08.01.2013 Views

nebismieri adamianis cxovreba erTi didi wignia

nebismieri adamianis cxovreba erTi didi wignia

nebismieri adamianis cxovreba erTi didi wignia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

6 esse<br />

daviT qarTveliSvili<br />

47<br />

adamianebs uyvarT, rodesac yvelaferi<br />

gansazRvrulia, rodesac yvelafers<br />

Tavisi (Tundac mcdari) saxeli<br />

hqvia. ra Tqma unda, SesaZlebeli<br />

iyo momxdariyo isec, rom Cemi da mirandas<br />

urTierToba wesis damamtkicebeli<br />

gamonaklisi gamxdariyo, magram<br />

ase ar moxda, adamianebma gangvsazRvres<br />

da (mcdari) saxeli dagvarqves:<br />

`Seyvarebulebi”.<br />

me es ar gavaproteste da dRes veravin<br />

damajerebs, rom dumili yovel-<br />

Tvis oqroa.<br />

sityva TavisTavSi gulisxmobs saqme(eb)s.<br />

adamianebma gangvsazRvres, me<br />

es ar gavaproteste da amitom damevala:<br />

paemanebze siaruli, siyvarulis<br />

axsna, diad, erTobliv momavalze saubari<br />

da sxva SeyvarebulisTvis damaxasiaTebeli<br />

qmedebebis Sesruleba. da<br />

mec yvelafer amas vasrulebdi imdenad<br />

kargad, ramdenadac saerTod Sesa-<br />

Zlebelia usiyvarulod aseTi rameebis<br />

kargad Sesruleba da TandaTan<br />

vbrundebodi SezRudul, miwier sivrceSi<br />

da droSi, <strong>erTi</strong> sityviT saSinelebaSi.<br />

amas isic emateboda, rom vxvdebodi:<br />

<strong>nebismieri</strong> saxis protesti<br />

ukve dagvianebuli, ufrosworad, Seu-<br />

Zlebeli iyo. CixSi viyavi, Cixidan ki<br />

mxolod erTad<strong>erTi</strong> gamosavali arsebobs:<br />

moatyuo sakuTari Tavi, rom Cix-<br />

Si ar xar (aranairi ukan dasabrunebeli<br />

gza ar arsebobs!) da, aqedan gamomdinare,<br />

daviwye sakuTari Tavis motyueba.<br />

amis Sedegia moTxroba `aq kargia,<br />

gulubryvilo proza”.<br />

ra Tqma unda, arsebobs Cixidan gamosvlis<br />

kidev <strong>erTi</strong> saSualeba - saswauli<br />

, romelic Cemi cxovrebis am etapze<br />

ar moxda.<br />

rac Seexeba sikvdils, is gamosavalze<br />

metad Sesavalia. amas CemTvis<br />

yvelaze avtoritetul wyaroze dayrdnobiT<br />

vambob.<br />

48<br />

Semdeg dadga wignis gamocemis<br />

dro. am droisTvis me ukve ojaxis Seqmnaze<br />

vfiqrobdi, radgan moTxrobis<br />

daweram veranairi Sveba ver momitana<br />

da ukve yvelaferi saSineleba iyo:<br />

seirnobac, saubaric, Wamac, <strong>erTi</strong> sityviT<br />

–usiyvaruloba.<br />

vfiqrobdi: `moviyvan cols, gaCdebian<br />

bavSvebi da yvelaferi gamoswordeba~.<br />

Tumca aqve unda vTqva isic,<br />

rom realurad im xanad arafris ise<br />

ar meSinoda, rogorc Svilebis yolis.<br />

SiSSi da saSinelebaSi vcxovrobdi, ro-<br />

desac mirandam mTxova, rom wigni mis-<br />

Tvis mimeZRvna. es iyo <strong>didi</strong> da uecari<br />

Sansi CemTvis (metnaklebad) yvelaferi<br />

damelagebina Cems <strong>cxovreba</strong>Si.<br />

amisTvis saWiro iyo (metnaklebad) yvelaferi<br />

meTqva mirandasTvis da damem-<br />

Tavrebina es urTierToba, magram ratomRac<br />

araferi ar vTqvi. ufrosworad,<br />

erTad<strong>erTi</strong> winadadeba vTqvi:<br />

`saCuqars Tu gamikeTeb, mogiZRvni~<br />

da saCuqari davusaxele.<br />

axla saCuqaris dasaxelebas aranairi<br />

mniSvneloba ar aqvs, radgan nebismier<br />

SemTxvevaSi is 30 vercxlia: me xom<br />

maSin mamas wigni gavyide.<br />

mirandam momatyua: saCuqari ar ma-<br />

Cuqa. xandaxan mgonia, rom amitomac<br />

var dRes cocxali<br />

49<br />

Cemi mizani ar aris am istoriis detalurad<br />

moyola, radgan piradad<br />

CemTvis dRes am ambavs aranairi (arc<br />

cxovrebiseuli da arc literaturuli<br />

– davuSvaT, rogorc moTxrobis<br />

masala-gagebiT) mniSvneloba ar aqvs,<br />

anu es istoria Cem <strong>cxovreba</strong>Si mxolod<br />

da mxolod erT<strong>erTi</strong> rigiTi istoriaa,<br />

Tumca ra Tqma unda es yvelaferi<br />

umiznod ar damiweria; arsebobs wigni,<br />

romelsac, adre Tu gvian, xelaxala<br />

aucileblad gamovcem da vfiqrob,<br />

rom Cemi axlandeli aRiarebiTi CvenebiT<br />

wignisTvis saTauris Secvlis da<br />

misi mamasTvis miZRvnis ufleba movipove.<br />

50<br />

zemoT cxovrebiseuli faqtis literaturul<br />

masalad gamoyeneba vaxsene.<br />

SeiZleba zustad ase arc mixsenebia,<br />

magram amas ara aqvs axla gadamwyveti<br />

mniSvneloba.<br />

50-e TavSi am Temaze msurs, visaubro.<br />

gavrcelebuli azris Tanaxmad, mwerlebi<br />

yvelaze xSirad sakuTar bavSvobaSi<br />

momxdar da gancdil movlenebze<br />

weren. TavisTavad es Sexeduleba<br />

arc ise mcdaria, radgan adamianebis<br />

umravlesoba bavSvobaSi gacilebiT<br />

seriozulad da uangarod (angareba<br />

zRudavs adamians) amyareben samyarosTan<br />

kontaqt(eb)s, vidre - didoba-<br />

Si, rodesac e.w. seriozuli (realurad<br />

albaT ufro sasacilo) cxovrebiT<br />

cxovroben.<br />

Tumca am SemTxvevaSi es sakiTxi Cemi<br />

interesebis sferoSi ar Sedis, me sul<br />

sxva ram mainteresebs. kerZod: ramdenad<br />

maxsovs piradad me piradad Cems<br />

bavSvobaSi momxdari da gancdili am-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

literaturuli gazeTi 12-25 ivnisi 2009<br />

prozisa da sakuTari Tavis Sesaxeb<br />

dasawyisi N 1-2<br />

Cem, sxva anas<br />

bebi. aq ra Tqma unda ar igulisxmeba<br />

patara bavSvoba: <strong>cxovreba</strong> xuT wlamde.<br />

aramed bavSvoba da <strong>didi</strong> bavSvoba<br />

an rogorc erT<strong>erTi</strong> SesaniSnavi qar-<br />

Tveli mwerali ambobs `bavSvobis sibere~.<br />

51<br />

51-e Tavic igive sakiTxs exeba.<br />

ra SemiZlia gavixseno Cemi bavSvobidan?<br />

ramdenime yofiTi epizodi,<br />

ramdenime gancda, ramdenime ocneba,<br />

xmebi, ferebi. magram aseTi mcire masaliT<br />

ramdenadaa SesaZlebeli dawero<br />

iseTi brwyinvale wignebis msgavsi wigni,<br />

rogorebicaa: l.tolstois `bavSvoba~,<br />

maqsim gorkis `bavSvoba~, k. paustovskis<br />

`Soreuli wlebi~, v. kataevis<br />

`gatexili <strong>cxovreba</strong>~. da ruseTis agentoba<br />

rom ar dambraldes, aqve davasaxeleb:<br />

marsel prustis `svanis mimarTulebiT~<br />

da hans faladas `CvenTan<br />

saxlSi Soreul wlebSi~. am nawarmoebs<br />

Zalian saintereso qvesaTauri aqvs:<br />

`gancdili, danaxuli da SeTxzuli~.<br />

ukanaskneli sityva Zalian mniSvnelovania.<br />

anu saqme gvaqvs, ufrosworad,<br />

vkiTxulobT mxatvrul (am SemTxveva-<br />

Si maRalmxatvrul teqsts) da ara dokumentur<br />

avtobiografias. vici Seu-<br />

Zlebels moviTxov, magram ra vqna?!<br />

minda, rom adamianebi erTmaneTs ideebis,<br />

fantaziis unaris mixedviT afasebdnen<br />

da ara cxovrebiseuli faqtebiT.<br />

Cemi azriT, avtobiografiuli wignebi<br />

`fentezis~ Janrs ekuTvnian.<br />

52<br />

Cemdami, ufrosworad, Cemi teqstebisadmi<br />

Zalian dadebiTad ganwyobili<br />

mkiTxvelebic ki aRniSnaven imas,<br />

rom Cems nawarmoebebSi dasasrulisken<br />

Txroba yovelTvis Cqardeba.<br />

Cemi teqstebisadmi uayofiTad ganwyobili<br />

mkiTxvelebi, ki pirdapir amboben,<br />

rom dasasrulisken nawarmoebebs<br />

vafuCeCeb.<br />

aq SeiZleba visaubroT mxolod azris<br />

gamoTqmis formaze, koreqtulobaze<br />

da arakoreqtulobaze, radgan<br />

principSi orive mxare erTsadaimave<br />

azrs gamoTqvams...<br />

da rac mTavaria; am azrs mec viziareb.<br />

anu aCqareba xdeba ganzrax da ara<br />

gaufrTxileblobiT.<br />

da ai, ratom:<br />

53<br />

me ar vwer e.w. cxovrebiseul prozas.<br />

aqedan gamomdinare, arc <strong>cxovreba</strong><br />

mwers sakuTari favoritebis siaSi,<br />

me vwer adamianebze anu sxeulze da<br />

sulze. am ukanasknelis Sesaxeb maincdamainc<br />

<strong>didi</strong> informacia ar momepoveba<br />

da radgan wera SesaZlebelia ori,<br />

mcodnis da armcodnis poziciidan,<br />

sulze armcodnis pozicidan vwer;<br />

etiketis mixedviT axla yalbi Tavmdabloba<br />

unda gamoviCino da vTqva, rom<br />

am Temaze ki ar vwer, aramed, vcdilob<br />

weras, magram etiketis dacva arasdros<br />

maniWebda siamovnebas, miTumetes<br />

aseT SemTxvevebSi. Cems teqstebs wignebad<br />

vbeWdav, wignebs sakuTar saxelsa<br />

da gvars vawer. ase rom, Cemi teqstebis<br />

maRalmxatvrul doneSi eWvi ar mepareba.<br />

rac Seexeba imas, ramdenad Seu-<br />

ZliaT maT realurad dadebiTi gavlena<br />

moaxdinon samyaroze, am sakiTx-<br />

Si vmeryeob da am meryeobis dasasruliT<br />

da kiTxvaze dadebiTi pasuxis gacemiT,<br />

rom SeuZliaT wignebs samyaros<br />

ukeTesobisken Secvla (Tu ukeTesoba-<br />

Si dabruneba?!) iwyeba <strong>didi</strong> literatura.<br />

axla ki, droa Cem teqstebSi finalisken<br />

aCqarebebis mizezs davubrunde.<br />

54-e Tavis pirveli winadadeba 53-e<br />

Tavis pirveli winadadebis identuria.<br />

54<br />

me ar vwer e.w. cxovrebiseul prozas.<br />

magram yoveldRiurad <strong>cxovreba</strong>,<br />

ra Tqma unda, axdens Cemze gavlenas,<br />

gansakuTrebiT Tavisi ritmiT, (romelsac<br />

SeiZleba kanonzomierebac<br />

vuwodoT) da swored amis Sedegia aCqarebebi<br />

finalisken. <strong>cxovreba</strong>Si finali<br />

yovelTvis swrafad dgeba, aseve Cem<br />

teqstebs axasiaTebs cxovrebiseuli<br />

ritmis Semdegi damaxasiaTebeli niSnebi:<br />

vrceli eqspoziciebi, xanmokle<br />

kulminaciebi, finaluri aCqarebis win<br />

drois SeCereba da Ria finali. mokled,<br />

es aris aracxovrebiseuli proza<br />

cxovrebiseuli ritmiT (an Tu ase<br />

ufro mogwonT - kanonzomierebiT)...<br />

55<br />

imisaTvis, rom es esse wignad iqces,<br />

saWiroa, kompiuterSi akrefili teqstis<br />

aso-niSnebis raodenoba sul<br />

mcire asiaTass mainc Seadgendes.<br />

da radgan Cemi azriT SeuZlebelia<br />

adamianma asiaTasi asoniSani uwyvetad<br />

weros prozis Sesaxeb, aucilebelia<br />

mcire lirikuli gadaxveva, xolo vis<br />

Sesaxeb iqneba es gadaxveva, amas Tavad<br />

esses saTauri mkarnaxobs.<br />

SegaxsenebT, esses `prozisa da sakuTari<br />

Tavis Sesaxeb~ hqvia.<br />

56<br />

me yvelaferze Cemi sakuTari azri<br />

maqvs. es ar aris araTavmdabali gancxadeba,<br />

radgan yvela adamians aqvs yvelaferze<br />

Tavisi sakuTari azri, yovelSemTxvevaSi<br />

hgonia, rom aqvs.<br />

araTavmdabloba gamoixateba am<br />

azrebis gavrcelebaSi. da radgan Cemi<br />

saqmianoba Cemi (an iqneb ara mxolod<br />

Cemi?) azrebis gavrcelebaa, uneburad<br />

araTavmdabali adamiani gamovdivar.<br />

ufrosworad, uneburad araTavmdabali<br />

adamiani var.<br />

da, ra Tqma unda, saqarTvelos Cemi<br />

saqmianobisaTvis unayofo miwad miviCnev<br />

da aqedan abargebaze vfiqrob.<br />

saqarTvelo ar imyofeba ufskrulis<br />

piras, arc ufskrulSia gadaCexili,<br />

saqarTvelo ubralod trakSia,<br />

(brwyinvale sazogadoebis warmomadgenlebs<br />

SeuZliaT es sityva ukanalad<br />

waikiTxon). es faqtia, sakiTxavi ki<br />

isaa rogor trakSi varT. trakebis Sefaseba<br />

xdeba Semdegi erTdroulad<br />

fizikuri da metafizikuri kategoriebiT:<br />

naTeli da bneli. naTelia traki,<br />

romlidanac TavdaRweva SesaZlebelia,<br />

anu naTel trakSi moqmedebas aqvs<br />

azri, anu naTeli traki brtyelia. ra<br />

Tqma unda, naTeli trakis adgilobrivi<br />

mkvidri Tu sul CrdiloeTiT ivlis,<br />

sawyis wertils daubrundeba, magram<br />

SeuZlia ar iaros sul CrdiloeTiT.<br />

amas arCevanis Tavisufleba hqvia.<br />

bneli traki wriulia da ar aqvs<br />

mniSvneloba saiT waxval, radgan bruna<br />

wreSi brunav, saidanac TavdaRweva<br />

SeuZlebelia. swored aseT, wriul<br />

trakSi varT Cven da radgan zRapru

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!