nebismieri adamianis cxovreba erTi didi wignia
nebismieri adamianis cxovreba erTi didi wignia
nebismieri adamianis cxovreba erTi didi wignia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6 esse<br />
daviT qarTveliSvili<br />
47<br />
adamianebs uyvarT, rodesac yvelaferi<br />
gansazRvrulia, rodesac yvelafers<br />
Tavisi (Tundac mcdari) saxeli<br />
hqvia. ra Tqma unda, SesaZlebeli<br />
iyo momxdariyo isec, rom Cemi da mirandas<br />
urTierToba wesis damamtkicebeli<br />
gamonaklisi gamxdariyo, magram<br />
ase ar moxda, adamianebma gangvsazRvres<br />
da (mcdari) saxeli dagvarqves:<br />
`Seyvarebulebi”.<br />
me es ar gavaproteste da dRes veravin<br />
damajerebs, rom dumili yovel-<br />
Tvis oqroa.<br />
sityva TavisTavSi gulisxmobs saqme(eb)s.<br />
adamianebma gangvsazRvres, me<br />
es ar gavaproteste da amitom damevala:<br />
paemanebze siaruli, siyvarulis<br />
axsna, diad, erTobliv momavalze saubari<br />
da sxva SeyvarebulisTvis damaxasiaTebeli<br />
qmedebebis Sesruleba. da<br />
mec yvelafer amas vasrulebdi imdenad<br />
kargad, ramdenadac saerTod Sesa-<br />
Zlebelia usiyvarulod aseTi rameebis<br />
kargad Sesruleba da TandaTan<br />
vbrundebodi SezRudul, miwier sivrceSi<br />
da droSi, <strong>erTi</strong> sityviT saSinelebaSi.<br />
amas isic emateboda, rom vxvdebodi:<br />
<strong>nebismieri</strong> saxis protesti<br />
ukve dagvianebuli, ufrosworad, Seu-<br />
Zlebeli iyo. CixSi viyavi, Cixidan ki<br />
mxolod erTad<strong>erTi</strong> gamosavali arsebobs:<br />
moatyuo sakuTari Tavi, rom Cix-<br />
Si ar xar (aranairi ukan dasabrunebeli<br />
gza ar arsebobs!) da, aqedan gamomdinare,<br />
daviwye sakuTari Tavis motyueba.<br />
amis Sedegia moTxroba `aq kargia,<br />
gulubryvilo proza”.<br />
ra Tqma unda, arsebobs Cixidan gamosvlis<br />
kidev <strong>erTi</strong> saSualeba - saswauli<br />
, romelic Cemi cxovrebis am etapze<br />
ar moxda.<br />
rac Seexeba sikvdils, is gamosavalze<br />
metad Sesavalia. amas CemTvis<br />
yvelaze avtoritetul wyaroze dayrdnobiT<br />
vambob.<br />
48<br />
Semdeg dadga wignis gamocemis<br />
dro. am droisTvis me ukve ojaxis Seqmnaze<br />
vfiqrobdi, radgan moTxrobis<br />
daweram veranairi Sveba ver momitana<br />
da ukve yvelaferi saSineleba iyo:<br />
seirnobac, saubaric, Wamac, <strong>erTi</strong> sityviT<br />
–usiyvaruloba.<br />
vfiqrobdi: `moviyvan cols, gaCdebian<br />
bavSvebi da yvelaferi gamoswordeba~.<br />
Tumca aqve unda vTqva isic,<br />
rom realurad im xanad arafris ise<br />
ar meSinoda, rogorc Svilebis yolis.<br />
SiSSi da saSinelebaSi vcxovrobdi, ro-<br />
desac mirandam mTxova, rom wigni mis-<br />
Tvis mimeZRvna. es iyo <strong>didi</strong> da uecari<br />
Sansi CemTvis (metnaklebad) yvelaferi<br />
damelagebina Cems <strong>cxovreba</strong>Si.<br />
amisTvis saWiro iyo (metnaklebad) yvelaferi<br />
meTqva mirandasTvis da damem-<br />
Tavrebina es urTierToba, magram ratomRac<br />
araferi ar vTqvi. ufrosworad,<br />
erTad<strong>erTi</strong> winadadeba vTqvi:<br />
`saCuqars Tu gamikeTeb, mogiZRvni~<br />
da saCuqari davusaxele.<br />
axla saCuqaris dasaxelebas aranairi<br />
mniSvneloba ar aqvs, radgan nebismier<br />
SemTxvevaSi is 30 vercxlia: me xom<br />
maSin mamas wigni gavyide.<br />
mirandam momatyua: saCuqari ar ma-<br />
Cuqa. xandaxan mgonia, rom amitomac<br />
var dRes cocxali<br />
49<br />
Cemi mizani ar aris am istoriis detalurad<br />
moyola, radgan piradad<br />
CemTvis dRes am ambavs aranairi (arc<br />
cxovrebiseuli da arc literaturuli<br />
– davuSvaT, rogorc moTxrobis<br />
masala-gagebiT) mniSvneloba ar aqvs,<br />
anu es istoria Cem <strong>cxovreba</strong>Si mxolod<br />
da mxolod erT<strong>erTi</strong> rigiTi istoriaa,<br />
Tumca ra Tqma unda es yvelaferi<br />
umiznod ar damiweria; arsebobs wigni,<br />
romelsac, adre Tu gvian, xelaxala<br />
aucileblad gamovcem da vfiqrob,<br />
rom Cemi axlandeli aRiarebiTi CvenebiT<br />
wignisTvis saTauris Secvlis da<br />
misi mamasTvis miZRvnis ufleba movipove.<br />
50<br />
zemoT cxovrebiseuli faqtis literaturul<br />
masalad gamoyeneba vaxsene.<br />
SeiZleba zustad ase arc mixsenebia,<br />
magram amas ara aqvs axla gadamwyveti<br />
mniSvneloba.<br />
50-e TavSi am Temaze msurs, visaubro.<br />
gavrcelebuli azris Tanaxmad, mwerlebi<br />
yvelaze xSirad sakuTar bavSvobaSi<br />
momxdar da gancdil movlenebze<br />
weren. TavisTavad es Sexeduleba<br />
arc ise mcdaria, radgan adamianebis<br />
umravlesoba bavSvobaSi gacilebiT<br />
seriozulad da uangarod (angareba<br />
zRudavs adamians) amyareben samyarosTan<br />
kontaqt(eb)s, vidre - didoba-<br />
Si, rodesac e.w. seriozuli (realurad<br />
albaT ufro sasacilo) cxovrebiT<br />
cxovroben.<br />
Tumca am SemTxvevaSi es sakiTxi Cemi<br />
interesebis sferoSi ar Sedis, me sul<br />
sxva ram mainteresebs. kerZod: ramdenad<br />
maxsovs piradad me piradad Cems<br />
bavSvobaSi momxdari da gancdili am-<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
literaturuli gazeTi 12-25 ivnisi 2009<br />
prozisa da sakuTari Tavis Sesaxeb<br />
dasawyisi N 1-2<br />
Cem, sxva anas<br />
bebi. aq ra Tqma unda ar igulisxmeba<br />
patara bavSvoba: <strong>cxovreba</strong> xuT wlamde.<br />
aramed bavSvoba da <strong>didi</strong> bavSvoba<br />
an rogorc erT<strong>erTi</strong> SesaniSnavi qar-<br />
Tveli mwerali ambobs `bavSvobis sibere~.<br />
51<br />
51-e Tavic igive sakiTxs exeba.<br />
ra SemiZlia gavixseno Cemi bavSvobidan?<br />
ramdenime yofiTi epizodi,<br />
ramdenime gancda, ramdenime ocneba,<br />
xmebi, ferebi. magram aseTi mcire masaliT<br />
ramdenadaa SesaZlebeli dawero<br />
iseTi brwyinvale wignebis msgavsi wigni,<br />
rogorebicaa: l.tolstois `bavSvoba~,<br />
maqsim gorkis `bavSvoba~, k. paustovskis<br />
`Soreuli wlebi~, v. kataevis<br />
`gatexili <strong>cxovreba</strong>~. da ruseTis agentoba<br />
rom ar dambraldes, aqve davasaxeleb:<br />
marsel prustis `svanis mimarTulebiT~<br />
da hans faladas `CvenTan<br />
saxlSi Soreul wlebSi~. am nawarmoebs<br />
Zalian saintereso qvesaTauri aqvs:<br />
`gancdili, danaxuli da SeTxzuli~.<br />
ukanaskneli sityva Zalian mniSvnelovania.<br />
anu saqme gvaqvs, ufrosworad,<br />
vkiTxulobT mxatvrul (am SemTxveva-<br />
Si maRalmxatvrul teqsts) da ara dokumentur<br />
avtobiografias. vici Seu-<br />
Zlebels moviTxov, magram ra vqna?!<br />
minda, rom adamianebi erTmaneTs ideebis,<br />
fantaziis unaris mixedviT afasebdnen<br />
da ara cxovrebiseuli faqtebiT.<br />
Cemi azriT, avtobiografiuli wignebi<br />
`fentezis~ Janrs ekuTvnian.<br />
52<br />
Cemdami, ufrosworad, Cemi teqstebisadmi<br />
Zalian dadebiTad ganwyobili<br />
mkiTxvelebic ki aRniSnaven imas,<br />
rom Cems nawarmoebebSi dasasrulisken<br />
Txroba yovelTvis Cqardeba.<br />
Cemi teqstebisadmi uayofiTad ganwyobili<br />
mkiTxvelebi, ki pirdapir amboben,<br />
rom dasasrulisken nawarmoebebs<br />
vafuCeCeb.<br />
aq SeiZleba visaubroT mxolod azris<br />
gamoTqmis formaze, koreqtulobaze<br />
da arakoreqtulobaze, radgan<br />
principSi orive mxare erTsadaimave<br />
azrs gamoTqvams...<br />
da rac mTavaria; am azrs mec viziareb.<br />
anu aCqareba xdeba ganzrax da ara<br />
gaufrTxileblobiT.<br />
da ai, ratom:<br />
53<br />
me ar vwer e.w. cxovrebiseul prozas.<br />
aqedan gamomdinare, arc <strong>cxovreba</strong><br />
mwers sakuTari favoritebis siaSi,<br />
me vwer adamianebze anu sxeulze da<br />
sulze. am ukanasknelis Sesaxeb maincdamainc<br />
<strong>didi</strong> informacia ar momepoveba<br />
da radgan wera SesaZlebelia ori,<br />
mcodnis da armcodnis poziciidan,<br />
sulze armcodnis pozicidan vwer;<br />
etiketis mixedviT axla yalbi Tavmdabloba<br />
unda gamoviCino da vTqva, rom<br />
am Temaze ki ar vwer, aramed, vcdilob<br />
weras, magram etiketis dacva arasdros<br />
maniWebda siamovnebas, miTumetes<br />
aseT SemTxvevebSi. Cems teqstebs wignebad<br />
vbeWdav, wignebs sakuTar saxelsa<br />
da gvars vawer. ase rom, Cemi teqstebis<br />
maRalmxatvrul doneSi eWvi ar mepareba.<br />
rac Seexeba imas, ramdenad Seu-<br />
ZliaT maT realurad dadebiTi gavlena<br />
moaxdinon samyaroze, am sakiTx-<br />
Si vmeryeob da am meryeobis dasasruliT<br />
da kiTxvaze dadebiTi pasuxis gacemiT,<br />
rom SeuZliaT wignebs samyaros<br />
ukeTesobisken Secvla (Tu ukeTesoba-<br />
Si dabruneba?!) iwyeba <strong>didi</strong> literatura.<br />
axla ki, droa Cem teqstebSi finalisken<br />
aCqarebebis mizezs davubrunde.<br />
54-e Tavis pirveli winadadeba 53-e<br />
Tavis pirveli winadadebis identuria.<br />
54<br />
me ar vwer e.w. cxovrebiseul prozas.<br />
magram yoveldRiurad <strong>cxovreba</strong>,<br />
ra Tqma unda, axdens Cemze gavlenas,<br />
gansakuTrebiT Tavisi ritmiT, (romelsac<br />
SeiZleba kanonzomierebac<br />
vuwodoT) da swored amis Sedegia aCqarebebi<br />
finalisken. <strong>cxovreba</strong>Si finali<br />
yovelTvis swrafad dgeba, aseve Cem<br />
teqstebs axasiaTebs cxovrebiseuli<br />
ritmis Semdegi damaxasiaTebeli niSnebi:<br />
vrceli eqspoziciebi, xanmokle<br />
kulminaciebi, finaluri aCqarebis win<br />
drois SeCereba da Ria finali. mokled,<br />
es aris aracxovrebiseuli proza<br />
cxovrebiseuli ritmiT (an Tu ase<br />
ufro mogwonT - kanonzomierebiT)...<br />
55<br />
imisaTvis, rom es esse wignad iqces,<br />
saWiroa, kompiuterSi akrefili teqstis<br />
aso-niSnebis raodenoba sul<br />
mcire asiaTass mainc Seadgendes.<br />
da radgan Cemi azriT SeuZlebelia<br />
adamianma asiaTasi asoniSani uwyvetad<br />
weros prozis Sesaxeb, aucilebelia<br />
mcire lirikuli gadaxveva, xolo vis<br />
Sesaxeb iqneba es gadaxveva, amas Tavad<br />
esses saTauri mkarnaxobs.<br />
SegaxsenebT, esses `prozisa da sakuTari<br />
Tavis Sesaxeb~ hqvia.<br />
56<br />
me yvelaferze Cemi sakuTari azri<br />
maqvs. es ar aris araTavmdabali gancxadeba,<br />
radgan yvela adamians aqvs yvelaferze<br />
Tavisi sakuTari azri, yovelSemTxvevaSi<br />
hgonia, rom aqvs.<br />
araTavmdabloba gamoixateba am<br />
azrebis gavrcelebaSi. da radgan Cemi<br />
saqmianoba Cemi (an iqneb ara mxolod<br />
Cemi?) azrebis gavrcelebaa, uneburad<br />
araTavmdabali adamiani gamovdivar.<br />
ufrosworad, uneburad araTavmdabali<br />
adamiani var.<br />
da, ra Tqma unda, saqarTvelos Cemi<br />
saqmianobisaTvis unayofo miwad miviCnev<br />
da aqedan abargebaze vfiqrob.<br />
saqarTvelo ar imyofeba ufskrulis<br />
piras, arc ufskrulSia gadaCexili,<br />
saqarTvelo ubralod trakSia,<br />
(brwyinvale sazogadoebis warmomadgenlebs<br />
SeuZliaT es sityva ukanalad<br />
waikiTxon). es faqtia, sakiTxavi ki<br />
isaa rogor trakSi varT. trakebis Sefaseba<br />
xdeba Semdegi erTdroulad<br />
fizikuri da metafizikuri kategoriebiT:<br />
naTeli da bneli. naTelia traki,<br />
romlidanac TavdaRweva SesaZlebelia,<br />
anu naTel trakSi moqmedebas aqvs<br />
azri, anu naTeli traki brtyelia. ra<br />
Tqma unda, naTeli trakis adgilobrivi<br />
mkvidri Tu sul CrdiloeTiT ivlis,<br />
sawyis wertils daubrundeba, magram<br />
SeuZlia ar iaros sul CrdiloeTiT.<br />
amas arCevanis Tavisufleba hqvia.<br />
bneli traki wriulia da ar aqvs<br />
mniSvneloba saiT waxval, radgan bruna<br />
wreSi brunav, saidanac TavdaRweva<br />
SeuZlebelia. swored aseT, wriul<br />
trakSi varT Cven da radgan zRapru