravlesoba Tavad<br />
sasuliero piri iyo, azrs moklebuli ar un<strong>da</strong> iyos<br />
is mosazreba, rom maT sruliad Segnebulad Seqmnes<br />
werisa <strong>da</strong> saubris „gaucnaurebuli“ stili, romelsac<br />
isini eklesiisa <strong>da</strong> oficiozis sxva Cinovnikebisagan<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ecva. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, araerTi Sua saukuneebis<br />
mistikosi an maTi naweri mainc aRmoCn<strong>da</strong> eklesiisa<br />
<strong>da</strong> RmrTis saxeliT <strong>da</strong>nTebul koconze.<br />
mistika RvTaebriv siyvaruls eqstatur formas aZlevs.<br />
qristianuli mistikis erT-erTi pirveli warmomadgeneli<br />
fsevdo-dionise areopageli (swored is pirovneba,<br />
romelic saqarTveloSi qarTuli warmomavlobis<br />
RvTismetyvel petre iberTanaa gaigivebuli), RvTaebriv<br />
siyvarulze saubrisas xmarobs berZnul sityva<br />
„eross“, romelic xorciel siyvaruls niSnavs <strong>da</strong> ara<br />
qristesmieri siyvarulisa Tu saTnoebis aRmniSvnel<br />
„agapes“. amasTanave, es mistikosi eross kidev erT winaqristianul<br />
berZnul termin „eqstaziasTan“ akavSirebs,<br />
romelic eqstazs, Tav<strong>da</strong>viwyebas gamoxatavs. sasiyvarulo<br />
Tav<strong>da</strong>viwyeba RmerTs samyaros aqmnevinebs.<br />
amis sawinaaRmdegod, „oficialur“ qristianobaSi<br />
sxeulebriv siamovnebaTa uaryofam <strong>da</strong> gmobam imdenad<br />
totaluri saxe miiRo, rom Zalauneburad misi Se<strong>da</strong>reba<br />
erT nevrotul meqanizmTan SeiZlebo<strong>da</strong>, romelsac<br />
„uaryofa“ ewodeba: nevrozebi, romelTa negativebic<br />
perversiebia, TavianT farul Sinaarss misi amoCemebuli<br />
uaryofiT, negaciiT gamoxataven. Sinaarsi, romlis<br />
gamomzeurebasac nevrotuli pirovneba mTeli Tavisi<br />
ZalisxmeviT ewinaaRmdegeba, sakuTar Tavs hyidis<br />
am Sinaarsis arcTu iSviaTad sruliad ukonteqsto