14.01.2015 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />

kaxa jamburia<br />

_ maxsovs, garkveuli xnis winaT,<br />

internetis saSualebiT gavecani<br />

Tqvens statias, romelic dRemde maxsovs.<br />

guram doCanaSvilis Semoqmedebaze<br />

saubrobdiT, mis teqstebs ganixilavdiT.<br />

statiidan Canda, rom<br />

SesaniSnavad icnobT doCanaSvilis<br />

prozas da, rogorc mkiTxvels, gansakuTrebuli<br />

damokidebuleba gaqvT<br />

mis mimarT. Cveni saubaric am TemiT<br />

daviwyoT _ XX saukunis gamorCeuli<br />

prozaikosiT.<br />

_ Cemi da batoni guramis megobroba<br />

daaxloebiT oci wlis winaT daiwyo.<br />

maSin qarTuli literaturis institutSi<br />

vmuSaobdi. axladdaarsebuli<br />

JurnalisaTvis _ `literatura da xelovneba~<br />

(romelsac Cveni da xelovnebis<br />

istoriis instituti er-<br />

Toblivad gamoscemda) _ damavales,<br />

momemzadebina dialogi guram doCanaSvilTan.<br />

batoni guramis nawarmoebebs<br />

studentobis wlebidan vkiTxulobdi.<br />

Cemma Taobam doCanaSvilis teqstebi<br />

lamis zepirad icoda, misi frazebiT<br />

vsaubrobdiT. mwerlis Semoqmedeba<br />

yovelTvis gansakuTrebuli,<br />

gansxvavebuli movlena iyo CemTvis.<br />

cnobil frang kritikoss, rolan barts<br />

aqvs erT gamokvlevaSi _ axali<br />

<strong>literaturuli</strong> etapis dasawyisad<br />

konkretul TariRs asaxelebs da Semdeg<br />

asabuTebs Tavis mosazrebas. me ki<br />

mgonia, doCanaSvilis sityviT _ `Camomalaborantes~<br />

_ qarTul literaturaSi<br />

axali etapi daiwyo. enis amgvarma<br />

gamomsaxvelobiTma saSualebebma<br />

qarTul prozaSi sruliad axali,<br />

jer kidev ucnobi samyaro dagvanaxa.<br />

Tumca, es doCanaSvilis mier aRmoCenili<br />

meTodi ar yofila. `vefxistyaosanSi~<br />

gasaocari sityvaTqmnadoba<br />

gvxvdeba, magaliTad: `camca gaidarbazesa~,<br />

`mo-ca-kvda, gasisxlmdinarda~<br />

da sxv. am TvalsazrisiT<br />

rusTveli Seudarebelia da `vefxistyaosans~<br />

qarTul literaturaSi<br />

analogi ar moepoveba. Tu poemas zedapirulad<br />

icnob, SesaZloa Sefaruli<br />

kavSiri doCanaSvilis teqstebsa da<br />

`vefxistyaosans~ Soris verc dainaxo.<br />

magaliTad, `drahkani~, romelic romanSi<br />

`samoseli pirveli~ fulis er-<br />

Teulia, swored rusTvelTan gvxvdeba.<br />

igive SeiZleba iTqvas meTodze _<br />

`vefxistyaosani~ amis saukeTeso nimu-<br />

Sia _ roca avtori moqmedebis adgilad<br />

sxva, ucxo mxares irCevs. sxvaTa<br />

Soris, mweralTa mxridan amgvari <strong>literaturuli</strong><br />

formis gamoyenebas sab-<br />

WoTa kritika yovelTis eWvis TvaliT<br />

uyurebda.<br />

maxsovs, maSin sakmaod vrceli di-<br />

mkiTxveli<br />

gamocdebis erovnuli centris qarTuli enis jgufis xelmZRvaneli kaxa<br />

jamburia Zalze sainteresod saubrobda literaturaze. saubrobda codniT,<br />

rogorc profesionali filologi da amavdroulad gatacebiT, grZnobiT,<br />

rogorc ubralod literaturismoyvare adamiani. man gaixsena daviT<br />

guramiSvili da misi poezia, isaubra guram doCanaSvilisa da jemal qarCxaZis<br />

gamorCeul prozaze, saqarTveloSi naklebadcnobili ucxoeli mwerlebis<br />

gansakuTrebul ostatobaze... vfiqrob, winamdebare interviuSi mniSvnelovani<br />

isaa, rom batoni kaxa Seexo avtorebs, romelTac _ sayvarel mwerlebs<br />

Soris _ arc ise xSirad asaxelebs Cveni rubrikis `mkiTxveli~.<br />

guramiSvili<br />

namdvili<br />

novatoria<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

alogi gamovida baton guramTan. daviT<br />

guramiSvilis Semoqmedebazec visaubreT.<br />

Cemi subieqturi STabeWdilebebi<br />

rom gavuziare, dainteresda da<br />

`daviTiani~ kidev erTxel gadaikiTxa.<br />

did pativad mimaCnia, rom Cveni saubris<br />

Semdeg man xelaxla aRmoaCina<br />

guramiSvili.<br />

_ araerTi <strong>literaturuli</strong> novacia,<br />

romlis avtoric guram doCanaSvilia<br />

_ aRizianebda mis Taobas.<br />

_ aRizianebda swored mis Taobas<br />

da ara `_ axalgazrdebs. batoni gurami<br />

axalgazrdobis mwerali iyo. rac Se-<br />

~<br />

exeba ufrosebis damokidebulebas misi<br />

Semoqmedebis mimarT, maxsendeba gazeT<br />

`komunistSi~ gamoqveynebuli Zalze<br />

kritikuli werili. im wlebSi `komunistis~<br />

gverdebze mwerlis augad moxsenieba<br />

Zalian cud rames niSnavda. batoni<br />

gurami oficiozis mxridan dafasebuli<br />

da privilegiebiT ganebivrebuli<br />

arasodes yofila, arc raime premia<br />

miuRia maTgan. vinc mis avtobiografiul<br />

romans _ `rac ufro maxsovs, da<br />

metad magondeba~ _ gaecnoba, darwmundeba,<br />

rom es adamiani orjerve<br />

politikuri motiviT ijda cixeSi. er-<br />

TaderTi, raSic am mwerals gaumarTla,<br />

is aris, rom misi yvela nawarmoebi<br />

daibeWda. ...roca `komunistSi~ gamoqveynebuli<br />

werilis avtori baton<br />

gurams Sexvda, Tavi ase imarTla _ me<br />

rom ara, uaresebs dawerdneno. Semdeg<br />

kidev gamoqveynda statia, romelSic<br />

guram doCanaSvilTan erTad besik<br />

xaranaulic gaakritikes. or yvelaze<br />

gamorCeul pirovnebas _ Cveni Taobis<br />

metrebs _ imisaTvis kicxavdnen,<br />

risTvisac maTi Semoqmedeba ase moswonda<br />

axalgazrdobas _ axali <strong>literaturuli</strong><br />

formebisa da novatoruli<br />

ZiebebisaTvis.<br />

_ socialisturma realizmma garkveuli<br />

standartebi, kliSeebi Camoayaliba<br />

da Semoqmedi adamianebisagan<br />

moiTxovda, rom xelovneba raRac Car-<br />

CoebSi moeqciaT. aman Taviseburad<br />

imoqmeda literaturaze, zogadad<br />

_kulturaze.<br />

_ ar SeiZleba oTar WilaZeze iTqvas,<br />

rom odesme raime kliSesa Tu standarts<br />

emorCileboda. is yovelTvis<br />

Zalze originaluri da TavisTavadi<br />

mwerali iyo _ didi mwerali. qarTveli<br />

avtorebi socialisturi ideologiis<br />

moTxovnebs arasodes iTvaliswinebdnen,<br />

magram standartebi mainc<br />

arsebobda da qvecnobierad es moqmedebda<br />

adamianebze. amitom axlis<br />

Zieba, novatoroba imdroindel qar-<br />

Tul mwerlobaSi Zalian mniSvnelovani<br />

movlena iyo. oTar WilaZeze aRar SevCerdebi,<br />

misi Semoqmedebis Sesaxeb bevri<br />

ram Tqmula. erTi, sruliad gamor-<br />

Ceuli qarTveli mwerali minda gavixseno<br />

_ jemal qarCxaZe. man Zalian saintereso<br />

forma mouZebna saTqmels.<br />

amjerad mxedvelobaSi maqvs misi `antonio<br />

da daviTi~, romelSic sxvadasxva<br />

personaJi erTsa da imave ambavs yveba.<br />

am xerxs folkneri bevrad adre mimarTavda<br />

da qarCxaZemac brwyinvaled<br />

gamoiyena Tavis nawarmoebSi. mis<br />

Sedevrze _ `igi~ _ aRarafers vambob.<br />

sxvaTa Soris, guram doCanaSvils aqvs<br />

CemTvis naTqvami: `siamovnebiT movawerdi<br />

xels `igis~, ase wera rom SemeZlos...~<br />

samwuxaroa, rom jemal qarCxaZe – XX<br />

saukunis qarTuli mwerlobis erTerTi<br />

saukeTeso avtori ise daufaseblad<br />

wavida Cvengan, rom sakadrisi pativi<br />

ver veciT, Cveni aRfrTovaneba da<br />

siyvaruli ver vagrZnobineT.<br />

_ samwuxarod, daufasebloba<br />

araerTi didi mwerlis bediswera<br />

gamxdara. aseT avtorebs Sorisaa daviT<br />

guramiSvili, romlis mimarT<br />

damokidebuleba garkveulwilad<br />

ukve gamoxateT. Tqveni azriT, ra aris<br />

mizezi, rom aseTi didi poeti da<br />

gamorCeuli moazrovne usamarTlodaa<br />

miviwyebuli<br />

_ Zveli qarTuli literaturis<br />

mecnieruli kvleva XX saukunis<br />

interviu<br />

13<br />

dasawyisSi daiwyo, roca ivane javaxiSvilma<br />

Tbilisis saxelmwifo universiteti<br />

daarsa. amas male mohyva<br />

saqarTvelos gasabWoeba da ideologiuri<br />

cenzura. bunebrivia, guramiSvilis<br />

_ qarTul literaturaSi yvelaze<br />

didi mistikosi poetis _ Semoqmedebis<br />

Seswavla sakmaod SeizRuda.<br />

guramiSvili gansxvavebuli wyobisa da<br />

azrovnebis adamiania, igi yvelaferSi<br />

RvTis nebas xedavs. am moazrovnis<br />

mixedviT, `Turqi, leki, sparsi, osi,<br />

Cerqez, RliRvi, dido, qisti~ _ qveynis<br />

ubedurebis mizezi ki ara, Sedegia.<br />

mizezad igi eris sulier daZabunebas<br />

miiCnevs. adamianebi sulierad uZlurdebian<br />

maSin, roca maT Soris siyvaruli<br />

qreba. siyvaruls ki mudam urwmunoeba<br />

upirispirdeba. guramiSvilisaTvis<br />

yvela ubedurebis saTave<br />

swored urwmunoebaa. ioane RvTismetyvelis<br />

mixedviT, `RmerTi siyvaruli<br />

ars~ da saqarTvelos bedukuRmar-<br />

Tobis mizezs poeti urwmunoebaSi, e. i.<br />

usiyvarulod cxovrebaSi xedavs. bunebrivia,<br />

sabWoTa skolaSi guramiSvilis<br />

Semoqmedebas _ sazogadoebrivi cnobierebisa<br />

da saqarTvelos istoriis<br />

miseul analizs, msoflmxedvelobas,<br />

RvTisadmi damokidebulebas _ aravin<br />

aswavlida. bavSvebs yvelaze naklebad<br />

faseul _ e. w. `swavla moswavleTas~<br />

azepirebinebdnen da amiT aZulebdnen<br />

am nawarmoebs. xolo gansakuTrebulad<br />

Rirebuli nawili _ religiuri himnebi<br />

da e. w. `qarTlis Wiris~ providencialuri<br />

nawili _ faqtiurad miCqmaluli<br />

da gayalbebuli iyo.<br />

_ vfiqrob, Sedegad miviReT is, rom<br />

CrdilSi darCa guramiSvilis poeturi<br />

sidiadec.<br />

_ guramiSvili sityvis saocari<br />

ostatia. daakvirdiT, intonaciurad<br />

ramdenad msgavsia galaktionis `jer<br />

arasdros ar Sobila mTvare ase wynari~<br />

da guramiSvilis `zubovkidan momavalman<br />

vnaxe erTi qali~... swored<br />

guramiSvilis moZebnilia is ritmebi,<br />

JReradoba, formebi, romlebic Semdeg<br />

aTasnairad gamoiyenes Cvenma poetebma.<br />

versifikaciis TvalsazrisiT,<br />

guramiSvili namdvili novatoria. is<br />

aSkarad pirvelia, vinc saukuneebis<br />

Semdeg `vefxistyaosnis~ gavlena da-<br />

Zlia da poeziaSi sruliad axali<br />

formebi Seqmna. e.w. `aRorZinebis xanis~<br />

poetebi rusTvelis epigonebi iyvnen,<br />

Teqvsmetmarcvliani SairiT werdnen<br />

da sakmaod mZimed sakiTxavi, naklebad<br />

saintereso teqstebi dagvitoves.<br />

guramiSvilis poezia ki novaciebis<br />

TvalsazrisiT amouwuravia. misi kvleva<br />

sakmaod gvian daiwyo. araerTma<br />

kargma mecnierma imuSava mis teqstebze,<br />

Tumca Sesaswavli da sakvlevi jer<br />

kidev bevria.<br />

_ axalgazrda qarTveli mwerlebis<br />

nawerebs sazogadoeba sxvadasxvagvarad<br />

afasebs. nawils moswons isini,<br />

sxvebisTvis ki es TematikiTa da leqsikiT<br />

Raribi literaturaa. sainteresoa<br />

Tqveni azri axalgazrda avtorebis<br />

Sesaxeb.<br />

_ ra Tqma unda, axalgazrda mwerlebidan<br />

yvela warmatebuli ver iqneba.<br />

CvensaviT patara qveyanas ar Sei-<br />

Zleba erT TaobaSi aTi-oci didi mwerali<br />

hyavdes. is rom, mkiTxveli orsam<br />

avtors kargad icnobs, ukve bevrs<br />

niSnavs. holandias literaturaSi er-<br />

TaderTi nobelianti _ hari muliSi<br />

hyavs da yvela mas Sexaris. Cven, Cemi<br />

azriT, muliSze ukeTesi mwerlebi<br />

gvyavs. roca axalgazrda avtorebis<br />

nawarmoebebs vkiTxulob, yvelaferze<br />

metad leqsikis simwire maRizianebs.<br />

TiTqos qarTuli arc ise kargad ician.<br />

cxadia, es ar exeba aka morCilaZes _<br />

Zalian saintereso mwerals, romelic<br />

enas brwyinvaled flobs. morCilaZis<br />

prozas axalgazrdebi didi interesiT<br />

kiTxuloben, Tumca misi teqstebi _<br />

gansakuTrebiT misi didtaniani romanebi<br />

_ `santa esperansa~, `Maid in Tiflis~<br />

_ advili sakiTxavi sulac ar aris.<br />

dasasruli me-14 gverdze

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!