קדוק השל הד– אספרנטו

1 

םלשה קודקדה 

– 

וטנרפסא 

The Complete Grammar of Esperanto : רפסה לע ססובמ 

Ph.D. Ivy Kellerman : תאמ 

MEMBER OF THE EXECUTIVE COMMITTEE AND CHAIRMAN OF EXAMINATIONS FOR 

THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA; 

MEMBER OF THE INTERNATIONAL "LINGVA KOMITATO" 

גרבנטוג טקייורפ : תאצוהב ( תילגנאב) 

רוקמה תסרג 

[e-Book #7787] 

2005 ץרמ , תירישע הרודהמ 

תירבעה 

הסרגה 

2010 

, הנושאר הרודהמ 


– וטנרפסא 

A Complete Grammar of Esperanto, by Ivy Kellerman רפסה לע ססובמ

2 

ןכות 

2................... 

................................ ................................ ................................ ןכות 

4.......................... 

................................ תורבהל הקולח 

, המעטהה , תיבפלאה : 1 רועיש 

7............................ 

................................ הווהב םילעפ , םשה ראות , םצע םש : 2 רועיש 

9............................. 

................................ ................................ דגוא , יוביר : 3 רועיש 

11......................... 

................................ ( kaj) 

םגו... 

םג , ( ne) 

אל , רישי אשומ 

: 4 רועיש 

13..................... 

................................ ( nek) אלו... 

אל , (ĉu) 

םאה , לעופה םש : 5 רועיש 

15.......... 

................................ ................................ םילעפ תייטה , ףוג ייוניכ : 6 רועיש 

17........... 

................................ רישי אשומכ ףוג יוניכ , סחי תולימ , רבעב םילעפ : 7 רועיש 

19............................. 

................................ רזוח 

לעופ , ( יביסקלפר) 

רזוח יוניכ : 8 רועיש 

22......................... 

................................ ................................ תוכייש ייוניכ : 9 רועיש 

24................... 

................................ תזמורמ תוכייש , העונת ראתמש טפשמ : 10 רועיש 

26.............. 

................................ רוביח תולימ , דוחיי 

טפשמ , רסח טפשמ , de : 11 רועיש 

28....................... 

................................ דיתעב 

םילעפ , oni , ( ke) 

ףיקע רוביד : 12 רועיש 

30........... 

................................ ................................ הבקנ ןיממ 

םילימ , tiu : 13 רועיש 

32... 

................................ ................................ per , il תיפוסה 

, ties , ĉi tiu : 14 רועיש 

35............................. 

................................ mal תיליחתה 

, לעופה ראות , tia : 15 רועיש 

37......... 

................................ ................................ for תיליחתה 

, kun , tie : 16 רועיש 

39......... 

................................ רובידה ילעפ , ןפוא רואיתכ kun , plej/ 

pli , tiam : 17 רועיש 

41............. 

................................ ol , multe , malplej/ 

malpli , e תמויסה , tial : 18 רועיש 

44...... 

................................ לעופ יראת/ 

סחי תולימ יפוריצ 

, pro , inter , ju/des : 19 רועיש 

46.... 

................................ ................................ ןמז רואיתל סחי תולימ 

, tiel : 20 רועיש 

48.................... 

................................ ................................ por , ןמז ייוטיב : 21 רועיש 

50.. 

................................ ................................ ( da) 

לש , ( ךשמה) 

ןמז ייוטיב : 22 רועיש 

52...... 

................................ ................................ ke , tiom , ( da) 

לש תומכ : 23 רועיש 

54............................... 

ej תיפוסה , ךשוממ הווה , הווהב ליעפ ינוניב , kies , kiu : 24 רועיש 

57........ 

................................ koni/scii , הכרב תולימ , ךשוממ דיתע/ 

רבע , kia : 25 רועיש 

60............... 

eg תיפוסה , סחי תוליממ לעופ יראת תריזג , רבעב ליעפ ינוניב , kie : 26 רועיש 

63. 

................................ ימשר םש , fojo , ar תיפוסה , ĉe , םלשומ הווה , kiam : 27 רועיש 

66.............. 

................................ loĝi/vivi , ul תיפוסה , אשונכ לעופ םש , kial : 28 רועיש 

69............... 

................................ תומכ ייוטיב , ( 1) 

םירפסמ , םלשנ רבע , kiel : 29 רועיש 

71............................... 

an תיפוסה , ( 2) 

םירפסמ 

, רסח טפשמב םיראת , kiom : 30 רועיש 

73. 

................................ םיירודיס םירפסמ , םלשומ דיתע , kiu/kies הקיז ייוניכ : 31 רועיש 

75... 

................................ ind תיפוסה , דיתעב ליעפ ינוניב , kia/kie הקיז ייוניכ 


78.. 

סחי תוליממ םילימ תריזג , לעופה ראותכו 

ע" 

שכ רפסמ , kiam/kiel הקיז ייוניכ : 33 רועיש 

81.......... 

................................ הינפ תורוצ , ebl תיפוסה , תויליחתכ סחי תולימ : 34 רועיש 

83....................... 

םיראת תמחלה , םירבש , הווהב ליבס ינוניב , kiom הקיז יוניכ : 35 רועיש 

86.... 

................................ ist תיפוסה , פ" 

תמ םילימ תריזג , ליבס ךשוממ הווה : 36 רועיש 

88................................ 

................................ תובכרומ םילימ , po , ĉiu/ĉies : 37 רועיש 

91.............. 

................................ uj תיפוסה , תוידדה , ליבס ךשוממ רבע , ĉia : 38 רועיש 

93................. 

obl תיפוסה , העשה המ , תונוכת תבכרה , ליבס 

ךשוממ דיתע , ĉie : 39 רועיש 

96............. 

em תיפוסה , laŭ , ליבס םלשומ הווה , רבעב ליבס 

ינוניב , ĉial , ĉiam : 40 רועיש 

98......... 

el תיפוסה , ... מ יושע , ליבס םלשומ דיתע , ליבס םלשנ רבע , ĉiom , ĉiel : 41 רועיש 

101.............................. 

ec תיפוסה , ליבס דיתע ןמז תורוצ , דיתעב ליבס ינוניב : 42 רועיש 

103................ 

id תיפוסה , ek תיליחתה , ינוניבה תרוצמ םצע םש תריזג , iu/ies : 43 רועיש 

106........ 

................................ ................................ ביטנימונה תסחי 

, ia/ie : 44 רועיש 

108................... 

................................ ja ידי לע השגדה , ig תיפוסה , iam/ial : 45 רועיש 

110................. 

................................ mem-ב 

שומישה , ad תיפוסה , iel/iom : 46 רועיש 




113.... 

................................ re תיליחתה , פ" 

תכ ינוניבה תרוצ , neniu/nenies : 47 רועיש 

115................ 

................................ aĵ תיפוסה , jen , nenia/nenie/neniam : 48 רועיש 

118..................... 

................................ iĝ תיפוסה , nenial/neniel/neniom : 49 רועיש 

121. 

................................ ing תיפוסה , ajn , םיביטלרוק , kio/ĉio/tio/io/nenio : 50 רועיש 

122................... 

................................ ................................ םיליגרתל תובושת : חפסנ 

3 




4 

תורבהל הקולח 

, המעטהה 

, תיבפלאה : 1 

: תואבה תויתואהמ בכרומ וטנרפסא לש תיבפלאה 

a, b, c, ĉ, d, e, f, g, ĝ, h, ĥ, i, j, ĵ, k, l, m, n, o, p, r, s, ŝ, t, u, ŭ, v, z. 

םג התוא בותכל רשפא , " ןועבוכ" 

ה םע תואה תא דילקהל תינכט תורשפא ןיא רשאכ 

. הפשב שומישב הנניאש , x תילגנאה תואה 

הירחאו ןועבוכה אלל תואה לש ףוריצכ 

םיטסקטב . האלה ןכו , gx ףוריצכ ĝ תואה , cx ףוריצכ בתכית ĉ תואה , אמגודל , ךכ 

'וכו 

ch, gh,f hh רמולכ , h תואב x תואה תא ףילחהל םיגהונ םימייוסמ 

: האבה הרוצב םיאטבמ תיבפלאה לש תועונתה תא 

הבהא הלימה לש " א" 

ה ומכ 

שא הלימה לש " א" 

ה ומכ 

ןוגרא 

הלימה לש " יא" 

ה ומכ 

ףסוא הלימה לש " וא" 

ה ומכ 

ןגרואמ הלימה לש " וא" 

ה ומכ 

: האבה הרוצב םיאטבמ תיבפלאה לש םירוציעה תא 

הננב הלימה לש " ב" 

ה ומכ 

רצרצ הלימה לש " צ" 

ה ומכ 

. ול'צ 

הלימה לש " 'צ" 

ה ומכ 

לילחד 

הלימה לש " ד" 

ה ומכ 

הקירפא הלימה לש " פ" 

ה ומכ 

הניג הלימה לש " ג" 

ה ומכ 

. המ'גיפ 

הלימה לש " 'ג" 

ה ומכ 

ךלה הלימה לש " ה" 

ה ומכ 

רזוח הלימה לש " ח" 

ה ומכ 

םי הלימה לש " י" 

ה ומכ 

ןוגר'ז 

הלימה לש " 'ז" 

ה ומכ 

ףוק הלימה לש " ק" 

ה ומכ 

המל הלימה לש " ל" 

ה ומכ 

המ הלימה לש " מ" 

ה ומכ 

לחנ הלימה לש " נ" 

ה ומכ 

טושפ הלימה לש " פ" 

ה ומכ 

אפור הלימה לש " ר" 

ה ומכ 

לס הלימה לש " ס" 

ה ומכ 

םולש הלימה לש " ש" 

ה ומכ 

זופת הלימה לש " ת" 

ה ומכ 

.( 5) 

האר 

תיבח הלימה לש " ב" 

ה ומכ 

החירז הלימה לש 

" ז" 

ה ומכ 

רועיש 

תיבפלאה 



A Complete Grammar of Esperanto, by Ivy Kellerman רפסה לע ססובמ 

a 

e 

i 

o 

u 

b 

c 

ĉ 

d 

f 

g 

ĝ 

h 

ĥ 

j 

ĵ 

k 

l 

m 

n 

p 

r 

s 

ŝ 

t 

ŭ 

v 

z 

. 1 

תועונת 

. 2 

םירוציע 

. 3

5 

תויתואה תומש 

, bo, co, ĉo, do םה םירוציעה תומש .( 2) 

ןהלש לילצה יפ לע םינכמ תועונתה תא 

םיתייאמ רשאכ , ןמצע תויתואה לע םירבדמ רשאכ תומשב םישמתשמ . האלה ןכו 

תוביתה ישאר) 

תובית ישאר לוקב םיארוק רשאכ וא ( bo, i, ro, do, o - birdo) 

הלימ 

.(" ko to po" 

לוקב וארקיי [ 'וכו=] 

k.t.p 




. 4 

( גנוטפיד) 

העונת-וד 

תואה , וטנרפסאב . דחי ןתוא םיאטבמש תועונת יתש לש ףוריצ איה העונת-וד 

עונמל ידכ םלוא , u לש וא i לש לילצ תלעב היהת דימת העונת-ודה 

לש היינשה 

- naiva הלימב ומכ) 

דרפנב היינשה 

העונתה תא אורקל שי ובש ףצר םע לובלב 

-ודה 

תא . u םוקמב ŭ-ו 

, i םוקמב j םימשור , ( na-המ 

דרפנב i-ה 

תא 

אטבל שי הבש 

: האבה הרוצב םיאטבמ תועונת 

.(" א" 

ומכ םיאטבמ " ע" 

תואה תא רשאכ) 

" טיע" 

הלימב " יע" 

ה ומכ 

" הפיא" 

הלימב " יא" 

ה ומכ 

" יונ" 

הלימב " יו" 

ומכ 

" יוניש" 


ומכ 

תיזעולה הלימב " ואא" 

ה תא ומכ 

ותוא אטבל שי . תירבעב לבוקמ וניא ףוריצה 

. גניטואא 

" והא" 

ה ומכ ותוא אטבל שי . תירבעב לבוקמ וניא הזה ףוריצה םג 

. " א" 

ומכ םיאטבמ " ה" 

תואה תא רשאכ , " דוהא" 

הלימב 

aj 

ej 

oj 

uj 

aŭ 

eŭ 

. 5 

םירוציע לש ףצר 

שי knabo הלימב . דרפנב רוציע לכ אורקל שי , םירוציע לש ףצר שיש הרקמ לכב 

-יצס) 

דרפנב c-הו 

s-ה 

תא אטבל שי scienco הלימבו 

, דרפנב n-הו 

k-ה 

תא אטבל 

לשמל , דרפנב תויתואהמ תחא לכ אורקל שי - תולופכ תויתוא לש הרקמב םג .( וצ-ןא 

. el-la-si אטבל שי ellasi הלימה תא 

. הב שיש תועונת-ודהו 

תועונתה רפסמ 

יפ לע עבקנ הלימב תורבהה רפסמ 

: אבה 

ןפואב תעצבתמ תורבהל הלימה תקולח 

. המצע ינפב הרבה תבשחנ - רוציעל תרבחתמ אלש תיאמצע העונת • 

: וירחאש העונתל רבחתמ העונת וירחאש דדוב רוציע • 

pa-no, be-la, a-e-ro 

: וירחאש " r" 

ל וא " l" 

-ל 

רבחתמ " r" 

וא " l" 

וירחאש רוציע • 

ta-blo, a-kra, a-gra-bla 

: הצובקה 

לש ןורחאה רוציעה ינפל תישענ הקולחה - רחא הרקמ לכב • 

deks-tra, 

sus-pek-ti, sank-ta 

: תדרפנ הרבה בשחיתו 

הלימה ראשמ דרפות הלימ לש תיליחת • 

mal/akra, 

dis/meti 

: תדרפנ הלימ לאכ ביכר לכל 

סחייתהל שי תובכרומ םילימב • 

ĉef/urbo, sun/ombrelo 

. 6 

תורבה 

. 7 

. 8

ינפלה הרבהה לע שגד םע הלימה תא תוגהל שי , תורבה המכ תולעב םילימב 

. TA-blo, 

a-GRA-bla, 

sus-PEK-ti 

: הנורחא 

6 

: תואבה םילימה תא 

Afero, trairi, najbaro, aero, hodiaŭ , 

pacienco, centono, ĉielo, eĉ, samideano , 

treege, obei,obeu, Eŭropo, gvidi, ĝojo , 

ĉiujn, justa, ĝuste, juĝi, ĵaŭdo , 

lingvo, knabo, larĝa, pagi, kvieteco , 

ekzemplo, ellerni, fojo, krajono, forrajdi , 

kuirejo, ĉevalejo, sankteco, scio, nescio , 

edzo, meze, duobla, ŝipo, ŝarĝi , 

poŝo, svingi, sklavo, palaj, ŝafaĵo , 

atmosfero, monaĥo, geometrio, laŭdi, vasta , 

eksplodi, senĉesa, sensencaĵo, malluma, arbaranoj , 

manĝo, freŝa, aŭskulti, daŭri 

. 

המעטהה 




. 9 

האירק ליגרת 

םר לוקב אורקל שי

7 

הווהב םילעפ 

, םשה 

ראות 

, םצע םש 

תא וטנרפסאב םילבקמ םצע תומש . םצע םש ארקנ והשלכ םצעל וא םדא ןבל יוניכ 

. o תמויסה 

חופת = pomo 

רענ = knabo 

ןחלוש = tablo 

סוס = ĉevalo 

. םצעה םש ינפל la 

חופתה = la pomo 

ןחלושה = la tablo 

: 2 

תרוצב תבתכנ העידיה-ה 

רענה = la knabo 

סוסה = la ĉevalo 

וטנרפסאב לבקתו , " םשה ראות" 

תארקנ םצע םש לש יהשלכ הנוכת תראתמש 

הלימ 

. הבקנל םגו רכזל םג תשמשמ a תמויסה , תירבעב ומכ אלש . a תמויסה תא 

לודג = granda 

הפי = bela 

קזח = forta 

בוהצ = flava 

םש ירחא וא ינפל ותוא בותכל ןתינ . ראות יאוול ארקנ םצע םשל דומצב בתכנש ראות 

. םצעה 

בוהצ חרפ = floro flava הפי רופיצ = bela birdo 

לודגה 

סוסה = la granda ĉevalo קזח רענ = forta knabo 

קזחו לודג שיא = granda forta viro : לשמל ומכ , ראות יאוול המכ לש ףצר 

: הרעה 

בותכל ןתינ 

לע חוודל ידכ לעופב םישמתשמשכ . " לעופ" 

תארקנ בצמ וא הלועפ תראתמש הלימ 

םירמוא , הווה ןמזל סחייתמ רואיתהשכו , הדבוע לעכ והשלכ בצמ לע וא הלועפ 

. as תמויסה תא וטנרפסאב םילבקמ הווה ןמזב 

םילעפ . הווה ןמזב אוה לעופהש 

קהוב/ 

רהוז = brilas 

ץר = kuras 

( הניש ןושלמ) 

ןשי = dormas 

סט = flugas 

. אשונה ארקנ לעופה ראתמ ולש הלועפה תאש םצעה וא םדאה 

. שמשה : אשונה , תחרוז שמשה = La suno brilas 

. 

דלי : אשונה , ץר דלי = Knbao kuras 

רועיש 

םצע םש 

. 10 

העידיה-ה 

. 11 

םשה ראות 

. 12 

. 13 


. 14 

. 15 




8 

רופיצ = birdo 

חרפ = floro 

ןחלוש = tablo 

קזח = forta 

בוהצ = flava 

רש = kantas 

ףע/ 

סט = flugas 

שיא = viro 

חופת = pomo 

חרי = luno 

הפי = bela 

ןבל = blanka 

ץר = kuras 

ןשי = dormas 

1. Bona viro. 

2. La granda tablo. 

3. Blanka floro. 

4. Flava birdo. 

5. La bela birdo kantas. 

6. Forta knabo kuras. 

7. La bona viro marŝas. 

8. La bela ĉevalo kuras. 

9. La suno brilas. 

10. Birdo flugas kaj knabo kuras. 

. הרש הנבלה רופיצה . 6 

. דעוצ שיאהו 

, ץר קזח סוס . 7 

. רש רענהו תחרוז שמשה . 8 

. לודגה בוהצה חופתה . 9 

. 

בוהצו לודג חופת . 10 

םגו , ... ו 

= kaj 

רענ = knbao 

סוס = ĉevalo 

שמש = suno 

בוט = bona 

לודג = granda 

דעוצ – marŝas 

קהוב, 

רהוז = brilas 

רוביח תולימ 

םצע תומש 

םילימ רצוא 

םש יראת 

הווהב 

םילעפ 


11. Ĉevalo blanka marŝas. 

12. La bela luno brilas. 

13. La knabo kantas kaj la viro dormas. 

14. Bela granda pomo. 

15. La bona knabo kantas. 

16. La granda ĉevalo dormas. 

17. La suno brilas kaj la luno brilas. 

18. Granda forta tablo. 

19. Floro flava. 

20. La bona flava pomo. 

םוגרתל םיטפשמ 

. הפי חרפ . 1 

. ןבל חרפו בוהצ חרפ . 2 

. דעוצ בוטה רענה . 3 

. הפע 

הפיה הבוהצה רופיצה . 4 

. ןשי קזחה שיאה 

. 5 




, תבלושמה תמויסה תא . j 

, אוה ףא , לבקמ 

9 

דגוא , יוביר 

: 3 

תמויסה תא וילא ףיסוהל שי , םיברל םצע םש ךופהל ידכ 

.( 5 האר) 

" יונ" 


ומכ אטבל שי , oj 

םירבג = viroj 

תונחלוש 

= tabloj 

, םצע תומש המכ לש בוליש וא םיברב םצע םש ראתמש ראות 

יאוול 

. j תמויסה תא 

םיבוט םירבג = bonaj viroj 

םילודג םיסוס = grandaj ĉevaloj 

םיפי רופיצו חרפ = belaj birdo kaj floro 

אל לעופה םג . םיברל תסחייתמ איה רשאכ םג j תמויסה תא תלבקמ אל העידיה-ה 

. םיברל דיחי ןיב הנתשמ 

שיאה 

= la viro 

םירבגה = la viroj 

םידעוצ םירבגה = la viroj marŝas 

םיריאמ חריהו שמשה = la suno kaj la luno brilas 

, "... ל ךפה" 

תמגודכ לעופ וא ( 'וכו 

, " וניה" 

, " היה") 

" שי" 

לעופה לש היטה אוה דגוא 

םהבש 

םירקמ שי תירבעב 

. אושנה ןיבל אשונה ןיב רבחמ רשא , "... ומכ הארנ" 

. םיירגוסב עיפוי אוה הלאה 

תואמגודבו , דגואה תא םיטימשמ 

. םשה ראות 

וא םצע םש תויהל לוכי דגואה ירחא 

עיפומש אושנה 

: ראות םידקמש דגואל תואמגוד 

הפי 

( איה) 

רופיצה = La birdo estas bela 

בוט הארנ רענה = La knabo ŝajnas bona 

םיקזח ( םה) 

םירבגה = La viroj estas fortaj 

. םיחרפ ( ןה) 

: םצע םש םידקמש דגואל תואמגוד 

תוילגיס = Violoj estas floroj 

אושנה םא ןיב , יובירה תניחבמ אשונל םיאתהל בייח דגואה ירחא עיפומש אושנה 

. םשה ראות וא םצע םש אוה 

תופי ( ןה) 

תוילגיס = Violoj estas belaj 

םיקזח םיארנ 

שיאהו 

רענה = La knabo kaj la viro ŝajnas fortaj 

רועיש 

יוביר 




• 

• 

. 16 

. 17 

. 18 

דגוא 

. 19 

. 20 

. 21

10 

אסכ = seĝo 

דרו = rozo 

הנוי = kolombo 

ירט = freŝa 

בשוי = sidas 

... ומכ הארנ 

לע = sur 

רדח = ĉambro 

הדש = kampo 

הלע = folio 

ךורא = longa 

קורי = verda 

1. La alta viro estas en la ĝardeno. 

2. Blanka ĉevalo estas en la kampo. 

3. Belaj birdoj sidas sur la verda arbo. 

4. La bonaj knaboj estas en la domo. 

5 .La ĉambroj en la bela domo 

estas grandaj. 

6. Freŝaj floroj kuŝas sur la tablo. 

7. La violoj en la kampo estas belaj. 

8. La luno kaj la suno ŝajnas grandaj. 

9. La kolomboj estas belaj birdoj. 

10. La knaboj ŝajnas fortaj. 

11 .Ruĝaj pomoj estas sur la tablo en 

la ĉambro. 

. םיפי םיחרפ םה םיירט םידרו . 9 

. םיקזח םיארנ קוריה הדשב םיסוסה . 10 

. ןגב תורש םירופיצ . 11 

. ןשי לודגה תיבב שיאה 

. 12 

. םילודג תיבב םירדחהו , הובגו ךורא תיבה . 13 

לע םיחנומ םיבוהצו םימודא םיחופת . 14 

. לודגה ןחלושה 

. 

לודגה ןגב םיצעה לע םיקורי םילע ( שי) 

. 15 

... ב 

= en 

תיב = domo 

ןג = ĝardeno 

ץע = arbo 

הובג = alta 

םודא 

= ruĝa 

= ŝajnas ( תויהל) 

םה/ 

אוה = estas 

( והשמ לע) 

חנומ , בכוש = kuŝas 

סחי תולימ 



םש יראת 



12. La fortaj viroj sidas sur seĝoj 

en la longa ĉambro. 

13. La arboj estas altaj kaj verdaj. 

14. La kolomboj sur la arboj kantas. 

15. Fortaj ĉevaloj marŝas kaj kuras 

en la verdaj kampoj. 

16. La knaboj dormas en la granda domo. 

17. Ruĝaj ,flavaj, kaj verdaj folioj estas 

en la ĝardeno. 

18. Longa tablo estas en la domo. 

19. Freŝaj rozoj ŝajnas belaj. 

20. La folioj estas verdaj kaj ruĝaj. 


. םיקוריו םיהובג ןגב םיצעה . 1 

. םיכורא תיבב םירדחה . 2 

, םימודא םה ןחלושה לע( 

ש) 

םיחרפה . 3 

. םינבלו םיבוהצ 

. םיקוריו םיכורא םילעה . 4 

. הניגב תואסכ לע םיבשוי םירבגה . 5 

. םיבוהצ םידרו ( שי) 

ןגב . 6 

. םינוי ןה הדשב םירופיצה . 7 

. םיהובג םיארנ תיבב( 

ש) 

רדחב םירענה . 8 




11 

( kaj) 

םגו... 

םג , ( ne) 

אל , רישי אשומ 

: 4 

הלועפ ראתמ דמוע לעופ . םידמוע םילעפ ויה הכ דע ונשמתשה םהב םילעפה 

, תאז תמועל , אצוי לעופ . םירחא םצע לע וא םדא לע העיפשמ אלו אשונל הרושקש 

, םירחא םצע וא םדא ןיבל טפשמה לש אשונה ןיב ןילמוג סחי שי הבש הלועפ ראתמ 

. 'וכו 

"( והשמ) 

... שי שיאל" 

, "( והשמ) 

... שפיח רענה" 

לשמל 

ומכ 

" רישי אשומ" 

םיארקנ 

אצוי לעופ ראתמ התוא הלועפל רושקש םדאה וא 

םצעה 

תרוצב אוה רישיה אשומה רשאכ . n תמויסה תא וטנרפסאב םילבקמ 

םהו , ( ביטזוקא) 

. j יובירה תמויס ירחא ףסוותת n תמויסה , םיברה 

םיחרפה תא אצומ רענה = La knabo trovas la florojn 

אסכ שי שיאל 

= La viro havas seĝon 

תמויסה תדמצה . n תמויסה תא , אוה ףא , לבקמ רישי אשומ ראתמש ראות יאוול 

, אשומה תא וא אשונה תא ראתמ יאוולה םא תואדווב תעדל תרשפאמ יאוולל 

. טפשמב םילימה רדס תעיבקב הבר תושימג תרשפאמו 

םיפיה םיחרפה תא אצומ רענה = La knabo trovas la belajn florojn 

שיאל שי םיפי םיחרפ = Florojn belajn la viro havas 

םילודג תואסכ שי שיאל = La viro havas grandajn seĝojn 

רענל שי םימודא םידרו = Ruĝajn rozojn la knabo havas 

אל 

( 18) 

העידיה-ה 

םג . n תמויס לבקי אל םלועל ( 19) 

דגוא ירחא עיפומש אושנ 

. n תמויסה תא לבקת 

הפיה רופיצה תא אצומ רענה = La knabo trovas la belan birdon 

הפי 

( איה) 

רופיצה = La birdo estas bela 

רועיש 

רישי אשומ 




. 22 

. 23 

. 24 

. 25 

kaj רוביחה תלימ 

." ... םגו ... םג" 

הרוצב םיטפשמב תיינבל תשמשמ kaj רוביחה תלימ 

ץר 

םגו דעוצ םג שיאה = La viro kaj marŝas kaj kuras 

קזח םגו לודג םג ( אוה) 

סוסה = La ĉevalo estas kaj granda kaj forta 

תוילגיס םגו םידרו םג שי רענל = La knabo havas kaj rozojn kaj violojn 

םיהובג ( םה) 

שיאה 

םגו רענה םג = Kaj la knabo kaj la viro estas altaj 

. 26 

ne הלילשה תלימ 

הלאש לע תילילש הבושתכ וא , ונממ קלח וא טפשמ תלילשל תשמשמ ne הלימה 

לעופה ינפל התוא םקמל לבוקמ , םלש טפשמ תלילשל הב םישמתשמ רשאכ . יהשלכ 

. טפשמב תרחא הלימ לכ ינפל עיפוהל הלוכי איה רחא הרקמ לכב . טפשמה לש 

תומודא ( ןניא=) 

אל ןה תוילגיס = Violoj ne estas ruĝaj 

תואסיכ לע םיבשוי םניא 

םירבגה = La viroj ne sidas sur seĝoj 

הפע אל , הרש רופיצה = La birdo kantas, ne flugas 

. 

קורי אל , ןבל ( אוה) 

תיבה = La domo estas blanka, ne verda 

. 27

12 

ירפ = frukto 

חמש = feliĉa 

(... ל) 

שי = havas 

ףסוא = kolektas 

לספס = benko 

אשד/ 

בשע = herbo 

ךר = mola 

רוחש = nigra 

רבוש = rompas 

האור = vidas 

1. La knaboj ne estas en la ĉambro 

en la blanka domo. 

2. Ili estas en la granda ĝardeno. 

3. La ĝardeno ŝajnas kaj longa 

kaj larĝa. 

4. La feliĉaj knaboj vidas la belan 

ĝardenon. 

5. Ili vidas florojn apud alta arbo. 

6. La floroj havas diversajn kolorojn. 

7. La knaboj kolektas kaj ruĝajn 

kaj flavajn florojn. 

8. Florojn blankajn ili ne vidas. 

9. La alta arbo havas verdajn foliojn 

sur la branĉoj. 

10. La knaboj rompas branĉon, 

kaj kolektas la fruktojn. 

לע םיבכוש אלא , םינשי אל םירענה . 10 

. ךרה אשדה 

, םיחרפה תא םגו םירופיצה תא םג םיאור םה . 11 

. םירשואמ םיארנו 

. קורי אשדה 

לבא , םינווגמ םיעבצ שי םיחרפל . 12 

תופע אלא , ץעה לע תובשוי אל םירופיצה . 13 

. םיצעה דיל 

. תיבב ןחלושה לע םיחנומ 

םיפי 

םימודא 

םידרו 

. 14 

דיל ( םה) 

םילודגה םימודאה םיחופתה . 15 

. 

םיבוהצה 

םידרוה 

... ש אלא/ 

לבא 

דיל = apud 

= sed 

םה = ili 

עבצ = koloro 

ףנע = branĉo 

בחר = larĝa 

ןווגמ = diversa 

לכוא = manĝas 

אצומ = trovas 




ףוג ייוניכ 


םש יראת 



11. Ili vidas florojn sur la branĉoj, 

sed la florojn ili ne kolektas. 

12. La knaboj ne sidas sur benkoj en la 

ĝardeno, sed kuŝas sur la mola herbo. 

13 La kolomboj sidas sur la arboj, 

kaj ili estas feliĉaj. 

14 La knaboj vidas la belajn birdojn. 

15 Fortaj nigraj ĉevaloj manĝas la herbon 

en la kampo. 

16 La knaboj vidas la ĉevalojn, 

sed la ĉevaloj ne vidas la knabojn. 

17 La ĉevaloj ne dormas, ili manĝas. 

18 La freŝa herbo estas verda kaj mola. 

19. Feliĉaj estas kaj la knaboj kaj 

la ĉevaloj. 

20. La pomo estas bona frukto. 


. םיצעה לע ( םה) 

םיקורי םילע . 1 

. םיחופתה תא ףסואו םיפנע רבוש רענה . 2 

. הניגב הובגה ץעה דיל אל םה . 3 

לבא , ץעה לע םיפנע םיאצומ םה . 4 

. תוריפה תא םיאור אל 

. הובגו בחר , ךורא תיבה . 5 

. םיבחר םגו םיכורא םג םה תיבב םירדחה . 6 

. םיקזח םירוחש םיסוס שי םירבגל . 7 

. הדשב ירטה בשעה תא םילכוא םיסוסה . 8 





. i 

13 

( nek) 

אלו... 

אל , ( ĉu) 

םאה , לעופה םש 

תמויסה תא וטנרפסאב תלבקמ איה . " לעופה םש" 

תארקנ לעופה לש רוקמה תרוצ 

תויהל = esti 

ץורל = kuri 

אוה לעופה םא . " לעופ םילשמ" 

ארקנ אוה זאו , רחא לעופל ףרטצהל לוכי לעופה םש 

. רישי אשומ וילא ףרצל ןתינ , אצוי לעופ 

ץורל הצור רענה = La knabo volas kuri 

רישל 

תובהוא םירופיצ = Birdoj ŝatas kanti 

. סוס ( ול היהיש) 

הצור דליה = La knabo volas havi ĉevalon 

( םאה=) 

( םאה) 

: 5 

רועיש 

לעופה םש 

. 28 

. 29 

ĉu הלאשה תלימ 

ĉu הלאשה תלימ תא ףיסוהל שי הלאש טפשמל יוויח טפשמ ךופהל ידכ 

. יוויחה טפשמ ינפל 

? בוט רענה םאה = Ĉu la knabo estas bona? 

? םיחרפ םהל שי םאה = Ĉu ili havas florojn? 

? תורש םירופיצה םאה = Ĉu la birdoj kantas? 

( אלו... 

אל) 

. 30 

nek הלילשה תלימ 

תויורשפאהמ תחא לכ ינפל nek הלימה עיפות תויורשפא המכ תוללשנ 

ובש טפשמב 

. םיללוש ןתוא 

םיצר אלו םידעוצ אל םה = Ili nek marŝas nek kuras 

. הניג אלו הריד אל ןיא שיאל = La viro havas nek domon nek ĝardenon 

. םיקורי ( םה) 

תילגיסה אלו דרוה אל = Nek la rozo nek la violo estas verdaj 

םעט = gusto 

קותמ = dolĉa 

תוצרל = voli 

הרש 

= Sara 

אל = ne 

אלו... 

אל 

ןכ = jes 

= nek 

םאה = ĉu 

םדאנב וניאש םצע םשל 

ףוג יוניכ 

קסרפא = persiko 

לשב = matura 

בבחל = ŝati 

לאינד = Danielo 

= ĝi 

ןבדבוד = ĉerizo 

הרענ = knabino 

םוח = bruna 

ףידעהל = preferi 

דוד = Davido 

. 31 


יללכ 


הלאש תולימ 



םש יראת 

לעופ תומש 

םייטרפ תומש 




1. Ĉu persiko estas ruĝa? 

2. Jes, ĝi estas kaj ruĝa kaj dolĉa. 

3. Ĉu ĉerizoj estas brunaj? 

4. Ne, ili estas nek brunaj nek nigraj, 

sed flavaj. 

5. Ĉu la pomo estas frukto? 

Jes, ĝi estas bona frukto. 

6. Ĉu la viro kaj la knabo 

havas pomojn? 

7. Ne, ili havas nek pomojn 

nek persikojn. 

8. Ĉu Sara havas la maturan frukton? 

9. David kaj Sara havas la frukton. 

10. Ili estas en la domo, kaj manĝas 

la maturan frukton. 

11. Ili volas trovi maturajn ĉerizojn kaj 

flavajn persikojn. 

תופידעמ לבא , תיבב תבשל תובהוא ןה , ןכ . 8 

. הדשב דועצל 

. םיבוהצו םימודא םה , אל . 9 

? קותמ םעט שי קסרפאל םאה . 10 

םירוחשה םיסוסה תא תואור 

תורענה םאה . 11 

? הדשב םיפיה 

הארנ אל לבא , םיסוסה תא תואור ןה , ןכ . 12 

. תורענה תא םיאור םיסוסהש 

תוריפ לכואו ךרה אשדה 

לע בשוי דוד . 13 

. 

םילשב 

14 


12. La persikoj havas dolĉan guston. 

13. La knabinoj volas havi florojn, sed la 

knaboj preferas kolekti diversajn fruktojn. 

14. La ĉerizoj havas belan ruĝan koloron. 

15. La persikoj ŝajnas molaj kaj bonaj. 

16. Davido rompas branĉon, kaj vidas 

ĉerizojn sur la branĉoj. 

17. Sara estas feliĉa, kaj volas havi 

la belan frukton. 

18. Sara estas alta, bela knabino. 

19. Davido ŝatas ĉerizojn. 

20. La knaboj kaj knabinoj sidas sur la 

verda herbo, kaj manĝas la ĉerizojn. 

21. Ili ne volas manĝi pomojn, ili preferas 

la dolĉajn ĉerizojn. 

22. La folioj apud la ĉerizoj estas nek 

larĝaj nek longaj. 


? םיחרפ תורענל 

שי םאה . 1 

. םיירט תוריפ םהל שי , אל . 2 

. םיחרפ ףוסאל םיצור אל םירענה . 3 

אוצמלו םיפנע רובשל םיפידעמ םה . 4 

. םיקותמ םינבדבוד 

דודל לבא 

, םיחופת לוכאל הצור הרש . 5 

. םיקסרפא אלו םיחופת אל ןיא 

תיבב תבשל תובהוא תורענה םאה . 6 

? תוריפ לוכאלו 

? םימוח םה םילשב םיקסרפא םאה . 7 




. ( " it" 

, םשה 

15 

םילעפ תייטה 

תובר םיבר הדיחי דיחי 

ni = ונחנא 

vi = ןתא/ 

םתא/ 

התא/ 

תא 

mi = ינא 

ili = ןה/ 

םה 

ŝi = איה li = אוה 

, ףוג ייוניכ 

: 6 

: םה וטנרפסאב ףוגה ייוניכ 

ףוג 

ןושאר 

ינש 

ישילש 

: םיפסונ ףוג יוניכ 

תילגנאה הלימל ליבקמ) 

םדא ןב וניאש םצע םשל ףוג יוניככ שמשמ : ĝi • 

. תיתורפס וא תיכנת הפשב דיחי ינש ףוג אוהש : ci • 

ראות וא םצע םש אוה אושנהו , ףוג יוניכ 

אוה טפשמה לש אשונה רשאכ 

. יובירה תניחבמ ףוגה יוניכל םיאתהל בייח אושנה 

תוריפ אל , םיחרפ םה םידרו = Rozoj estas floroj, ili ne estas fruktoj 

הובג התא , דוד = Davido, vi estas alta 

? תרשואמ ןתא םאה , תונב = Knabinoj, ĉu vi estas feliĉaj? 

. לעופה לש היטהה ארקנ םינושה ףוגה ייוניכמ דחא לכ םע דחי לעופה לש ףוריצה 

ףוגה ייוניכ לכל העובק תראשנ לעופה לש היטהה וטנרפסאב , תירבעב 

ומכ אלש 

. םינושה 

תובר 

תתל = doni 

: הווה ןמזב 

םיבר הדיחי דיחי 

Ni estas 

Mi estas 

Vi estas 

Ili estas 

Ŝi estas Li estas 

תחתמ = sub 

.. ש ללגב 

= ĉar 

השיא = virino 

ענענל = skui 

לופיל 

= fali 

רועיש 


. 32 

. 33 

םילעפ 

תייטה 

esti לעופה תייטהל אמגוד 

לא/... 

ל 

= al 

וא = aŭ 

םויה = hodiaŭ 

ןולח = fenestro 

רופתל = kudri 

דומעל = stari 

ףוג 

ןושאר 

ינש 

ישילש 



. 34 


ןמז ייוניכ 






1. Knaboj, ĉu vi volas sidi en la domo, 

aŭ en la ĝardeno? 

2. Ni preferas sidi hodiaŭ en la 

ĝardeno, sub la granda arbo. 

3. Ĉu vi havas pomojn, aŭ ĉerizojn? 

4. Ni havas nek pomojn nek ĉerizojn, 

sed ni havas dolĉajn persikojn. 

5. Sara donas al vi la maturajn persikojn, 

ĉar li ŝatas kolekti frukton. 

6. Davido, ĉu vi rompas la branĉojn? 

7. Ne, sed mi skuas branĉon, kaj la 

persikoj falas. 

8. Mi staras sub la arbo, kaj kolektas la 

dolĉan frukton. 

9. La frukton mi donas al Davido kaj Sara. 

10. Ŝi sidas apud la fenestro kaj kudras. 

. תורפות השיאה םגו הרש םג . 9 

דועצל םיצור אלו , לוכאל םיפידעמ םה 

. 10 

. םויה הניגב 

לוכאל םיבהוא םה יכ םיחמש םה . 11 

, דועצל ( וא) 

, םיחרפ ףוסאל םיצור אל םה . 12 

. םירופיצה תא תוארל וא 

לבא , םיקסרפא אלו םיחופת אל םהל ןיא . 13 

. לוכאל םיצור אל םה 

. 

תורענלו 

םירענל תוריפה תא םינתונ םה . 14 

16 


11. Mi volas doni persikon al Heleno, sed 

hodiaŭ ŝi estas en la domo. 

12. Kaj ŝi kaj la virino apud ŝi volas kudri 

hodiaŭ. 

13. Ili estas feliĉaj, ĉar ili vidas la birdojn 

en la arbo apud la fenestro. 

14. La birdoj estas kolomboj, kaj sidas sur 

la arbo. 

15. Sub la arboj en la kampo staras ĉevaloj, 

kaj ili manĝas la verdan molan herbon. 

17. Ni donas pomojn al ili, ĉar ili ŝatas 

pomojn. 

18. Ni estas feliĉaj, ĉar ni havas belajn 

persikojn maturajn kaj bonajn. 

19. Davido, vi estas alta, sed vi, knabinoj, 

ne estas altaj. 


םיחופתה תא ףסואו ףנעה תא רבוש דוד םאה . 1 

? םיחופתה 

. םילפונ 

םיחופתהו ףנעה תא ענענמ אוה , אל . 2 

. םיקותמו םילשב םה . 3 

? ץעל תחתמ דומעל הצור התא םאה , לאינד . 4 

. ודיל אלא , ויתחתמ דומעל הצור אל ינא , אל . 5 

םיקסרפאה תא םג תתל הצור ינא . 6 

. השיאל םיחופתה תא םגו 

. ןולחה דיל , תיבב תבשוי איה . 7 

. הדיל אסכה לע בשוי דוד 8 




17 

תובר 

רישי אשומכ ףוג יוניכ , סחי תולימ , רבעב םילעפ 

Ni estis 

Ili estis 

. is 

םיבר 

: 7 

תמויסה תא לבקי רבעב בצמ וא הלועפ ראתמש לעופ 

Vi estis 

: רבע ןמזב 

הדיחי 

Mi estis 

Ŝi estis 


דיחי 

Li estis 

ףוג 

ןושאר 

ינש 

ישילש 

רשק לע עיבצהל ידכ ףוג יוניכ וא םצע םש ינפל עיפות " לע" 

וא " ךותב" 

ומכ סחי תלימ 

ותרוצב עיפוי סחי תלימ ירחא עיפויש םצעה םש . טפשמב רחא קלח ןיבל וניב 

. n תמויסה אלל , הליגרה 

. הניגב 

( אוה) 

ץעה = La arbo estas en la ĝardeno 

. םיפי םיחופת וילע 

שי = Bonaj pomoj estas sur ĝi 

םינבדבוד ול 

יתתנ = Mi donis ĉerizojn al li 

. ידיל 

( אצמנ) 

רענה = La knabo estas apud mi 

. סוס דמע 

ץעל תחתמ = Sub la arbo staris ĉevalo 

. ףוגה יוניכל 

תלד = pordo 

דלי = infano 

רועיש 

רבעב םילעפ 

. 35 


. 36 

רישי אשומכ ףוג יוניכ 

n תואה תפסוה ידי לע ( 23) 

רישי אשומכ שמתשהל ןתינ ףוג יוניכ לכב 

יתואו ךתוא האר שיאה = La viro vidis vin kaj min 

. ונתואו םתוא האר אוה = Li vidis ilin kaj nin 

. התוא אלו ותוא אל יתיאר אל = Mi vidis nek lin nek ŝin 

. הז תא ( יל היהיש) 

הצור ינא = Ni volas havi ĝin 

דיגהל 

= diri 

( לע) 

ךרד = tra 

הפציר = planko 

הנומת = bildo 

( והשמ) 

מ 

= de 

וישכע = nun 

ריק = muro 

חיטש = tapiŝo 

ןיינעמ = interesa םיענ = agrabla 

( ךושח אל) 

ראומ = luma 

לכתסהל = rigardi 

תודוהל = danki 


. 37 




םש יראת 





18 

האירק עטק 

Hodiaŭ la knaboj kaj knabinoj estis en la granda domo. Ili staris apud la tablo, en 

agrabla luma ĉambro. Ĝi havas altajn larĝajn fenestrojn. Sub la tablo kaj seĝoj, mola 

tapiŝo kuŝas sur la planko. La tapiŝo havas belajn kolorojn, ruĝan, bluan, flavan, kaj 

verdan. 

Virino marŝis tra la pordo, kaj staris apud la tablo. Ŝi havis interesajn bildojn, kaj 

donis ilin al la knaboj kaj la knabinoj. Ŝi diris "Ĉu vi volas rigardi la bildojn?" "Jes, ni 

dankas vin" diris la infanoj, kaj ŝi donis al ili la bildojn. 

Granda bildo falis de la tablo, sed Davido nun havas ĝin. Li donas ĝin al Danielo. Ili 

volis doni ĝin al Sara, sed ŝi diris "Ne, mi dankas vin, mi ne ŝatas rigardi bildojn". Ŝi 

marŝis de la tablo al la fenestro kaj diris "Mi preferas kudri". 

La virino rigardis ŝin kaj diris "Mi donis la bildojn al vi, knaboj kaj knabinoj, ĉar ili 

estas interesaj bildoj". Sara diris "Vi estas bona al ni, sed mi volas sidi apud la pordo 

aŭ la fenestro. Mi kolektis dolĉajn violojn en la ĝardeno, kaj nun mi volas rigardi la 

dolĉajn florojn, kaj kudri." 

. תונווגמה תונומתה לע תלכתסמ הרש . 8 

. תרשואמ תיארנו ןהילע תלכתסמ איה . 9 

. הל יתידוהו , הנומת יל הנתנ איה . 10 

הענענו ןחלושה דיל הדמע הלאינד . 11 

. ותוא 

ויה ןה יכ תונומתה תא האר אל דוד . 12 

. הפצרה לע תוחנומ 

, ריקה לעש תונומתה לע לכתסה אוה . 13 

. תוניינעמ אלו תופי אל ויה ןה לבא 

ונתוא הארו , ןולחה ךרד לכתסה לאינד . 14 

. 

. המיענה הניגב 


. השיאל םתוא ונתנו םיירט םיחרפ ופסא םה . 1 

וישכע לבא , הניגב ויה םיחמשה םידליה . 2 

. תיבב םה 

םהל שיש ללגב , םיראומ תיבב םירדחה . 3 

. םיבחרו םילודג תונולח 

. תוהובגו תובחר תיבב תותלדה . 4 

םהל שיו , םיכר הפצרה לעש םיחיטשה . 5 

. םינווגמ םיעבצ 

. תלדה דיל דמוע קזחו לודג ןחלוש . 6 

לכתסהלו ןחלושה דיל תבשל םיצור ונחנא . 7 

. ןולחה ךרד 




19 

." רזוח יוניכ" 

רזוח לעופ , ( יביסקלפר) 

רזוח יוניכ 

( יביסקלפר) 

: 8 

ארקנ טפשמה לש אשונה לע רזוחש ףוג יוניכ וא םצע םש 

אלל םירזוח םייוניככ םישמשמ ( vi) 

ינשו ( ni , mi) 

ןושאר ףוג ייוניכ , תירבעב ומכ אלש 

תואמגודב תוארל רשפאש יפכ , תורישי םהב שמתשהל ןתינ אל תירבעב) 

יוניש לכ 

( תואבה 

. ימצע תא , יתוא : תירבעבו , ינא+ 

תא האור 

ינא : רישי 

םוגרת = Mi vidas min 

. יתחתמ 

: תירבעבו , ינא+ 

תחתמ חיטש שי = Ni havas tapiŝon sub ni 

. ונמצע תא : תירבעבו , ונחנא+ 

תא םיעשעשמ ונחנא : רישי = Ni amuzis nin 

. ךל : תירבעבו , התא+ 

לא רמוא ינא = Mi diras al vi 

. ךמצע 

תא : תירבעבו , התא+ 

תא עשעשמ התא = Vi amuzas vin 

לשמל ךכ . יעמשמ-דח 

ונניאש טפשמ רוציל לולע ישילש ףוג ייוניכב רזוח שומיש 

: םינבומ ינשב שרפתהל לוכי " וילעמ רופיצ האור אוה" 

טפשמה 

טפשמב . וילעמ תאצמנש רופיצה תא האור אוהו , שיאה לעמ הפע רופיצה . 1 

. ומצע ( אוה) 

לעמ = וילעמ , הז 

טפשמב . וילעמ הפעש רופיצה תא האור אוהו , רחא שיא לעמ הפע רופיצה . 2 

. רחאה שיאה לעמ = וילעמ , הז 

ןכלו , טפשמה אשונל סחייתמ " וילעמ" 

הלימב עלבומש 

" אוה" 

ףוגה יוניכ ( 1) 

טפשמב 

והשימל סחייתמ וילעמ הלימב עלבומש " אוה" 

ףוגה יוניכ ( 2) 

טפשמב . רזוח יוניכ אוה 

, ךכיפל , " וילעמ רופיצ האר אוה" 

טפשמה . רזוח 

יוניכ ונניא אוה ןכלו , אשונל אלו , רחא 

. יעמשמ-דח 

ונניא 

קר ישילש ףוג ייוניכב 

רזוח שומיש וטנרפסאב םישוע , תועמשמ לפכמ ענמיהל ידכ 

.( 2) 

אמגוד ומכ םיטפשמב רמולכ , טפשמה לש אשונל םיסחייתמ םניא םה רשאכ 

ובו 

, si , דחוימ ישילש ףוג יוניכ וטנרפסאב םייק ישילש ףוגל 

םירזוח םייוניכ רובע 

.( 1) 

אמגוד ומכ םיטפשמב םישמתשמ 

יפ לע עבקנ יובירה . ( ןה/ 

םה) 

םיברב םגו ( איה/ 

אוה) 

דיחיב םג שמשמ si ףוגה יוניכ 

. רזוח אוה וילעש אשונה לש יובירה 

. ומצע תא עשעשמ אוה = Li amuzas sin 

.( ומצע לעמ=) 

וילעמש 

רופיצה תא האר דוד = Davido vidis birdon apud si 

.( המצע דיל=) 

הדיל םיחרפ האצמ איה = Ŝi trovis floron apud si 

לוחכה חיטשה לע המצע תא האצמ הרש = Sara trovis sin sur blua tapiŝo 

= La birdo kaŝas sin sub la folioj 

. םילעל תחתמ ( המצע תא האיבחמ=) 

תאבחתמ רופיצה 

. םמצע תא םישעשמ םה = Ili amuzas sin 

.( םמצע דיל=) 

םדיל אסכ םירבגל שי = La viroj havas seĝojn apud si 

.( ןמצע דיל=) 

ןדיל םיחרפ תואצומ םישנה = La virinoj trovas florojn apud si 

.( םמצע לע=) 

םהילע םינבדבוד 

שי םיצעל = La arboj havas ĉerizojn sur si, 

. ךר חיטש אצמ דליה , ויתחתמ = Sub si la infanoj trovis molan tapiŝon 

. 

טפשמה לש אשונכ דקפתל לוכי אל םלועל si ףוגה יוניכ , רזוח יוניככ 

: הרעה 

ותרדגה םצעמ 

רועיש 

רזוח יוניכ 

. 38 

. 39 

. 40 




הרקמ לכבש עבונ ךכמ .( 40) 

ישילש ףוג ייוניכל רזוח יוניככ שמשמ si ףוגה יוניכ 

םיסחייתמ םה , אשונהמ קלחכ אלש טפשמב םיעיפומ ( li/ŝi/ĝi/ili) 

ישילש ףוג ייוניכש 

. אשונה סחייתמ וילאש הזמ רחא םצע םשל וא םדאל 

( רחא םדא=) 

ותוא חבשמ 

רענה = La knabo laŭdas lin 

םיחופת ( תרחא השיאל=) 

הל תנתונ איה = Ŝi donas pomojn al ŝi 

( רחא והשמ=) 

הז תא ואר םירופיצה = La birdo vidis ĝin 

( םירחא םירענ=) 

םתוא ואיבחה םירענה = La knaboj kaŝis ilin 

( םמצע דיל=) 

םדיל ( םירחא םישנא=) 

םתוא ואצמ םה = Ili trovis ilin apud si 

20 

( יביסקלפר) 

." רזוח לעופ" 

לעופה תא םינכמ , ומצע לע הלועפה תא עצבמ אשונה ובש טפשמב 

. תדחוימ היטה וא הרוצ לבקמ אצוי לעופ םהב םירקמ שי תורחא תופשבו תירבעב 

. ליגר לעופ לש היטהל 

ההז רזוח לעופ לש היטהה וטנרפסאב 


Ni amuzas nin 

Vi amuzas vin 

Mi amuzas min 

Ili amuzas sin 

Li/ŝi/ĝi amuzaz sin 

בוחר = strato 

ללהל/ 

חבשל = laŭdi 

תכלל = iri 

הספוק = skatolo 

אורקל = legi 

ךייתשהל = aparteni 

איבחהל = kaŝi 

1. Davido kaj Danielo amuzis sin 

en la ĝardeno. 

2. Davido kaŝis sin, kaj Danielo 

trovis Davidon. 

3. Danielo sin kaŝis en alta arbo. 

4. Sara kaj Dana sin kaŝis apud la floroj, 

kaj la knaboj trovis la knabinojn. 

: רזוח לעופכ amuzi לעופב שומישל אמגוד 

לומ/ 

ינפל 

= antaŭ 

רפס = libro 

רופא = griza 

ליחתהל = komenci 

עשעשל = amuzi 

דבאל = perdi 

ףוג 

ןושאר 

ינש 

ישילש 

רזוח ףוג יוניכ 



. 41 

רזוח לעופ 

. 42 


םש יראת 



5. La knabinoj ne volas perdi sin en 

la agrabla kampo. 

6. Davido komencis amuzi sin en luma 

ĉambro en la domo. 

7. La muro havas interesajn bildojn sur si. 

8. Tra la fenestro antaŭ si, Davido rigardas 

la virojn kaj la virinojn sur la strato. 




21 

האירק עטק 

Davido kaj Danielo volis iri al la strato kaj amuzi sin. Ili marŝis al la pordo, kaj trovis 

ruĝan skatolon antaŭ si. En la skatolo estis libro, kaj Davido diris al si "La libro ne 

apartenas al mi". Li diris al Danielo "Ĉar ni trovis ĝin, mi volas legi la libron". 

Virino antaŭ la pordo komencis rigardi la knabojn, kaj ili diris al ŝi "Ĉu la libro 

apartenas al vi? Ni trovis ĝin en skatolo". La virino diris "Jes, ni perdis ĝin, kaj mi 

dankas vin, ĉar vi donas al mi la skatolon kaj la libron". 

Ŝi iris al la strato, kaj la knaboj iris al la domo 

. הספוקהמ לפנ אוה לבא , הל ךייש רפסה . 10 

, םימודא םיחרפ וילע שי , ןחלושה . 11 

. םיבוהצו םילוחכ 

םיחרפה דיל םינויה תא תיאר םאה . 12 

? ךלומש 

, ןהינפלש 

ץעה לע ירפה תא ואר םירופיצה 

. 13 

. םיפנעה לא ופעו 

אורקל יתלחתהו , הניגב לספס לע יתבשי . 14 

. ןיינעמ רפס 

. רישל וליחתהו תיבב ואבחתה םה . 15 

. קזחו הובג שיא אוה ילש אבא . 16 

. 

וילע לכתסהל בהוא ינא . 17 


. יל ךייש 

אל הרופאה הספוקב רפסה . 1 

. תלדה דיל , ילומ ( רפסה תא) 

ותוא יתאצמ . 2 

חבשמ אל ינא לבא , ךמצע תא חבשל 

תלחתה . 3 

. ימצע תא 

. םדיל יתדמע ינאו ואבחתה םה . 4 

וילע ויה יכ , ץעה לע ובשי םירופיצה . 5 

. םילשב םינבדבוד 

ונחנא לבא , בוחרב ומצע תא עשעשמ דוד . 6 

. תיבב ונמצע תא עשעשל םיבהוא 

. םהילע םיבוט תוריפ שי םיצעל . 7 

. תופי תונומת וילע ויה , הובגה ריקה 8 

. הפיו ראומ רדחב המצע תא האצמ איה . 9 




ומכ 

22 

תוכייש ייוניכ 

. a תמויסה תא ףוגה יוניכל ףיסוהל שי תוכייש יוניכ 

רוציל ידכ 

םילודג ( םה) 

ילש םינגה = Miaj ĝardenoj estas grandaj 

ךלש אסכה לע בשוי דוד = Davido sidas sur via seĝo 

? הלש םירפסה תא ארוק התא םאה = Ĉu vi legis ŝiajn librojn? 

ילש ןחלושה לע םה ילש םירפסה = Mi havas miajn librojn sur mia tablo 

: וטנרפסאב תוכיישה ייוניכ 


ונלש – Nia 

ןכלש/ 

םכלש/ 

ךלש = Via 

ילש - Mia 

ןהלש/ 

םהלש = Ilia הלש = Ŝia ולש = Lia 

'וכו 

, המצע הלש , ומצע ולש = Sia 

ףוג 

ןושאר 

ינש 

ישילש 

: 9 

רועיש 

תוכייש ייוניכ 

תמישר 

: הרעה 

. םיברב אוה םיסחייתמ םה וילא טקייבואה 

רשאכ j תמויסה תא םילבקמ תוכיישה ייוניכ 

. רישי אשוממ קלח םה רשאכ n תמויסה תא םילבקמ םה ןכ 

. תוכיישה ייוניכ לע םג םילח ( 41+40) 

ישילש ףוג ייוניכב רזוח שומיש לש םיללכה 

( רחא והשימ לש=) 

ולש סוסה תא האור אוה = Li vidas lian ĉevalon 

( ומצע לש=) 

ולש םירפסה תא דבא דוד = Davido perdis siajn librojn 

( ומצע לש=) 

ולש רדחב ( אצמנ) 

לאינד = Danielo estas en sia ĉambro 

.( ןמצע לש=) 

ןהלש ץעל תופע םירופיצה = La birdoj flugis al sia arbo 

יוניכל םידקהל שי ( ילש אוה הזה רפסה) 

םשה ראותכ 

תוכייש יוניכב שמתשהל ידכ 

. העידיה-ה 

תא תוכיישה 

. ילש אוה לודגה רפסה = La granda libro estas la mia 

. ולש תא אל , םהלש תא םהל שי = Ili havas la sian, sed ne la lian 

. םיבוט םיארנ םהלש = La iliaj ŝajnas esti bonaj 

בא = patro 

ןק = nesto 

ףוטשל = lavi 

ירחאמ/ 

ירחא 

= post 

החורא = manĝo 

רורד רופיצ = pasero 

סועכ = kolera 

עיתפהל = suprizi 

רבעל/ 

דע 

= ĝis 

לומתא = hieraŭ 

הרעה, 

הרימא = diro 

לותח = kato 

םינפ = vizaĝo 

ריעצ = juna 

זוחאל, 

סופתל = kapti 

קיזחהל 

= teni 


. 43 

. 44 

. 45 




םש יראת 





1. Hieraŭ mi perdis mian grizan katon. 

2. Ilia kato kaptis nian birdon. 

3. Via kolera diro surprizis mian patron. 

4. Ĉu la granda kampo apartenas al 

ŝia patro? 

5. Ne, ĝi ne estas la lia. 

6. La lia estas bela, sed mi preferas 

la mian. 

7. Ĉu vi ŝatas vian libron aŭ la ilian? 

23 


8. Li havas nek siajn ĉevalojn nek la iliajn. 

9. La knabinoj ŝajnas esti koleraj. 

10. Ili komencis legi siajn librojn. 

11. La viro kaptis kaj tenis siajn ĉevalojn, 

sed li ne trovis iliajn ĉevalojn. 

12. Ŝia libro kuŝas sur la planko, post 

ŝia seĝo. 

13. Ŝi ne trovis ilian libron, sed la junaj 

infanoj trovis la nian. 

רורדהו לותחה : האירק עטק 

Griza kato iris de la domo ĝis la strato. Ĝi vidis paseron antaŭ si, kaj volis manĝi ĝin. 

La kato staris post granda arbo, kaj kaptis la paseron. 

La pasero diris "Bona kato lavas sin antaŭ sia manĝo, sed vi ne lavis vian vizaĝon". 

La interesa diro surprizis la katon. La kato ne tenis la paseron, sed komencis lavi 

sian vizaĝon. La pasero flugis de la kato ĝis la arbo. La kolera kato diris "Mi perdis 

mian manĝon, ĉar mi komencis lavi min antaŭ la manĝo!". 

Nun la katoj ne lavas sin antaŭ la manĝoj. Ili havas siajn manĝojn, kaj post la manĝoj 

ili lavas la vizaĝojn. La paseroj ne surprizas ilin nun, sed ili tenas la paserojn. La katoj 

estas feliĉaj, sed la paseroj ne estas feliĉaj. 

, הובגה ץעה רבעל ףועל הצר רורדה . 9 

. ותוא קיזחה לותחה לבא 

םינפה תא ףטוש בוט לותח" 

: רמא רורדה . 10 

." בוט לותח אל התא לבא , ולש 

לותחהש ללגב ( סועכ היה=) 

סעכ רורדה . 11 

. ותוא קיזחהו ספת 

אלא , ולש החוראה תא דביא אל רורדה . 12 

. ולש החוראה תא דביא לותחה 

? הלש וא 

ולש לותחה תא האור התא םאה . 13 

לבא , הלש תא םגו ולש תא םג האור ינא . 14 

. הניגב אצמנ אל ונלש 

. ןקב תוריעצה םירופיצה תא ואר םידליה . 15 

. 

ותיבב אלא ( םהלש) 

םתיבב אל םירענה . 16 


? ךלש אוה הפיה תיבה םאה . 1 

, םהלש תיבה לש תלדה ךרד הכלה השיאה . 2 

. הלש רדחה דע 

. ולש תוריקה לע תוניינעמ תונומת שי רדחל . 3 

ונתנ םהו , לומתא םהלש םיחרפה תא ונלליה . 4 

. םויה םתוא ונל 

םיאצמנ ( םירענה לש= 

) םהלש םירפסה . 5 

.( םירפסה לש=) 

םהלש הספוקב 

לש) 

םהלש ןחלושה לע ( םירפסה) 

םה . 6 

.( םירענה 

קיזחה אל אוהש ללגב סעכ רופאה לותחה . 7 

. רופיצה תא 

ףוטשל ליחתה אוהו , ותוא עיתפה רורדה . 8 

.( ומצע לש) 

ולש םינפה תא 




24 

תזמורמ תוכייש 

, העונת ראתמש טפשמ : 10 

רועיש 

העונת ראתמש טפשמ 

תא לבקת 

העונתה לש דעיה תא תנייצמש הלימה , העונת ראתמ טפשמב לעופהשכ 

. n תמויסה 

( הניגה ןוויכל ולש יחכונה םוקמהמ העונת=) 

הניגל ךלה אוה = Li iris ĝardenon 

. ריעל ךלי שיאה = La viro iros urbon 

לעופה ןיב תרשקמש סחי תלימב שומיש השענ םהבש םירקמב םג ףקת הזה ללכה 

לש תוקהבומ סחי תולימ ןהש 

, tra וא , ĝis , al סחיה תוליממ תחא טעמל , דעיה 

ןיבל 

. העונת 

= Li estis en la ĝardeno, kaj kuris en la domon 

תיבה ךותל ץר 

לבא , הניגב היה אוה 

, ןחלושה לע אל אוה = Ĝi ne estas sur la tablo, ĝi falis sur la plankon 

( הפצרה ןוויכל ןחלושהמ העונת=) 

הפצרה לע לפנ אוה 

הפצרה רבעל ןחלושל תחתמ לפנ אוה = Ili falis sub la tablon ĝis la planko 

. ילש רדח ךותל 

תיבה ךרד יתכלה = Mi iris tra la domo en mian ĉambron 

. 46 

. 47 

תזמורמ תוכייש 

, תורחא תופשבו תירבעב , םיגהונ הילאמ הרורב תוכיישה םהבש תוכייש יטפשמב 

" ילש" 

הלימה הטמשוה 

" הנתמ יל התנק אמא" 

טפשמב . תוכיישה יוניכ תא טימשהל 

יתפטש" 

טפשמב םג ומכ , הילאמ הרורב תוכיישה יכ (" הנתמ יל התנק ילש אמא") 

, וטנרפסאב . (" ילש םינפה תא יתפטש" 

רמול תרצוקמ ךרד איהש) 

" םינפה תא 

שרופמה תוכיישה ייוניכ תא . העידיה-הב 

תוכיישה 

יוניכ תא הלאכ 

םירקמב םיפילחמ 

. השגדה 

ךרוצל קר , הלאכ 

םירקמב , םיריאשמ 

.( ילש) 

םינפה תא ףטוש ינא = Mi lavas la vizaĝon 

( ולש) 

שארה תא ענענמ אוה = Li skuas la kapon 

. הובג ( ילש) 

אבא = La patro estas alta 

.( ילש) 

אבאל הז תא יתתנ = Mi donis ĝin al la patro 

ראווצ 

= kolo 

חא = frato 

שאר = kapo 

ריע = urbo 

למג 

= kamelo 

םח = varma 

ףוחדל = 

puŝi 

רבעמ = trans 

ףוג = korpo 

ףא = nazo 

יברע = arabo 

ואולמב/ 

םלשה 

חינהל/ 

םישל 

= tuta 

= meti 

בורקב 

= baldaux 



. 48 


םש יראת 


לעופ יראת 




25 

למגהו יברעה : האירק עטק 

Arabo sidis en sia domo en la urbo. Apud domo trans la strato li vidis kamelon. La 

kamelo iris trans la straton ĝis la pordo, kaj diris al la arabo, "Frato, mi ne estas 

varma, mi volas meti nur la nazon en vian varman domon". La arabo skuis la kapon, 

sed la kamelo metis la nazon tra la pordo en la ĉambron. 

La kamelo komencis puŝi sian tutan vizaĝon en la domon. Baldaŭ li havis la kapon 

ĝis la kolo en la domo. Post la kapo iris la kolo en ĝin, kaj baldaŭ la tuta korpo estis 

en la domo. 

La arabo estis kolera, ĉar li ne volis havi tutan kamelon en sia domo. Li kuris al la 

kamelo, kaptis lin, tenis lin, kaj diris, "Frato, vi volis meti nur la nazon en mian domon. 

La ĉambro ne estas granda sed ĝi estas la mia, kaj mi preferas sidi en ĝi". 

"Via diro estas bona", diris la kamelo, "via domo ne estas granda, sed ĝi estas varma, 

kaj mi preferas kuŝi en ĝi. Mi donos al vi mian arbon trans la strato. Ĉu vi ne volas iri 

sub la arbon?" Kaj la kamelo puŝis la arabon de lia domo en la straton de la urbo. 

La kamelo nun trovis sin en varma ĉambro, sed la juna arabo staris trans la strato kaj 

ne estis varma. 

. למגה תא העיתפה ולש הרימאהש הארנ אל . 11 

ךותו , ולש ראווצהו שארה תא ףחד למגה . 12 

. םחה תיבב היה ולש ףוגה לכ רצק ןמז 

ףאה תא קר ( םישל=) 

סינכהל הצר אוה . 13 

.( תיבה ךותל=) 

וכותל ולש 

תא ףחד ( למגה=) 

אוה יכ , סועכ היה יברעה . 14 

. תיבה ךותל 

ומצע 

אל ינאו , ילש אוה תיבה , יחא" 

: רמא אוה . 15 

" וכותב ךתוא ( יל היהיש) 

הצור 

היה למגה לכ , הרימאה ירחא רצק ןמז לבא . 16 

. תיבה ךותב 

. בוחרה ךותל ריעצה יברעה תא ףחד אוה . 17 

בשעה לע דמעו בוחרל רבעמ ךלה אוה . 18 

. 

ץעל תחתמ 


. בוחרל רבעמ ץר לותחה . 1 

. רורד אצמ אוה בוחרל רבעמ . 2 

ץוחרל ליחתה לבא , רופיצה תא ספת אוה . 3 

. ןקל ףע רורדהו , ולש םינפה תא 

. לודגה ץעה דע , ןגה ךותל יתכלה . 4 

לפנ אוהו , ילש רפסה תא יתקזחה אל . 5 

. הפצרה לע 

לבא , ןחלושל תחתמ לופיל לחה אוה . 6 

ותוא יתקזחה 

, םהלש הספוקה ךותל םירפסה תא ףחד יחא . 7 

. ןחלושה לע ( הז תא=) 

התוא חינהו 

. הפי תיב ךותל ( ונסנכנ) 

ו ריעל לומתא ונכלה . 8 

." אל" 

רמאו ושאר תא ענענ יברעה . 9 

. תלדה ךרד תכלל ליחתה למגה לבא . 10 




26 

רוביח תולימ , דוחיי 

טפשמ , רסח טפשמ , de : 11 

רועיש 

de תוכיישה סחי 

. רשק וא תוכייש תראתמ ( לש) 

de סחיה תלימ 

תיבה לש תוריקה = La muroj de la domo 

םיחרפה לש םיעבצה = La koloroj de la floroj 

רענה לש רפסה = La libro de la knbao 

ץעה לש ףנע = Branĉo de la arbo 

םישנאה 

לש הניגה = La ĝardeno de la viroj 

והשימ וא והשמ ןיא רשאכ םג ילעופ טפשמל אשונ לש ומויק תושרוד תומיוסמ תופש 

: טפשמה אוה תילגנאה הפשהמ אמגוד . הלועפה תא עציבש ימכ וילע עיבצהל ןתינש 

אלא , הלאכ םירקמב אשונה תא ןייצל ךרוצ ןיא , תאז תמועל , וטנרפסאב . it rains 

. דבלב לעופה ןויצב קפתסהל ןתינ 

. םשג דרוי = Pluvas 

. לומתא גלש דרי = Neĝis hieraŭ 

. השגדה יכרצל טפשמב םילימה רדס תא תונשל ןתינ וטנרפסאב םג , תירבעב ומכ 

תאזו , טפשמה לש אשונה ינפל עיפויש ךכ esti לעופה תמדקה איה תינייפוא אמגוד 

: אשונה תא שיגדהלו דחייל ידכ 

ןחלושה לע , םיחרפ םה ולא = Estas floroj sur la tablo 

. הניגב , הרש אל , דוד הז היה = Estis Davido, ne Sara, en la ĝardeno 

וא םילימ תוצובק , םילימ ןיב רשק תואטבמ רשא , aŭ, kaj, nek, sed תמגודכ םילימ 

. רוביח תולימ תוארקנ הזב הז םייולת םניאש םיטפשמ 

( םילימ ןיב רשק) 

? ץר וא ךלוה התא םאה = Ĉu vi marŝas aŭ kuras? 

( םיטפשמ ןיב רשק) 

ונחמש ונחנאו , הכלה איה = Ŝi iris, kaj ni estis feliĉaj. 

הז תא וניאר ינא אלו התא אל = Nek vi nek mi vidis ĝin. 

. רפסה תא ונדביא איה וא ינא וא = Aŭ li aŭ ŝi perdis la libron. 

= Ĝi falis sur la seĝon, sed ne sur la plankon. 

הפצרה 

לע אל לבא , אסכה לע לפנ הז 

. הזב זחא תאז לכבו , הז תא בביח אל אוה = Li ne ŝatis ĝin. Tamen li tenis ĝin. 

רבדמ = dezerto 

שיבכ/ 

ךרד = vojo 

לוח = sablo 

ףסכ = mono 

תאז םע/ 

תאז לכב 

לש = de 

= tamen 

םימ = akvo 

קית/ 

קש = sako 

רבח 

= amiko 

. 49 

רסח טפשמ 

. 50 

דוחיי טפשמ 

. 51 





. 52 





27 

שבי = seka 

תותשל = trinki 

גלש תדרל = neĝi 

ןמאנ = fidela 

קקדזהל = bezoni 

םשג תדרל = pluvi 

.. םג , ףסונב 

רישע = riĉa 

תאשל = porti 

אובל = veni 

= ankaŭ 

םש יראת 



רבדמב 

יברעה : האירק עטק 

Arabo iris trans grandan sekan dezerton. Kamelo, lia fidela amiko, portis lin. La 

kamelo ankaŭ portis belajn tapiŝojn, ĉar la arabo estis riĉa viro. 

La arabo havis ne nur tapiŝojn, sed ankaŭ sakojn. En la sakoj estis akvo, ĉar en la 

dezerto nek pluvas nek neĝas. La viro trinkis akvon, kaj ankaŭ donis akvon al sia 

kamelo. La kamelo marŝis kaj marŝis, sed ne venis al la domo de la arabo, ĉar ili 

perdis la vojon. 

La suno brilis, kaj la sablo de la dezerto ŝajnis varma. La arabo ne trovis la vojon, kaj 

baldaŭ li ne havis akvon. Tamen la kamelo marŝis kaj marŝis, kaj baldaŭ la arabo 

vidis sakon antaŭ si, sur la seka sablo. Li estis feliĉa kaj diris al si "ĉu estas akvo en 

ĝi? Mi volas trinki, kaj volas doni akvon al mia fidela kamelo". Li ankaŭ volis lavi la 

tutan vizaĝon en la akvo, ĉar li estis varma. 

Post sia diro li kaptis la sakon, kaj komencis rigardi en ĝin. Li metis la nazon en ĝin, 

sed ne trovis akvon en la sako. Nek li nek lia fidela kamelo havis akvon, ĉar estis nur 

mono en la sako. 

La arabo estis kolera, ĉar li ne volis monon, li bezonis akvon. Li havis monon en sia 

domo en la urbo, kaj volis trovi akvon. Ĉu li tamen metis la sakon trans la kolon de 

sia kamelo? Ne, li ne volis meti ĝin sur sian kamelon. Li ne tenis la sakon, sed ĝi falis 

sur la sablon, kaj kuŝis apud li. 

La sako nun kuŝas sur la sablo de la granda dezerto, kaj la mono estas en ĝi. 

. םימ תותשל הצר אוהו , םח היה יברעל . 11 

למגל םימ תתל הצר אוה , ךכל ףסונב . 12 

. ולש ןמאנה 

. קשב ףסכ קר אצמ אוה , תאז םע . 13 

. קשה תא ( קיזחה=) 

רמש אלו , סעכ אוה . 14 

אוה םויה לבא , ףסכ אוצמל הצר אוה לומתא . 15 

. םימ ףידעמ 

. םירישע ויה ורבח םגו אוה םג . 16 

. ןמאנ רבח 

לש תיבל ריעהמ אובל הצר אוה . 17 

תיבל ואב םויהו , לומתא ולש תיבל וכלה םה . 18 

. םהלש 

. 

ףסכל 

םיקוקז אל םה . 19 


ולש אסכה תא בחס , לאינד , ךרבח םאה . 1 

? תיבה ךותל 

לע=) 

ךרדב םיבוטה םכירבח תא יתיאר . 2 

. ריעל ( ךרדה 

? םהלש אוה תלדה 

ירחאמ לודגה קשה םאה . 3 

. ריעה לכ תא ואר היחא אלו איה אל . 4 

. םכרד תא ודביאו ריעל וכלה םה . 5 

. בוחרל רבעמ םיניינעמ םיתב שי . 6 

. ךורא ולש ראווצהו , בחר למגה לש ףוגה . 7 

לש תיבה ךותל ולש שארה תא ףחד למגה . 8 

. סעכ אוהו , יברעה 

. קש חנומ רבדמב לוחה לע . 9 

. ףסכ שי קשה ךותב . 10 




28 

דיתעב 

םילעפ , oni , ( ke) 

ףיקע רוביד : 12 

( ke) 

"... ש ןימאמ ינא" 

תמגודכ , ןיפיקעב םירסמנ םירבד הבש חוסינ תרוצ איה ףיקע רוביד 

בכרומ ףיקע רובידב חסונמש טפשמ ."... ש יתנמאה" 

"... ש יתעדי" 

"... ש בשח אוה" 

יקלח ינש ןיב תרבחמש דובעיש תלימ עיפות םהיניבו , אשומ תיקוספו ירקיע טפשממ 

ידי לע השענ ירקיעה טפשמהו 

אשומה תיקוספ ןיב רוביחה , וטנרפסאב . טפשמה 

. ke סחיה תלימ 

. לומתא תאבש רמוא דוד = Davido diras ke vi venis hieraŭ 

. קיתב ףסכ שיש תבשוח איה = Ŝi opinias ke estas mono en la sako 

רועיש 

ףיקע רוביד 

oni ימתסה 

ףוגה 

םירמוא" 

, "... ש עודי" 

תמגודכ , יפיצפס ןפואב רדגומ ונניא אשונה םהבש םיטפשמב 

. oni ימתסה 

ףוגה יוניכב םישמתשמ ,'וכו 

"... תוארל רשפאש יפכ" 

, "... ש 

. רישע אוהש םירמוא = Oni diras ke li estas riĉa 

. םירבח םהש םיאור = Oni vidas ke ili estas amikoj 

. ותוא םיבבחמש בשוח ינא = Mi opinias ke oni ŝatas lin 

. רבדמב לוח שיש יל ורמא = Oni diris al mi ke estas sablo en la dezerto 

. החמש איהש םיבשוח 

= Oni opinias ke ŝi estas feliĉa 

? הניגב ונתוא ואר םאה = Ĉu oni vidis nin en la ĝardeno? 

. os 

תמויסה תא לבקי דיתעב םייקתהל םירומאש בצמ וא הלועפ ראתמש לעופ 

תובר 

: דיתע ןמזב 

םיבר הדיחי דיחי 

Ni estos 

Mi estos 

Vi estos 

Ili estos 

Ŝi estos Li estos 

םשג = pluvo 

תבשבש = ventoflago 

יחרזמ/ 

חרזמ = orienta 

יברעמ/ 

ברעמ = okcidenta 

( חור) 

בשנל = blovi 

... לע עיבצהל/ 

תורוהל = montri 

( 'וכו 

, הרועש 

. 53 

יוניכ 

. 54 

דיתעב םילעפ 


לומ = kontraŭ 

חור = vento 

ריואה גזמ = vetero 

, הטיח) 

ןגד = greno 

ימורד/ 

םורד = suda 

ינופצ/ 

ןופצ = norda 

שדח = nova 

עומשל = aŭdi 

רובסל/ 

בושחל = opinii 

לומקל/ 

שלחהל = velki 

ףוג 

ןושאר 

ינש 

ישילש 



. 55 


םש יראת 





29 

תבשבשה : האירק עטק 

Estis varma vetero. La suno brilis, kaj orienta vento blovis. Tamen la nova ventoflago 

sur la domo diris al si, "La orientan venton mi ne ŝatas. Mi preferas okcidentan 

venton". 

La vento okcidenta aŭdis la diron kaj ĝi venis kontraŭ la ventoflagon. Pluvis kaj pluvis, 

kaj oni estis kolera kontraŭ la ventoflago, ĉar ĝi montras okcidentan venton. Ĝi diris, 

"Pluvas nun, sed la greno en la kampoj bezonos sekan veteron. Oni estos kolera 

kontraŭ mi, ĉar mi montras okcidentan venton." 

La suda vento aŭdis la ventoflagon, kaj baldaŭ venis. Ĝi ne estis forta, sed ĝi estis 

seka kaj agrabla vento, kaj ne portis pluvon. La viroj, virinoj, kaj junaj infanoj volis 

trinki, sed ili ne havis akvon. La greno kaj la floroj velkis, kaj la frukto ankaŭ falis. 

La nova ventoflago diris, "Oni estos kolera kontraŭ mi, ĉar ne pluvas. Oni opinios ke, 

ĉar mi montras sudan venton, la frukto falas, kaj la greno kaj floroj velkas. Mi ŝatas 

montri nek okcidentan nek sudan venton!" 

Norda vento aŭdis kaj venis al la ventoflago. La vetero ne estis agrabla, kaj la virinoj 

kaj la junaj infanoj ne estis varmaj. 

Neĝis, kaj oni estis kolera. Oni diris "La greno kaj la frukto bezonas varman veteron, 

sed hodiaŭ neĝas. Ni preferas la orientan venton. Ni havis ĝin, antaŭ la norda, la 

suda, kaj la okcidenta ventoj. La ventoflago ne estas fidela amiko al ni. Ĝi ne montras 

bonajn ventojn, kaj ni volas rompi ĝin!" 

Oni kuris al la domo, kaptis la novan ventoflagon, kaj ankaŭ rompis ĝin. Ĝi falis, kaj 

kuŝis sur la vojo antaŭ la domo. 

? תיבה ךותב אוהש בשוח התא םאה . 8 

.( בוחרה לע=) 

בוחרב אוהש םירמוא . 9 

. ןמאנ רבח אוה למגש םירבוס . 10 

. ךורא ראווצו בחר ףוג שי למגלש יל ורמא . 11 

. הפי אל הזש םיאור . 12 

. םימח םימ תותשל םיבהוא אל םישנא . 13 

. ריעב םימח םימ התשנ ונחנא , תאז םע . 14 

םויה םג לבא , לומתא הפי ריוא גזמ היה . 15 

. בוט ריוא גזמ ונל שי 

. בורקב בשנת המח חורש בשוח ינא . 16 

. 

הפי שדח תיב שי ילש רבחל . 17 


. השבי היהת תיחרזמה חורהש םירמוא . 1 

תימורד חורש ךכ לע וישכע הרומ תבשבשה . 2 

. תבשונ המיענ 

איה יכ , תבשבשה ( יפלכ=) 

לע וסעכי םישנא . 3 

. תינופצ חור ( לע) 

הרומ 

תוריפהו ןגדה לבא , המח הנניא תינופצ חור . 4 

. המח חורל וקקדזי 

יכ , םח היה אל םיריעצה םידלילו , גלש דרי . 5 

. תינופצ חור הבשנ 

חור לבא , תימורד חור ופידעי םישנא . 6 

. םשג 

( אשת=) 

איבת תיברעמ 

? רבדמב ףסכ םיאצומ םאה . 7 




30 

הבקנ ןיממ 

םילימ , tiu : 13 

רועיש 

tiu זמרה יוניכ 

זמורש , בורק זמר 

יוניכ ןיב םיניחבמ . םצע לע וא םדא לע זמרמה יוניכ אוה זמר יוניכ 

םצע לע זמורש קוחר זמר 

יוניכ ןיבל , טפשמה 

רבודל תיזיפ םיבורקש 

םצע וא םדא לע 

. םיקוחר םדא וא 

. tiu אוה וטנרפסאב קוחרה זמרה יוניכ 

הז תא הצור ינאו , ךלש הז = Tiu estas la via, kaj mi volas tiun 

[ םוקמ תברקב אצמנ אלש ץפח לע רבודמ רשאכ] 

. םהה 

( תולוקה , םישנאה) 

תא עמש אוה = Li aŭdis tiujn 

םיאתהל בייח זמרה יוניכ לש יובירה . ראות יאוולכ םג זמרה יוניכב שמתשהל ןתינ 

. ראתמ אוה ותוא םצעה םש לש יובירל 

הבקנ 

איהה 

ןהה 

רכז 

אוהה 

םהה 

זמרה יוניכ 

tiu 

tiuj 

. איהה תבשבשה 

תא האור ינא = Mi vidas tiun ventoflagon 

. םיריעצ םהה םידליה = Tiuj infanoj estas junaj 

. םהה םירפסה תא אצמא ינא = Mi trovos tiujn librojn 

. 56 

. 57 

. 58 

הבקנ ןיממ םילימ 

, ( הרענ/ 

רענ , השיא/ 

רבג) 

הבקנל רכז ןיב הרורב הנחבה תמייק ןהבש םירקמב 

לש תיסיסבה הרוצה . הבקנב התרוצל רכזה תרוצב הלימה ןיב וטנרפסאב םיניחבמ 

תא ךופהל ידכ . הלימה לש רכזה תרוצ רובע תשמשמ , הכ דע ונרכהש , הלימה 

. o תמויסה ינפל in ףיסוהל שי הבקנב 

התרוצל רכזב 

התרוצמ 

הלימה 

םא = patrino , בא = patro 

תוחא = fratino , חא = .frato 

השיא = virino , שיא/ 

רבג = viro הרענ = knabino , רענ = knbao 

ןנע = nubo 

( םירוהל) 

ןב = filo 

שושחל = timi 

לעמ = super 

הירטמ = ombrelo 

קראפ = parko 

תוהתל = scivoli 

לייטל = promeni 

טעמכ 

= preskaŭ 

... ל עגונב/ 

תודוא 

= pri 

רחמ = morgaŭ 

עבוכ = ĉapelo 

ןדע ןג. 

םימש = ĉielo 

ריהז = zorga 

רבדל = paroli 

תונבל = konstrui 

תוחפל = almenaŭ 


. 59 




םש יראת 






Miaj junaj amiko kaj amikino, kaj ankaŭ ilia patrino, iris hieraŭ al la parko. 

31 

קראפב : האירק עטק 

La infanoj diris al la patrino ke la parko estas agrabla, kaj ke ili volas promeni en ĝi. 

La knabino parolis al sia frato pri la belaj floroj. Ŝi diris al li ke la floroj velkas, kaj ke 

la herbo en preskaŭ la tuta parko bezonas pluvon. 

La infanoj promenis, kaj baldaŭ ili vidis ke grizaj nuboj venas sur la ĉielon, kaj mia 

juna amikino timis ke pluvos. Ŝi parolis al la patrino pri la nuboj kaj la pluvo, montris 

al ŝi la grizajn nubojn, kaj diris ke si volas iri al la domo. 

Ili komencis marŝi al la strato, kaj preskaŭ kuris, ĉar ili ne havis ombrelon. Tra la 

fenestroj de la domoj oni rigardis ilin, kaj la knabo scivolis ĉu li kaj liaj patrino kaj 

fratino amuzas tiujn virojn kaj virinojn. 

Tamen la patrino diris ke ŝi ne timas ke ŝi amuzos tiujn, sed ke ŝi timas la pluvon. Ŝi 

kaj la filino volas esti zorgaj pri almenaŭ la novaj ĉapeloj. La filo diris al ŝi ke li ankaŭ 

estas zorga, sed ke li opinias ke ne pluvos. 

Baldaŭ la patro venis al ili, kaj portis ombrelojn, ĉar li ankaŭ timis la pluvon. Li scivolis 

ĉu la infanoj kaj ilia patrino havas ombrelojn. 

Baldaŭ pluvis, sed ili estis sekaj, ĉar ili havis la ombrelojn. 

Morgaŭ ili ne promenos en la parko, sed iros al la urbo. 

היהת=) 

םע תוריהזב גהנת הריעצה יתוחא . 9 

. השדחה הירטמה ( תודוא הריהז 

. קוריו ךר אשדהו םיענ אוהה קראפה . 10 

ךותב וישכע ןהלש ןקה תא תונוב םירופיצה 

. 11 

. ונלש םישארה לעמש םיפנעה 

תיברעמ חורו םילוחכ ונילעמש םימשה . 12 

. בשנל הליחתמ 

לודגה תיבה לע תבשבשה תא האור ינא . 13 

. קראפה דיל , אוהה 

שדח עבוכ היהי יתוחאלש תרמוא אמא . 14 

. רחמ 

םע תוריהזב גהונ ילש אבא לש רבחה . 15 

. ולש ןבה ( תודוא ריהז=) 

. אוהה עבוכה םע תוריהזב גהנת איה . 16 

קזח דלי אל אוהש םיאור 

. 17 


תימורדה חורהו השבי תיחרזמה חורה . 1 

. המח היהת 

דרי בורקבש רובס ינאו תבשונ תינופצ חור . 2 

. םשג 

המיענ חור יכ רחמ אלפנ ריוא גזמ היהי . 3 

. וישכע תבשנמ 

( ופסא=) 

ופטק םידליה יכ ולמקי םיחרפה 

. 4 

. םתוא 

אל ינא לבא אוהה קראפה לע םירבדמ םה . 5 

םיימשב םיננע שי יכ לויטל 

תאצל הצור 

.( םימשה לע=) 

התוא קיזחי ילש חאו , הירטמ חקינ תוחפל . 6 

. ונלש שארה לעמ 

" םשג דריש תוששוח ינאו ימא" 

: הרמא יתוחא . 7 

. רחמ לייטת איה םאה ההות ינא . 8 




אצמנש םצע וא םדא לע זמרמ אוהו , ĉi tiu 

32 

הבקנ 

איהה 

ןהה 

וזה 

ולאה 

per , il תיפוסה 

, ties , ĉi 

tiu : 14 

רועיש 

ĉi tiu זמרה יוניכ 

אוה וטנרפסאב בורקה ( 56) 


. טפשמה רבודל תיזיפ בורק 

רכז 

אוהה 

םהה 

הזה 

הלאה 


tiu 

tiuj 

ĉi tiu 

ĉi tiuj 

. ילש הז = Ĉi tiu estas la mia 

. הז תא יתיאר = Mi vidis ĉi tiun 

? הלא תא הצור התא םאה = Ĉu vi volas tiujn ĉi? 

. יתוחא איה וזה הרענה = Ĉi tiu knabino estas mia fratino 

. הלאה םיעבוכה תא יתיאר = Mi vidis ĉi tiujn ĉapelojn 

, טפשמב 

תמדוק הלימ לע זומרל ידכ םג ĉi tiu-ו 

tiu זמרה ייוניכב שמתשהל 

ןתינ 

סחייתי tiu-ש 

דועב טפשמב רתוי רחואמ הרכזואש הלימל סחייתי ĉi tiu רשאכ 

. הינפל הרכזואש הלימל 

. קראפב םיאצמנ דודו הרש = Sara kaj Davido estas en la parko. 

= Tiu rigardas la florojn, ĉi tiu kolektas ilin. 

. םתוא ףטוק הז דועב , םיחרפה לע תלכתסמ איה 

ties תוכיישה 

םג הב שמתשהל ןתינ . ĉi ties-ו 

ties תוכייש תרוצ תמייק ĉi tiu-ו 

tiu זמרה ייוניכל 

. ( 61) 

-ל 

המודב , טפשמב ורכזוהש םילימל סחייתהב 

. םיריעצ םה הז ( שיא) 

לש םינבה = Ĉi ties filoj estas junaj 

= Mi ŝatas ties koloron, sed preferas ĉi tiun floron 

. הזה חרפה תא ףידעמ לבא , הז לש עבצה 

תא בהוא ינא 

= Mia patro kaj sia amiko parolas pri siaj domoj. 

. םהלש תורידה לע םירבדמ ולש רבחו ילש אבא 

= Ties estas nova, sed ĉi ties ŝajnas bela. 

. הפי ( ןבה לש) 

הז לש לבא , השדח ( באה לש) 

ולש 

. םירישכמו םילכ לש תומש תריציל תשמשמ ( o תמויסה ינפל עיפותש) 

il תיפוסה 

ףנכ = flugilo , ףועל/ 

סוטל = flugi 

תדוכלמ = kaptilo , סופתל = kapti 

טחמ = kudrilo , רופתל = kudri 

( ןועש לש) 

גוחמ = montrilo , ... לע עיבצהל = montri 

תידי 

= tenilo , קיזחהל = teni 

. 60 

. 61 

יוניכ 

. 62 

il תיפוסה 

. 63 




33 

per ןפואה סחי 

. הלועפה העצוב ותרזעבש יעצמאה וא ילכה תא תנייצמ 

( תועצמאב) 

per סחיה תלימ 

. טחמ תועצמאב םירפות = Oni kudras per kudrilo 

. םייפנכ תועצמאב תוסט םירופיצה = La birdoj flugas per flugiloj 

. ךתרזעב הז תא יתאצמ = Mi trovis ĝin per via helpo 

רשב = viando 

די = mano 

תחלצ = telero 

תועצמאב = per 

הפק = kafo קרמ 

= supo 

הפ = buŝo א" 

ופת = terpomo 

גלזמ = forko ףכ = kulero 

( הרידל) 

ןכש = najbaro 

דח = akra 

ןימי = dekstra 

ךותחל = tranĉi 

רתויב/ 

דאמ 

= tre 



. 64 


םש יראת 



החוראה : האירק עטק 

Hieraŭ mi scivolis ĉu mi havos bonan manĝon en la domo de mia amiko. Sed mi 

opiniis ke mi havos tre bonan manĝon, ĉar mia amiko ŝatas doni bonajn manĝojn al 

siaj amikoj. 

Oni metis tre bonan supon antaŭ mi, kaj mi manĝis tiun per granda kulero. Post la 

supo mi havis viandon. Ĉi tiun mi tenis per forko, kaj tranĉis per akra tranĉilo. La 

forko, tranĉilo kaj kulero estas manĝiloj. 

Mi havis ne nur viandon, sed ankaŭ novajn terpomojn. Mi tranĉis tiujn ĉi per la 

tranĉilo, sed mi metis ilin en la buŝon per forko. 

Mi tenis la forkon en la dekstra mano, kaj metis la tranĉilon trans mian teleron. Oni 

bezonas akran tranĉilon, sed oni ne bezonas tre akran forkon. 

Post la viando kaj la terpomoj, oni donis al mi freŝajn maturajn ĉerizojn. Ili kuŝis sur 

granda telero, kaj havis belan koloron. Ilia gusto estis ankaŭ bona. Mi preskaŭ ne 

diris ke mi ankaŭ havis kafon. Mi parolos morgaŭ al mia amiko pri lia kafo, kaj laŭdos 

ĝin. 

Post la manĝo, najbaro de mia amiko venis en ĉi ties domon, kaj ili parolis al mi pri 

siaj novaj domoj. Per la helpo de sia patro, mia amiko konstruos grandan domon. Lia 

najbaro volas konstrui belan sed ne tre grandan domon. Ties nova domo estos bela, 

sed mi opinias ke mi preferos ĉi ties domon. 

Mia amiko volis doni almenaŭ kafon al sia najbaro, sed li diris ke li ne volas trinki 

kafon. Tamen li volis persikon. Li tenis tiun en la mano, kaj manĝis tiun. 




קוקז הז ( שיא) 

לש הדשב ןגדהש םירמוא . 6 

. םשגל דאמ 

דרי אלש ןויכ , ולמקי םיחרפהש םג םיבשוח . 7 

. םויה אלו לומתא אל םשג 

יכ , רחמ ולש דיב הירטמ אשי ריעצה 

ירבח . 8 

םיננעה תא האור אוה . םשגהמ ששוח אוה 

. םיימשב םהה 

. הלש תידיה תועצמאב הירטמב זחוא אוה . 9 

קרמו , גלזמ תועצמאב רשב םילכוא . 10 

. ףכ תועצמאב 

. תינמיה דיב גלזמה תא םיקיזחמ . 11 

. דח גלזמ םיכירצ אל לבא , הדח ןיכסה . 12 

הפק םגו , דאמ הבוט החורא ונל היהת . 13 

. 

דאמ בוט 

34 


ףוגה לע דאמ תוקזח םייפנכ שי םירופיצל . 1 

. םיידי ןהל ןיא לבא , ןהלש 

לע לומתא יל ( ורביד=) 

ורפיס הלאה םידליה . 2 

סופתל בהוא אוהש 

ורמא םה . םהלש לותחה 

ץע ירחאמ אבחתי אוה רחמ. 

םירופיצ לוכאלו 

. הריעצ רופיצ סופתיו 

, הז ( שיא) 

לש ןגב םיקסרפא ופסאי םידליה . 3 

. תחלצ לע םתוא וחיניו 

ףנע תועצמאב ץעה לכ תא וענעני םה . 4 

לע ולפי םהילעמש םיקותמה תוריפהו 

. ךרה קוריה אשדה 

םה . םילשב םינבדבודה םא והת םידליה . 5 

ופטקי םידליה רחמו , םילשב טעמכ םיארנ 

הרזעה תועצמאב=) 

תרזעב םתוא ( ופסאי=) 

. םהלש אבא ( לש 




35 

mal תיליחתה 

, לעופה ראות , tia : 15 

רועיש 

tia זמרה יוניכ 

זמרמ אוה הילאש הלימל םיאתהל בייח אוה ."... הז גוסמ" 

ותועמשמ tia זמרה יוניכ 

. n תמויסה תא םג לבקי – ךרוצה תדימבו , יובירה תניחבמ 

הבקנ 

וזכ 

ולאכ 

רכז 

הזכ 

הלאכ 


tia 

tiaj 

. םיפי םה ( הז גוסמ=) 

הלאכ םיחרפ = Tiaj floroj estas belaj 

. הזכ רשב בהוא ינא = Mi ŝatas tian viandon 

. םידמחנ םה הלאכ םינכש = Tiaj najbaroj estas agrablaj 

. ולאכ םירופיצ עומשל הצור ינא = Mi volas aŭdi tiajn birdojn 

, ןמז תניחבמ טפשמב תראותמה הלועפה לע עדימה תא םיביחרמ לעופה 

יראת 

ןתוא םילימל וא הלימל םדוק ללכ ךרדב לעופה ראות . 'וכו 

ןפוא , תילכת , הביס , םוקמ 

םקמל שי , הרקמ לכב . טפשמב ןהירחא 

עיפומ אוה םהב םירקמ שי לבא , ראתמ אוה 

. סחייתמ אוה טפשמב קלח הזיאל רורב היהיש ךכ ותוא 

וא רושיא לבקל הרטמב תולאשנש תולאש ןה ליגרה םילימה רדסמ הגירחל אמגוד 

: הלאשה תא , אמגודל . יהשלכ הדבוע לע הלילש 

אב אוה םאה = Ĉu li venos? 

: הרוצב םג חסנל ןתינ 

? ןכ אלה , אב אוה = Li venos, ĉu ne? 

: תופסונ תואמגוד 

? ןכ אלה , האנ ריוואה גזמ = La vetero estas bela, ĉu ne? 

? ןכ אלה , רמאנש המ תא תעמש = Vi aŭdis tiun diron, ĉu ne? 

. 65 

לעופה ראות 

. 66 

mal תיליחתה 

. הילא הדומצש הלימה תועמשמ תא תכפוה mal תיליחתה 

ביוא = malamiko , רבח = amiko 

ךומנ = malalta , הובג = alta 

עירפהל = malhelpi , רוזעל = helpi לאמש = maldekstra , ןימי = dekstra 

ןשי = malnova , שדח = nova ןקז/ 

רגובמ = maljuna , ריעצ 

= juna 

לוק = voĉo 

הצורמ = kontenta 

הליל = nokto 

רקי שיא = kara 

וליפא 

= eĉ 

ידכ ךות = dum 

העצה = propono 

ימומרע = ruza 

ץימא = kuraĝa 

דימ = tuj 



. 67 


םש יראת 





36 

רוזעל = helpi 

בונגל = ŝteli 

רומשל = gardi 

שייבתהל = honti 

תחקל = preni 

תונעל 

= respondi 

לוכי תויהל = povi 


ריעצה ימומרעה : האירק עטק 

Ruza juna viro kaj bona maljuna viro iris trans dezerton. Tiu havis nigran ĉevalon, ĉi 

tiu havis blankan ĉevalon. "Vi gardos niajn ĉevalojn dum la nokto, ĉu ne?" diris la 

juna viro per dolĉa voĉo al sia amiko, "Ĉar dum la nokto oni ne povos vidi mian 

nigran ĉevalon, sed malamikoj povos tuj vidi vian blankan ĉevalon. Oni povos ŝteli 

tian ĉevalon". 

Tia propono ne ŝajnis agrabla al la maljuna viro. Li ne estis kontenta, tamen li ne 

volis perdi sian ĉevalon, ĉar li estis malriĉa. Li diris al si ke li donos sian blankan 

ĉevalon al la juna viro, kaj prenos ties nigran ĉevalon. 

Tuj li diris al ĉi tiu "Sed per via helpo mi ne perdos mian ĉevalon: Mi donos la mian al 

vi, kaj prenos vian ĉevalon. La via estas malbela, sed ĝi estas almenaŭ nigra; vi 

donos ĝin al mi, ĉu ne?". "Jes", respondis la ruza juna viro, kaj li donis sian nigran 

ĉevalon al tiu, kaj prenis la blankan ĉevalon. 

"Nun", diris la maljuna viro, "Vi estas kuraĝa kaj forta, kaj vi gardos la ĉevalojn, ĉu 

ne? Vi povos malhelpi malamikojn per tiu granda akra tranĉilo, kaj oni ne povos ŝteli 

vian blankan ĉevalon". 

La ruza juna viro ne hontis. Li respondis "Mia kara amiko, mi nun dormos, ĉar oni ne 

ŝtelos blankan ĉevalon. Mi povos vidi tian ĉevalon dum la nokto, kaj malhelpi 

malamikojn. Sed tiu ĉevalo via havas la koloron de la nokto, kaj eĉ nun oni povas 

ŝteli ĝin". 

La malkontenta maljuna viro diris per kolera voĉo "Ĉu vi ne hontas pri tia propono?" 

Tamen la ruza juna viro tuj komencis dormi, kaj la maljuna viro gardis la ĉevalojn 

dum la tuta nokto. 

ורביד רגובמה 

ורבחו ריעצה ץימאה שיאה . 9 

. םהלש םיביואה 

לע 

. םהלש 

םיסוסל עגונב םיריהז תויהל וצר םה . 10 

ןושיל הצרו , ימומרע היה ריעצה שיאה . 11 

. הלילה ךשמב 

רוחשה סוסה תא בונגל םילוכיש רמא אוה . 12 

. ךושחה 

הלילה ךשמב 

רגובמה 

שיאה וא אוה ואש רמא אוה . 13 

. םיסוסה לע ורמשי 

סוסה תא ול ןתיי אוהש הנע רגובמה 

שיאה . 14 

.( ומצע לש=) 

ולש ןבלה 

ורבח לע סועכ 

דאמ היהו , שייבתה אוה . 15 

לע רמשו , רע ראשנ אוה לבא , ןמאנ אלה 

. 

םיסוסה 


. mal תיליחתה 

תועצמאב םגרתל שי תושגדומה םילימה תא 

ןיכס תועצמאב המדא יחופת םילכוא 

םאה . 1 

? ףכ תועצמאב וא 

הפה 

ךותל 

קרמ ( םימש=) 

םיסינכמ . 2 


, ןיכס תועצמאב הלאכ תוריפ םיכתוח . 3 

. תחלצ לע תוריפה תא םיחינמו 

. הצורמ אל דאמ יתייהו רק היה הפקה . 4 

תאז תורמלו , ההק התיה ילש ןיכסה . 5 

. תילאמשה 

דיה תא דימ יתכתח 

לש תידיהש בשוח ינא לבא , יתשייבתה . 6 

. הרצק דאמ התיה איהה ןיכסה 

לכונ אלש ששוח ינאו , םויה חל אשדה . 7 

. אוהה ןטקה 

קראפל וליפא, 

לייטל 

. תובוחרב לייטל בהוא אל ינא . 8 




.( הזה םוקמב) 

לש דעיה תא ראתמש 

37 

for תיליחתה 

, kun , tie : 16 

רועיש 

tie זמרה יוניכ 

ןאכ = ĉi tie ( אוהה םוקמב) 

םש = tie . םוקמ לע זמרמ tie זמרה יוניכ 

. םש ( תאצמנ) 

תחלצה = La telero estas tie 

. ןאכ םיחנומ םירפסה = La libroj kuŝas ĉi tie 

. ןאכ ותואו ךתוא יתאצמ = Mi trovis vin tie kaj lin tie ĉi 

. םיענ הארנ םש ריואה גזמ = Tie la vetero ŝajnas tre agrabla 

זמר יוניכ , ( 46) 

העונת ראתמ טפשמב לעופהש 

הרקמב 

. n תמויסה תא לבקי העונתה 

. םשל ךלי אוה = Li iros tien 

. ןאכל יתאב = Mi venis ĉi tien 

. ןאכל ונאבו , םש ונייה = Ni estis tie, kaj venis ĉi tien 

. 68 

. 69 

kun ףותישה סחי 

. םימרוג המכ לש ףותישב תישענש הלועפ תראתמ ( םע) 

kun סחיה תלימ 

. ורבח םע אב שיאה = La viro venis kun sia amiko 

. ךתיא לייטא ינא = Mi promenos kun vi 

. ויחא אוה הזה רבגה םע ( אצמנש) 

רענה = La knabo kun tiu viro estas lia frato 

םירקמב 

, םגרתל ןתינ התוא םגש 

, ( תועצמאב) 

per ןיבל kun ןיב ןיחבהל שי 

. ( גלזמ םע קרמ םילכוא = גלזמ תועצמאב קרמ םילכוא) 

" םע" 

ל , םימייוסמ 

טפשמב ." ולש חא םע בר אוה" 

טפשמב השענ תירבעב " םע" 

הלימל ףסונ שומיש 

םישמתשמ ולא םירקמלו , ךפיהל קוידב אלא , ףותיש תנייצמ אל " םע" 

הלימה הזה 

." דגנ" 

וא " לומ" 

השוריפש , kontraŭ סחיה תלימב וטנרפסאב 

, ןדבוא , הביזע ןשוריפש םילימל תיליחתכ 

םג שמשמ (... מ קחרה) 

for לעופה ראות 

. 'וכו 

קותינ 

( והשלכ םוקמ) 

בוזעל = foriri , תכלל = iri 

טלמהל/ 

חורבל = forkuri , ץורל = kuri 

חונזל/ 

שוטנל = forlasi , ( םיזחואש ץפח) 

בוזעל 

= lasi 

ריסהל/ 

קלסל = forpreni , תחקל = preni 

( והשלכ םוקמ) 

... מ 

= el 

ברח = glavo 

םכח 

= saĝa 

םע = kun 

ביבסמ = ĉirkaŭ 

סיכ = poŝo 

העש 

= horo 

םדקומ = frua 

. 70 

. 71 

for תיליחתה 



. 72 


םש יראת 




38 

ראשהל = resti 

רהמל = rapidi 

בכרל = rajdi 

( םיזחואש ץפח) 

בוזעל = lasi 

ףודרל = peli 

( והשימל) 

אורקל = voki 

... מ קחרה 

= for 



רבדמב םיביוא : האירק עטק 

Juna viro kaj lia saĝa patro volis iri trans la dezerton, kun siaj amikoj. La amikoj estis 

fortaj, kaj la juna viro estis tre kuraĝa. 

Ili restis en malgranda urbo dum la nokto, kaj forrajdis kun tiuj amikoj. La patro kaj la 

filo opiniis ke la amikoj kun ili povos helpi per siaj akraj glavoj. Ili opiniis ke ili povos 

forpeli la malamikojn. Eĉ en la dezerto oni trovas malamikojn. Tiaj malamikoj 

forprenas la monon de bonaj viroj. La juna viro estis kontenta, ĉar li estis kun la 

amikoj. La maljuna viro estis kontenta ĉar li estis kun sia filo. 

Baldaŭ la nokto venis. Estis tre malluma tie en la dezerto, kaj ili preskaŭ ne povis vidi. 

Dum la fruaj horoj de la nokto la patro aŭdis voĉojn, kaj preskaŭ tuj li vidis la 

malamikojn. La ruzaj malbonaj viroj rapidis tien, kaj vokis la maljunan viron. 

La malkuraĝaj amikoj de la patro kaj filo nek restis tie, nek helpis forpeli la 

malamikojn. Ili tuj forkuris. La malamikoj staris ĉirkaŭ la patro, kaj forpuŝis lin de lia 

ĉevalo. La filo volis malhelpi ilin, sed li ne povis. Li povis nur resti kun la patro, kaj 

gardi lin tie kontraŭ la glavoj de la malamikoj. Baldaŭ la malamikoj komencis forpreni 

la monon el la poŝoj de la saĝa maljuna viro. 

La kolera filo diris per maldolĉa voĉo "Ĉu vi ne hontas? Ĉu vi lasos al ni nek la 

ĉevalojn nek nian monon?" Sed la malamikoj respondis "Ne, ni lasos al vi nek la 

ĉevalojn nek la monon. Ni ne estas malsaĝaj." 

Post tiu diro ili tuj forrapidis, kaj prenis kun si la ĉevalojn. 

, קחרה ובכר םיביואה רצק ןמז ךות . 10 

. תורחואמה הלילה תועשב 

םיבבחמ אלו םיששוח ונחנא" 

: ורמא םה . 11 

." הלאכ םישנא 

ונלש םינכשה לש םתרזעב" 

: רמא באה . 12 

םיערה םישנאה תא אוצמל לכונ 

." רבדמל םתוא חירבהלו הלאה 

תיארנ וזכ העצה , רקי אבא" 

: הנע ןבה . 13 

." ילש הכוראה ברחה םע רוזעא ינאו , הבוט 

ריעל ךרדהו , רבדמב וישכע ונחנא 

לבא . 14 

. הכורא 

ונחנא לבא , םשל בכרל םילוכי אל ונחנא . 15 

. םשל תכלל םילוכי 

? יתרזעב רתוי רהמל לכות אל םאה . 16 

הרזע םע , ינב , ןכ" 

: בישה םכחה שיאה . 17 

." 

םשל רתוי רהמל לכוא וזכ 


לשו ריעצה שיאה 

לש םישפיטה םירבחה . 1 

. םתיא וראשנ אל רגובמה ויבא 

( ונבו שיאל) 

םהל ורזע אל ( םירבחה) 

םה . 2 

אלו , דימ וחרב אלא , םהלש תוברחה םע 

. ושייבתה 

רחאלו , וירחאמ תולוק עמש רגובמה שיאה . 3 

. םיביואה תא האר ןכמ 

.( 69) 

םשל ורהימו םהל וארק םיביואה . 4 

ףסכה תא ואיצוה םהה םיימומרעה םישנאה . 5 

. ץימאה ריעצה שיאה לש םיסיכהמ 

. ויבא ביבסו וביבס ודמע םה . 6 

םיסוסה לע רומשל ולכי אל וליפא ןבהו באה . 7 

. םהלש 

, םהלש םיסוסה תא וריאשה אל םיביואה . 8 

. ףסכה תא םגו םיסוסה תא םג וחקל אלא 

. םיצורמ אלו םיסועכ ויה ןבהו באה . 9 




39 

רובידה ילעפ , ןפוא רואיתכ kun , plej/ 

pli , tiam : 17 

רועיש 

tiam זמרה יוניכ 

." אוהה ןמזב" 

וא " זא" 

ותועמשמו , הלועפה ןמזל סחייתמ tiam זמרה יוניכ 

זא לבא , םימכח םה וישכע = Nun ili estas saĝaj, sed tiam ili estis malsaĝaj 

. םישפיט ויה םה 

plej/ 

pli 

. 73 

האוושהה סחי 

plej-ו 

" רתוי" 

התועמשמ 

pli רשאכ , האוושהל תושמשמ plej-ו 

pli סחיה תולימ 

." רתויב" 

וא " יכה" 

התועמשמ 

רתויב הפיה/ 

הפי יכה = plej bela , הפי רתוי = pli bela , הפי = bela 

רתויב בוטה/ 

בוט יכה = plej bona , בוט רתוי = pli bona , בוט = bona 

רתויב ערה/ 

ער יכה = plej malbona , ער רתוי = pli malbona , ער = malbona 

. plej הלימה תסחייתמ הילאש הצובקה ןויצל שמשת el סחיה תולימ 

. םהיניבמ רתויב ריעצה אוה = Li estas la plej juna el tiuj 

. ונלוכמ חמש יכה התא = Vi estas la plej feliĉa el ni 

. םירבגבש ימומרעה היה אוה = Tiu estis la plej ruza el la viroj 

ןפוא רואיתכ kun -ב 

וא תולועפ לש ןויצל םג תשמשמ kun סחיה תלימ , ( 70) 

ףותישה סחי ןויצל 

ףסונב 

םדא םע ההוזמש העובק הנוכת ןויצל םג ןכו , והשלכ בצמ וא הלועפל םיוולנש תושגר 

. םצע וא 

. הבר תוריהזב הז תא חקל אוה = Li prenis ĝin kun la plej granda zorgo 

. הבר האנהו בר ןיינעב ותוא יתעמש 

= Mi aŭdis lin kun intereso kaj plezuro 

. בוט םעט םע השיא איה = Ŝi estas virino kun bona gusto 

. קזח ףוג םע סוס יל שי = Mi havas ĉevalon kun forta korpo 

שמישש ילכה וא רישכמה תועצמאב הלועפה ןפוא תא ראתל ןתינ םהבש םירקמ שי : הרעה 

. per סחיה תלימב שומישו העוציבל 

. הפיה ולוקב רש אוה = Li kantis per dolĉa voĉo 

. הקזח דיב יתוא תפחד = Vi puŝis min per forta mano 

ןיב ןיחבהל 

שי ךא , רובידה תלועפל םירושק rakonti-ו 

paroli , diri םילעפה תשולש 

: דחאו דחא לכ לש תועמשמה 

םשג דרויש ךל יתרמא = Mi diris al vi ke pluvas 

הז תא ךל יתרמא = Mi diris ĝin al vi 

הז לע ךתיא יתרביד = Mi parolis al vi pri ĝi 

הז תא ךל יתרפיס = Mi rakontis ĝin al vi 

רופיס = rakonto 

ןיינע = intereso 

בתכמ = letero 

תרשמ = servisto 

האנה 

= plezuro 

טע = plumo 

ךלמ = reĝo 

תוריהז = zorgo 

. 74 

. 75 

שומיש 

. 76 

רובידה ילעפ 


. 77 





40 

ךרבל = gratuli 

רפסל = rakonti 

בוהאל = ami 

בותכל = skribi 

... ל ץוחמ 

= ekster 



ריעצה תרשמהו לודגה ( Frederico) 

ךירדירפ : האירק עטק 

Hieraŭ mi legis interesan libron pri Frederiko Granda. En ĝi oni rakontas ke la reĝo 

kun plezuro legis aŭ skribis per sia plumo, dum malfruaj horoj de la nokto. Agrabla 

juna knabo, la plej juna el la servistoj, tiam restis ekster la pordo. 

Ĉar la reĝo legis plej interesan novan libron, li ne opiniis ke la horo estas malfrua. Li 

vokis sian malgrandan serviston, sed la knabo nek venis nek respondis. La reĝo iris 

tien, kaj trovis la knabon ekster la pordo. Li vidis ke la knabo dormas sur malalta 

seĝo. Tiam Frederiko Granda ne estis kolera, sed hontis ĉar li vokis la infanon. 

La reĝo Frederiko vidis leteron en la poŝo de la knabo. Tuj li prenis la leteron el lia 

poŝo, kaj rigardis ĝin. Ĝi estis letero al la servisto, de lia patrino. Ŝi ne estis riĉa virino, 

ŝi ŝajnis esti tre malriĉa. En ĉi tiu letero la patrino diris per la plumo ke ŝi amas la filon. 

Ŝi dankis lin ĉar li skribis al ŝi longan leteron. Ŝi ankaŭ dankis lin ĉar li donis al ŝi 

monon. La reĝo volis esti tre bona al tia filo. 

Kun la plej granda zorgo li metis monon el sia poŝo kun la letero, kaj tiam lasis la 

leteron en ties poŝo. Tiam li formarŝis al sia ĉambro, kaj vokis la malgrandan 

serviston. La knabo tuj aŭdis, kaj rapidis tra la pordo. Li kuris trans la ĉambron, kaj 

staris antaŭ la reĝo. "Ĉu vi dormis?" diris Frederiko Granda. "Jes, mi timas ke mi 

preskaŭ dormis," respondis la knabo, "kaj mi tre hontas." 

Tiam li metis la manon en la poŝon, kaj trovis la monon. Li ŝajnis pli malfeliĉa kaj diris 

kun granda timo "Malamiko metis ĉi tiun monon en mian poŝon! Oni opinios ke mi 

ŝtelis ĝin! Oni malamos min, kaj forpelos min!" Frederiko respondis, "Ne, mi donis ĝin 

al vi ĉar mi amas bonajn knabojn. Mi gratulas vian patrinon, ĉar ŝi havas tian filon." 

, ולש טעה תועצמאב , בתכמ הל בתכ אוה . 10 

. הינע התיה איה יכ ףסכ הל ןתנו 

, האנהב רתוי םיכורא םיבתכמ בתכ אוה . 11 

. רתויב ןמאנ ןב היה אוה יכ 

. רענה לש ומיא תא ךריב ךלמה . 12 

. רענה לא רתוי בוט תויהל הצר ךלמה . 13 

דיל , ןחלושה 

לע ולש רפסה תא חינה אוה . 14 

. ריעצה תרשמל רבידו , ברחה 

ודמעו , ואב רתוי םירגובמה םיתרשמה זא . 15 

. ךלמל ביבסמ 

ריעצה תרשמהו , הבר תוריהזב וכלה םה . 16 

. םתוא עמש אל 

. 

ול רוזעל וצרו , ריעצה רענה תא ובהא םה . 17 


. לודגה ךירדירפ לע רפוסמ ןיינעמ רופיס . 1 

ץוחמ ראשנ ולש רתויב ריעצה תרשמה . 2 

. תלדל 

. וינפל דמע דימ אוהו , ול ארק ךלמה . 3 

. ךלמה תא עמש אל 

אוה לומתא . 4 

. הנע אל אוה לבא , ול ארק ךלמה . 5 

םיתרשמה םע בזע רענהש בשח ךלמה . 6 

. סעכו , רתוי םירגובמה 

, ןחלושה לע ולש רפסה תא ריאשה אוה . 7 

. תלדל ךלהו 

. םש ןשי ריעצה רענהש האר אוה זא . 8 

בתכמ הארו , בר ןיינעב וילע לכתסה אוה . 9 

. רענה לש ומיאמ 

היה בתכמה . וסיכב 




41 

." ןכל" 

ol , multe , malplej/ 

malpli , e תמויסה , tial : 18 

רועיש 

tial זמרה יוניכ 

וא " וז הביסמ" 

ותועמשמו , הלועפה תביסל סחייתמ tial זמרה יוניכ 

בזע תרשמה וז הביסמ = Tial la servisto foriris 

ותוא יתכריב וז הביסמ = Tial mi gratulis lin 

סחיב שמתשהל ןתינ . סעכב = kolere , החמשב = feliĉe . תנייצמ e תמויסה 

. םש יראת םיוושמש םשכ יפכ קוידב , לעופ יראת תוושהל ידכ האוושהה 

רתויב המכחה הרוצב = plej saĝe , רתוי הבר המכחב = pli saĝe , המכחב = saĝe 

רתויב הבוטה הרוצב = plej bone , רתוי הבוט 

הרוצב = pli bone , בטיה = bone 

malplej/ 

malpli 

. 78 

e תמויסה 

. 79 


אוה plej-ל 

ךופהה האווושהה סחי . malpli אוה 

pli-ל 

ךופהה ( 67) 


. malplej 

ץימא תוחפ התא = Li estas malpli kuraĝa 

םידח תוחפ יכה ויה םהה = Tiuj estis malplej akraj 

הקזוחב רתוי תבשונ חורה = La vento blovis malpli forte 

הריהז תוחפ יכה הרוצב בתכ אוה = Li skribis malplej zorge 

תוחפ םהמ יתששח = Mi malpli timas ilin 

. הרזעל קוקז תוחפ יכה התא = Vi malplej bezonos helpon 

תושעל ידכ 

( multe) 

. 80 

תיתומכ האושה 

. תיתוכיא האוושהל תושמשמ pli/plej/malpli/malplej סחיה תולימ 

. הברה ושוריפש multe לעופה ראות תא םיפיסומ תיתומכ האוושה 

תוחפ = malpli multe 

רתוי = pli multe 

תוחפ יכה = malplej multe הברה יכה = plej multe 

. 81 

ol סחיה תלימ 

רתוי א) 

תויושי יתש ןיב תוושהל ידכ malpli וא pli האוושהה סחיב םישמתשמ רשאכ 

. םיוושמ הילאש , היינשה תושיה ינפל עיפות (... מ) 

ol סחיה תלימ , ( 'ב-מ 

. התוא בהוא ינאשמ 

רתוי םתוא בהוא 

ינא = Mi amas ilin pli multe ol ŝin 

. הנממ רתוי םתוא בהוא ינא = Mi amas ilin pli multe ol ŝi 

= Vi helpis la viron malpli multe ol la knabo 

( ול רזע רענהש הממ תוחפ) 

רענהמ תוחפ שיאל תרזע 

רענל תרזעשמ תוחפ שיאל תרזע = Vi helpis la viron malpli multe ol la knabon 

. 82 

הביס תיקוספ 

tial ףוריצה ידי לע וא , ĉar סחיה תלימ תועצמאב הביס תיקוספ טפשמל ףרצל ןתינ 

. ke 

ךתוא תוארל יתיצר יכ םדקומ יתאב = Mi venis frue, ĉar mi volis vidi vin 

םשג דרוי אלש ןוויכמ םילמק םיחרפה 

= La floroj velkis, tial ke ne pluvis 

. 83 




42 

יאמ = majo 

טסוגוא = aŭgusto 

םוי = tago 

ץיק = somero 

הברה = multe 

לירפא = aprilo 

ילוי = julio 

שדוח = monato 

ביבא = printempo 

תוריהמב = rapide 

םוקמב = anstataŭ 

( האוושהב) 

... מ 

( יוביר ןושלמ) 

= ol 

ץרמ = marto 

ינוי = junio 

הנש = jaro 

הנוע = sezono 

ףרוח = vintro 

בר = multa 

תובורק םיתעל = ofte 

ידמ רתוי , ידמ = tro 





םש 

יראת 


הנשה תונוע : האירק עטק 

La vintro estas la malplej agrabla sezono el la tuta jaro. Neĝas tre multe, kaj tial oni 

nur malofte promenas, ĉar la stratoj estas tro malsekaj. Oni marŝas kun granda 

zorgo, kaj malrapide, tial ke oni ne volas fali kaj preskaŭ rompi la kolon. 

Oni zorge gardas sin tiam kontraŭ la malvarmaj nordaj ventoj. La manojn oni metas 

en la poŝojn, sed la vizaĝon oni ne povas bone gardi. 

Mi ne ŝatas resti ekster la domo dum tia vetero. Mi multe preferas sidi en varma luma 

ĉambro, kaj skribi leterojn per bona plumo. 

La monatoj de la printempo estas marto, aprilo kaj majo. La bela printempo ŝajnas pli 

agrabla ol la vintro. Ĝiaj tagoj estas pli longaj kaj pli varmaj, ĝiaj ventoj blovas malpli 

forte. 

En ĉi tiu sezono la kampoj kaj arboj frue komencas montri plej belajn kolorojn. La 

birdoj konstruas siajn nestojn, kaj dolĉe kantas. Oni povas promeni sur la mol herbo, 

anstataŭ sur malsekaj malagrablaj stratoj. 

Pluvas pli multe en aprilo, tamen post la pluvo la herbo ŝajnas pli verda, kaj la nuboj 

baldaŭ forflugas de la blua ĉielo. Dum majo oni trovas violojn, kaj en junio oni vidas 

tre multajn rozojn. 

Sed la plej agrabla el la sezonoj estas la somero. Anstataŭ malvarmaj ventoj la 

somero havas la plej belan veteron, kun suda aŭ okcidenta ventoj. La longaj tagoj 

estas varmaj, sed la noktoj estas tute agrablaj. Tiam oni havas pli bonajn fruktojn ol 

dum la printempo. 

La monatoj de la somero estas junio, julio kaj aŭgusto. Mi plej ŝatas junion. Ĉu vi 

ŝatas ĝin pli multe ol mi? 

Ĉu vi ŝatas aŭguston pli multe ol julion? 




לבא , ביבאהמ המיענ תוחפ הנוע ףרוחה . 8 

. וזה הנועהמ רתוי םיענ ץיקה 

רתויב םימחה םישדוחה םה טסוגואו ילוי . 9 

. הנשה 

לכב 

הרומ תבשבשהו , תולילהמ םיכורא םימיה . 10 

. תוימורדו תויברעמ תוחור לע 

, רתוי הלודג האנהב תיבל ץוחמ םיהוש זא . 11 

. םיקראפב םילייטמו 

. רתויב 

םיפיה םידרוה תא םיאור ינויב . 12 

רשאמ רתוי ץיקה תא בהוא ינאש בשוח ינא . 13 

ץיקה תא 

חבשמ ינא וז הביסמ . ףרוחה תא 

. ךממ רתוי 

תא רשאמ רתוי ךתוא חבשמ 

ינא , תאז םע . 14 

. 

ךממ םכח תוחפ אוה . רתוי ריעצה ךיחא 

43 


. לודגה ךירדירפ לע דאמ ןיינעמ רפס יתארק . 1 

תובורק םיתיעל רע ראשנ אוהש רפסמ אוה . 2 

תועשה ךלהמב ( לודג=) 

בר ןיינעב ארקו 

. הלילה לש רתוי תורחואמה 

. ןטק רענ היה ולש רתויב ריעצה תרשמה . 3 

תא רשאמ רתוי רענה תא בהא ךלמה . 4 

. םירגובמה םיתרשמה 

תובשונ תויחרזמה תוחורה , ץרמ ךלהמב . 5 

. דאמ םיצעה תא תוענענמו , הקזוחב יכה 

ןוויכמ , הירטמל םיקוקז םישנא לירפאב . 6 

. םושגו םיימשב םיננע שי תובורק םיתיעלש 

םירופיצהו , תוילגיס אוצמל םיליחתמ יאמב . 7 

תוקיתמב תורש ונשארל לעמש םיצעה לעש 

. הבר 




44 

לעופ יראת/ 

סחי תולימ יפוריצ 

, pro 

, inter 

, ju/ 

des 

: 19 

רועיש 

ju/des תועצמאב האוושה ייוטיב תריצי 

."... ךכ ... ש לככ" 

גוסמ האוושה ייוטיב תריציל םישמשמ des-ו 

ju לעופה יראת 

= Ju pli bona li estas, des pli feliĉa li estos 

. רתוי חמשי אוה ךכ , רתוי בוט אוהש לככ 

= Ju malpli pluvas, des pli la floroj velkas 

. רתוי םילבונ םיחרפה ךכ , םושג תוחפש לככ 

= Ju malpli multe vi helpas, des malpli multe mi laŭdos vin 

תוחפ ךתוא חבשא 

ינא ךכ , תוחפ רוזעתש לככ 

= Ĉar vi helpis, mi des pli multe laŭdos vin 

. ךתוא חבשא 

רתוי דוע ינא , תרזעש ןוויכ 

. 84 

inter סחיה תלימ 

." ןיב" 

השוריפ inter סחיה תלימ 

. יניבל ךניב בשוי אוה = Li sidas inter vi kaj mi 

. ולש םירבחה ןיב בשוי אוה = Li sidas inter siaj amikoj 

. ינויל לירפא ןיב אוה יאמ שדוחה = La monato majo estas inter aprilo kaj junio 

. ןיינעמ דאמ רפס שי םהה םירפסה ןיב = Inter tiuj libroj estas tre interesa libro 

. 85 

pro סחיה תלימ 

תועצמאב םג הלועפל םרוגה וא הביסה תא ןייצל ןתינ , ( 83) 

tial ke-לו 

ĉar-ל 

ףסונב 

םהבש 

םירקמב וזה סחיה תלימב םישמתשמ ." ללגב" 

השוריפש pro סחיה תלימ 

. האצותה לע אלו הביסה לע דחוימ שגד תתל םיניינועמ 

. שביה ריואה גזמ ללגב םילבונ םיחרפה = La floroj velkas pro la seka vetero 

. בתכמה תא יתבתכ ( ךנעמל) 

ךליבשב = Mi skribis la leteron pro vi 

. םשג דרייש ששוח ינא הלאה םיננעה 

ללגב = Pro tiuj nuboj mi timas ke pluvos 

קותמה םעטה ללגב םינבדבוד םיבהוא = Oni ŝatas ĉerizojn pro la dolĉa gusto 

. והשמ ( pro) 

רובע והשימל תודוהל לש תועמשמב םג תשמשמ pro : הרעה 

לעופ יראת/ 

סחי תולימ לש 

ראותו סחי תלימ לש בולישמ וא סחי תולימ יתש לש בולישמ ןושל יפוריצ 

רוציל ןתינ 

. השדח תועמשמ רוציל ידכ , לעופה 

. ןחלושל תחתמ לא ץר לותחה = La kato kuris el sub la tablo 

םשמ אובי אוה = Li venos el tie 

ריהז היהא ינא וישכעמ = De nun li estos zorga 

. שיבכל ןימימ דמע אוה 

= Li staris dekstre de la vojo 

. ןאכמ קחרה ךלא ינא = Mi iros for de ĉi tie 

רהנ = rivero חרק = glacio 

ראוני = januaro ויתס = aŭtuno 

רבוטקוא = oktobro רבמטפס = septembro 

גלש = neĝo 

עקרק/ 

המדא = tero 

ראורבפ = februaro 

רבמצד = decembro 

םוריע 

= nuda 


. 86 

םיפוריצ 

. 87 


םש יראת 




45 

תוסכל = kovri 

ןיב = inter 

רוצקל = rikolti 

תוכזב/ 

ללגב 

= pro 



ףרוחהו ביבאה : האירק עטק 

La sezonoj de la jaro estas la vintro, la printempo, la somero, kaj la aŭtuno. 

La aŭtuno estas inter la somero kaj la vintro. Ĝiaj monatoj estas septembro, oktobro 

kaj novembro. En septembro oni povas kolekti maturajn fruktojn. Tiam ankaŭ oni 

rikoltas la flavan grenon de la kampoj. 

Dum ĉi tiu monato kaj dum oktobro la folioj sur la branĉoj komencas esti ruĝaj kaj 

flavaj, anstataŭ verdaj. La herbo velkas, kaj bruna tapiŝo ŝajnas kovri la teron. 

Baldaŭ la folioj falas al la tero, kaj en novembro la arboj estas tute nudaj. 

Pli aŭ malpli frue neĝas. La glacio ofte kovras la akvon en la riveroj, kaj restas sur la 

stratoj kaj la vojoj. La mola blanka neĝo kovras la teron, kaj kuŝas sur la branĉoj de 

la arboj. Tiam, pro la fortaj ventoj, ĝi falas de la branĉoj al la tero. 

La birdoj frue lasas tian veteron, kaj flugas de ĉi tie al pli sudaj kampoj kaj arboj. Ili ne 

povas resti, pro la malvarmaj tagoj kaj noktoj. Ili malŝatas la neĝon kaj la glacion pli 

multe ol ni. 

Ju pli multe neĝas; des pli malofte ni volas promeni. Ni preferas resti en la domo, 

anstataŭ ekster ĝi. 

Ju pli ni rigardas la nudajn branĉojn de la arboj, des pli malagrabla ŝajnas la vintro. 

Tamen la junaj infanoj tre ŝatas tian veteron, kaj ju pli neĝas, kaj ju pli forte la norda 

vento blovas, des malpli ili estas kontentaj en la domo. Ili volas kuri sur la neĝo, 

ĉirkaŭ la arboj kaj inter ili, kun siaj junaj amikoj. Ili povas bone amuzi sin per la neĝo. 

La monatoj de la vintro estas decembro, januaro kaj februaro. Ĝi estas la plej 

malvarma sezono. 


המדאה תא ( tute) 

ירמגל הסכי גלשה . 8 

. ףרוחה ישדוח ךלהמב 

. ראורבפו ראוני , רבמצד םה הלא םישדוח . 9 

וסכי גלשו חרק ( de tiam) 

ןמז ותואמ . 10 

( tute) 

ןיטולחל םתוא ואיבחיו , םישיבכה תא 

. רהנה ימ לע חרק היהי תובורק םיתיעל . 11 

הנשה לש וזה הנועה תא םיבהוא ונחנא . 12 

. יאמו לירפא , ץרמ תא רשאמ רתוי 

תא רשאמ רתוי התוא םיבהוא וליפא ונחנא . 13 

, ץיקה 

. טסוגואו ילוי , ינוי םה ( 82) 

ולש םישדוחה . 14 

לכ לש רתויב המחה הנועה 

אוה ץיקה . 15 

םיתיעל םירמוא ונחנא וז הביסמ . הנשה 

. רתויב המיענה הנועה אוה ץיקהש תובורק 

. 

ויתסל ביבאה ןיב ( ץיקה) 

אוה . 16 

. ויתסה ישדוח םה רבמבונו רבוטקוא , רבמטפס . 1 

בוהצה ןגדה תא םירצוק הלאה 

םישדוחב . 2 

. םינוש תוריפ םיפסואו 

לבקל םיליחתמ ונביבסמ םיצעה לעש 

םילעה . 3 

. םיבוהצו םימודא םיעבצ ( havi) 

לע םיחנומו םיפנעהמ לופיל םיליחתמ םה . 4 

. המדאה 

קזח תבשנמ הרקה תינופצה חורהש לככ . 5 

םשמ םילפונ םילעה ךכ , םיפנעה ךרד רתוי 

. רתוי םדקומ 

םע , םימוריעה םיצעל תחתמ םיחנומ םה . 6 

. םוחה בשעה 

המדאה םג ךכ , רתוי םדקומ גלש דרויש לככ . 7 

הסכמ ןבל חיטש וליאכ 

רתוי םדקומ הארית 

. התוא 




וא 

46 

" ךכ" 

ןמז רואיתל סחי תולימ , tiel 

: 20 

רועיש 

tiel זמרה יוניכ 

ותועמשמו , הלועפה העצוב ובש ןפואל וא הרוצל סחייתמ tiel זמרה יוניכ 

." וז הרוצב" 

? וזכ הרוצב רבחל םירזוע םאה = Ĉu oni tiel helpas amikon? 

.( וזכ הרוצב) 

ךכ הז תא יתבתכ = Mi ĝin skribis tiel 

הפי הכ ריואה גזמ = La vetero estas tiel bela 

. רביד אוה , הרצקב , ךכ = Tiel mallonge li parolis 

הפי ךכ לכ חרפ יתאצמ = Mi trovis tiel belan floron 

. 88 

ןמז רואיתל סחי תולימ 

םג תושמשמ םוקמ תוראתמש סחיה תוליממ קלח וטנרפסאב םג , תירבעב ומכ 

. post-ו 

ĝis , en , de , ĉirkaŭ , antaŭ : ןהיניב , ןמז רואיתל 

. ינוי תוביבסב בוזעא ינא = Mi foriros ĉirkaŭ junio 

תיבב יתייה וז העשמ = De tiu horo mi estis en la domo 

אוהה עובשה זאמ ילא רביד אל אוה = Li ne parolis al mi de tiu semajno 

. שדוחה לכב גלש דרי אל = En la tuta monato ne neĝis 

תרחואמ העש דע יתנשי = Mi dormis ĝis malfrua horo 

ךתוא האר אל אוה וישכע דע = Ĝis nun li ne vidis vi 

םשל ךלא ינא ינויל ץרמ ןיב = Inter marto kaj junio mi iros tien 

. ילוי ירחא םש הראשנ אל איה = Ŝi ne restis tie post Julio 

רצק ןמז ךות ךל ארקא ינא = Post ne longe mi vokos vin 

ןמז וא ךיראת ראתמש יוטיב ינפל םג עיפוהל הלוכי (" ינפל") 

antaŭ סחיה תלימ 

. ןמז קרפ ראתמש יוטיב ינפל םגו יפיצפס 

ןושאר םוי ינפל בוזעא ינא = Antaŭ dimanĉo mi foriros 

תאזה העשה ינפל ותוא יתיאר = Mi vidis lin antaŭ tiu horo 

. השדחה הנשה ינפל ול בותכא ינא = Li skribos ĝin antaŭ la nova jaro 

. הז תא יתאצמ םינש הברה ינפל = Antaŭ multaj jaroj mi trovis ĝin 

. ןמז הברה ינפל הז תא יתרבש = Mi rompis ĝin antaŭ longa tempo 

. ןמז דאמ הברה ינפל הזה רפסה תא תארק = Antaŭ tre longe vi legis tiun libron 

רצק ןמז ינפל יתעגה = Li venis antaŭ ne longe 

. םינש המכ ינפל חרב אוה = Antaŭ malmultaj jaroj li forkuris 

ישילש םוי = mardo 

רופיס = rakonto 

עובש = semajno 

."( והשלכ ןמזב) 

... ב" 

יפיצפס ןמז לש ןויצל תשמשמ je סחיה תלימ 

תרחואמ העשב בזע אוה = Je malfrua horo li foriris 

ןושאר םויב םשל ךלא ינא = Mi iros tien je dimanĉo 

. יל ארקי אוה וזה העשב = Je tiu horo li vokis min 

ינש םוי = lundo 

רופכ = frosto 

ברע = vespero 

( והשלכ ןמז) 

ב 

= je 

ןושאר םוי = dimanĉo 

( ילגר) 

לויט = promeno 

רקוב = mateno 

ןמז 

= tempo 



. 89 

. 90 





47 

ףייע = laca 

יצוב = kota 

דובעל = labori 

ץרמנ = energia 

חונל = ripozi 

םש יראת 


רבמטפסב : האירק עטק 

Antaŭ multaj jaroj ni preferis resti en nia malgranda domo trans la rivero, dum la tuta 

aŭtuno. Sed nun ni restas tie nur ĝis oktobro. De aŭgusto ĝis oktobro la vetero estas 

tre agrabla tie, sed baldaŭ post tiu monato la fortaj ventoj blovas, kaj la folioj 

komencas fali. La frosto kovras la teron, kaj baldaŭ neĝas tre ofte. Ju pli nudaj estas 

la arboj, des pli malbelaj ili ŝajnas. 

La vetero antaŭ novembro ne estas tro malvarma, sed post tiu monato ni opinias ke 

la urbo estas pli agrabla ol domo inter kampoj kaj arboj, trans larĝa rivero. La frosto, 

neĝo kaj glacio kovras la teron en decembro, januaro kaj februaro. Sed la monato 

septembro ŝajnas tre agrabla, pro siaj multaj plezuroj. 

La viroj laboras energie en la kampoj, de la mateno ĝis la vespero. Ili rikoltas la 

flavan grenon, kaj kolektas la fruktojn. Sed je dimanĉo oni ne laboras tiel energie, 

sed dormas ĝis malfrua horo, tial ke je tiu tago oni ripozas. Je lundo oni komencas 

labori tre frue, kaj je mardo oni ankaŭ laboras energie. 

En septembro la vojoj ne estas tro kotaj, kaj longaj promenoj estas ofte agrablaj. Ju 

pli ofte mi promenas kun miaj amikoj, des pli multe mi ŝatas tiajn promenojn. Sed 

hieraŭ mi estis tre laca post la promeno, tial mi ripozis sur granda mola seĝo. Antaŭ 

ne longe la patro promenis kun mi, sed ni ne estis tiel lacaj je tiu tago. Ŝajnas ke ju 

pli ofte ni promenas, des malpli lacaj ni estas post la promenoj. Post ne longe mi 

estos pli forta. 

יכ , םיחנ םה הזה שדוחה ירחאו רבמצדב . 10 

תא םיסכמ גלשו חרק הזה ןמזהמ 

. המדאה 

םיכורא םילויט , המדאה לעש גלשה ללגב . 11 

. ףרוחב םימיענ םניא 

רבעמש קראפב ונלייט ( 90) 

רצק ןמז ינפל . 12 

ירחא םיפייע ךכ לכ ונייה לבא , רהנל 

. הזה לויטה 

םדקומ ךכ , רתוי ךורא לויטהש 

לככ . 13 

. חונל םיצור 

רתוי 

םירופיס ונארק ןכל , םשג דרי ינש םויב . 14 

. תיבב םיענו ראומ רדחב םיבתכמ ונבתכו 

החרז שמשה ברע תונפל , תאז םע . 15 

. םייצוב ךכ לכ ויה אל תובוחרהו 

טעמכ ויה הלאה תובוחרה ישילש םויב . 16 

ןיבש םישיבכה רצק ןמז ךותו , םישבי 

. 

םישבי ןכ םג ויהי רהנה 

דיל תודשה 


רבעמ ןטק תיב ונל היה םינש הברה ינפל . 1 

. רהנל 

קר אלא , הנשה לכ ךשמב םש ונראשנ אל . 2 

. ץיקה לש רתוי םימחה םישדוחב 

וא רבמטפס דע ונראשנ תובורק םיתיעל . 3 

. רבוטקוא דע וליפא 

תא ועשעש רתוי םיריעצה יתויחאו ייחא . 4 

. ברעה דעו רקובהמ םש בטיה םמצע 

םיצעהו םיחרפה ןיב םמצע תא ועשעש םה . 5 

. םיבחרה תודשה ךותל םשמ וכלה וא 

תא םירצוק םה . ץרמב םידבוע ןאכ םירבגה . 6 

. לשבה בוהצה ןגדה 

םידבוע אלש 

ןוויכ םיחנ םה ןושאר םויב קר . 7 

. הזה םויב 

רשאמ רתוי םידבוע רבמבונל טסוגוא ןיב . 8 

. ףרוחב 

. םיבוט ויה םהה םישיבכה םינש רפסמ ינפל . 9 




48 

por , ןמז ייוטיב : 21 

תא טימשהל ןתינ יהשלכ ןמז הפוקתל וא יפיצפס ןמזל טפשמב םיסחייתמ רשאכ 

םילימל n תמויסה תפסוהב ןתוא ףילחהלו ( ךשמב) 

dum וא (... ב) 

je סחיה תולימ 

. ןמזה תא תוראתמש 

= Li restis tie la tutan semajnon (= dum la tuta semajno) 

ןושאר םוי לכ ךשמב םש ראשנ אוה 

ןמז הברה החמש איה = Ŝi 

estis feliĉa longan tempon (= dum longa tempo) 

. הלילהו 

םויה 

ךשמב בכרנ = Ni rajdos tagon kaj nokton (= dum tago kaj nokto) 

. ןושאר םויב יתאב = Mi venis dimanĉon 

(= je dimanĉo) 

. איהה העשב חרב אוה = Tiun horon (= je 

tiu horo) 

li forkuris 

ןיב לובליב רצווהל לולעו הדימב 

( 91) 

ןמז ייוטיב רובע n תמויסב שומישמ 

ענמהל שי 

. טפשמב רחא רישי אשומ וא םוקמ לש רואית ןיבל ןמזה רואית 

ינש םויב ןוטסובל עיגהל הצור ינא = Mi volas iri Bostonon je lundo 

ינש םויב ןוטסובל עיגהל הצור ינא = Mi volas iri al Bostono lundon 

. ןוטסובל עיגהל הצור ינא ינאש םויב = Lundon mi volas iri Bostonon 

תלימ וא לעופה ראות , n תמויסה 

תרוצב םה םא ןיב , ןמז ייוטיב לש ףצר רוציל ןתינ 

. סחי 

. איהה העשה 

ינפל בר ןמז אב אוה = Li venis longan tempon antaŭ tiu horo 

. הנש ירחא הנש םש והש םה = Jaron post jaro ili restis tie 

ברעה = hodiaŭ vespere 

ברעב לומתא = hieraŭ vespere 

רקובב ןושאר םויב = dimanĉon matene 

הלילב ישילש םויב = mardon nokte 

רקובה = hodiaŭ matene 

הלילה = hodiaŭ nokte 

הלילב לומתא = hieraŭ nokte 

ברעב ינש םויב = lundon vespere 

הרזח . המצע לע תרזוחש הלועפ לע , חרכהב , זמרמ אל n תמויסה תרוצב ןמז יוטיב 

הלימה שרושמ רזגנש לעופה ראותב שומיש ידי לע , ללכ ךרדב , םינייצמ תורידת וא 

. e תמויסה תפסוה ידי לע 

( בורקה=) 

ןושאר 

םויב םהילא אובי אוה = Li iros al ilia domo dimanĉon 

( ןושאר םוי לכב=) 

ןושאר ימיב םהילא עיגמ אוה = Li iras al ilia domo dimanĉe 

. הלילבו 

םויב דבע אוה = Li laboris tagon kaj nokton 

.( הליל לכו םוי לכ) 

תולילו םימי דבוע אוה = Li laboras tage kaj nokte 

רועיש 

ןמז ייוטיב 

. 91 

. 92 

. 93 

. 94 

por סחיה תלימ 

המשלש הרטמה וא דעיה תא תנייצמ 

איה . " ליבשב" 

התועמשמ por סחיה תלימ 

. הלועפה העצוב 

ךליבשב רפס יל שי = Mi havas libron por vi 

ךכ לכ ךורא לויטל ןמז יל ןיא = Mi ne havas la tempon por tiel longa promeno 

. ונתאנהל הז תא ושע םה = Ili faris ĝin por via plezuro 

םלוע = mondo 

ץרא 

= lando 

םיהולא = Dio 

החמש = ĝojo 

יעיבר 

םוי = merkredo 

עצמא = mezo 


. 95 





עוגר , טקש 

49 

= kvieta 

קוחצל = ridi 

בירל = malpaci 

ןכומ = preta 

תוכבל = plori 

קלחל = dividi 

עובק = konstanta 

קירבמ = brila 

תושעל = fari 

חוכשל = forgesi 

רועגל/ 

ףוזנל = riproĉi 

ליבשב = por 

םש יראת 



םלועהו תונועה : האירק עטק 

Antaŭ tre longa tempo Dio faris la mondon. Li vidis ke la floroj havas belajn kolorojn, 

ke la arboj estas altaj kaj verdaj. Tiam li vokis la sezonojn kaj diris "Belan mondon mi 

faris por vi. Ĉu vi gardos ĝin tage kaj nokte, kaj estos tre zorgaj pri ĝi?" La sezonoj 

respondis "Jes," kaj ridis pro ĝojo. 

Mallongan tempon ili ŝajnis esti tre feliĉaj inter la arboj kaj floroj de la nova mondo. 

Sed ne multajn semajnojn ili tiel zorge gardis la mondon. Ili komencis malpaci inter si, 

de la mateno ĝis la vespero, kaj ofte forgesis la arbojn kaj florojn. Ju pli ili malpacis, 

des malpli zorge ili gardis la mondon. 

La malkonstanta printempo ne ŝatis la kvietan vintron, kaj ploris pri la malvarma neĝo. 

La varma brila somero diris ke la aŭtuno estas tro malbrila. La laca aŭtuno volis ripozi, 

kaj riproĉis la malkonstantan printempon pri ĉi ties kota vetero. Pli kaj pli multe ili 

malpacis, kaj post ne longe ili tute ne restis amikoj. 

Tiam la aŭtuno diris "Mi ne povas pli longan tempon labori kun vi pro la mondo. Niaj 

gustoj estas tro diversaj. Tial hodiaŭ matene ni dividos la mondon inter ni." La vintro 

respondis "Bone! Mi estas preta," kaj la somero kaj la printempo ridis pro ĝojo. 

Tiun tagon ili dividis la mondon inter si. La vintro konstruis sian domon en la plej 

nordaj kaj sudaj landoj. Tie la frosto, neĝo kaj glacio kovras la tutan landon, dum la 

tuta jaro. La brila energia somero prenis por si la mezon de la mondo. Tial la vetero 

tie estas plej varma kaj brila. La aŭtuno kaj la printempo prenis por si la landojn inter 

la vintro kaj la somero. Tial la vetero estas nek tro varma nek tro malvarma en ĉi tiuj 

landoj. Tiam la sezonoj rakontis al Dio ke ili tiel dividis la mondon inter si. 

רופכל תחתמ ומצע תא איבחה טקשה ףרוחה . 7 

. ןושיל הצרו , ךרה גלשלו 

, םהיניב םלועה תא קלחל וכיראה םהש לככ . 8 

. רתוי ובר םה ךכ 

תא קלחנ" 

: עיצה ויתסה רצק ןמז ךות . 9 

." ונניב םלועה 

וקליח תונועה ( הזה רקובב) 

רקוב ותואב דימ . 10 

. ןהיניב םלועה תא 

וישכע תוכייש תוימורדהו תוינופצה תוצראה . 11 

. ץיקל ךייש םלועה ( עצמא) 

זכרמו , ףרוחל 

תוצראה תא םמצעל וחקל ויתסהו ביבאה . 12 

. 

ץיקהו ףרוחה ןיבש 


םויבו , ןיינעמ רופיס עמש יחא ישילש םויב . 1 

יל רפיס אוה , םיענ 

לויט ירחא , ברעב יעיבר 

. ותוא 

רצי םיהולא תובר םינש ינפלש , אוה רופיסה . 2 

ןתנ זאו 

הפיה שדחה םלועה תא ( השע=) 

. תונועל ותוא 

ורמאו , ( רשואה ללגב=) 

רשואמ 

וקחצ םה . 3 

. הבר תוריהזב 

וילע ורמשיש 

ולאה תונועה לבא , םיחמש ויה םה הנש טעמכ . 4 

. םירבח ראשהל ולכי אלו , ידמ תונווגמ ויה 

. ףייעה ויתסב 

ףזנו הכב ץיקה . 5 

ריואה גזמ תא בביח אלו , חונל ףידעה ויתסה . 6 

. הנתשמה ביבאה לש יצובה 




50 

( da) 

לש 

, ( ךשמה) 

ןמז ייוטיב : 22 

ידי לע םג אלא ( 91) 

ןמז יוטיב ידי לע קר אל יהשלכ הלועפ לש ןמז קרפ ראתל ןתינ 

. dum סחיה תלימ אובת הינפלש ןמז תיקוספ 

ןאכ תייה אלש ןמזב אב אוה = Li venis dum vi forestis 

= Dum la sezonoj malpacis, ili forgesis pri la mondo 

. םלועהמ וחכש ןה ובר תונועהש ןמזב 

. גלש דריש ןמזב רשואמ ונקחצ = Ni ridas pro ĝojo dum neĝas 

."... ש ינפל" 

ושוריפש , antaŭ ol סחיה תולימ דמצ תא םג ןמז תיקוספל םידקהל ןתינ 

. עיגת התאש ינפל בוזעא ינא = Mi foriros antaŭ ol vi venos 

. הכב אל אוה וב תפזנש ינפל = Antaŭ ol vi riproĉis lin, li ne ploris 

. תקחצש ינפל תיכב = Vi ploris antaŭ ol vi ridis 

רועיש 

ןמז תיקוספ 

. 96 

. 97 

תיקוספל ףילחתכ לעופ םש 

por , anstataŭ סחיה 

תוליממ 

תחא ירחא האבש תיקוספה תא ףילחהל ןתינ 

רשאכ קר וז הרוצב שמשתהל ןתינ , antaŭ ol לש הרקמב . לעופ םשב antaŭ ol וא 

עיפות רחא הרקמ לכב . ירקיעה טפשמה לש אשונל ההז ןמזה תיקוספ לש אשונה 

.( 97) 

האלמ ןמז תיקוספ 

. בזע אוה ראשהל םוקמב = Anstataŭ resti li foriris 

. יל רוזעל םוקמב עירפמ התא = Vi malhelpas anstataŭ helpi min 

ךל רוזעל ידכ יתעגה = Ni venis por helpi vin 

יעיבר םויב תכלל ןכומ ינא = Mi estas preta por iri merkredon 

. תושעל ( םירבד) 

ידמ רתוי ול שי = Li havas tro multe por fari 

(" ינא" 

: ףתושמה אשונה) 

חונאש ינפל דובעא ינא = Mi laboros antaŭ ol ripozi 

.(" אוה" 

: אשונה) 

ךלהש ינפל יל הדוה אוה = Antaŭ ol foriri, li dankis min 

. 98 

da סחיה תלימ 

. עדוימ אל םצע םש ינפל עיפות איהו , " לש" 

השוריפ da סחיה תלימ 

םינבדבוד לש הספוק םש שי = Estas skatolo da ĉerizoj tie 

ףסכ לש לודג קש יתאצמ = Mi trovis grandan sakon da mono 

רשב ( לש) 

תחלצ יל שי = Li havas teleron da viando 

= Post horoj da ĝojo ofte venas horoj da malĝojo 

. בצע לש תועש םעפ אל תואב החמש לש תועש ירחא 

. עדוימ םצע םש ינפל עיפות אל da סחיה תלימ 

. םילשבה םיחופתה לש תחלצ = Telero de la maturaj pomoj 

. בוטה הפקה לש קש = Sako de la bona kafo 

... 

ש יפ לע ףא 

( 99) 

לש = da 

= kvankam 



. 99 





51 

הטימ = lito 

דגב = vesto 

שער = bruo 

טוטרמס = ĉifono 

םר לוק = laŭta 

יקנ = pura 

( רתוהו יד) 

קיפסמ = sufiĉa 

ריכהל = koni 

רקבל = viziti 

רוגל = loĝi 

תיבח = barelo 

רפסמ = nombro 

ינווי = greka 

טעומ = kelka 

ריעהל = veki 

לואשל = demandi 


םש יראת 


סנגוידו לודגה רדנסכלא 

Antaŭ multaj jaroj saĝa greka viro, Diogeno, loĝis en granda urbo. Li opiniis ke ju pli 

malmulte oni bezonas, des pli feliĉa oni estas. 

Por montri al la mondo ke li ne bezonas multe, kaj ke tial li havas sufiĉe por esti feliĉa, 

li loĝis en granda malnova barelo, anstataŭ havi domon. Anstataŭ kuŝi nokte sur lito 

aŭ almenaŭ sur mola tapiŝo, li eĉ dormis en tiu barelo. Oni multe parolis pri Diogeno 

en la urbo, ne nur ĉar li tiel loĝis, sed ankaŭ pro liaj saĝaj diroj. 

Post kelke da tempo la reĝo Aleksandro Granda venis tien por viziti la urbon. Dum li 

estis tie li aŭdis pri Diogeno, kaj demandis pri li. "Ĉu li loĝas en la urbo?" Aleksandro 

diris. "Kvankam vi ne konas lin, mi opinias ke mi volas vidi tian viron." 

Oni respondis "Diogeno estas saĝa viro, sed anstataŭ loĝi en domo, li preferas sidi la 

tutan tempon en malnova barelo. Anstataŭ porti (שובלל) purajn vestojn, li portas nur 

malpurajn ĉifonojn, ĉar li opinias ke ju pli malmulte li bezonas, des pli feliĉa li estos." 

Aleksandro diris "Antaŭ ol foriri de via lando mi vizitos tiun viron." 

Antaŭ ol li foriris de la urbo, Aleksandro iris kun nombro da amikoj por viziti Diogenon, 

kaj trovis lin en lia barelo. "Ĉu tiu viro volas paroli al mi?" demandis Diogeno per 

laŭta voĉo. Aleksandro respondis "Mi estas la reĝo Aleksandro, kaj mi volas koni vin. 

Mi vidas ke kvankam vi estas saĝa vi estas tre malriĉa. Ĉu vi ne volas kelkajn novajn 

vestojn anstataŭ tiuj malpuraj ĉifonoj?" 

Diogeno tuj diris "Antaŭ ol vi venis kaj staris inter mi kaj la suno, ĉi tiu tre varme brilis 

sur min. Ĉu vi venis por fari bruon kaj por veki min?" Aleksandro ridis kaj diris "Mi 

vidas ke vi havas sufiĉe por esti feliĉa. Tial mi estas preta por foriri." 

? הזה םכחה שיאה 

תא ריכמ התא : ולאש םה . 7 

םירבח המכ םע ךלה ךלמה רצק ןמז ךות . 8 

. ריעה זכרמב , אוהה שיאה לש תיבחל 

םימרה תולוקה לש שערה לבא , ןשי סנגויד . 9 

םידמוע םתא" 

: סעכב רמא אוהו , ותוא ריעה 

" ? דימ ןאכמ וכלת אל םאה ! שמשה ןיבל יניב 

רדנסכלא , וקחצ םישנאהמ המכש יפ םע ףא . 10 

." ךתיא בירל ונאב אל" 

: רמא 

, רשואמ תויהל ידכ קיפסמ ךל שיש האור ינא . 11 

. שער תושעלו רבדל םוקמב בוזענ ןכלו 

בזע רדסנכלא , תונעל לכי סנגוידש ינפל . 12 

. 

טקשב 


ינפל תינווי ריעב יח אוה . םכח שיא היה סנגויד . 1 

. תובר םינש 

ידכ הברה םיכירצ אלש םלועל תוארהל ידכ . 2 

. הטימ וא תיב וליפא ול ויה אל , רשואמ תויהל 

, הלודג תיבחב הלילו םוי ( לכ) 

ראשנ אוה . 3 

. תיבב רוגל םוקמב 

םינשי םיטוטרמס ( porti) 

שובלל ףידעה אוה . 4 

. םייקנו םיבוט םידגב םוקמב 

אוה ךכ , תוחפל קוקז ( םדא) 

ש לככ" 

רמא אוה . 5 

." רשואמ רתוי היהי 

םישנאה , ריעב רקיב לודגה רדנסכלאש ןמזב . 6 

. סנגויד לע ול ורפיס 




52 

ke , tiom 

, ( da) 

לש תומכ : 23 

( da) 

םישמתשמ והשלכ םלשמ קלח ןייצל 

ידכ לעופ ראותב שומיש השענ ובש טפשמב 

."... לש תומכ" 

לש תועמשמב da סחיה תלימב 

( שער לש הלודג תומכ=) 

שער הברה = Multe da bruo 

( ןמז לש הנטק ךכ לכ תומכ=) 

ןמז טעמ ךכ לכ = Tiel malmulte da tempo 

.( םיחופת לש הנטק תומכ=) 

םיחופת המכ = Kelke da pomoj 

הרוצב , םצע םש + da + לעופה ראות לש הרוצב יוטיב טפשמב לעופ לע ליחהל ןתינ 

: האבה 

. םימ טעמ התוש אוה = Li trinkis malmulte da akvo 

. רבדמב לוח הברה שי = Estas multe da sablo en la dezerto 

= Ju pli neĝas, des pli multe da neĝo kuŝas sur la vojoj 

. םישיבכה תא הסכמ גלש 

לש רתוי הלודג תומכ ךכ , גלש דרוי רתויש לככ 

אוה םלשה לש קלחה םהבש םירקמב םישמתשמ da + לעופה ראות תרוצב יוטיבב 

ראותב 

שמתשהל שי םיטירפל תועמשמ שיש הרקמב . םיטירפ 

לש רדגומ אל ףסוא 

. לעופה ראותב אלו םשה 

. שער ( לש הלודג תומכ=) 

הברה שי ריעב = En urbo oni havas multe da bruo 

. םיבר םירבח ונרקיב = Ni vizitis multajn amikojn 

רועיש 

לש תומכ 

. 100 

. 101 

. 102 

tiom זמרה יוניכ 

." וזכ תומכ" 

ותועמשמו , תומכל סחייתמ tiom זמרה יוניכ 

. ףסכ לש וזכ תומכ ךל יתתנ = Mi donis tiom da mono al vi 

. רשב לש וזכ תומכ יתינק = Mi aĉetis tiom da viando 

. יתארק םירפס 

לש וזכ תומכ = Tiom de la libroj mi legis 

. 103 

ke סחיה תלימ 

טפשמב ראותמש הממ האצותכ רצונש בצמ וא הלועפ תראתמ האצות תיקוספ 

. ke סחיה תלימ תא האצות תיקוספל םידקהל שי וטנרפסאב . ישארה 

= Diogeno estis tiel saĝa greka viro ke Aleksandro laŭdis lin 

. ותוא חביש רנסכלאש , םכח ךכ לכ ינווי היה סנגויד 

יתקחצש , הבר הכ האנה יל התיה = Mi havis tiom da plezuro ke mi ridis 

וב רוגל בהוא ינאש רפכ לש גוס והז = Ĝi estas tia vilaĝo ke mi ŝatas loĝi tie 

בורכ = brasiko 

סוכ 

= glaso 

תנמש = kremo 

רפכ = vilaĝo 

תבש םוי = sabato 

סוגרפסא = asparago 

הדש תות = frago 

הציב = ovo 

ג" 

ק = kilogramo 

ישיש םוי = vendredo 

קרי = legomo 

הנופא = pizo 

בלח = lakto 

תונח = butiko 

ישימח םוי = ĵaŭdo 

עצפ = kontuzo 

תונקל = aĉeti 

ללכ ךרדב 

= kutime 




. 104 





53 

תונחב : האירק עטק 

Hodiaŭ matene mi iris kun la patrino al la plej granda butiko en nia vilaĝo. Tie ŝi 

aĉetis tiom da legomoj kaj fruktoj ke ni tute ne povis porti ilin. Tial juna knabo venis 

kun ni, kaj portis kelke da ili por ni. 

La patrino ne aĉetis tiel multe je vendredo, sed hodiaŭ estas sabato, kaj ŝi volis aĉeti 

legomojn por dimanĉo, ĉar dimanĉe oni ne povas iri en la butikojn. Tial sabate oni 

kutime aĉetas sufiĉe por la manĝoj de sabato kaj dimanĉo. 

Meze de la butiko staras multe da bareloj. En ĉi tiuj oni trovas grandan nombron da 

freŝaj puraj legomoj. La patrino aĉetis tiel multe da asparago kaj novaj pizoj, kaj tiel 

grandan sakon da terpomoj, ke la tablo restis preskaŭ nuda. Mi vidis brasikon tie, sed 

tiun legomon mi malŝatas, kvankam oni diras ke ĝi estas tre bona legomo. 

Antaŭ ol foriri de la butiko la patrino aĉetis kelke da ovoj, kaj rigardis la fruktojn en 

bareloj apud la pordo. Ili ŝajnis tiel bonaj ke ŝi aĉetis kelkajn maturajn pomojn kaj 

skatolon da fragoj. Dum oni donis al ŝi la fruktojn, mi aĉetis kelkajn kilogramojn da 

sukero. Tiam ni estis pretaj por foriri el la butiko. 

Sur la vojo ni aŭdis tiel grandan bruon ke mi lasis la patrinon kaj kuris trans la straton. 

Mi trovis tie infanon, la filon de nia najbaro. Li faris la bruon, ĉar li falis de la arbo 

antaŭ sia domo, kaj tre laŭte ploris. Li diris al mi ke li havas multajn kontuzojn sur la 

kapo. 

Ĉar mi bone konas la infanon, mi demandis "Ĉu vi volas grandan ruĝan pomon? Mi 

havas tian pomon por vi." Li tuj kaptis la pomon, kaj mi foriris. Tiam la patrino kaj mi 

iris al la domo. 

לע הלאכ בורכו סוגרפסא הארנ םא ההות ינא . 9 

. תויבחה ךותב וא תונחלושה 

לש תוסוכ המכ רובע תקפסמ תומכ םג הנקנ . 10 

. םיתותה ליבשב תנמש הברה ךרטצנו בלח 

תוקרי לש תאזכ תומכ הנקנש םשור השוע . 11 

םתוא בוחסל לכונ אלש 

, רפכל תכלל םינכומ , תלדה דיל ונדמעש ןמזב . 12 

. קזח שער ונעמש ( 46) 

. הכבו ( בוחרה לע) 

בוחרב 

דמע דלי . 13 

המכ רקבל ולש אמא םע תכלל הצר אוה . 14 

. םירבח 

אל אוהו , ותוא ריעה בוחרב שערש רובס ינא . 15 

. 

ולש הטימב ראשהל הצר 


. הריעצה יתוחא םע םויה רפכל ךלא ינא . 1 

תוריפו תוקרי , םיציב טעמ תונקל םיצור ונחנא . 2 

. אמאל 

. םשג דרוי יכ , תיבב ראשהל הפידעמ אמא . 3 

דרוי אל םויה לבא , ישישו ישימחב םשג דרי . 4 

. םשג ( tre) 

הברה 

. ונתיא תוירטמ חקינ לבא , םיענו םח ריואה גזמ . 5 

ג" 

ק המכו , םיתות לש הספוק , הנופא הנקנ . 6 

. רכוס לש 

. ןושארו תבש לש תוחוראל קיפסמ ונל 

היהי ךכ . 7 

םיתעל הלאכ תוקרי לכוא אל ינאש יפ לע ףא . 8 

םגו בורכ םג םיבהוא דאמ אמאו אבא , תובורק 

. סוגרפסא 




ej 

54 

תיפוסה 

, ךשוממ הווה , הווהב ליעפ ינוניב , kies , kiu 

kies-ו 

: 24 

רועיש 

kiu הלאשה תולימ 

." הזיא" 

וא " ימ" 

התועמשמ kiu הלאשה תלימ 

? ךל ארוק ימ = Kiu vokas vin? 

? ארוק התא ימל = Kiun vi vokas? 

? ונל ארק םכמ ימ = Kiuj el vi vokis nin? 

? רזע אוה ימל = Kiujn li helpis? 

? אב התא םוי הזיאב = Kiun tagon vi venos? 

? ףידעמ התא תוקרי וליא = Kiujn legomojn vi preferas? 

? תינק רפס הזיא ההות ינא = Mi scivolas kiun libron vi aĉetis? 

."" ימ לש" 

התועמשמ kiu הלאשה תלימ 

? רג התא ימ לש תיבב = En kies domo vi loĝas? 

? תרקיב ימ לש םירבח = Kies amikojn vi vizitis? 

. 105 

. 106 

ינוניבה תורוצ 

שפיח הכובה 

דליה" 

טפשמב . הנוכת לאכ הלועפל סחייתהל תרשפאמ ינוניבה 

תורוצ 

לש הנוכת ןייפאל ידכ אלא הלועפ ראתל ידכ שמשמ אל " הכוב" 

לעופה " ומיא תא 

ינוניב ןיב םיניחבמ ינוניבה תרוצב . ליגר לעופכ אלו םשה ראותכ דקפתמ ןכ לעו , דליה 

ראתל הלוכי תחא לכשכ , (" בתכנש בתכמה") 

ליבס ינוניב ןיבל (" בתוכש שיאה") 

ליעפ 

יפכ ינוניבה תרוצ שש תא המיגדמ ןלהלש הלבטה 

. דיתעב וא הווהב , רבעב הלועפ 

: תירבעב ןהש 

ליבס 

תבתכנש הליגמה 

הבתכנש הליגמה 

בתכיתש 

הליגמה 

ליעפ 

בתוכש שיאה 

בתכש שיאה 

בותכיש שיאה 

ןמז 

הווה 

רבע 

דיתע 

. 107 

הווה ןמזב ליעפ ינוניב 

תא הלימה שרושל ףיסוהל שי הווהב ליעפ ינוניבל 

plori לעופה 

םש תא ךופהל ידכ 

םשה ראות לע םילחש םיללכה לכ . ploranta םשה ראות לבקתמ ךכו , anta תמויסה 

. הז גוסמ ראות לע םג םילח וטנרפסאב 

ןושיל הצור הכובה דליה = La ploranta infano volas dormi 

. םילפונה םילעה תא האור ינא = Mi vidas la falantajn foliojn 

? םיציב הנוקש השיאה וז ימ = Kiu estas la virino aĉetanta ovojn? 

. רפכל ךלוהש שיאה לא רבדמ ינא = Mi parolis al la viroj irantaj vilaĝon 

. 108 

תובכרומה ןמזה תורוצ 

as/is/os תומויסה תפסוה ידי לע תולבקתמש תויסיסבה ןמזה תורוצ שולשל ףסונב 

ףוריצ 

ידי לע תולבקתמש , תובכרומ ןמז תורוצ וטנרפסאב 

תומייק , הלימה שרושל 

ןמזה תורוצ . ינוניבה תורוצמ תחא םע דחי ( esti) 

" תויהל" 

לעופה לש הייטה 

וטנרפסאב .( I am asking, I was drinking) 

תילגנאב דאמ תולבוקמ תובכרומה 

. 

רתוי םצמוצמ ןהב שומישה 

. 109 




הווה ןמזב ליעפ ינוניב + estas לעופה ףוריצמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה 

תרוצ 

תכשוממ הלועפש שיגדהל ידכ תשמשמ 

איה . " ךשוממ הווה" 

תארקנ ( anta תמויס) 

. םירבדה תרימא ןמזב םייקתמש 

עובק בצמ ראתל 

ידכ וא עגרכ 

תואדוב תשחרתמ 

( תעכ) 

לאוש ינא = Mi estas demandanta 

( תעכ) 

" תוינק השוע" 

רבגה = La viro estas aĉetanta 

תיפוסל המודב , הלימה שרושב הרושקה הלועפה 

םוקמ ןויצל תשמשמ ej תמויסה 

.( 'וכו 

, הינדעמ 

/ ןדעמ , היפאמ 

/ הפאמ) 

םצע תומשל םיפיסומש " הי" 

תירבעה 

הוורוא = ĉevalejo , סוס = ĉeval 

וחא , הערמ חטש = heherbejo , בשע = herbo 

רפס תיב = lernejo , דומלל = lerni 

הסרוכ = kanapo 

רועיש = leciono 

לק/ 

טושפ 

= facila 

תופאל = baki 

ןוליו = kurteno 

םחל = pano 

שיא = persono 

הבע = dika 

לשבל = kuiri 

םירוגמ רדח = salono 

גהנמ/ 

לגרה = kutimo 

החפשמ = familio 

רחא = alia 

דומלל = lerni 

ךשוממ הווה 


. 110 

ej תיפוסה 

. 111 


םש יראת 


ונלש תיבב : האירק עטק 

Oni ofte scivolas kies domo en nia vilaĝo estas plej bela, kaj kiu domo estas la plej 

agrabla loĝejo. 

Nia domo ne estas tre granda, sed ĝi estas nova kaj ni multe ŝatas ĝin. Ĝia salono 

estas granda, kun belaj puraj kurtenoj kovrantaj la fenestrojn, kaj mola dika tapiŝo 

kovranta la plankon. Ĉi tie estas kelkaj seĝoj, malgranda tablo, kaj longa kanapo. 

Personoj vizitantaj nin kutime sidas en ĉi tiu ĉambro, kaj dum ni estas sidantaj tie ni 

nur parolas, anstataŭ skribi aŭ legi. 

Alia ĉambro en la domo estas tre luma kaj agrabla, sed malpli granda. Ĉi tie staras 

tablo sufiĉe granda por nia tuta familio, kaj en tiu ĉambro oni manĝas. Ofte ni restas 

tie longan tempon post la manĝo, ĉar la patro rakontas interesajn rakontojn al ni, kaj 

ni multe ridas, kaj demandas pri tiuj rakontoj, kaj tiel bone amuzas nin ke mi preskaŭ 

forgesas pri miaj lecionoj. Tamen mi havas multe da lecionoj por lerni, kaj ili tute ne 

estas facilaj. 

Je tre frua horo matene mi iras al la lernejo, kun miaj fratoj kaj fratinoj. Nur sabate kaj 

dimanĉe ni ne iras tien. La lernejo estas malnova kaj malgranda, sed oni estas nun 

konstruanta novan pli grandan lernejon apud nia domo. 

Dum la infanoj estas lernantaj siajn lecionojn tie, la patrino kutime iras al la bakejon, 

por aĉeti sufiĉe da pano, por la manĝoj de la tago. Ofte ŝi iras ankaŭ al aliaj butikoj. 

Ĵaŭdon ŝi aĉetis kelke da novaj pizoj, kaj da asparago. 

55 




Vendredon ŝi aĉetis kelkajn kilogramojjn da sukero, skatolon da fragoj, kaj sufiĉe da 

kremo kaj lakto. Hodiaŭ ŝi estas aĉetanta brasikon kaj sakon da terpomoj. Ŝi volas 

kuiri tre bonan manĝon, tamen ŝi havas tro multe por fari en la kuirejo, ĉar ŝi ne 

havas servistinon. 

בותכל ידכ הרפתמב תבשל הפידעמ איה . 12 

םה תונולחה ( ינפל) 

לעש תונוליוה יכ , אורקלו 

. םיענו ראומ דאמ רדחה ןכלו ידמ םיבע אל 

, לפונש גלשה לע לכתסהל תבהוא םג איה . 13 

. םייצובה תובוחרה לע םיכלוהש םישנאה לעו 

םישבול םישנאה רקה ריואה גזמ ללגב . 14 

. םיבע םידגב 

םהלש םיסיכב םיידיה תא םימש םישנאה . 15 

. םיכלוה םהש ןמזב 

ןה רפסה תיב רבעל תוכלוהש תורענה . 16 

. יתוחא לש תורבח 

. לשבל תודמול ןה הזה רפסה תיבב . 17 

לשבל וליפאו םחל תופאל ולכוי ןה בורקב . 18 

. המלש החורא 

. הבוט דאמ איה תאזכ תלוכיש בשוח ינא . 19 

. 

בוט קיפסמ לשבל םילוכי אל םישנא הברה . 20 

56 


. תבכרומה ןמזה תרוצל םגרתל שי ( תעכ) 

םהילע ןייוצמש םיטפשמ 

? ןולסב הפסה לע תבשויש השיאה וז ימ . 1 

עמוש לבא , תולקב התוא תוארל לוכי אל ינא . 2 

. הלש לוקה תא 

. הזה לוקה ימ לש ההות ינא . 3 

. אמא לש הרבח לש לוקה הזש בשוח ינא 

. 4 

האור אל איהש תורמל , התוא האור ינא וישכע . 5 

. יתוא 

. בטיה התוא ריכמ ינא . 6 

ןכש תרקבמו החפשמה לכ לש הרבח איה . 7 

. ריעב ונלש 

רפסה תיבל ךלת איה בורקב . 8 

, רחא רדחב הפסה לע ( תעכ) 

תבשוי יתוחא 

. 9 

. הלש םירועישה תא תדמולו 

? ( תעכ) 

תארוק איה ימ לש רפס . 10 

םירפסה לבא , ילש אוה הזה הבעה רפסה . 11 

. הלש םה הדילש ןחלושה לעש םירחאה 




57 

koni/ 

scii 

אוה 

םדאנב 

, הכרב תולימ , ךשוממ דיתע/ 

רבע , kia 

: 25 

רועיש 

kia הלאשה תלימ 

." גוס הזיא" 

התועמשמ kia הלאשה תלימ 

? שבול אוה םידגב ( לש גוס) 

הזיא = Kiajn vestojn li portis? 

? ףידעמ התא םחל לש גוס הזיא = Kian panon vi preferas? 

( לש גוס) 

הזיא ההות ינא = Mi scivolas kia persono li estas. 

? ( וישכע) 

שי ריוא גזמ ( לש גוס) 

הזיא = Kia vetero estas? 

! גונעת הזיא = Kia plezuro! 

. 112 

ךשוממ דיתע/ 

רבע 

תמויס) 

הווהב ליעפ ינוניב + estis לעופה ףוריצמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה תרוצ 

ןמז תדוקנב היהש יפכ בצמ ראתל ידכ תשמשמ איה . " ךשוממ רבע" 

תארקנ ( anta 

. ןמז ותואב השחרתה יהשלכ הלועפש 

ןייצלו , רבעב יהשלכ 

= Li vidis ke ŝi estis leganta libron. 

.( התוא האר אוהש ןמזב הארק איה) 

רפס תארוק איהש ( רבעב) 

האר אוה 

= Hieraŭ dum ni estis parolantaj, mia patrino venis. 

, וזה ןמזה תדוקנב השחרתהש הלועפ) 

ונחחושש ןמזב ( רבעב=) 

לומתא 

. האב ילש אמא , ( anta תמויסה ןכלו 

תמויס) 

הווהב ליעפ ינוניב + estos לעופה ףוריצמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה תרוצ 

תידיתע ןמז תדוקנב בצמ ראתל ידכ תשמשמ איה . " ךשוממ דיתע" 

תארקנ ( anta 

. וזה תידיתעה 

ןמזה תדוקנב 

שחרתהל הרומא יהשלכ הלועפש 

ןייצלו , יהשלכ 

= Morgaŭ vi vidos ke ŝi estos leganta libron. 

.( התוא הארתש ןמזב וב) 

רפס תארוק איהש הארת התא רקובב רחמ 

ןמיסב אושנהו אשונה תפלחה ידי לע טפשמה תא רצקל גוהנ והשימ םיכרבמ רשאכ 

. n תמויס שרודש רישי אשומ אוה רתונה קלחהש רוכזל שי . האירק 

בוט הליל = Bonan nokton! ! בוט רקוב = Bonan matenon! 

! ךיבאל תוכרב עפש = Multajn salutojn al via patro! 

הדות = Dankon! 

לש תמויס תפסוה ידי לע םילימ יתש תוחפל רוזגל ןתינ הפשה לש םישרושה בורמ 

. לעופה ראותו םשה ראות , לעופ , םצע םש 

. 

לעופה ראות םשה ראות לעופ םש םצע םש שרוש 

ĝoje ĝoja ĝoji ĝojo ĝoj 

החמשב חמש חומשל החמש 

flora flori floro flor 

חרופ חורפל חרפ 

tute tuta 

tuto tut 

ןיטולחל ללוכ 

םלש 

kontuzi kontuzo kontuz 

עוצפל/ 

תוכהל הרובח/ 

עצפ 

. 113 

. 114 

הכרב תולימ 

. 115 

םילימ תריזג 

. 116 




58 

scii תמועל koni 

ןפואב 

. 'וכו 

םוקמ , הפש , םישנא םע תורכיה לש ןבומב ריכהל ותועמשמ koni לעופה 

וא עדי לש ןבומב תעדל ותועמשמ scii לעופה . רישי אשומ וירחא בייחמ אוה יעבט 

. תועדומ לש 

? הזה שיאה תא ריכמ התא םאה = Ĉu vi konas tiun personon? 

. ונלש ןכש אוהש עדוי ינא = Mi scias ke li estas nia najbaro. 

. בטיה ןוטסוב תא ריכמ ינא = Mi bone konas Bostonon. 

. םתוא ריכמ אוה םא עדוי אל ינא = Mi ne scias ĉu li konas ilin. 

ריינ = papero 

דכנ = nepo 

הפש = lingvo הירטמואג = geometrio 

תיב = hejmo 

קופדל = frapi 

ריכהל = koni 

רוגסל = fermi 

תעדל = scii 

ןכבו = nu 

אבס = avo 

הניחב = ekzameno 

םיחרפ רז = bukedo 

ינמרג = germana 

דומלל = studi 

םולשל ךרבל = saluti 

רושיק תולימ 


. 117 


םש יראת 


אתבסה תא רקבמ דכנה : האירק עטק 

Hieraŭ matene mi vizitis la avinon. Ŝia hejmo estas apud la granda nova bakejo. Mi 

vidis ŝin tra la fenestro, ĉar la kurtenoj kovrantaj ĝin estas tre maldikaj. 

Ŝi estis sidanta sur la kanapo, kaj skribanta per plumo sur granda papero. Antaŭ ol 

frapi sur la pordo mi vokis ŝin kaj diris "Bonan matenon, kara avino!" Tuj ŝi demandis 

"Kiu estas tie? Kies voĉon mi aŭdas?" Mi respondis "Estas via nepo. Ĉu vi ne konas 

mian voĉon?" Antaŭ ol ŝi povis veni al la pordo mi estis malfermanta ĝin. 

Mi iris en la salonon kaj donis al la avino bukedon da floroj. "La patrino donas ĉi tiujn 

al vi, kun siaj plej bonaj salutoj," mi diris. La avino respondis "Nu, kia plezuro! Multan 

dankon al ŝi pro la bela bukedo, kaj ankaŭ al vi, ĉar vi portis ĝin ĉi tien por mi!" 

Dum ŝi estis metanta la florojn en glason da akvo la avino diris "Nu, kiajn lecionojn vi 

havis hodiaŭ en la lernejo?" Mi respondis ke mi bone konis la lecionojn, ĉar mi zorge 

studis ilin. "Ni estas lernantaj la germanan lingvon," mi diris, "kaj ju pli longe ni studas 

ĝin, des pli multe mi ĝin ŝatas, kvankam ĝi estas tre malfacila." 

Mi rakontis ankaŭ pri la lecionoj de geometrio, kaj aliaj lecionoj, sed diris ke la 

ekzamenoj estos baldaŭ komencantaj. "Je tiu tempo," mi diris, "mi estos skribanta la 

respondojn al la ekzamenoj, preskaŭ la tutan semajnon." La avino demandis kun 

intereso "Ĉu la demandoj de la ekzamenoj estos malfacilaj?" Mi respondis "Mi ne 

scias, sed mi timas ke ni estos tre lacaj post tiom da laboro." 

Post kelke da aliaj demandoj kaj respondoj, mi opiniis ke estas la horo por foriri. Dum 

mi estis foriranta, la avino diris "Multajn salutojn al la tuta familio!" Mi dankis ŝin, diris 

"Bonan tagon!" kaj tiam foriris. 




, ןאכ םהלש תולוקה תא עומשל םילוכי ונחנא . 10 

. םירבדמ םהש ןמזב דומלל םילוכי אל ונחנאו 

אתבסל הפי רז ונתנו םיחרפ הברה ואשנ םה . 11 

. ילש 

םיחרפה רובע תודות הברה" 

: הרמא איה . 12 

" ? וחרפ םה ימ לש הניגב ! םיפיה 

תבה לש הרבח איה הלש םירבח לש הדכנה . 13 

. ילש ( רתויב) 

הריעצה 

םכל שי םאה ? דומלל ליחתנ םאה , ןכבו . 14 

? הבוט טע םכל שי םאהו ריינ קיפסמ 

םיפוא םה יכ , תרחאה תלדה תא רוגסא ינא . 15 

. רשב םילשבמו 

םחל 

הברה ךכ לכ לש תולוקה תא עמשנ ונחנא . 16 

. 

דומלל לכונ אלש עדוי ינאש , םישנא 

59 


. ךשוממ דיתע/ 

רבע/ 

הווהל םגרתל שי וקב םישגדומה םילעפה תא 

? תלדה 

ינפל עמוש ינא שער ( לש גוס) 

הזיא . 1 

? םיקפוד ירבחמ המכ םאה . 2 

, ונרפס תיבב םינחבמה לע לומתא ונחחוש . 3 

דחי דומלל 

ונלש תיבל ואב הלאה םירענהו 

. יתיא 

תא ךרבלו התוא חותפל ידכ תלדל ךלא ינא . 4 

. םולשל יירבח 

תא וא הירטמואג דומלל תאב םאה ! בוט רקוב . 5 

? תינמרגה הפשה 

הזיאבו , רתוי השק ללכ ךרדב םהמ הזיא . 6 

? רתוי הכורא היהת הניחבה 

ונחנא יכ ונלש תינמרגה ירפס תא ונאבה , ןכבו . 7 

. הז תא דומלל םיפידעמ 

. האולמב תאזה הפשה תא ריכהל םיצור ונחנא . 8 

ילש אתבס לש םירבח המכ יכ הבתכמל ךלנ . 9 

. ןולסב ( םיאצמנ) 




, סחי תוליממ לעופ 

60 

יראת תריזג 

, רבעב 

ליעפ ינוניב , kie : 26 רועיש 

eg תיפוסה 

kie הלאשה תלימ 

לש ונוויכל העונתל 

תסחייתמ הלאשהו הדימב ." הפיא" 

התועמשמ kie הלאשה תלימ 

." ןאל" 

וא " הפיאל" 

אוה הלש תועמשמהו kien-ל 

הנתשת הלאשה תלימ והשלכ םוקמ 

? ותוא וחירבה ןאלו היה אוה הפיא = Kie li estis kaj kien oni forpelis lin? 

. ולש דכנה הפיא ההות אוה = Li scivolas kie lia nepo estas. 

. חרב אוה ןאל עדוי 

אל ינא = Mi ne scias kien li kuris 

. 118 

רבע ןמזב ליעפ ינוניב 

תא הלימה שרושל ףיסוהל שי , רבעב ליעפ ינוניבל 

vidi לעופה םש תא ךופהל ידכ 

.( הארש) 

vidinta ראותה םש לבקתמ ךכו , inta תומיסה 

. םימוח ( םה) 

ולפנש םילעה = La falintaj folioj estas brunaj 

? ונתוא ךריבש שיאה הז 

ימ = Kiu estas la viro salutinta nin? 

ובזעש םישנאה תא םיחכוש = Oni forgesas la foririntajn personojn 

. 119 

סחי תוליממ לעופ יראת תריזג 

. e תמויסה תפסוה ידי לע סחי תוליממ לעופ יראת רוזגל ןתינ 

הירטמואג דמל אוה רבעב = Antaŭe li studis la geometrion 

תינמרג דמל אוה ןכמ רחאל = Poste li studis la germanan 

רוחאמ אל , המידקמ ךלוה אוה = Li marŝis antaŭe, ne malantaŭe 

ביבסמ דמע םירבגה םייתניב = Dume la viroj staris ĉirkaŭe 

. בורק ובשיו דחיב ואב םה = Ili venis kune kaj sidis apude 

. 120 

העונת םיראתמש לעופ יראת 

רבחל ןתינ . n תמויסה תא לבקי והשלכ םוקמל וא ןוויכל העונת ראתמש לעופה ראות 

. ידמ הכורא אל הלימ תלבקתמש יאנתב תחא הלימל לעופהו לעופה ראות תא 

? המורד וא הנופצ בכר אוה םאה = Ĉu li rajdis norden aŭ suden? 

הרוחא אל , המידק ונצר = Ni kuris antaŭen, ne malantaŭen 

. הטמלו הצוחה לפנ 

רזה = La bukedo falis eksteren kaj suben 

התיבה ךלה אוה = Li estis marŝanta hejmen 

( iris hejmen=) 

התיבה ךלה אוה = Li hejmeniris 

( iros antaŭen=) 

המידק וכלי םה = Ni antaŭeniros 

( falis suben=) 

הטמל לפנ רזה = La bukedo subenfalis 

. הלימה 

לש תירוקמה תועמשמה לש המצעהל תשמשמ eg תיפוסה 

ןייוצמ = bonega , בוט = bona 

עורג = malbonega , ער = malbona 

הזוחא = domego , תיב = domo 

חפייתהל = ploregi , תוכבל = plori 

תמזגומ תומכב 

= treege , הברה = tre 

. 121 

eg תיפוסה 

. 122 




61 

ריינ = papero 

םער = tondro 

הכיתח = peco 

ימואתפ = subita 

קבא = polvo 

קרב = fulmo 

גג = tegmento 

טקש/ 

םמוד 

= silenta 

שחרתהל/ 

תורקל = okazi 

( ירחא עיפוהל) 

בוקעל = sekvi 

ריוא = aero 

הפיט = guto 

ןיע = okulo 

דבכ = peza 

דוקרל = danci 

שפחל = serĉi 



םש יראת 


לובמה : האירק עטק 

Nu, kia pluvego okazis hieraŭ vespere! Post kvieta varmega mateno, subite multaj 

nuboj kovris la ĉielon. La aero ŝajnis peza, kaj estis tute silenta kelkan tempon. Tiam 

forte blovanta vento frapegis la arbojn, kaj komencis fortege skui la branĉojn. 

Multege da polvo kaj malgrandaj pecoj da papero dancis kaj flugis ĉirkaŭen en la 

aero, kaj ankaŭ ĉielen. Falis tiam kelkaj grandaj gutoj da pluvo, kaj ni sciis ke la 

pluvego estas venanta. 

Ni malfermis niajn ombrelojn, kaj kuris antaŭen, por iri hejmen antaŭ ol falos multe da 

pluvo. La fulmo tiel ofte brilis ke ni fermis la okulojn pro ĝi, kaj treege ĝin timis. 

Preskaŭ tuj la tondro sekvis ĝin. Tondris tiom kaj tiel laŭtege ke la bruo ŝajnis frapi 

kontraŭ niajn kapojn. 

Tiam komencis subite pluvegi, sed je tiu tempo ni estis preskaŭ sub la tegmento de 

nia domo. Dume la vento pli kaj pli blovegis, kaj ju pli forte ĝi blovis, des pli peze la 

gutoj da pluvo falis teren, kun multege da bruo. Mi opinias ke mi malofte antaŭe vidis 

tian pluvegon. 

La sekvintan tagon mi promenis tre frue, kaj vidis ke la pordego al la ĝardeno de mia 

avo estas kuŝanta sur la tero. Apude mi vidis ventoflagon falintan de la tegmento de 

tiu granda ĉevalejo. Velkintaj floroj kuŝis sur la tero ĉirkaŭ mi, kaj inter ili estis branĉoj 

falintaj de la arboj, ĉar la grandega forto de la vento forrompis eĉ ĉi tiujn. 

Sur malgranda branĉo restis nesto, sed kie estis la birdoj! Mi serĉis la junajn birdojn 

sed tute ne povis trovi ilin, tial mi opinias ke ili forflugis antaŭ ol la ventoj forrompis de 

la arbo ilian malgrandan hejmon. Mi ne scias kien ili flugis, sed mi opinias ke ili flugis 

suden al la arboj en tiu granda kampo trans la rivero. 

םידקורכ וארנ םהו ולפנש תוריינב הזחא חורה . 6 

. ריוואב ביבסמ 

. המידק ונצר זאו , תולקב םתוא ונפסא תאז 

םע . 7 

המודב לעופכ םגרתל שי) 

םער היה עתפל . 8 

קרבה תא וניארו , ( הקזוחב=) 

קזח ( pluvis-ל 

. םיימשב קירבמה 

. וללגב ונלש םייניעה תא ונרגס טעמכ . 9 

. 

קבאה לע הקזוחב ולפנ תולודג תופיט . 10 


דרי , רפסה תיבמ התיבה ונכלהש ןמזב לומתא . 1 

! התיה וז הרעס וזיא . תוימואתפב םשג 

ונלכתסהו הירטמואגב םירועישה לע ונרביד . 2 

. תינמרגה הפשה לע הלאה םירפסב 

. םיימשב םיננעה תא וניאר אל ןכל . 3 

. ךלנ ןאל תוהתל ונלחתהו תוניחבה תא ונחכש . 4 

וליפא ץורל ןמז קיפסמ ונל שי םאה ונעדי אל . 5 

. םשג דרייש ינפל אבס לש תיבל 




ונקפדו וכרד ונצר לבא גגהמ ףטפט םשגה . 14 

. תלדה לע 

ינפל , ( ןמז טעמ=) 

המ ןמז 

םש ונראשנ . 15 

. 

התיבה ונכלהש 

62 

םשגה 

תופיטו , זא טקשו דבכ היה ריוואה . 11 

. הרעסה ( sekvi) 

ירחא ועיפוה תוטעמה 

רתוי רהמ ונצרו בוחרל רבעמ תוריהמב ונכלה. 

12 

. רתויו 

ויה ונלש םידגבהו ( 122) 

םישתומ ונייה . 13 

. תיבה ךותל ונכלהש ינפל ירמגל םיבוטר 




63 

ימשר םש 

, fojo 

, ar 

תיפוסה , ĉe 

, םלשומ הווה , kiam 

: 27 

רועיש 

kiam הלאשה תלימ 

." יתמ" 

התועמשמ kiam הלאשה תלימ 

? יתוא תשפיח יתמ = Kiam li serĉi min? 

. אובי אוה יתמ םיהות ונחנא = Ni scivolas kiam li venos 

? ולאה םשגה תופיט ולפנ יתמ = Kiam falis tiuj gutoj da pluvo? 

תמויס) 

רבעב ליעפ ינוניב + estas לעופה ףוריצמ תלבקתש 

תבכרומה ןמזה תרוצ 

הווהה תרוצמו 

( 35) 

תיסיסבה הווהה 

תרוצמ הנוש איה . " םלשומ הווה" 

תארקנ ( inta 

. ומייתסה רבכש 

בצמ וא הלועפ 

לע חוודל ידכ תשמשמ איהש ךכב ( 113) 

ךשוממה 

. רקוב תחורא ( לוכאל המייסו) 

הלכא איה = Ŝi estas manĝinta matenmanĝon. 

. 123 

םלשומ הווה 

. 124 

ĉe סחיה תלימ 

. ץפח וא םדא ( אצמיי וא) 

אצמנ ובש עובק םוקמ תראתמ (... ב) 

ĉe סחיה תלימ 

רעשב טקשב דמע אוה = Li staris silente ĉe la pordego 

. ילש אבס לצא רג אוה = Li loĝas ĉe mia avo 

רפסה תיבב םה = Ili estas ĉe la lernejo 

.( םהלש תיבב=) 

םירבח לצא אצמנ אוה = Li restos ĉe amikoj 

. רחמ ( ונלש תיבב=) 

ונלצא רקבי אוה = Li vizitos ĉe ni morgaŭ 

וא םיטקייבוא לש הצובק וא ףסוא תונייצמש םילימ תריציל תשמשמ ar תיפוסה 

= are , הצובק = aro) 

ומצע ינפב שרושכ םג שמשמ ar . הזל הז םימודה םישנא 

.( הצובקב 

רעי = arbaro , ץע = arbo 

םיסוס רדע = ĉevalero , סוס = ĉevalo 

םירפס ףסוא = libraro , רפס = libro 

, תחא םעפ : הרק עוראש םימעפה רפסמ לש תועמשמב " םעפ" 

השוריפ fojo הלימה 

. 'וכו 

םימעפ שולש , םיימעפ 

םימעפ הברה אב אוה = Li venis multajn fojojn 

ןמז הברה ראשנ אוה הנורחאה םעפב = La lastan fojon li restis longan tempon 

םימעפ המכ עמשנ קזח םער = Kelkajn fojojn laŭte tondris 

= Multe da fojoj ni fermis la okulojn pro la fulmo 

. 

קרבה ללגב םייניע םימצוע ונחנא םימעפ הברה 

. 125 

ar תיפוסה 

. 126 

fojo 

. 127 




64 

םיימשר תומש 

תומש לש םייטשפ תומשל םג ןכו םיעודי תומוקמ , םירע , תונידמ לש םיימשר תומשל 

. שמתשהל שי הבש תינקת תיטנרפסא הביתכ הרוצ , ללכ ךרדב , תמייק םיצופנ 

היסא = Azio 

דנלטוקס = Skotlando 

ןוטסוב = Bostono 

םתרוצמ , םעפ אל , םיקתעומ םיעודי 

אל וא םינטק תומוקמ לש תומשו החפשמ תומש 

. םהלש תיטנרפסאה היגהה תא םיירגוסב ףיסוהל גוהנו , רוקמה תפשב 

Mt.Vernon ("Maŭnt Vernon") 

Roberto Bruce ("Brus") 

Martinique ("Martinik") 

( 127) 

םעפ = fojo 

לגר = piedo 

חולשל = sendi 

ףוס = fino 

תונלבס = pacienco 

הצובק = aro 

בל םישל = rimarki 

סיבהל = venki 

( עובק םוקמ) 

... ב 

= ĉe 

שיבכע = araneo 

לייח = soldato 

הרקת = plafono 

רישי/ 

רשי 

= rekta 

לוחזל = rampi 

חילצהל = sukcesi 

הלעמל = supre 



. 128 


םש יראת 



שיבכעהו סורב טרבור : האירק עטק 

Oni rakontas la sekvantan interesan rakonton pri Roberto Bruce, reĝo antaŭ multaj 

jaroj en Skotlando. 

Okazis ke li estis rigardanta la soldataron de siaj malamikoj, de la fenestro de granda 

ĉevalejo. Por povi rigardi plej facile, kaj ankaŭ por sin kaŝi, li forsendis siajn soldatojn 

kaj restis la tutan tagon sub tiu tegmento. Kvankam la ĉevalejo estis granda ĝi estis 

malnova, kaj li opiniis ke la malamikoj ne serĉos lin tie. 

Je la fino de la tago li subite rimarkis araneon sur la muro apud si. La araneo estis 

rampanta supren, sed baldaŭ ĝi falis en la polvon ĉe liaj piedoj. Tuj la falinta araneo 

komencis alian fojon supren rampi. Alian fojon ĝi falis teren, sed post ne longe ĝi 

komencis rampi alian fojon. 

"Kia pacienco!" diris la reĝo al si. "Mi ne sciis ke la araneo havas tiel multe da 

pacienco! Sed kien ĝi nun estas falinta?" Li rigardis ĉirkaŭen kaj fine (ףוסבל) li vidis la 

falintan araneon. Kun granda surprizo li rimarkis ke ĝi estas komencanta supren 

rampi. Multajn fojojn ĝi supren rampis, kaj tiom da fojoj ĝi falis malsupren. Fine, 

tamen, ĝi sukcese rampis ĝis la plafono. 




La reĝo malfermis la buŝon pro surprizo, kaj diris al si "Kiam antaŭe mi vidis tiom da 

pacienco! Mi opinias ke la fina sukceso de tiu malgranda araneo donas al mi 

bonegan lecionon. Mi estas ofte malsukcesinta, sed malpli ofte ol tiu araneo sur la 

muro. Mi estas perdinta multe da soldatoj, kaj la malamikoj estas venkintaj multajn 

fojojn, ĉar ili havas multe pli grandan nombron da soldatoj. Tamen, mi estos pacienca, 

ĉar oni ne scias kiam li fine sukcesos." 

La sekvintan tagon, la reĝo Roberto Bruce komencis treege labori kontraŭ siaj 

malamikoj. Post mallonga tempo li bone sukcesis, kaj tute venkis la malamikoj en 

granda venko ĉe Bannockburn (Banokb'rn). 

. ומצע תא ךלמה לאש " תכלל הצור אוה ןאל" 

. 6 

יפלכ 

לחזו , חילצה שיבכעה ףוסבל , תאז םע . 7 

. הרקתה דע , הלעמ 

שיבכעהמ בוט רועיש דמל אוהש רמא ךלמה . 8 

. ינלבסה 

יתוא וסיבה םיבייואהש תורמל" 


רתוי לודג רפסמ םהל שיש ללגב , תובר םימעפ 

." םתוא סיבהל חילצא ףוסבל , םילייח לש 

( 126) 

םילעה תא ( ענענ) 

דיערה הרעסה . 10 

. םינטק םיפנע הברה רבשו 

םיצעה לעש 

, הוורואל רשייה הצר םילייח תצובק . 11 

. ותוא ואצמי םהש ששח סורב טרבורו 

. 

קחרה ובכרו םיסוסה תא ובנג קר םה לבא . 12 

65 


ותוא וסיבה סורב טרבור לש םיביואהש 

תורמל . 1 

םתוא סיבה ףוסבל אוה , ( רבעב) 

תובר םימעפ 

. ץימא דאמו ינלבס היה אוה יכ 

םגו , אבחתהל ידכ הלודג הוורואב בשי אוה . 2 

לע גגהמ תורישי לכתסהל ידכ ( ףסונב) 

. בייואה לש אבצה 

לחזש שיבכעל בל םש אוה אוה םויה ףוסב . 3 

. ריקה לע הלעמ יפלכ 

( ĉe) 

לע בכשו קבאה לע עתפל לפנ שיבכעה . 4 

לוחזל לחה הרהמ דע לבא , ךלמה לש ולגר 

. הלעמ יפלכ 

הטמל לפנו הלעמל לחז אוה ! תונלבס וזיא" 

. 5 

"! םימעפ דאמ הברה 




66 

loĝi/ 

vivi 

, ul 

תיפוסה , אשונכ לעופ םש 

, kial 

: 28 

רועיש 

kial הלאשה תלימ 

." הביס וזיאמ" 

וא " המל" 

התועמשמ kial הלאשה תלימ 

? הלעמ יפלכ ספטמ שיבכעה המל = Kial la araneo supren rampis? 

. הז תא רמא אוה הביס וזיאמ ותוא לאשא ינא = Mi demandos lin kial li diris ĝin 

. 129 

טפשמה לש אשונכ לעופ םשב שומיש 

ויהי הזכ אשונל םיוולינש םיראתה . טפשמה לש אשונכ לעופ םשב שמתשהל ןתינ 

תועצמאב טפשמה לש אשונה לע רוזחל ךרוצ שי םא . לעופה ראות לש הרוצב םלוכ 

. si ףוגה יוניכ תועצמאב תאז תושעל שי – רזוח יוניכ 

לודג גונעת הז תכלל = Promeni estas granda plezuro 

םיענ הז תכלל = Promeni estas agrable 

? הרקתה לע לכתסהל לק הז םאה = Ĉu estas facile rigardi la plafonon? 

ךמצעל רוזעל בוט הז = Estas bone sin helpi 

. ישפיט הז ךמצעל רבדל = Paroli al si estas malsaĝe 

. 130 

רבעב הלחהש הווהב הלועפ 

רבעב הליחתה הלועפה םא םג הווהב לעופ ידי לע ראותת הווהב תשחרתמש הלועפ 

.( לשמל , תילגנא ומכ , תורחא תופשב ףקת ונניא לבא תירבעב םג ףקת הז ללכ) 

ינש םוימ ןאכ ינא = Mi estas ĉi tie de lundo 

.( הווה – ןאכ ןידע ינא , רבע – ינש םויב יתעגה) 

. תאזה הפשה תא דמול ינא ץרמ שדוחמ = De Marto mi studas tiun lingvon 

. אוהה םויה זאמ םירבח םאה = Ili estas amikoj de tiu tago 

םישדוח המכ רבכ םש םירג ונחנא = Ni loĝas tie de antaŭ kelkaj monatoj 

. יהשלכ תישונא הנוכת ראתמש ראותמ םצע םש רוזגל ידכ תשמשמ ul תיפוסה 

ריעצ שיא = junulo , ריעצ = juna 

ןקז שיא = maljunulo , ןקז = maljuna 

" הכיתח" 

, הפי השיא = belulino , הפי = bela 

םכח שיא = saĝulo , םכח = saĝa 

ינע שיא = malriĉulino , ינע = malriĉa 

. 131 

ul תיפוסה 

. 132 

vivi תמועל loĝi 

, ךכ ." תויחל" 

ל םג ותוא םגרתל רשפא , תירבעל המודב, 

." רוגל" 

ושוריפ loĝi לעופה 

. ההז תועמשמ " ביבא לתב רג ינא" 

ו " ביבא לתב יח ינא" 

םיטפשמה ינשל , אמגודל 

ןיחבהל שיו , vivi-ל 

םגרותמ " םייחב תויהל" 

לש ןבומב " תויחל" 

לעופה וטנרפסאב 

. רוגל – ותועמשמש , loĝi ןיבל וניב 

ןאכל ךומסב רג אוה = Li loĝas apude 

ןמז הברה יח אוה = Li vivis longan tempon 

= Vivi feliĉe estas pli bone ol loĝi riĉe 

רשועב 

( רוגל) 

תויחלמ רתוי בוט רשואב תויחל 

. 133 




67 

ןיינע/ 

רבד = afero 

הבג = brovo 

לתלת = buklo 

תויחל = vivi 

םייפקשמ = okulvitroj 

סיר = okulharo 

יחל = vango 

ברק = batalo 

בושחל = pensi 

מ" 

ק = kilometro 

רעיש = haro 

ןקז = barbo 

תספרמ = verando 

ביבח = afabla 

ןהנהל = balanci 



םש יראת 


אתבסו אבס לע : האירק עטק 

Mia avo estas tre afabla persono. Li estas maljunulo kun blankaj haroj kaj blanka 

barbo. Li havas bluajn okulojn, kaj la brovoj super ili estas eĉ pli blankaj ol liaj haroj. 

Kvankam li loĝas en nia vilaĝo de antaŭ kelkaj jaroj, li antaŭe loĝis en Skotlando. 

Antaŭ multaj jaroj li estis soldato, kaj li ofte parolas al mi pri la bataloj kaj venkoj de 

tiu tempo. Sidi kviete sur la verando kaj rakonti tiajn rakontojn al la nepo ŝajne donas 

al li multe da plezuro. 

Multajn fojojn je la fino de la tago li sidas tie, kaj parolas pri tiaj aferoj ĝis malfrua 

horo de la vespero. Sidi ĉe liaj piedoj kaj aŭdi liajn rakontojn estas tre interese al mi. 

Komence, dum mi estas ĉe li, mi kutime demandas "Ĉu oni sukcesis en tiu batalo?" 

Tuj li balancas la kapon kaj komencas pacience rakonti pri la venkoj kaj malvenkoj. Li 

malofte respondas "Mi ne scias," al miaj demandoj "Kiam," kaj "Kial". 

Kelkajn fojojn li diras "Mi havas tiun opinion, sed mi ne bone scias pri la tuta afero, 

kaj mi scivolas ĉu aliaj personoj scias pli bone". Ĉar li estas multe studinta kaj 

pensinta, liaj opinioj estas treege interesaj. Li ĝojas tial ke mi demandas pri aferoj 

okazintaj (ורקש םירבד), ĉar tiaj demandoj montras ke mi ankaŭ pensas pri ili. 

Mia avino estas malgranda, kun belaj bukloj da tute blankaj haroj. Ŝi havas belajn 

brunajn okulojn, kun longaj nigraj okulharoj. Oni diras ke antaŭ multaj jaroj ŝi estis 

belulino. Eĉ nun estas plezure rigardi ŝin, kaj vidi ŝiajn ruĝajn vangojn. 

De antaŭ kelkaj jaroj ŝi portas okulvitrojn por legi aŭ skribi aŭ kudri, kaj ŝi bezonas 

ripozon post malmulte da laboro. Promeno de eĉ kilometro estas tro longa nun por la 

avino. Oni diras ke ŝi ne vivos tre longan tempon, kaj tia penso donas malĝojon al ni, 

ĉar ni treege amas la afablan paciencan avinon. 

. ידמ ךורא ול הארנ ונלשו ולש תיבה ןיב מ" 

קה . 4 

דאמ םירופיס רפסל לוכיו , ביבח דאמ אוה . 5 

ינפל ( 119) 

ורקש תוברק לע םיניינעמ 


ינאו םיבוט אל םה ולאכ םירבדש בשוח ינא . 6 

. 

םישחרתמ אל הלאכ תוברק וישכעש חמש 


אל אוהש םירמואו ןקז שיא אוה ונלש אבס . 1 

. ןמז הברה דוע היחי 

םילויט תושעל לוכי אלו , דאמ קזח אל אוה . 2 

. םיכורא 

תספרמב וא תיבב טקשב תבשל ףידעמ אוה . 3 

. םויה לכ ךשמל טעמכ בושחלו 




תומודא םייחל , תולוחכ םייניע שי אתבסל . 11 

. םינבל םילתלתו 

. תינלבס 

דאמו , קותמ לוקב , טאל תרבדמ איה . 12 

, ( 132) 

יריקי , בוט רקוב" 

יל הרמא איה םויה . 13 

שפחת םאה. 

ילש םייפקשמה תא יתדביא 

." ? יליבשב םתוא 

. 

םייפקשמה תא יתאצמ רצק ןמז ךותו יתנהנה 

68 

. תונבל תורעיש הברהו ךורא ןבל ןקז שי אבסל . 7 

םגו , ןיינעמ דאמ הז ולש םירופיסה תא עומשל . 8 

. םתוא רפסמ 

אוהשכ תורישי וילע טיבהל 

. הלודג האנהב הלאכ םירופיס רפסמ אוה . 9 

ראורבפמ ( 125) 

ונלצא רג אוהש תורמל . 10 

םינכשהמ הברה ריכמ אל אוה ( 131) 

. דיל ( 133) 

םירגש 

םישנאהמ וא 




69 

תומכ ייוטיב , ( 1) 

םירפסמ , םלשנ רבע , kiel 

: 29 

רועיש 

kiel הלאשה תלימ 

." ןפוא הזיאב" 

, " ךיא" 

התועמשמ kiel הלאשה תלימ 

? ריוא הזכב םייח םישנא ךיא = Kiel oni vivas en tia aero? 

(! הביבח איהש ךיא : ירבע גנלסב) 

! איה הביבח וזיא = Kiel afabla ŝi estas! 

הרק ברקה ךיא ההות ינא = Mi scivolas kiel la batalo okazis 

? הז לע תבשח ןמז המכ = Kiel longe li pensis pri ĝi? 

תמויס) 

רבעב ליעפ ינוניב + estis לעופה ףוריצמ תלבקתש תבכרומה ןמזה תרוצ 

, רבעב יהשלכ ןמז תדוקנ לע חוודל ידכ תשמשמ איה . " םלשנ רבע" 


. וז ןמז תדוקנ ינפל ומייתסה בצמ וא הלועפש ןייצלו 

= Hieraŭ ŝi diris ke ŝi estis leginta la libron. 

. רפסה תא אורקל (! ןכ ינפל דוע) 

המייס רבכ איהש הרמא 

איה לומתא 

naŭ = 9 

dek = 10 

dek uno = 11 

dek du = 12 

kvin = 5 

ses = 6 

sep = 7 

ok = 8 

: הרשע םיתשל תחא ןיב םירפסמה 

uno = 1 

du = 2 

tri = 3 

kvar = 4 

ביטזוקאה תמויס 

וא j יוברה תמויס תא לבקי אל , unu טעמל , םירפסמהמ דחא ףא 

לש הלועפ ןיב ןיחבהל שי ובש טפשמב . " םידחא" 

ושוריפ םיברב unu רפסמה . n 

רחאה קלחל סחייתהל ידכ שמשת alia הלימה , רחא קלח ןיבל הצובק לש דחא קלח 

. הצובקה לש 

. וצר םירחא , וכלה םידחא = Unuj marŝis, aliaj kuris 

רתיה תא יתראשהו םידחא יתחקל = Mi prenis unujn kaj lasis la aliajn 

. ללכה ךותמ תמייוסמ תומכל סחייתהל ידכ שמשת (.... מ) 

el סחיה תלימ 

וכלה םירענהמ השש = Ses el la knaboj venis 

ילש םה ולאה םירפסהמ הנומש = Ok el tiuj libroj estas la miaj 

. דחא קר בהוא ינא הלאה םיעבוכהמ = El tiuj ĉapeloj mi ŝatas nur unu 

רובע םג n תמויסב שמתשהל ןתינ , ( 91) 

ןמז יוטיב 

רובע n תמויסב שומישל המודב 

. תרחא תיתומכ הדימ וא ךרוא , ריחמ , לקשמ ןייצמש יוטיב 

. מ" 

ק 11דעצ 

אוה = Li marŝis dek unu kilometrojn 

= La parko estas larĝa tri kilometrojn, kaj longa kvar kilometrojn 

מ" 

ק 4 וכרואו מ" 

ק 3 קראפה לש ובחור 

. ג" 

ק 12 ןחלושה לש ולקשמ = La tablo pezas dek du kilogramojn 

: havi היהי טפשמה לש לעופה – םינשב םדא לש ליג םינייצמ רשאכ 

. 

רשע תב יתוחא = La fratino havas dek jarojn 

. 134 

םלשנ רבע 

. 135 

םירפסמ 

. 136 

. 137 

. 138 

תומכ ייוטיב 

. 139 




Mi rakontos al vi kian familion ni havas. 

70 

ונלש החפשמה : האירק עטק 

Ni estas ses personoj kaj ni loĝas en ĉi tiu domo de antaŭ preskaŭ kvar jaroj. Antaŭ 

ol veni ĉi tien al la urbo, ni estis loĝintaj tri jarojn en kvieta vilaĝo en la kamparo. 

Mia patro estas alta, kun grizaj haroj kaj griza barbo. Kvankam li ne estas riĉulo, li 

tamen havas sufiĉe da mono por vivi kontente kaj feliĉe. Li ŝatas marŝi, kaj ofte li 

estas marŝinta kvin aŭ ses kilometrojn por unu promeno. Unu fojon mi demandis 

"Kiel vi povas marŝi tiel multe?" Li respondis "Dum mi estis junulo mi estis soldato, 

kaj tiam mi estis tre multe marŝanta. Tial mi ne forgesas la plezurojn de longaj 

promenoj." 

La patrino estas malpli alta ol mi, kaj kiel bluajn okulojn ŝi havas, sub nigraj okulharoj 

kaj nigraj brovoj! Ŝiaj haroj estas nigraj kaj buklaj, kaj ŝiaj vangoj estas ruĝaj. Ŝi 

havas dolĉan voĉon, kaj estas plezuro aŭdi ŝiajn kantojn. Por legi aŭ skribi ŝi kutime 

portas okulvitrojn. 

Mi havas du fratojn kaj unu fratinon. La fratino havas dek unu jarojn. Unu el la fratoj 

havas ok jarojn, la alia havas dek du jarojn. Ili povas bonege kuri, rajdi, kaj fari aliajn 

interesajn aferojn. Ili lernis siajn lecionojn en la lernejo tiel bone ke ses fojojn en unu 

monato oni laŭdis ilin. Ni multe ĝojis pri tiom da laŭdo por la fratoj. La fratino estas 

malpli forta, tamen ŝi ofte promenas kun ni eĉ du aŭ tri kilometrojn. 

La avino ankaŭ loĝas ĉe ni de antaŭ sep aŭ ok jaroj. Unu el ni kutime restas ĉe la 

hejmo kun ŝi, dum la aliaj promenas, ĉar ŝi ne estas sufiĉe forta por marŝi eĉ unu 

kilometron. Mi ofte scivolas kial ŝi preferas sidi sur la verando, kaj mi demandas al ŝi 

"Ĉu vi estas tro laca por marŝi?" Ŝi kutime balancas la kapon kaj diras "Jes, mia 

nepo, mi estas tro laca." 

רפסה תיבב תונבהמ םיתשו םינבהמ השולש . 11 

. םינמרג םה הזה 

לבא , הלודג ריעב םינש עברא םירג ויה םה . 12 

הרוצב םירג=) 

רתוי םיצורמ םהש בשוח ינא 

. ונלש טקשה רפכב ( רתוי הצורמ 

קר םה לבא , בטיה ונתיא רבדל םילוכי םה . 13 

ונחנאש ךכ ידכ ךות םשארב םינהנהמ 

. םהילא םירבדמ 

תיבל ואב םהש ינפל םתוא האור יתייה אל . 14 

. ונלש םינכש םהש תורמל , רפסה 

םה תובורק םיתעלו , בטיה בכרל םילוכי םה . 15 

. דחא םויב רטמוליק הרשע וא הנומש םיבכור 

וכרואש קראפב םיבכור םה ללכ ךרדב . 16 

. 

קבא טעמ קר שי ( kie) 

ובש , מ" 

ק העברא 


. עבש םה עבראו שולש . 1 

. הנומש םה ששו םיתש . 2 

. הרשע תחא םה ששו שמח . 3 

. הרשע םיתש םה שמחו עבש . 4 

, םישדוח השימח ינפלמ הירטמואג דמול ינא . 5 

. ראוני זאמ תינמרגה 

הפשה תאו 

לכוא אל לבא , תינמרג ירפס השולש יתארק . 6 

. טסוגוא ירחא דע תאזה הפשה תא רבדל 

. השק רבד הז תאזכ הפש דומלל . 7 

םידמול ונלש רפסה תיבב םירענהמ העשת . 8 

יתיא 

תינמרגה 

הפשה תא 

. תולוחכ םייניע םע , םיביבח םידלי םה . 9 

אל םירחא , תולקב התוא םידמול םידחא . 10 

. התוא םיבהוא 




an 

71 

תיפוסה , ( 2) 

םירפסמ 

, רסח טפשמב םיראת 

, kiom 

: 30 

רועיש 

kiom הלאשה תלימ 

." תומכ וזיא" 

, " המכ" 

התועמשמ kiom הלאשה תלימ 

? תחנ ןמז המכ = Kiom da tempo vi ripozis? 

? תינק םיצות המכו רכוס המכ = Kiom da sukero kaj kiom da fragoj vi aĉetis? 

ול היהי ףסכ המכ םיהות ונחנא = Ni scivolas kiom da mono li havos. 

? תדמל רועישהמ ( קלח הזיא) 

המכ = Kiom de la leciono vi lernis? 

םצע םש אלל) 

. 140 

רסח טפשמב םיראת 

ומצע ינפב דמוע לעופה ובש טפשמ לכבו ( 50) 

רסח טפשמב ראות לכ 

. לעופה ראות תויהל בייח ( אשונכ 

תיבב םח = Estas varme en la domo 

רחמ רק היהי = Estos malvarme morgaŭ 

אב אוהש בוט = Estas bone ke li venis 

ותוא ונחכשש עשעשמ הז = Estas amuze ke ni forgesis lin 

תאבש םכח דאמ הז = Ke vi venis estis tre saĝe 

. ןולסב רתוי םיענ היהי = Estos pli agrable en la salono 

. 141 

ךשמה - םירפסמ 

: האבה הרוצב םירצוי 'וכו 

, םיעברא , םישולש , םירשע םירפסמה תא 

kvardek = 40 tridek = 30 dudek = 20 dek= 

10 

: האבה הרוצב םירצוי 

'וכו 

תואמ עברא , תואמ שולש , םייתאמ םירפסמה תא 

kvarcent = 400 tricent = 300 ducent = 200 cent = 100 

: האבה הרוצב םירצוי ,'וכו 

םיפלא תעברא , םיפלא תשולש , םייפלא םירפסמה תא 

kvarmil = 4000 trimil = 3000 dumil = 2000 mil = 1000 

dek tri = 13 

dek ses = 16 

dek naŭ = 19 

. תירבעב ומכ קוידב 

: הרשע עשתל הרשע תחא ןיב םירפסמה 

dek du = 12 

dek kvin = 15 

dek ok = 18 

dek unu = 11 

dek kvar = 14 

dek sep = 17 

, ןימיל לאמשמ אורקל שי הלעמו תורפס יתש ילעב םירפסמ 

135 = cent tridek kvin 

497 = kvarcent naŭdek sep 

602 = sescent du 

1080 = mil okdek 

1912 = mil naucent dek du 

תוכייתשה וא והשלכ םוקמב םירוגמ תונייצמש םילימ תריציל תשמשמ an תיפוסה 

."... ב רבח" 

השוריפ המצע ano הלימה . 'וכו 

הגלפמ , ןוגריאל 

( ןוטסוב ריעה בשות=) 

" ינוטסוב" 

= Bostonian 

רייד = domano 

( 

רפכ לש בשות=) 

ירפכ = vilaĝano 

. 142 

. 143 

. 144 

an תיפוסה 

. 145 




72 

ןויצ = grado 

הינש = sekundo 

ןובשח/ 

הקיטמתירא = aritmetico 

לבקל = ricevi 

האיגש/ 

תועט = eraro 

הקד = minuto 

תרבועמ הנש = superjaro 

רוכזל = memori 

בשחל = kalkuli 




ןובשח רועיש : האירק עטק 

Estas malvarme hodiaŭ, kaj tute ne agrable ekster la domo. La urbanoj ne estas 

promenantaj en la parko, ĉar ili preferas resti en la domoj. Mi ankaŭ restis en la domo, 

kaj parolis al mia juna frato. Mi helpis lin pri la leciono en aritmetiko, tial ke li baldaŭ 

havos ekzamenojn, kaj li volas esti preta por skribi tre bonajn respondojn. 

Mi demandis al li "Kiom faras dek tri kaj dek kvar?" Li respondis ke tiuj faras dudek 

sep. Tiam mi demandis kiom faras dudek unu kaj tridek kvar. Li kalkulis kvin aŭ ses 

sekundojn, per mallaŭta voĉo, kaj diris "Ili faras kvindek kvin." Mi demandis kiom 

faras ducent tri kaj sepcent ok, kaj li respondis ke ili faras naŭcent dek unu. Li tute ne 

faris erarojn al mi, kaj fine mi diris al li ke li povas bonege kalkuli. Mi opinias ke li 

ricevos bonan gradon en la ekzamenoj. 

Post kelkaj minutoj ni komencis paroli pri aliaj aferoj. Mi demandis "Kiom da tagoj en 

la monato septembro?" La frato respondis "Septembro, novembro, aprilo kaj junio 

havas tridek tagojn. Kvankam tiuj monatoj havas tiom da tagoj, la aliaj monatoj havas 

tridek unu tagojn. Sed la monato februaro havas nur dudek ok tagojn." 

Estas interese lerni pri ĉi tiu monato februaro. Dum tri jaroj ĝi havas dudek ok tagojn, 

sed en la sekvanta jaro ĝi havas dudek naŭ tagojn. La jaro havanta tian februaron 

estas la "superjaro." Mi rakontis tiun interesan aferon al la frato, kaj li diris ke li bone 

memoros ĝin. Li diris ke li ne antaŭe sciis pri la superjaro. 

Li ne sciis ke la superjaro havas tricent sesdek ses tagojn, kvankam la aliaj jaroj 

havas nur tricent sesdek kvin tagojn. Li diris ke li ankaŭ memoros pri la nombro da 

tagoj en la superjaro, kaj ke li rakontos la aferon al la aliaj knaboj. 

. תועובש 52 שי הנשב . 8 

? םינש רשעב שי תועובש המכ . 9 

הנש איה םינש רשעב תחא הנש תוחפל . 10 

. תרבועמ 

. 365 םוקמב , םימי 366 שי תרבועמ הנשב . 11 

ינפל הזה ןיינעה תא בשיח םימכח םישנא . 12 

. םינש הברה 

. ןובשח דומלל םיבהוא םהש ונל בוט הז . 13 

. םיבוט םינויצ יתלביק תובורק םיתיעל . 14 

םיתיעל קרו 

בטיה הז ( תודוא=) 

תא רכוז ינא . 15 

. 

תויועט השוע תוקוחר 


236 , 79 , 86 , 42 , 18 , 14 : םילימל םגרתל שי . 1 

9872 , 4500 , 1885 , 1240 , 788 , 687 , 431 

( הברה יכהל=) 

בורלו , םישדוח 12 שי הנשב . 2 

. םימי 31 שי םישדוחה 

רבמטפס , ינוי , לירפא םישדוחב םוי 30 קר שי . 3 

. רבמבונו 

. הממיב תועש 24-ו 

עובשב םימי העבש שי . 4 

םויה תא ( faras) 

תוביכרמ ולאה תועשהמ 12 . 5 

. הלילה תא תורחאהו 

. הקדב תוינש םישישו , העשב תוקד םישיש שי . 6 

וא םיימוי ףסונבו תועובש העברא שי שדוחב . 7 

. םימי השולש 




םיירודיס םירפסמ , םלשומ דיתע , kiu/ 

kies 

73 

הקיז ייוניכ 

: 31 

kiu/kies : הקיז 

איה הקיז יוניכ . ישארה טפשמב עיפומש םצע םש ראתמש טפשמ איה הקיז תיקוספ 

. םהיניב רשקה תא תנייפאמו הקיזה תיקוספל ישארה טפשמה ןיב תרשקמש הלימ 

. הקיז ייוניככ םג הלאשה תולימב םישמתשמ וטנרפסאב 

טפשמב רכזומש " םצעה והמ" 

וא " םדאה והימ" 

תראבמ הקיזה תיקוספ רשאכ 

ןה םצעה םשל םיאתהל תבייח איהו , kiu הלאשה תלימ היהי הקיזה יוניכ , ישארה 

.( n תמויס) 

ביטזוקאה תניחבמ ןהו יובירה תניחבמ 

. םיביבח ואבש ( ? םיריעצ הזיא) 

םיריעצה = La junuloj, kiuj venis, estas afablaj 

= La personoj, kiujn li vidas, estas amikoj miaj 

. ילש םירבח םה , האור אוה םתואש ( ? םישנא הזיא) 

, םישנאה 

. לבקי 

אוהש ( ? הזיא) 

ןויצה תא יתבשיח = Mi kalkulis la gradon, kiun li ricevos 

= Mi memoras tiun aferon, pri kiu vi parolas 

. רבדמ התא וילעש ( ? ןיינע הזיא) 

ןיינעה תא רכוז ינא 

טפשמב רכזומש םצעב וא םדאב הרושקה תוכייש תראבמ הקיזה תיקוספ רשאכ 

. kies הלאשה תלימ היהי הקיזה יוניכ , ישארה 

. תאצמ ולש רפסה תאש שיאה ינא = Li estas la viro, kies libron vi trovis 

= Mi konas la infanojn, kies patro estas amiko via 

. ךלש רבח אוה םהלש אבאש םידליה תא ריכמ ינא 

תמויס) 

רבעב ליעפ ינוניב + estos לעופה ףוריצמ תלבקתש תבכרומה ןמזה תרוצ 

, דיתעב יהשלכ ןמז תדוקנ לע חוודל ידכ תשמשמ איה . " םלשומ דיתע" 


. וז ןמז תדוקנ ינפל ומייתסי והשלכ 

בצמ וא הלועפש ןייצלו 

= Kiam vi venos, ŝi estos skribinta la leteron. 

רבכ בתכמה) 

בתכמה תביתכ ירחא רבכ היהת איה אובת רשאכ 

.( בותכ היהי 

רועיש 

יוניכ 

. 146 

. 147 

םלשומ דיתע 

. 148 

םיירודיס םירפסמ 

תא ףיסוהל שי (... ישילש , ינש , ןושאר) 

ירודיס רפסמל (... 3 , 2 , 1) 

רפסמ ךופהל ידכ 

דומצב a תמויסה תפסוה ידי לע הביתכה תא רצקל ןתינ . רפסמה 

ירחא a תמויסה 

( 'וכו 

, ינש = 2a , ןושאר = 1a) 

תיטנרפסאב ותוא בותכל ילבמ , ומצע רפסמל 

ינש = dua 

ןושאר = unua 

ינימש = oka 

ישילש = tria 

. 46-ה 

= kvardek-sesa 

11-ה 

= dek-unua 

. 6007-ה 

= sesmil-sepa 

185-ה 

= cent-okdek-kvina 

ראלוד = dolaro 

ץוחנ = necesa 

תשק = pafarko 

םי = maro 

ןורחא = lasta 

( 

רבד) 

ותוא = sama 

ץח = sago 

קלח = parto 

ילגנא = angla 

יניטל = latina 


. 149 


םש יראת 




74 

לדתשהל = peni 

תוריל = pafi 

תולעל = kosti 

לחייל = deziri 

םגרתל = traduki 

חיוורהל/ 

תוכזל = gajni 


לודגה דרפלא : האירק עטק 

Antaŭ pli multe ol mil jaroj vivis Alfredo Granda, unu el la plej interesaj personoj pri 

kiuj ni estas aŭdintaj. Li estis la unua angla reĝo, kiu deziris legi librojn. Li estis ankaŭ 

la lasta, kiu povis legi ilin, ĝis post multaj jaroj. 

Unu tagon, dum li estis malgranda knabo kun flavaj buklaj haroj, lia patrino, tre saĝa 

reĝino, montris al li kaj al liaj fratoj belegan libron. Ŝi diris ke la libro kostis multe da 

mono en lando trans la maro, kaj ke ĝi nun apartenas al ŝi. Si diris "Miaj filoj, mi 

donos ĉi tiun libron al tiu el vi, kiu lernos legi ĝin. Kiu el vi estos la unua, kiu povos 

legi? Tiu ricevos la libron". 

Nu, Alfredo komencis studi, kaj post ne longe li gajnis la belegan libron. Liaj fratoj eĉ 

ne penis gajni ĝin. Tiam oni tre malmulte pensis pri libroj. La reĝoj kaj iliaj filoj nur 

malofte povis legi, kaj treege malofte povis skribi. Oni laŭdis nur personojn, kiuj bone 

rajdis kaj batalis per sagoj kaj pafarkoj. Sed oni opiniis ke tute ne estis necese scii pri 

la aferoj, kiujn la libroj rakontas. Tial Alfredo ne ricevis laŭdon pro sia deziro por legi. 

La sesan aŭ sepan jaron post sia ricevo de la libro, Alfredo volis lerni la latinan 

lingvon, ĉar tiam oni skribis latine la librojn, kiuj estis plej bonaj. Oni serĉis ĝis la finoj 

de la lando, kaj iris multajn kilometrojn, sed preskaŭ ne povis trovi personon, kiu eĉ 

estis aŭdinta pri tia lingvo. 

Fine oni trovis personon por helpi Alfredon, kiu tiam lernis la latinan lingvon. Tiu 

sama Alfredo estis reĝo multajn jarojn, kaj estis unu el la plej bonaj reĝoj, kiujn la 

angla lando estas havinta. Alfredo skribis librojn en la latina lingvo, kaj ankaŭ tradukis 

latinajn librojn en la anglan lingvon. 

ןכ םג התיה וז הנש ירחא תיעיברה הנשה . 10 

. תרבועמ הנש 

. וזכ הנשב םוי 366 שי . 11 

דוע) 

התנק ולש אמאש רפסב הכז דרפלא . 12 

.(! ןכל םדוק 

. רלוד 500 וא 400 וישכע הלוע הזכ רפס . 13 

ךשמל , ןורחאה ךלמה היה לודגה דרפלא . 14 

. בותכלו אורקל לכיש , םינש הברה 

( ĝis) 

וליפאש וזה ץראב ןושארה ךלמה היה אוה . 15 

. אורקל וא בותכל לגוסמ תויהל הצר 

ךלמה ותוא לע תובורק םיתעל םירבדמ ונחנא . 16 

תילגנאה הפשה יבא אוהש םירמואו הזה 

םירפס םגרת אוהש ללגב ךכ םירמוא . 17 

ללגבו , ולש 

ץראה לש הפשל תיניטאלב 

. 

תילגנאב םירפס בתכ םג אוהש 


, 92-ה 

, 73-ה 

, 59-ה 

, 37-ה 

: םילימל םגרתל שי . 1 

14235-ה 

, 1910-ה 

, 1274-ה 

, 119-ה 

, 846-ה 

, הזוחאה תא הנבי ילש רבחש ינפל ( דוע) 

. 2 

. רלוד ףלא םירשע התלע ( רבכ) 

איה 

יתבכר ( רבכ) 

ךתוא רקבל אובאש ינפל ( דוע) 

. 3 

. ילש סוסה לע מ" 

ק 12 

דחאה ירחא דימ תלביקש ( הלגתש) 

, ןויצה . 4 

. ןייוצמ הי הי ץרמב 

רועישב תובורק םיתעל תואיגש השוע אל התא . 5 

םגרתל , תוקד המכ דועב , לדתשא ינא . 6 

. ןיינעמ הארנ אוה יכ הזה יניטאלה רפסה תא 

אורקל הצור ינא יכ , תיניטאל דומלל ץוחנ . 7 

. ילש תיניטאלה רפסבש םירופיסה תא 

. תרבועמ הנש היהת 1912-ה 

הנשה . 8 

. תרבועמ התיה 1104-ה 

הנשה . 9 




75 

ind תיפוסה , דיתעב 

ליעפ ינוניב , kia/ 

kie 

הקיז ייוניכ 

: 32 

רועיש 

kia : הקיז יוניכ 

רכזומש םצעה וא םדאה לש הנוכת וא גוס תראבמ ( 146) 

הקיז תיקוספ רשאכ 

יוביר לש תמויס לבקת איהו , kia הלאשה תלימ היהי הקיזה יוניכ , ישארה טפשמב 

. ךרוצה תדימב ( n תמויס) 

ביטזוקא וא/ 

ו 

שפחמ התאש ( גוסהמ) 

רפסה תא יל שי = Mi havas tian libron, kian mi volas 

םיביבח םה , ךל שיש , הלאה םירבחה = Tiaj amikoj, kiajn vi havas, estas afablaj 

= Li deziras tian ĉapelon, kia kostas ses dolarojn 

. ראלוד השיש הלועש , הזכ 

עבוכ שפחמ אוה 

ךל ( שיש) 

ומכ תופיאש םתוא תא יל שי = Mi havas la saman deziron, kian vi 

. 150 

kie/ 

kien : הקיז יוניכ 

וא םוקמה תא ראבמש הקיז יוניככ םג תושמשמ ( 118) 

kien -ו 

kie הלאשה 

תולימ 

. ישארה טפשמב רכזומש םוקמ לש ןוויכה תא 

אצמנ התא ובש םוקמל ךלא ינא = Mi iros tien, kie vi estas 

ךלוה התא וילאש םוקמב יתייה = Mi estis tie, kien vi iros 

תכלה וילאש םוקמל ךלא ינא = Mi iros tien, kien vi iris 

רג אוה םש , ריעב ותוא אצמא ינא = Mi trovis lin en la urbo, kie li loĝas 

? םיאצמנ ונחנא 

ובש םוקמל אובת םאה = Ĉu vi venos ĉi tien, kie ni estas? 

. 151 

דיתעב ליעפ ינוניב 

תא הלימה שרושל ףיסוהל שי דיתעב ליעפ ינוניבל 

vidi לעופה םש תא ךופהל ידכ 

.( האריש) 

vidonta ראותה םש לבקתמ ךכו , onta תומיסה 

הביבח איה ונתוא ךרבל תדמועש השיאה = La virino salutonta vin estas afabla 

ץרמ אוה אבה שדוחה = La venonta monato estas marto 

בוזעא ינא אבה עובשב = La venontan semajnon mi foriros 

תמויס) 

דיתעב ליעפ ינוניב + esti לעופה תייטהמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה תרוצ 

. שחרתהל דומעת וא תדמוע , הדמעש הלועפ ראתל ידכ תשמשמ ( onta 

בתכמה תא בותכל דמוע ינא = Mi estas scribonta la leteron 

בתכמה תא בותכל יתדמע = Mi estis scribonta a leteron 

בוזעל דמוע אוה רקובב רחמ = Morgaŭ matene li estos forironta 

שמשמ ind ." יואר" 

וא " ךרע לעב" 

f 

ןתועמשמש םילימ תריציל תשמשמ ind תיפוסה 

.( יואר = inda) 

ומצע ינפב שרושכ םג 

( וב תוצרל יוארש) 

םלתשמ , יאדכ = dezirinda 

ןויצל יואר , םישרמ = rimarkinda 

םיחבשל יואר = laŭdinda 

יאנגל יואר , שיבמ = mallaŭdinda 

תכחוגמ וא תעשעשמ הרוצב = ridinde 

םוגרתל יואר = tradukinda 

. 152 

. 153 

ind תיפוסה 

. 154 




76 

( השיא לש) 

לעב = edzo 

יאלקח/ 

רכיא = kamparano 

( והשמב) 

ןגהל = defendi 

חירהל = flari 

הגוע = kuku 

שא = fajro 

חוטב = certa 

תוכהל = bati 

קועזל = krii 

חרוא = gasto 

( רמוחה) 

ץע = ligno 

רזכא = kruela 

ףוקתל = ataki 

דושחל = suspekti 

לקלקל = difekti 

ןיידע = ankoraŭ 

םילימ 

רצוא 


םש יראת 



תוגועהו לודגה דרפלא : האירק עטק 

Unu fojon antaŭ pli multe ol mil jaroj, soldatoj venis de trans la maro por ataki la 

anglan reĝon Alfredon Grandan. Ili nek konis nek malamis lin, sed ili sciis ke li estas 

persono kies landon ili deziras gajni. 

Ĉi tiuj malamikoj estis venintaj tiel subite ke Alfredo ne estis preta por defendi sian 

landon kontraŭ ili. Tial li forkuris kelkajn kilometrojn de la urbo, kaj sin kaŝis en 

granda arbaro malantaŭ vilaĝo. Anstataŭ porti reĝajn vestojn li aĉetis tiajn ĉifonojn 

kiajn kamparanoj kaj malriĉuloj portas. Li loĝis ĉe malriĉa sed laŭdinda kamparano, 

kiu ne konis la reĝon, kaj tute ne suspektis kia persono lia gasto estas. 

Unu memorindan tagon Alfredo estis sidanta apud la fajro, kaj estis rigardanta siajn 

sagojn kaj pafarkon dum li pensis malĝoje pri sia lando. La edzino de la arbarano 

demandis "Ĉu vi ankoraŭ sidos tie dekkvin aŭ dudek minutojn?" "Jes," respondis la 

reĝo. Ŝi diris "Nu, estos necese fari pli varmegan fajron por tiaj kukoj kiajn mi nun 

estas bakonta. Ĉu vi gardos tiujn kukojn kiuj nun estas super la fajro, dum mi 

kolektos pli multe da ligno?" Alfredo respondis "Certe mi gardos ilin kontraŭ la fajro." 

La virino serĉonta lignon foriris en alian parton de la arbaro, kie estis multe da ligno, 

kaj la reĝo penis zorgi pri la kukoj. Sed baldaŭ li forgesis ilin, kaj la fajro ilin difektis. 

Kiam la virino venis kaj flaris la kukojn ŝi kriis "ho, vi riproĉinda viro! Kvankam vi 

ankoraŭ sidas tie, vi ne pensas pri la kukoj, kaj la fajro estas difektinta ilin!" 

Ŝi estis kruele batonta la reĝon, kiam li diris al ŝi kiu li estas, kaj kial li forgesis la 

kukojn. Tiam ŝi tre hontis, kaj anstataŭ mallaŭdi lin ŝi volis esti ankoraŭ pli bona al li. 

קחרה חרב אוה לבא , ותוא ףיקתהל ודמע םה . 6 

, לודג רעי ךותל 

. ינע רכיא לצא המ ןמז רג אוה םש . 7 

םישבול םיירפכש גוסהמ םיטוטרמס שבל אוה . 8 

. אוה ימ םירכיאל רמא אלו 

םאה" 

ההתו שאה דיל בשי אוה דחא םוי . 9 

סיבה ( רבכ) 

בייואה ( sekvanta) 

אבה עובשב 

" 

? ילייח תא 


יחש םיחבשל יואר ךלמ היה לודגה דרפלא . 1 

. םינש ףלאמ רתוי ינפל 

םגרת קר אל אוהש ללגב 

וילע םירבדמ ןידע . 2 

. תילגנאב בתכ 

םג אלא תילגנאל 

םיבר םירפס 

. םיירפכל רתוי רוזעל הצר אוה . 3 

ףוסבלו תובורק םיתעל ותוא ופקת םיבייוא לבא . 4 

. וילייח תא וסיבה םה 

. היה דרפלאש ןכיהל תכלל ורהימ םה זא . 5 




"! יאנגל יואר םדא הזיא , וה" 

הקעצ איה . 13 

לבא , תוירזכאב ותוא תוכהל הליחתה איה . 14 

. ומצע לע ןגה אל אוה 

. 

היה אוה ימ הל רמא אוה , תאז םוקמב . 15 

77 

רומשתו ןאכ בשת םאה" 

: הלאש רכיאה תשא . 10 

הברה דוע ףוסאל הצור ינא ? ולאה תוגועה לע 

." םיצע 

." ךל רוזעל לכוא ינא , יאדו" 

הנע אוה . 11 

השיאה , תוקד המכ ירחא האב איהשכ לבא . 12 

ןתוא הסרה שאהש העדיו תוגועה תא החירה 




, לעופה ראותכו 

ע" 

שכ רפסמ 

78 

, kiam/ 

kiel הקיז ייוניכ : 33 רועיש 

סחי תוליממ םילימ תריזג 

kiam : הקיז יוניכ 

יוניכ , ישארה טפשמב רכזוהש הלועפה ןמז תא תראבמ ( 146) 


. kiam הלאשה תלימ היהי הקיזה 

. אב אוהש ןמזב וב יתדשח = Mi suspektis lin je la tempo kiam li venis 

ותוא ופקתשכ ומצע לע ןגה אוה = Li defendis sin tiam, kiam oni atakis lin 

אובתש דע םש בשא ינא = Mi sidos tie ĝis kiam vi venos 

= Post kiam li tiel laŭte kriis, li komencis plori 

. תוכבל ליחתה אוה , קזח ךכ לכ קעז אוהש ירחא 

. 155 

kiel : הקיז יוניכ 

טפשמב הרכזוהש הלועפה העצוב וב ןפואה תא תראבמ ( 146) 


. kiel הלאשה תלימ היהי הקיזה יוניכ , ישארה 

ומצע לע ןגה אוהש יפכ ימצע לע יתנגה = Mi defendis min tiel, kiel li defendis sin 

.( רזכא אוהש ןפוא ותואב=) 

ותומכ רזכא אל התא = Vi ne estas tiel kruela kiel li 

.( תישע התאש ומכ ןפוא ותואב=) 

ךומכ ותוא הכה אוה = Ili batis lin same kiel vi 

. ךתוא וכיה םהש יפכ ותוא וכיה םה = Ili batis lin same kiel vin 

. רשואמ ינא , ול יתרמאש 

ומכ = Kiel mi diris al li, mi estas feliĉa 

de/ 

da 

. 156 

לעופה ראותכו םצע םשכ רפסמ 

סחיה תולימ . o תמויסה תפסוה ידי לע םירפסממ םצע תומש רוזגל ןתינ 

. ךרוצה תדימב , הזכ םצע םש ירחא עיפוהל תולוכי 

םיציב רסירת = dekduo de la ovoj רסירת = dekduo 

הירישע = deko 

הייפלא = milo 

היעיבר = kvaro 

הישילש = trio 

הדיחי = unuo 

. e 

תמויסה תפסוה ידי לע םירפסממ לעופ יראת רוזגל ןתינ 

הנושארה םעפב/ 

תישאר = unue 

הינשה םעפב/ 

תינש = due 

תירישעה םעפב/ 

תירישע = deke 

. 157 

. 158 

סחי תוליממ םילימ תריזג 

תפסוה ידי לע סחי תוליממ ( 'וכו 

, םילעפ , םצע תומש) 

גוס לכמ םילימ רוזגל ןתינ 

. תדחוימ תיפוס הלימל תפסוותמ םיתיעל . תומיאתמה תומויסה 

ףילחמ 

= anstataŭulo ףילחהל = anstataŭi 

( םשה ראותכ) 

םדוק = antaŭa 

( םשה ראותכ) 

בורק/ 

ךומס = apuda 

לגעמ = ĉirkaŭo ףיקהל = ĉirkaŭi 

דגנתמ/ 

בירי = kontraŭulo ידגנ = kontraŭa 

ףתוש = kunulo 

( 

תיתומכ הניחבמ) 

רובעל/ 

לע תולעל = superi 

. 159 




79 

הפפכ = ganto 

שמתשהל = uzi 

ןימזהל= 

inviti 

גוז = paro 

לענ = ŝuo 

תוארתהל = adiaŭ 

תורמל = malgraŭ 

דוד ןב = kuzo 

ריחמ = prezo 

סמונמ = ĝentila 

גוגחל = festi רוחבל = elekti 

שוגפל = renkonti יולת תויהל = pendi 

( העצה) 

לבקל = akcepti 

... ש ןמזב קוידב/ 

עגרה הזב 

= ĵus 

הכרב תולימ 




םש יראת 



הנמזהה : האירק עטק 

Hieraŭ matene mia kuzo vizitis ĉe ni, kaj invitis min al malgranda festo kiu okazos 

morgaŭ vespere. Tiam li festos la lastan tagon de la jaro. Li diris ke la gastoj sidos 

ĉirkaŭ la fajrejo kaj rakontos rakontojn ĝis malfrua horo. Mi akceptis lian ĝentilan 

inviton, kaj diris ke mi certe venos. 

Mia kuzo loĝas en la sama urbo kie nia familio loĝas, sed en alia parto. Lia hejmo 

estas preskaŭ du kilometrojn de la nia. Tamen, ni estas bonaj kunuloj, kaj ofte 

promenas kune. 

Ĵus kiam li estis elironta el la pordo hieraŭ, mi uzis la okazon (תונמדזה) por proponi 

mallongan promenon. Li respondis ke li ĝoje promenos kun mi, malgraŭ la neĝa 

vetero. Tial ni formarŝis tien, kie la stratoj estis malplej kotaj. 

La kuzo havas dek ok jarojn, sed mi estas preskaŭ tiel alta kiel li. Mi estas certa ke 

mi estas ankaŭ tiel forta kiel li. Ni parolis pri multaj interesaj aferoj, kaj bonege nin 

amuzis, ĝis kiam estis necese hejmen iri. 

La kuzo diris "adiaŭ," kaj iris rekte hejmen, sed mi iris al granda butiko. Unue, mi 

volis aĉeti paron da novaj gantoj, por anstataŭi la malnovajn gantojn kiujn mi ankoraŭ 

estis portanta, kvankam mi aĉetis ilin antaŭ tri monatoj. Due, mi bezonis paron da 

novaj ŝuoj. 

Mi iris en la butikon kie pendis tiaj gantoj, kiajn mi ŝatas, kaj oni tuj venis por renkonti 

min, kaj demandis "Kiajn vestojn vi volas aĉeti?" Oni montris al mi preskaŭ dudekon 

da paroj da gantoj. Mi elektis tre bonan paron, kaj estis ĵus aĉetonta ilin, malgraŭ la 

tro granda prezo, kiam mi vidis alian pli belan paron. Tial mi aĉetis ĉi tiun, kaj poste 

mi rigardis la ŝuojn. Mi trovis rimarkinde bonan paron, ĉar estas centoj da ŝuoj en tiu 

butiko. 

Mi tuj aĉetis tiun paron, kaj tiam hejmen iris. 




שדח תופפכ גוזל קוקז ינאו , ךומנ ריחמה . 11 

הגיגחל יתוא ןימזה ילש דודה ןב יכ , וישכע 

. ולש תיבב הנטק 

יתרמאו , תובידאב ולש הנמזהה תא יתלביק . 12 

. ולש חרוא תויהל חמשאש 

תורמל , םיבוט ( םיפתוש=) 

םירבח ונחנא . 13 

. ינממ ריעצ אוהש 

לבא ונממ תרגובמ , ותוחא , ילש הדודה תב . 14 

. הומכ הובג אוה 

קפד אוהשכ וילא בתכמ חולשל יתדמע קוידב . 15 

. תלדב 

. וילא ילש בתכמה תא ףילחי ולש רוקיבה . 16 

תוארתהל ול יתרמא תכלל דמע אוהשכ קוידב . 17 

. רחמ קראפב ותוא שוגפאש יתרמאו 

יפ לע ףא , םיענ לויט ונל היהיש בשוח ינא . 18 

יפכ , תרכינ הדימב רק ןידע ריואה גזמש 

. 

השולש וא םיישדוח ינפל היהש 

80 


הפידעמ ותשא לבא , ריעב רוגל בהוא ילש רבח . 1 

.( ירפכה רוזאב) 

רפכב םהלש ןטקה תיבב רוגל 

, םיחרפה תא חירהלו תוארל הלוכי איה םש . 2 

. םיכומסה תורעיב םיכורא םילויט תושעלו 

יפלא לבא , רפכב 

םישנא תואמ ללכ ךרדב שי . 3 

. ריעב םישנא 

הלש תויונחה ךכ , רתוי הלודג ריעש 

לככ . 4 

. רתוי תובוטו תולודג 

רתוי םיבוט תוקריו םחל תונקל רשפא , תינש . 5 

. ריעב 

םיעבוכ , תופפכ םג אוצמל רשפא , תישילש . 6 

ללכ ךרדב ריחמהו , םש רתוי םיבוט םיילענו 

. רתוי ךומנ 

, ריעל ךלוה ינאשכ תונמדזהה תא לצנמ ינא ןכל . 7 

. תופפכ לש שדח גוז הנוק ללכ ךרדבו 

. סרה םשגהש תופפכ גוז שבול ןידע ינא . 8 

. תובוט ןידע ןה ןהלש רעוכמה עבצה תורמל . 9 

ןולחב יולתש ומכ גוז הנקא ינא בורקב לבא . 10 

. תאזה תונחה לש 




81 

הינפ תורוצ , ebl 

תיפוסה , תויליחתכ סחי תולימ : 34 

רועיש 

תויליחתכ סחי תולימ 

. םהלש המחלהל תועמשמ שיו הדימב , לעופל תיליחתכ שמשל הלוכי סחי תלימ לכ 

םג הרוצ התואב רוציל ןתינש ןבומכ לבא , דבלב םילעפ תוגיצמ ןלהלש תואמגודה 

. לעופ יראתו םש יראת , םצע תומש 

ליכהל = enhavi ףסאתהל = kunveni 

עיגהל = alveni 

תוזחל = antaŭdiri רותסל = kontraŭdiri חחושל = interparoli 

ראתל = priskribi 

תוצחל = transiri 

תאצל = eliri 

ךומתל = subteni ( דגב) 

טושפל = demeti 

שובלל = surmeti 

לחלחל = traguti ... ל דעבמ תוארל = travidi .. . ב יולת תויהל = dependi 

חכונ תויהל = ĉeesti הלועפ ףתשל = kunlabori 

ומצע ינפב שרושכ םג שמשמ ebl ." ןכתיי" 

וא " ירשפא" 

התועמשמ ebl תיפוסה 

.( ירשפא = ebla) 

ףוקש = travidebla אירק = legebla ריבש = rompebla 

ליכא = manĝebla ותוארל 

ןתינש = videbla 

הגרדה ןויצל שמשמ ( רשפאש) 

kiel eble םע בולישב ( יכה) 

plej לעופה ראות 

. והשלכ רשקהב הילא עיגהל ןתינש רתויב ההובגה 

רשפאש בוט יכה הז = Ĝi estas kiel eble plej bona 

רשפאש םימכח יכה היהנ = Ni estos kiel eble plej saĝaj 

רשפאש טעמ יכה ( הזב) 

שמתשה אוה = Li uzis kiel eble plej malmulte 

רשפאש אירק יכה יתבתכ = Mi skribis kiel eble plej legible 

-ו 

fraŭlo . השיאל 

וא רבגל סומינב תונפל ידכ תושמשמ sinjorino-ו 

sinjoro םילימה 

. םיאושנ אל וא םיריעצ השיא וא רבגל ןהלש תוליבקמה ןה fraŭlino 

. ינונא , תוארתהל = Adiaŭ, Sinjoro 

= Fraŭlino B, ĉu vi konas tiun sinjoron kun Sinjorino C? 

? C תרבגה םעש רבגה תא הריכמ תא םאה ,'ב 

תרבג 

תאזה המלעה תא ריכמ אל ינא = Mi ne konas tiun fraŭlino 

? יתמלע , תכלל יצרת ןאל = Kien vi volas iri, Fraŭlino? 

. ביבח דאמ אוה 'א 

ןודא = Sinjoro A estas tre afabla 

רוטקוד = doktoro 

לפס = taso 

שיגרהל = senti 

םלע = fraŭlo 

עסמ = vojaĝo 

דוד = onklo 

זילע = gaja 

טפטפל = babili 

ןודא = sinjoro 

הצובק/ 

הרובח = grupo 

הגרדמ = ŝtupo 

אירב = sana 

בישקהל = aŭskulti 

בל תמושתב 

= atente 

. 160 

ebl תיפוסה 


. 161 

. 162 

הינפ תורוצ 

. 163 


םש יראת 






82 

הגיגחב : האירק עטק 

Hieraŭ vespere mi iris al la hejmo de mia kuzo, kiu estis invitinta min al malgranda 

festo ĉe li. Ĉar mi deziris alveni kiel eble plej frue, mi foriris de mia loĝejo kiel eble 

plej baldaŭ, malgraŭ la neĝa vetero. 

Mi estis surmetinta paron da dikaj gantoj, kaj mi portis dikajn ŝuojn. Mi ankaŭ havis 

mian ombrelon, kvankam pro la vento mi ne povis uzi tiun. 

Tuj kiam mi supreniris la ŝtuparon ĉe la hejmo de la kuzo, li aŭdis min, kaj venis por 

malfermi la pordon kaj akcepti min. "Bonan vesperon, kia estas via sano?" li diris. Mi 

respondis "Mi sanas bonege, dankon," kaj eniris la domon kun li. Ni supren iris per 

granda ŝtuparo al ĉambro kie mi lasis la ĉapelon, gantojn kaj ombrelon, tiam ni 

malsupren venis kaj eniris la salonon. 

Mi salutis la onklinon, kiu afable parolis al mi, kaj ankaŭ la du kuzinojn. Unu kuzino 

estis ĵus priskribonta interesan libron, kiun ŝi antaŭ ne longe tralegis, kiam la aliaj 

gastoj komencis alveni. Sinjoro B ĉeestis, kaj Doktoro C, kun sia filino Fraŭlino Mario, 

kaj multe da aliaj sinjoroj kaj sinjorinoj. 

La gastoj sidis aŭ staris en malgrandaj grupoj, kaj interparolis kun videbla plezuro. 

Unu rakontis pri vojaĝo, kaj tiam oni komencis priparoli la prezojn de aferoj en aliaj 

landoj. Mi atente aŭskultis kelkajn minutojn, kaj tiam foriris al alia grupo, kie oni gaje 

babilis pri estontaj (ידיתע) promenoj kaj festoj. 

Post unu aŭ du horoj, la servistinoj alportis al ni bonan malgrandan manĝon, kune 

kun tasoj da bonega kafo. Fine, je malfrua horo ni ĝentile dankis la familion de mia 

kuzo, kaj diris adiaŭ. Tiam ni foriris hejmen, kun sentoj da granda plezuro pro la 

agrabla festo. 

ללכ ךרדבו בל תמושתל תויואר ולש תועדה . 9 

. רבדמ אוהש ןמזב תובידאב בישקמ ינא 

בישקהל ףידעמ ינא , תאז תורמל , וישכע . 10 

. ךומסה 

רדחב םישנ לש הצובקל 

המלעל תובישקמו , תוזילעב תוטפטפמ ןה . 11 

. רישל תדמועש 

יתמש ? חורה תא השיגרמ תא םאה , יתריבג . 12 

םייולתש תונוליוה ךרד תבשונ איהש בל 

. ןולחה ( ינפל) 

לע 

ןיטולחל אל ינא יכ , ןולחה תא רוגסא ינא . 13 

. םויה אירב 

םישנאה 

לע רפסמ רדחל רבעמש םלעה . 14 

. 

שגפ אוה םתואש 


לש תוריפה לבא םיליכא תוריפ תורשע שי . 1 

. ( tute) 

ירמגל םיליכא םניא םיצע תואמ 

דאמ םה ןחלושה לעש םיפוקשה תחלצהו סוכה . 2 

. םיריבש 

זחאתש עגרב םתוא רובשת התאש הפוצ ינא. 

3 

. םהב 

. האירקל יואר הזה בתכמה . 4 

. אירק אל דאמ אוה יכ , ותוא אורקל השק לבא . 5 

ונלש תיבל עיגהל הווקמש , ילש דודמ אוה . 6 

. רשפאה לככ םדקומ 

הלעיו ןאכ היהי אוה בורקב לבא ריעב ןידע אוה. 

7 

. תלדה לע קופדיו ונלש תספרמה לש תוגרדמב 

. ויתועד תא םילבקמ אלש םישנא דאמ טעמ 

שי . 8 




תמחלה 

83 

, םירבש 

, הווהב ליבס ינוניב 

, kiom 

הקיז יוניכ : 35 רועיש 

םיראת 

kiom : הקיז יוניכ 

הקיזה יוניכ , ישארה טפשמב הרכזוהש תומכ תראבמ ( 146) 


. kiom הלאשה תלימ היהי 

= La taso enhavis tiom da kafo, kiom mi povis trinki 

תותשל לגוסמ ינא התואש הפקה תומכ תא ליכמ לפסה 

ךרטצאש ןמזה לכ תא יל שי = Mi havos tiom da tempo, kiom mi bezonos 

ךירצ התאש תומכה תא חלש אוה = Li sendis tiom, kiom vi volis 

. 164 

הווהב ליבס ינוניב 

םדאהש 

הלועפמ 

לידבהל) 

םצע וא םדא לע תישענש הלועפ ראתמ הווהב ליבס ינוניב 

ינוניב לש הרוצל שרוש ךופהל ידכ .( ליעפה 

תרוצ תראתמ 

התואש , םישוע םצעה וא 

. ותוא וארש , הארנ = vidata : לשמל , ata תמויסה תא ול ףיסוהל שי הווהב ליבס 

. רשואמ ותוא םיחבשמש רענה = La laŭdata knabo estas feliĉa 

. שקובמה רפסה 

תא שפחא ינא = Mi serĉos la deziratan libron 

. םיפי םה ךליבשב םיניכמש םידגבה = La vestoj farataj por vi estas belaj 

. o/a/e 

תמויסה תא הירחאו on תיפוסה תא ול ףיסוהל שי רבשל רפסמ ךופהל ידכ 

. 3 אוה 6 לש יצחה = La duono de ses estas tri 

. הצחמל קר בושק היה אוה = Li estis nur duone atenta 

. 2 אוה 6 לש ישילשה קלחה = La triona parto de ses estas du 

11/12 = Dek unu dekduonoj 

. הדובעהמ 1/12 יתמלשה = Mi dudekone finis la laboron 

. 165 

םירבש 

. 166 

םיראת תמחלה 

הלימה לש e וא a תמויסה תא . םילימ יתש לש " המחלה" 

ידי לע םיראת רוציל ןתינ 

תושקהל וא תועמשמה תא דבאל ילב הז 

תא תושעל רשפאשכ םיטימשמ הנושארה 

. הלימה לש הייגהה לע 

ראות + סחי תלימ וא לעופה ראות : א הרקמ 

סעכ " יצח" 

ב = duonkolere רקי = multekosta 

היפכב = nevole הארנ יתלב = nevidebla 

םייתרחמ = postmorgaŭ םושלש 

= antaŭhieraŭ 

ךרדב = survoje 

םצע םשמ רזגנש 

ראות + םשה ראות : ב הרקמ 

םדקהב = frutempe ינמז וב = samtempa 

השולש יפ = trifoje תחא םעפ = unufoje 

ןושארה םויה = unuataga דחא םוי = unutaga 

הנושש תועמשמ ןתונ ףוריצהש םירקמב קר , םשה ראות + םצע םש : ג הרקמ 

דרפנב םיבתכנ םהשכ 

םהלש תועמשמהמ 

. 167 




84 

ףד = paĝo 

ןודיכ = lanco 

הבור = pafilo 

םמעשמ = teda 

המוא = nacio 

הפירש קבא = pulvo 

הטיש = metodo 

ישפוח = libera 

תונשל = ŝanĝi 

יניס = ĥino 

רחס = komerco 

הת = teo 

עדי לעב = klera 

סיפדהל = presi 

רבכ = jam 



םש יראת 



םיניסה : האירק עטק 

Antaŭ miloj da jaroj la ĥinoj estis la plej klera nacio en la mondo. Dum aliaj nacioj 

ankoraŭ ne konis metodojn por presi librojn, kaj ankoraŭ faris ilin skribe, la 

samtempaj ĥinoj jam estis forlasintaj tiun multekostan kaj tedan metodon. Ili jam estis 

presantaj la paĝojn de miloj da libroj. 

Aliaj nacioj tiam estis batalantaj kiel eble plej kruele, per sago kaj pafarko, kaj per 

lanco. Sed ili ankoraŭ ne havis pafilojn, ĉar pulvo estis tute nekonata al ili. Tamen la 

ĥinoj jam bone konis metodojn por fari kaj por uzi pulvon, kaj faris tiajn amuzajn 

flavruĝajn fajrojn, kiajn ni ankoraŭ hodiaŭ aĉetas de ili, por uzi je festaj tagoj. 

Sed la ĥinoj ne multe ŝatis la komercon, kaj ne deziris aĉeti aŭ lerni de aliaj nacioj. Ili 

ankoraŭ nun havas la samajn metodojn por presi librojn kaj por fari pulvon, kiajn ili 

havis antaŭ mil jaroj. Ili malofte ŝanĝas siajn kutimojn. 

Tial la aliaj nacioj, kiuj antaŭe ne estis tiel kleraj, antaŭeniras pli rapide ol la ĥinoj. La 

lando de la ĥinoj enhavas tiom da personoj, kiom tri aŭ kvar aliaj nacioj. Granda parto 

de tiu lando estas ankoraŭ nekonata al okcidentaj nacioj, kvankam plej multe da nia 

teo elvenas el la ĥina lando. 

Oni diras ke la parolata lingvo kaj la skribata lingvo de la ĥinoj estas du tre malsamaj 

aferoj. La lingvo estas almenaŭ treege malfacila, kaj post kiam oni estas longe 

studinta ĝin, oni tamen estas nur duone lerninta ĝin. 

Mi ĝojas tial ke la lingvoj studataj en la lernejoj de nia lando ne estas tiel malfacilaj 

kiel la ĥina lingvo. La latina kaj germana lingvoj estas sufiĉe malfacilaj, kvankam ili 

estas tre interesaj kaj ankaŭ konataj de la kleruloj en multaj landoj. La latina lingvo 

jam ne estas parolata lingvo. 

תא תרפסמ C תרבג םע העיגהש המלעה . 7 

. רשפאש רתויב םיבוטה םירופיסה 

עדי תלעב המוא רבכ ויה םיניסהש תרמוא איה . 8 

ןידע תורחא תומואש ןמזב , םינש יפלא ינפל 

. תוירזכאב ומחלנ 

בותכל םוקמב םירפס יפד סיפדהל הטיש . 9 

. 

םיניסה לש ( eltrovo) 

תילגת התיה םתוא 


םיקחוצ תאזה הזילעה הרובחב םישנאה המל . 1 

? B רמל בישקהל םוקמב םיטפטפמו 

. ברעה ונתוא רקבי רבודמה ןודאה 

. 2 

. ותיא וחחושיו הטמל ודריי ילש הדודהו דודה . 3 

. הצרנש הת תוסוכ המכ התשנ . 4 

" ? יתריבג , ךלש תואירבה ךיא" 

דיגי אוה . 5 

. תחרוז ןידע שמשה יכ , תספרמה לע בשנ . 6 




. םהלש תוטישה תא וניש אל םיניסה . 12 

םהלש האנההו הדובעה , רחסה תוטיש . 13 

. ןמז הברה ינפל היהש יפכ רבד ותוא ןה 

וליפא , תוריהמב תמדקתמ אל וזכ המוא . 14 

. 

םיכורא דאמ הלש םייחהש 

85 

ינפל סופד יתבב םירפס וסיפדה םה . 10 

. הנש ףלא 

םה ובש , הפירשה 

קבא תא וריכה םג םה . 11 

ונחנאש יפכ קוידב , ןיקוזיז תריציל ושמתשה 

םיחנ ונחנא זא , םיימואל גח ימיב םישמתשמ 

. ונמצע תא עשעשל םיצורו 




86 

ist תיפוסה , פ" 

תמ םילימ תריזג , ליבס ךשוממ הווה : 36 

רועיש 

ליבס ךשוממ הווה 

תמויס) 

הווהב ליבס ינוניב + estas לעופה ףוריצמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה תרוצ 

, םילעופש בצמ וא הלועפ 

ראתל ידכ תשמשמ איה ." ליבס ךשוממ הווה" 

תארקנ ( ata 

. טפשמה אשונ לע , הווהב 

בתכנ בתכמה = Le letero estas scribata 

( ךתוא םיאור=) 

" הארנ" 

התא = Vi estas vidata 

תרוצ תא םג םייצנ הלאכ םירקמב . תירבעל ליבסה יטפשממ קלח םוגרתב ישוק שי : הרעה 

. טפשמה תועמשמ תא ןיבהל ןתינ היהיש ידכ ליעפה 

. ליבס טפשמב הלועפה עצבמ תא ראתל ידכ תשמשמ de סחיה תלימ 

( ןודיכה תא אשונ ינא=) 

ידי לע " אשינ" 

ןודיכה = La lanco estas portata de mi 

ודי לע ספדוה רבכ רפסה = La libroj estas jam presataj de li 

גלשב וסוכ םישיבכה = La vojoj estas kovrataj de neĝo 

וא םוקמ לש הלחתה תדוקנ ןייצל ידכ םג , ףסונב , תשמשמ de סחיה תלימש ןוויכ 

ךכ , טפשמב בטיה התוא םקמל שי , ( 49) 

תוכייש ראתל ידכ םגו ( 89,131) 

ןמז לש 

תועמשמה תא וריהביש לעופ יראת טפשמל ףיסוהל וא , הלש תועמשמה דבאת אלש 

. תקייודמה 

תיבהמ קוחר ץעה = La arbo estas malproksima de la domo 

הניגל בורק אוה = Ĝi estas proksima de la ĝardeno 

רענהמ קחרה רפסה תא חקול ינא = Mi prenas la libron for de la knabo 

דליה לש רפסה תא חקול ינא = Mi prenas la libron de la knabo 

יב יולת ןיינעה = La afero dependas de vi 

. 168 

. 169 

. 170 

לעופ יראתמ םילימ תריזג 

, 120) 

סחי תולימו ( 66) 

לעופ יראתמ םילעפו םש יראת 

, םצע תומש רוזגל ןתינ 

.( 159 

תויוושכעה תוטישה = La nunaj metodoj 

תוארתהל תכרבב ונממ יתדרפנ = Mi adiaŭis lin per adiaŭa saluto 

םיפוחדה םייונישה תא ונישע = Ni faris tujan interŝanĝon 

? תילילש וא תיבויח הבושת ונבתכ = Ĉu li skribis jesan aŭ nean respondon? 

בויחב ונבשה , לולשל םוקמב = Anstataŭ nei, li respondis jese 

= La morgaŭa festo estos pli agrabla ol la hieraŭa 

לומתא לש וזמ רתוי המיענ היהת רחמ לש הגיגחה 

= La tiamaj personoj estis liaj samtempuloj 

זאד 

םייוושכעה ויה אוהה ןמזה לש םישנאה 

םיפיסומ וילאש שרושל רושקה עוצקמ וא קוסיע ראתל ידכ תשמשמ ist תיפוסה 

. התוא 

םיחרפ תונחב רכומ = floristo 

םייניע אפור = okulisto 

רחוס = komercisto 

תרשמ = servisto 

בנג 

= ŝtelisto 

. 171 

ist תיפוסה 

. 172 




87 

הפוריא = Eŭropo םש = nomo 

הקילבופר = respubliko 

יניצר/ 

בושח 

= grava 

בורק = proksima 

יעוביר = kvadrata 

להנל = administri 

רה = monto 

ןדור = tirano 

םודק/ 

קיתע = antikva 

יקלטיא = itala 

גצייל = representi 



םש יראת 


המודקה הקילבופרה : האירק עטק 

La plej antikva respubliko en Eŭropo kuŝas en la norda parto de la bela itala lando, 

inter la maro kaj la rivero, proksime de la montoj. Ĝia nomo estas San Marino, kaj ĝi 

estas respubliko de antaŭ mil kvarcent jaroj. Kvankam la ĉirkaŭaj landoj kaj nacioj 

apartenis en antikva tempo al la tiamaj reĝoj, San Marino jam estis libera. 

Ĝiaj aferoj estas ankoraŭ administrataj tiel, kiel la anoj (145) volas, ne kiel unu aŭ alia 

reĝo aŭ tirano deziras. Dufoje en la jaro la anoj elektas personojn, kiuj administros la 

gravajn aferojn de la respubliko dum la sekvontaj ses monatoj. Kvardek ses el tiuj 

personoj reprezentas la anojn, kaj unu alia estas reĝo tiun duonon da jaro. Per tia 

metodo, la anoj estas bone reprezentataj, kaj la aferoj estas administrataj kiel eble 

plej saĝe. 

La tuta respubliko enhavas nur dudek du kvadratajn kilometrojn da tero. En la 

respubliko kaj la tiea (171) urbo kiu havas la saman nomon, ne estas tiom da 

personoj kiom en multaj italaj urboj. Tamen ĉi tiu respubliko estas pli granda ol multaj 

antikvaj grekaj respublikoj. La grekaj respublikoj estis bonekonataj, kaj enhavis multe 

da kleruloj inter siaj anoj. Sed en la nuna tempo la grekoj havas reĝon. 

Oni ne trovas tre klerajn personojn en San Marino, tamen la laboristoj estas energiaj, 

kaj laboras kiel eble plej multe. La rikoltistoj plej ofte havas bonajn rikoltojn, kaj la 

plimulto da personoj estas treege kontenta kaj feliĉa. Oni ne pensas pri komerco aŭ 

eksterlandaj (167) aferoj kaj ne volas vojaĝi malproksimen de la bone amata hejmo. 

Oni preferas gaje amuzi sin ĉehejme (167), en la libertempo inter la rikoltoj, kaj la 

vivo tute ne ŝajnas malfacila aŭ teda. 


תארקנ הפוריאב רתויב המודקה הקילבופרה . 10 

. ונירמ ןס 

ץראה לש ינופצה קלחב , םירהה דיל איה . 11 

. תללוהמה תיקלטיאה 

תחא איה ןכלו עבורמ מ" 

ק 22 קר הליכמ איה . 12 

. םלועב תונטקה תוקילבופרה 

, הקילבופר התיה רבכ איה הנש 1400 ינפל . 13 

. הקילבופר התוא ןידע איהו 

לוכאל םילוכיו , םיינלבסו םיצרמנ םיבשותה . 14 

. םיכירצ םהש המכ 

. םהיניב םילעופ הברהו םירחוס , םיפוא שי . 15 

תונשל 

לע וא , רחס לע םיבשוח אל םה . 16 

. םהלש םיגהנמה תא ( multe) 

הבר הדימב 

םיפייעמ תועסמ םיכרוע תוקוחר םיתיעל םה . 17 

. 

תיבב ( pace) 

הוולשב םיראשנ אלא 

םילהונמ הקילבופרה 

לש םיבושחה םיניינעה . 1 

. םש יחש רוביצה תא םיגציימש םישנא י" 

ע 

הדימב םיישפוחו , בטיה םיגצוימ םיבשותה . 2 

. רשפאש הלודג יכה 

. הקילבופרב רוגל םיפידעמ 

םירואנ םישנא . 3 

, םירשואמ םה בוט ךלמ םהל שיש םישנא . 4 

תוחפ יכה םה ער ךלמ םהל שיש ולא לבא 

. רשפאש םירשואמ 

. םינדור דאמ טעמ שי ( nuntempe) 

ונימיב . 5 

. חבשל םייואר הפוריאב םיכלמה בור . 6 

הנש ףלא ינפל הרואנ יכה התיהש המואה . 7 

. תיניסה המואה התיה 

. םיבוט םיספד ויה אוהה ןמזה לש םיניסה ןיב . 8 

הת רתוי םיתוש םיניסהש ( 54) 

םירמוא . 9 

. תויוושכע תונידמב רשאמ 




88 

תובכרומ םילימ , po 

, ĉiu/ 

ĉies 

: 37 

רועיש 

ĉiu/ĉies םשה ייוניכ 

" לכה" 

ושוריפש 

tuta ןיבל וניב ןיחבהל שי ." דחא לכ" 

וא " לכ" 

ושוריפ ĉiu םשה יוניכ 

. יהשלכ הצובקב םיטירפה לכ ושוריפ ĉiu-ש 

דועב , תומלש לש ןבומב 

. םלש םוי םידבוע םירבגה לכ = Ĉiuj viroj laboras la tutan tagon 

= Mi vidis ĉiun vizaĝon, sed mi ne vidis la tutan vizaĝon de ĉiu viro 

םאולמב דחא 

לכ לש םינפה תא יתיאר אל לבא , םינפהמ תחא לכ יתיאר 

. עדיי , דמליש ימ לכ = Ĉiu, kiu studos, scios 

= Mi vidis ĉiun el ili, kaj parolis al ĉiu knabo 

םידליהמ דחא לכל יתרבידו , םהמ דחא לכ ( תא) 

יתיאר 

! םכלוכל הדומ ינא = Mi dankas vin ĉiujn 

םיגצוימ ונלוכ = Ni ĉiuj estas reprezentataj 

= Ĉiuj el la maristoj alvenis 

. ועיגה [ טפשמב הרכזוא אלש רתוי הלודג הצובק ךותמ] 

םיאמיה לכ 

. 'וכו 

." דחא לכ לש" 

וא " לכ לש" 

ושוריפ ĉies םשה יוניכ 

םלוכ לש תומשה תא ריכמ אוה = Li konas ĉies nomon 

הנוש התיה תחא לכ לש העידה = Ĉies opinio estis diversa 

. םלוכ לש ? עמוש ינאש לוקה ימ לש = Kies voĉojn mi aŭdas? Ĉies 

. 173 

. 174 

po סחיה תלימ 

" לש תומכב" 

, " לש רועישב" 

השוריפו ירפסמ יוטיב ינפל עיפות po סחיה תלימ 

םוי ידמ מ" 

ק העברא דעוצ אוה = Li marŝas po kvar kilometroj ĉiutage 

ךומנ ריחמב הפק יתינק = Mi aĉetis kafon po malalta prezo 

= Mi aĉetis viandon po kvarono da dolaro por kilogramo 

ג" 

קל רלוד עבר לש ריחמב רשב יתינק 

= La ĉapelisto aĉetas ĉapelojn pogrande 

( תולודג תויומכב=) 

תונוטיסב םיעבוכ הנוק ןעבוכה 

. 175 

תובכרומ םילימ 

ןהיניב תורושקש םילימ יתש לש הבכרהמ 

תויונבש תובר םילימ תומייק וטנרפסאב 

םירקמבו , תבכרומה הלימב 

עיפות אל המצע סחיה תלימ . יהשלכ סחי תלימב 

. ןושארה ביכרה לש o תמויסה תא םג םיטימשמ םימייוסמ 

[ cento da yaroj] 

( הנש) 

האמ = jarcento 

[ ĉambro por manĝoj] 

לכוא רדח = manĝoĉambro 

[ mezo de la nokto] 

תוצח = noktomezo 

[ brilo de la suno] 

החירז = sunbrilo 

[mezo de la tago] 

םויה ירהצ = tagmezo 

[manĝo je la vespero] 

ברע תחורא = vespermanĝo 

[ flago por la vento] 

תבשבש = ventoflago 

תא רמשל ידכ , ןושארה ביכרה לש n תמויסה תא םיריאשמ םימייוסמ םירקמב 

. ללוכה יוטיבה לש תועמשמה 

תימצע הנגה = sindefendo 

ומצע תא רתוס 

= sinkontraŭdira 

. 176 




89 

טומ = stango 

ךרב = genuo 

רוכמל = vendi 

הבוח = devo 

הלימ = vorto 

ףפוכל = fleksi 

לש רועישב/ 

תומכב 

= po 

םגא = lago 

ירציווש = sviso 

ינדפק = severa 

טילחהל = decidi 

טופשל 

= juĝi 




םש יראת 


דומעה לעש עבוכה : האירק עטק 

Antaŭ ol Svislando estis tiel libera kiel la nuna svisa respubliko, ĝiaj aferoj estis 

administrataj de personoj kiuj reprezentis aliajn naciojn. Ofte tiuj personoj estis kiel 

eble plej severaj juĝistoj al la svisoj. 

Unufoje plej kruela tirano estis administranta aferojn svisajn. Li elpensis rimarkindan 

metodon por montri sian povon (חכ), kaj por esti malagrabla al la svisoj. Li decidis 

meti sian ĉapelon sur altan stangon en la vendejo (קושה רככ), en malgranda vilaĝo 

apud bela lago inter la altaj montoj. Li diris ke de nun tiu ĉapelo reprezentas lin, kaj 

portos lian nomon. 

Saluti la ĉapelon estos la grava devo de ĉiu persono en la vilaĝo. Estos ĉies devo ne 

nur saluti la ĉapelon, sed ankaŭ genufleksi (ךרב עורכל) antaŭ la stango. La tirano diris 

ke li forprenos la domon, la kampojn kaj tiom da mono, kiom li povos, de ĉiu vilaĝano 

aŭ kamparano kiu forgesos genufleksi. "Mi intencas sendi gardistojn," li diris, "kiuj 

rimarkos ĉu vi ĉiuj genufleksos kiam vi estas proksimaj de la stango." 

Je tagmezo alvenis gardistoj, por rimarki ĉu la necesaj salutoj estos farataj de ĉiuj, 

kaj por kapti ĉiujn svisojn kiuj ne genufleksis. Baldaŭ la kamparanoj komencis eniri la 

vendejon, por vendi legomojn po kiel eble altaj prezoj, kaj por aĉeti vestojn kaj aliajn 

aferojn po treege plej malaltaj prezoj. Ĉiu, kiu iris proksimen de la stango, zorge 

genufleksis antaŭ la ĉapelo de la malamata tirano, pro timo pri la hejmoj kaj la 

familioj. 

Fine, kamparano, kies nomo estis Vilhelmo Tell, eniris la vendejon, kaj staris du aŭ tri 

minutojn proksime de la stango, dum li diris kelkajn vortojn al amiko. Sed anstataŭ 

fari tujan saluton, aŭ genufleksi, li tute ne rigardis la stangon. 

( 93) 

הלילב לומתא ונטלחה ינאו ילש דודה ןב . 5 

. םישדח םיעבוכ ונמצעל תונקל 

. רקובב רחמ ןעבוכל תכלל םינווכתמ ונחנא . 6 

ךומנ ריחמב םירכמנ םידגבה לכש בשוח ינא . 7 

. תעכ 

ןיינעמ רפס יתארק , ילש רבח יתרקיבשכ . 8 

. הקיתעה הפוריא לע 

ןדפק ןדור םינש תואמ המכ ינפלש 

רפסמ אוה . 9 

. 

ץיווש לש םיניינעה תא להינ רזכאו 


ילש ךרבה לע בשי ילש ריעצה דודה ןב םושלש 

. 1 

תרצונ ( ĉielarko) 

תשקהש 

ול יתרפיסו 

. םשגהו שמשהמ ( היושע=) 

ירחא , םוי לכ רפסה 

תיבב 

רקבמ ילש דודה ןב . 2 

. לכואה רדחב רקוב תחורא לכוא אוהש 

תיבל ךומסב ( הנבנ=) 

םקומ שדח רפס תיב . 3 

. טפושה לש 

םירפסה תא דומלל ילש דודה ןב לש הבוחה וז . 4 

. םוי לכב םיפד 10 לש ( רועישב=) 

בצקב הלאה 




ךומסב , םגאה (ĉe) דילש רפכב הרק ןיינעה . 11 

. הילטיאל 

( 167) 

ךרדב םירבוע םכרדש םירהל 

לע טיבה אל וליפאו ךרב ערכ אל לט םלהליו . 12 

. 

ןדורה תא גציימש עבוכה 

90 

טומ לע ולש עבוכה תא חינה אוה תחא םעפ . 10 

םלוכ לש הבוחה וזש רמאו קושה רככב 

. וינפל ךרב עורכל 




91 

uj 

תיפוסה , תוידדה , ליבס ךשוממ רבע , ĉia 

: 38 

רועיש 

ĉia םשה ראות 

." םיגוסה לכמ" 

וא " גוס לכמ" 

ושוריפ ĉia םשה ראות 

םש םיגוסה לכמ תוריפ םירכומ = Oni vendas ĉiajn fruktojn tie 

םלועב םיגוסה לכמ םישנא שי = Estas ĉiaj personoj en la mondo 

. 177 

ליבס ךשוממ רבע 

הווה ןמזב ליבס ינוניב + estis לעופה ףוריצמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה תרוצ 

היהש יפכ בצמ ראתל ידכ תשמשמ איה ." ליבס ךשוממ רבע" 

תארקנ ( ata תמויס) 

טפשמה אשונ לע ולעפ והשלכ 

בצמ וא הלועפש ןייצלו , רבעב יהשלכ ןמז תדוקנב 

. ןמז תדוקנ התואב 

. הרבשנ איה סוכה תא חינה אוהשכ = Kiam li metis la glaso, ĝi estis rompata 

. ליבסב ןהו ליעפב ןה , e-ל 

לעופה לש תמויסה הנתשת , ( 141) 

רסח טפשמב 

הקד ינפל םשג דרי = Estis pluvante antaŭ unu minuto 

גלש הברה 

דרי = Estis multe neĝinte 

וכב םלוכש ואר = Estis vidate ke ĉiu ploras 

תמגודכ םייוטיבב שמתשהל שי טפשמב ידהה ןפואב קלח םיחקול םימרוג ינששכ 

.( תידדה הרוצב) 

reciproke לעופה ראותב וא ( ינשל דחא) 

uno al la alia 

ינשל דחא רוזעל ונתבוח וז = Estas nia devo helpi unu la alian 

הז םע הז םריבדמ םה = Ili parolas unu al la alia 

. ףתושמב םהלש םיבורב ושמתשה םירבגה = La viroj reciproke uzis siajn pafilojn 

הז לע הז ולפנ םה = Ili falis unu sur la alian 

והשלכ רפסמ וא קלח לש הלכה ןתועמשמש םילימ תריציל תשמשמ uj תיפוסה 

לע רוזא לש םש רוציל ידכ lando םוקמב הב שמתשהל ןתינ . הלימה 

לש שרושהמ 

. ירפ יצע לש תומש רוציל ידכ arbo םוקמבו , וב בשויש םעה וא טבשה יפ 

רכוס תספוק = sukerujo 

זגרא/ 

לכימ = ujo 

םיציח ( תפשא=) 

קיתרנ = sagujo 

תדלומ ץרא = patrujo 

םיחופת ץע = pomujo 

קנרא = monujo 

המוד = simila 

תומל = morti 

שינעהל = puni 

האג = fiera 

לועפל = agi 

ןיכהל = prepari 

ליבוהל 

= konduki 

בל = koro 

ףדוע/ 

ףסונ = cetera 

ידדה = reciproka 

תעגל = tuŝi 

שקבל = peti 

ןיימדל = imagi 


. 178 

. 179 

תוידדה 

. 180 

uj תיפוסה 

. 181 


םש יראת 





92 

חופתהו לט םלהליו : האירק עטק 

Tuj kiam la gardistoj rimarkis ke la ĉapelo sur la stango ne estis salutata de Vilhelmo 

Tell, ili kaptis lin, kaj kondukis lin al la tirano, por esti juĝata. La tirano demandis de 

Tell kial li ne genufleksis antaŭ la ĉapelo, simile al la aliaj vilaĝanoj. 

Tell respondis fiere ke li ne sciis pri la ĉiutagaj genufleksoj de la aliaj personoj. Li diris 

ke li tute ne intencis agi kontraŭ la deziroj de la juĝistoj. Sed la tirano malamis la 

altan fortan svison, tial li decidis puni lin per severa puno, kaj demandis "Kiun el viaj 

infanoj vi plej amas?" Vilhelmo Tell ne povis imagi kial la demando estas farata al li, 

kaj respondis "Mi amas ĉiujn el ili, sinjoro." 

La tirano diris "Nu, estas rakontate inter la vilaĝanoj ke vi estas rimarkinda arkpafisto 

(תשק). Ni eltrovos kia arkpafisto vi estas. Ni vidos ĉu vi povos forpafi pomon de sur la 

kapo de via plej juna filo. Aldone (ףסונב), estos via devo forpafi la pomon per la unua 

sago, alie (תרחא) mi punos vin kaj vian filon per tuja morto." 

Tell diris ke li estas preta por ricevi ĉian alian punon, anstataŭ tia puno, sed malgraŭ 

ĉies petoj la tirano estis jam elektanta pomon de apuda pomarbo. Li kondukis la 

knabon malproksimen de la ceteraj personoj, kaj metis la pomon sur lian kapon. 

Tell kaj la filo reciproke rigardis sin, dum la patro diris ke li ne tuŝos haron de lia kapo. 

Tiam li elprenis sagon el la sagujo, faris la necesajn preparojn, kaj rapide pafis. Tuj la 

pomo forfalis de la kapo de la infano, kaj ĉiu havis feliĉan koron. 

Dum Tell ĉirkaŭprenis la filon, la tirano demandis "Kial vi havas tiun ceteran sagon en 

la mano." Tell laŭte respondis "Por mortpafi vin, tuj post la infano, ĉar mi treege timis 

pro la vivo de mia kara filo." 

תא אנש אוה יכ , תוסעוכ םילימב הנע ןדורה . 7 

ותואש= 

) ובהא רתיה לכש 

האגה ירציוושה 

( ובהא רתיה לכ 

התאש ( 179) 

םירפסמ" 

: הרמוחב רמא אוה . 8 

." חבשל יוארש תשק 

לע תוריל) 

חופתב עוגפל לכות םא יתיהת ןכל . 9 

. ךלש ןבה לש ושארב וא ( חופתה 

עוגפל לכות םא תוארל םילוכי ונחנא וישכע . 10 

. דליה לש ושארב עגיתש וא חופתב 

. חופתב החלצהב 

עגפ לט . 11 

. ודיב היה רבכ רחא המוד ץח . 12 

שינעהל ןווכתהו 

ףסונה ץחה תא האר ןדורה . 13 

. תוומל לט תא 

תא דחא וכריב םירציוושהו , חרב אוה לבא . 14 

.( kore) 

תויבבלב ינשה 

6 לש בצקב , וירחא ובקע םה המ ןמז ירחא . 15 

. 

ש" 

מק 


תנתינ) 

השימגו הקזח תשק התיה לט םלהליול . 1 

.( 161 , ףופיכל 

ןכלו , הלועמ הרוצב ( arkpafi) 

תוריל 

לכי אוה . 2 

. עדונ תשק היה אוה 

םינבה םע ךלהו , לכימב םיציח 8 וא 6 םש אוה . 3 

. רפכל ולש 

לבא , טומה לעש עבוכה תא האר אוהש ןכתיי . 4 

. וינפל ךרב ערכ אל אוה 

לטש רפכב ( ןחבומ=) 

שגרומ דאמ היה רבכ הז . 5 

. ןדורה 

תא דאמ אנש 

, הזה השעמה ללגב ותוא וספת םירמושהשכ . 6 

לט , טפושה םג היהש , ןדורה ינפל ותוא וליבוהו 

, תאזה השדחה הבוחה לע יתעדי אל" 

: רמא 

םש היה עבוכה המל ןיימדל יתלכי אלו 

." טומה לע 




, העשה המ 

93 

, תונוכת תבכרה 

, ליבס 

ךשוממ דיתע 

, ĉie 


obl תיפוסה 

ĉie לעופה ראות 

ףסוותת " םוקמ לכל" 

איה העונתהש הרקמב . " םוקמ לכב" 

ושוריפ ĉie לעופה ראות 

. ĉien הלימה לבקתתו ( 121) 

n תמויסה 

. םוקמ לכב םיאצומ הלאכ םישנא = Oni trovas tiajn virojn ĉie 

. יתייה ובש םוקמ לכל ךלה אוה 

= Li iris ĉien, kie mi estis estinta 

. ךלוה ינא וילאש םוקמ לכב ותוא האור ינא = Mi vidas lin ĉie, kien mi iras 

. 182 

ליבס ךשוממ דיתע 

הווה ןמזב ליבס ינוניב + estos לעופה ףוריצמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה תרוצ 

ןמז תדוקנב בצמ ראתל ידכ תשמשמ איה ." ליבס ךשוממ דיתע" 

תארקנ ( ata תמויס) 

התואב טפשמה אשונ לע ולעפי והשלכ בצמ וא הלועפש ןייצלו , יהשלכ תידיתע 

. ןמז תדוקנ 

= Mi timas ke kiam li metos la glason, ĝi estos rompata 

. רבשת איה סוכה תא חיני אוהשכש 

ששוח ינא 

. 183 

תונוכת תבכרה 

שרושה תמחלה ידי לע והשלכ םצע םש לש ןייפאמב הרושקש הנוכת ביכרהל ןתינ 

. a תמויסה + םצע םש לש שרושה + םשה ראות לש 

תופי תובג לעב = bela + brovo = belbrova 

ךורא ףא לעב = longa + nazo = longnaza 

תובוט תונווכ לעב = bona + intenco = bonintenca 

םיילגר עברא לעב = kvar + piedo = kvarpieda 

םיידי יתש לעב = du + mano = dumana 

ינומדא = ruĝa + haro = ruĝhara 

: האבה הרוצב חסונת הבושתה ." ? העשה המ" 

ושוריפ Kioma horo estas יוטיבה 

םייתש העשה = Estas la dua horo 

. תוקד שמחו שולש העשה = Estas la tria kaj kvin minutoj 

. שמחו םיעברא הנומש העשה = Estas la oka kaj kvardek kvin 

עשתל עבר העשה = Estas unu kvarono antaŭ la naŭa 

: תופסונ תורוצ 

? אב התא העש וזיאב = Je kioma horo vi venos 

יצחו ששב ונכלה = Ni iris je la sesa kaj duono 

. םירפסמ לש תולופכ תריציל תשמשמ obl תיפוסה 

םיימעפ = double לופכ = duobla ( ע" 

ש) 

לופכ = duoblo 

. 

שש םה םיתש םימעפ שולש = trioble du estas ses 

. 184 

? העשה המ 

. 185 

obl תיפוסה 

. 186 




94 

בנשא = giĉeto 

הנחת = stacio 

ןועש = horloĝo 

טנס = cendo 

תבכר = vagonaro 

יוטיב/ 

העבה = esprimo 

ןפלטל = telefoni 

... ל רבעמ 

= preter 

סיטרכ = bileto 

ןורק = vagono 

הדווזמ = valizo 

םלשל = pagi 


סחי תלימ 



ותארקל העונת אלו רחאה לש ודיצל דחאה 

לש העונת תנייצמ preter סחיה תלימ : הרעה 

יטפשמל המודב , n תמויסה תא לבקת 

אל תסחיימ איה הילאש הלימה ןכלו , רחאה 

לש 

. םירחא העונת 

הנחתב : האירק עטק 

Du bonkoraj (184) amikoj miaj loĝas en la urbo Boston. Ni reciproke konas nin de 

antaŭ ses jaroj. Mi estis duoble ĝoja hieraŭ kiam mi ricevis leteron de ili, ĉar en tiu ili 

petis de mi baldaŭan viziton. 

Tial mi telefonis hieraŭ posttagmeze ( צ " החא) 

al la stacidomo, por demandi je kioma 

horo foriros la vagonaro al Boston. Oni respondis per la telefono ke la vagonaro 

foriros je la tria kaj tridek kvin. Tuj poste mi enmetis kelkajn vestojn en mian jam 

preskaŭ eluzitan valizon, kaj faris ĉiujn preparojn por la mallonga vojaĝo. 

Je la dua horo, tuj post la tagmanĝo, mi marŝis stacidomon. Survoje mi eniris butikon 

kaj aĉetis paron da novaj gantoj. Kiam mi eniris la stacidomon, mi kuris preter la aliaj 

personoj al la giĉeto kie biletoj estas vendataj. Mi diris al la sinjoro ĉe la giĉeto "Mi 

deziras bileton al Boston. Kiom estos necese pagi?" La brunokula sinjoro respondis 

"Tia bileto kostos dolaron dudek cendojn." Mi puŝis tiom da mono tra la giĉeto, kaj tuj 

ricevis la bileton, kiun la sinjoro jam havis en la mano. 

Tiam mi iris proksimen de la pordego tra kiu oni estos enlasata al la vagonaro. "Kiom 

da tempo antaŭ la foriro de la vagonaro al Boston?" mi demandis al la gardisto. Li 

laŭtvoĉe respondis "Nur sep minutojn. Ĉu vi ne vidas tiun horloĝon?" Mi ne estis 

rimarkinta la horloĝon, tial mi almetis la montrilojn de mia poŝhorloĝo (סיכ ןועש) por 

montri la saman horon. 

Mi estis multe tuŝata de ĉiaj bonintencaj personoj kurantaj ĉien preter mi, kaj 

puŝantaj unu la alian. Fine oni malfermis la pordegon. Mi kaj la ceteraj personoj 

rapidis al la vagonaro kaj kiel eble plej baldaŭ eniris ĝin. 

kun- ) יתאשנו , ילש קנראב ףסכ קיפסמ יתמש. 

5 

. םידגב המכ יתסנכה הכותלש הדווזמ ( portis 

םישנאל רבעמ יתצר , הנחתל יתסנכנשכ . 6 

. ןוטסובל סיטרכ יתשקיבו בשנאל םירחאה 

." טנס 40-ו 

ראלוד ינש" 

רמא םיסיטרכה רכומ . 7 

ךכ לכ םלשל ךירצ עודמ ןיימדל יתלכי אל . 8 

ףסכ לש הזכ םוכס יתפחד דימ לבא , הברה 

. 

סיטרכה תא יתלביקו , בנשאה ךרד 


רטפנ ולש חאש , ילש רבח לש השקבה ללגב . 1 

la) 

רבעש עובשב ותוא יתרקיב , המ ןמז ינפל 

. ( antaŭan 

ויה אל ולש החפשמה לש םיפסונה םישנאה . 2 

. תיבב 

תאצוי תבכרה העש וזיאב לואשל ידכ יתנפלט . 3 

. . ( תבזוע=) 

. 4:27-ב 

אצת איהש 

( 54) 

יל ורמא . 4 




. לופכה רעשה דיל ונדמע ונלוכ 

. 11 

רתוי בוטו , הינשל תחא תומוד תובכרה לכ . 12 

. 

שקבמ רמושהש יפכ לועפל 

95 

. רעשל ךומס יתכלהו ילש ןועשב יתלכתסה זא . 9 

תא ליבוהש םוחה רעישה לעב רמושה . 10 

ךרד וסנכיש םישנא" 

: רמא תובכרל םישנאה 

." הרמוחב ושנעי העיגמ תבכרהש ינפל רעשה 




, ליבס םלשומ הווה 

96 

, רבעב 

ליבס 

ינוניב 

, ĉial 

, ĉiam 


em תיפוסה , laŭ 

ĉiam לעופה ראות 

." דימת" 

וא " ןמז לכב" 

ושוריפ ĉiam לעופה ראות 

ידמ רתוי םלשמ דימת התא = Vi ĉiam pagas tro multe 

ךל רוזעל ןכומ דימת ינא = Mi estas ĉiam preta por helpi vin 

. 187 

ĉial לעופה ראות 

." תוביסה לכמ" 

וא " הביס לכמ" 

ושוריפ ĉial לעופה ראות 

. םויה חמש אוה הביס לכמ = Ĉial li estas feliĉa hodiaŭ 

הביס לכמ בוט יכה ילש = La mia ĉial estas la plej bona 

. 188 

רבעב ליבס ינוניב 

םדאהש הלועפמ לידבהל) 

םצע וא םדא לעהתשענש הלועפ ראתמ רבעב ליבס ינוניב 

ינוניב לש הרוצל שרוש ךופהל ידכ .( ליעפה תרוצ תראתמ התואש , ושע םצעה וא 

. בתכנש = scribita : לשמל , ita תמויסה תא ול ףיסוהל שי רבעב ליבס 

ידמ הובג היה ךדי לע םלושש ריחמה = La prezo pagita de vi estis tro alta 

הכוב ( ותוא ושינעהש=) 

שנענש דליה = La punita infano ploras 

דובאה סיטרכה תא שפיח יתשפיח = Li serĉis la forgesitan bileton 

. 189 

ליבס םלשומ הווה 

רבע ןמזב ליבס ינוניב + estas לעופה ףוריצמ תלבקתמש תבכרומה ןמזה תרוצ 

בצמ וא הלועפ ראתל ידכ תשמשמ איה ." ליבס םלשומ הווה" 

תארקנ ( ita תמויס) 

. טפשמה אשונ לע ( לועפל ומייסו) 

ולעפש והשלכ 

. דבא וזה השיאה לש ןבה = La filo de tiu virino estas perdita 

. 190 

laŭ סחיה תלימ 

."... ל םאתהב" 

וא " יפל" 

השוריפ laŭ סחיה תלימ 

. ותעד לוקיש י" 

פע לעפ אוה = Li agis laŭ sia opinion 

? לעפי אוה ןפוא הזיאב = Laŭ kia maniero li agis? 

בוחרה ךרואל יתכלה = Mi marŝis laŭ la strato 

םגאה ךרואל איהה ךרדב ךלה אוה = Li iris laŭ la rivero per tiu vojo 

תיבה ךרואל בכוש הז = Ĝi kuŝas laŭlonge de la domo 

. הלימה שרוש אטבמ התואש המגמ וא הייטנ 

תראתמ em תיפוסה 

טקש = pacema 

ליעפ = agema 

רהרוהמ = pensema 

ןלצע 

= mallaborema 

... 

ל םאתהב/ 

יפל 

= laŭ 

. 191 

em תיפוסה 

. 192 


סחי תלימ 




97 

ןותיע = ĵurnalo 

קיסעהל = okupi 

תע בתכ = gazeto 

העמד = larmo 

עוגר = trankvila 

זיזהל = movi 

ןפוא = maniero 

הרטשמ = polico 

רוויח = pala 

... ל תוכחל = atendi 

לע םחרל = kompati 


םש יראת 


דבאש דליה : האירק עטק 

Dum mi estis atendanta hieraŭ posttagmeze en la stacidomo, mi subite rimarkis 

palan sinjorinon kun larmoj en ŝiaj okuloj. Ŝi rigardis ĉien kun esprimo de nekaŝebla 

timo, kaj estis videble maltrankvila. Ŝi serĉis du aŭ tri minutojn inter la personoj ĉirkaŭ 

si, kaj fine ŝi vidis bluevestitan policanon, kiu estis parolanta al unu el la gardistoj. 

Ŝi rapide diris kelkajn vortojn al li, kaj tuj li ankaŭ komencis serĉi cie. Mi tre kompatis 

la ploreman sinjorinon, kaj kiam la policano preteriris, mi demandis ĉu mi ne povas 

helpi. Mi diris ke mi ne estos okupata (קוסע) ĝis la alveno de la vagonaro. 

Li respondis ke la filo de tiu virino estas perdita, kaj li donis al mi la sekvantan 

priskribon de la infano, laŭ la vortoj de la patrino: la knabo estas agema brunhara 

sesjarulo, kun bluaj okuloj, kaj li estas ruĝe vestita. Lia patrino estis ĵus aĉetinta sian 

bileton ĉe la giĉeto, kaj post kiam ŝi pagis la naŭdek cendojn por ĝi, subite ŝi rimarkis 

ke la infano ne estis kun ŝi. Kvankam ŝi jam serĉis ĉie, la filo ŝajnas ankoraŭ 

netrovebla. Ŝi multe timas pro li, kvankam li ĉiam estas bona knabo. 

Mi tuj komencis marŝi ĉien inter la personoj ĉirkaŭ mi, kaj fine eniris malgrandan 

ĉambron apud la horloĝo ĉe la fino de la stacidomo, kie estas vendataj tagĵurnaloj, 

gazetoj kaj libroj. Tie antaŭ nemovebla tablo kovrita de brile koloritaj ĵurnaloj staris 

malgranda ruĝevestita knabo. 

Mi diris al li "Mia studema juna amiko, oni ne vojaĝas laŭ tiu metodo. Via patrino jam 

de longe atendas vin. Mi montros al vi kie ŝi estas." Li venis kun mi, kaj proksime de 

la pordo kie mi estis lasinta mian valizon staris la sinjorino. Ŝi estis ĉial ĝoja kiam ŝi 

vidis nin, kaj dankeme ĉirkaŭprenis la infanon. 

" ? יתרזעל קוקז התא םאה . קוסע 

ןבה .( ĝentila) 

בידא דאמ התא , ןכ" 


." דבא וזה השיאה 

ידנולב דלי אוה , הלש ( םילימה=) 

רואיתה יפל . 8 

רסח ( ŝajne) 

הארנו תולוחכ םייניע םע , 5 ןב 

.( movema) 

החונמ 

לבקמ ינא ןכ יפ לע ףאו ותוא אוצמל לוכי 

ינא . 9 

. ךתרזע תא 

. םודא עבוכ שבוחנו ןבל שובל דליה . 10 

, ( mallaborema) 

ןלצע אל ינאש ןוויכ . 11 

, הזכ דלי יתיאר םשו , הנחתה ךרואל יתכלה 

. תעה יבתכו םינותיעה לע לכתסמש 

היניעב תועמד םעש , השיאל ותוא יתלבוה . 12 

. 

הלעבל ןפלטל הכלה 


, ( ליבסב , הילע יתמחירש) 

הנכסמה תרבגה . 1 

אל דאמ התיה לומתא הנחתב דבא הלש ןבהש 

. הביס לכמ העוגר 

רשאכ ( plorema) 

היכובו תרוויח התיה איה . 2 

רסוחב םוקמ לכל הלכתסהו , התוא יתיאר 

. תונלבס 

הכלה איהו הינפ לע דחפ לש העבה התיה . 3 

המכ ול הרמאו בורק רטושל רשפאה לככ רהמ 

. םילימ 

יתרמא דימו , תונורחאה םילימה תא יתעמש . 4 

." הרשעו םיתש קר וישכע" 

ימצעל 

יד יל שי זא , יצחו םיתשב בוזעת ילש תבכרה . 5 

." רוזעל ןמז 

םירשע ךשמב" 

: לוחכ שובלה רטושל יתרמא . 6 

היהא אל ינא ( sekvontajn) 

תואבה תוקדה 




, ליבס םלשומ דיתע 

98 

, ליבס םלשנ רבע 

, ĉiom 

, ĉiel 


el תיפוסה , ... מ יושע 

ĉiel לעופה ראות 

." ןפוא לכב" 

וא " הרוצ לכב" 

ושוריפ ĉiel לעופה ראות 

הרוצ לכב הז תא ןיכהל לוכי אוה = Li povas ĉiel prepari ĝin 

ךרד לכב ול רוזענ = Li estos ĉiel helpata 

. 193 

ĉiom לעופה ראות 

." לכה" 

וא " תומכ לכב" 

ושוריפ ĉiom לעופה ראות 

= Li prenis multe da sukero, sed ne ĉiom da ĝi 

לכה תא אל לבא , רכוס הברה חקל אוה 

. הספוקהמ התה לכ תא חקל אוה = Li elprenis ĉiom de la teo el la teujo 

. 194 

ליבס םלשנ רבע 

תמויס) 

רבעב ליבס ינוניב + estis לעופה ףוריצמ 

תלבקתש תבכרומה ןמזה תרוצ 

יהשלכ ןמז תדוקנ לע חוודל ידכ תשמשמ איה ." ליבס םלשנ רבע" 


התואב טפשמה אשונ לע ( לועפל ומייסו) 

ולעפ והשלכ בצמ וא הלועפש ןייצלו , רבעב 

. ןמז תדוקנ 

= Kiam mi venis ŝi diris ke la okulvitroj estis preditaj. 

(! ןכ ינפל דוע) 

ודבא םייפקשמהש הרמא איה יתאבשכ 

. 195 

ליבס םלשומ דיתע 

תמויס) 

רבעב ליבס ינוניב + estos לעופה ףוריצמ תלבקתש תבכרומה ןמזה תרוצ 

יהשלכ ןמז תדוקנ לע חוודל ידכ תשמשמ איה ." ליבס םלשומ דיתע" 


תדוקנ התואב טפשמה אשונ לע לועפל ומייסי והשלכ בצמ וא הלועפש ןייצלו , דיתעב 

. ןמז 

. בותכ היהי רבכ בתכמה אובת רשאכ = Kiam vi venos, la letero estos skribita. 

ומכ שממ , el 

. 196 

םצעל רמוח ךויש 

סחיה תלימב םישמתשמ והשלכ רמוחמ יושע םייוסמ םצעש ןייצל ידכ 

. תירבעב 

ץעמ יושע ןחלושה = La tablo estas farita el ligno 

גלשמ תיב ונב םידליה = La infanoj konstruis domon el neĝo 

סוגרפסאמ קרמ םישוע = Oni faras supon el asparago 

איה וילאש שרושה ןייצמ התואש תועמשמה תא " ןיטקהל" 

ידכ תשמשמ et תיפוסה 

הלימכ תדמוע םג תיפוסה . שרושה לש תועמשמה תא הלידגמש eg-ל 

דוגינב , תיוולנ 

. ריעז/ 

ןטנטק – השוריפש eta , המצע ינפב 

םנמנל = dormeti ןורפס/ 

תרבוח = libreto 

האנ = beleta 

ןומגא = lageto ךייחל = rideti העבג = monteto 

ליבש 

= vojeto 

. 197 

et תיפוסה 

. 198 




99 

בלכ = hundo 

הבוב = pupo 

הירא = leono 

רמוח = materialo 

... לש םילעב תויהל = posedi 

מ בכרומ תויהל = konsisti 

היח = besto 

הנתמ = donaco 

תילטמ/ 

גירא 

= drapo 

קחשל = ludi 

תולצל = rosti 

גוזמל = verŝi 




הנתמה : האירק עטק 

Mi volas doni beletan donacon al mia plej juna fratino morgaŭ, sed ju pli mi pensas 

pri ĝi, des pli malfacile estas decidi pri la afero. Estas duoble malfacile, ĉar ŝi jam 

posedas ĉiun ludilon (עוצעצ) kiun oni povas imagi. 

Ĉiu el ŝiaj amikoj ĝoje donacas al tiel afabla knabino. Tamen mi iris hieraŭ matene al 

ludilobutiko, kaj rigardis la ludilojn tie. Multaj konsistis el diversaj pupoj, grandaj kaj 

malgrandaj, kaj belege vestitaj. Sed mi estas certa ke la fratineto jam posedas sufiĉe 

da pupoj, tial mi ne aĉetis tian ludilon, kvankam ili estas ĉiam interesaj al knabinetoj. 

Sur unu tablo kuŝis ĉiaj malgrandaj bestoj, faritaj el ligno, drapo, kaj diversaj 

materialoj. Estis ĉevaletoj, hundetoj, katetoj, kaj flavaj leonetoj. Proksime de tiuj staris 

malgrandaj brile koloritaj vagonaroj, kiujn oni povis rapide movi, laŭ la maniero de 

grandaj vagonaroj. Etaj policanoj staris apude, kaj estis ĉial malfacile elekti la plej 

interesan el tiom da interesaj ludiloj. 

Baldaŭ mi rimarkis knabineton apud mi. Ĉiel ŝi tre similis al mia fratino, kaj tial mi 

decidis elekti tian ludilon, kia estos elektita plej frue de la nekonata knabineto. Mi 

atendis trankvile, kaj eĉ legis unu aŭ du paĝojn de miaj ĵus aĉetitaj gazetoj kaj 

tagĵurnaloj. 

Fine la beleta infano estis rigardinta preskaŭ ĉiom de la ludiloj kiuj okupis la tablojn, 

dum la kompatinda servistino lace ŝin sekvis. Tiam la knabineto kriis "Ho, kiel beleta 

pupodomo! Estas litoj en la dormoĉambroj; legomoj kaj rostita viando, faritaj el 

papero, kuŝas sur la tablo en la manĝo-ĉambro; kaj mi vidas tie pupon, kiu certe ĵus 

faris la teon, kaj estas elverŝonta ĝin en tiujn tasetojn!" 

Tuj mi faris decidon laŭ la plezuro de la knabineto, kaj baldaŭ la pupodomo estis 

aĉetita por mia fratineto. 


דגבהו , גיראמ היושע וזה השדחה הבובה . 5 

. הפי דאמ רמוחמ היושע הלש 

רתוי התוא תבבחמ 

איהש הטילחה יתוחא . 6 

םיעוצעצהש בשוח ינאו , הלש םירחא םיעוצעצמ 

וחכשי םירחאה ( kompatindaj) 

םינכסמה 

. הריהמב 

רשאמ תיניינעמ רתוי ןבומ לכב תיארנ הבובה . 7 

תוחנומש , ץע וא גיראמ תויושעש תויחה 

. 

הלש תובובה םע ןחלושה לע 

תלבקמ איהשכ החמש דימת הנטקה יתוחא . 1 

. שדח עוצעצ 

התיה איהשכ גיראמ תויושע ויה הלש תובובה . 2 

רובשל הלכי איה תרחא יכ , הנטק דאמ הדלי 

. ידמ הבר תולקב ןתוא 

הבוב הנתמב הל הנתנ ילש אתבס לומתא . 3 

. רשפאש החמש יכה איה עגר ותואמו 

לש הלימ יתעמש וא היניעב תועמד יתיאר אל . 4 

.( koleratan) 

סעכ 




ךכ לע םויה םיילפכ חמש ינא הביס לכמ . 12 

תאזכ הרוצב ( ליבסב) 

הקוסע איהש 

.( tiamanaiere) 

ליבשה ךרואל ךורא לויט תושעל הצור ינא . 13 

יתוחאל תוכחל םוקמב , העבגה רבעל 

םיענה 

. הנטקה 

ותוא תולצל ידכ רשבה תא תונקל בייח ינא 14 

. 

התיבה עיגמ ינאש ינפל , קרמה רובע 

100 

היה לומתא דעו לותלתחו בלבלכ םג התושרב . 8 

. ץעמ ינופ םג הל 

לש תבה , הינע הדליל ןתינו , רובש רבכ ינופה . 9 

. ונלש ( lavistino) 

תסבוכה 

הלוכי איהש הנטק תבכר יתוחא לש התושרב . 10 

תבבחמ דאמ איהו , םוקמ לכל זיזהל 

. הזה עוצעצה תא ( ametas) 

איהו , תונורקב לוח לש םינטק םיקש שי . 11 

דחאמ לוחה תא הריבעמ איהשכ תרשואמ 

. הספוק ךותב לוחה לכ תא המש וא , ינשל 

. תיפכ תועצמאב 




ec 

101 

תיפוסה , ליבס דיתע ןמז תורוצ 

, דיתעב ליבס ינוניב : 42 

רועיש 

דיתעב ליבס ינוניב 

םצע וא םדא לע עצבתהל תדמוע 

וא עצובתש הלועפ ראתמ דיתעב ליבס ינוניב 

ידכ .( ליעפה תרוצ תראתמ התואשו , ועצבי םצעה וא םדאהש הלועפמ לידבהל) 

: לשמל , ota תמויסה תא ול ףיסוהל שי רבעב ליבס ינוניב לש הרוצל שרוש ךופהל 

. בתכהל דמועש = scribota 

. תישירח הכוב שנעייש דליה = La punota infano mallaŭte ploretas 

. דבכ אוה וזיזהל םידמועש ןחלושה = La formovota tablo estas peza 

. הפי היהי ודי לע הנבייש תיבה = La domo konstruota de li estos bela 

. 199 

ליבס דיתע ןמז תורוצ 

+ ( דיתע וא הווה , רבעב) 

esti לעופה ףוריצמ תולבקתש תובכרומה ןמזה תורוצ 

, רבעב) 

יהשלכ ןמז תדוקנ לע חוודל 

ידכ תושמשמ ( ota תמויס) 

דיתעב ליבס ינוניב 

אשונ לע לועפל םידמוע והשלכ בצמ וא הלועפש ןייצלו ( המאתהב , דיתעב וא הווהב 

םירקמב קר הלא תובכרומ ןמז תורוצב םישמתשמ . ןמז תדוקנ התואב טפשמה 

. השגדה ךרוצל רקיעב , םידחוימ 

. 200 

יללכ גשומ ינפל העידיה 'ה 

םג ומכ , תילסרבינוא תועמשמ ילעב וא םיללכ 

םיגשומ ינפל העידיה 'ה 

תא םימידקמ 

. תטשפומ הנוכת וא הצובק , גוס ןייצמש םצע םש ינפל 

תמלתשמ תונלבסה = La pacienco estas laŭdinda 

= La vivo surtera estas nur parto de la vivo ĉiama 

. חצנה ייחמ קלח קר םה םייצראה םייחה 

. השיאהמ רתוי קזח רבגה 

= La viro estas pli forta ol la virino 

. וילא רושקש ךרע וא יללכ גשומ הלימה שרושמ רוזגל ידכ תשמשמ ec תיפוסה 

תורידת = ofteco 

תושימג = fleksebleco 

תוהמיא = patrineco 

תוהבא = patreco 

תויאדכ = indeco 

תורבח = amikeco 

טקש 

יא = maltrankvileco הדות תוריסא = dankemeco 

רשג = ponto 

רמצ = lano 

רוטיק = vaporo 

רצייל = fabriki 

ףוח/ 

הדג = bordo 

ליעמ = surtuto 

טיהר = meblo 

ירויצ = pitoreska 

לצלצל = sonori 

רובעל 

= pasi 

הניפס = ŝipo 

עורז = brako 

ןבא = ŝtono 

לולת = kruta 

עוסנל = veturi 

דנדנתהל = svingi 

. 201 

ec תיפוסה 


. 202 


םש יראת 





102 

רוטיקה תניפסב : האירק עטק 

Unu el la plezuroj de la kampara vivo konsistas el la multenombraj (םיבר) okazoj por 

veturi ĉien, kien oni volas iri, per kvietaj pitoreskaj vojoj. Ni havas ankoraŭ unu 

okazon por plezuro en nia vilaĝfco, ĉar ni povas veturi per vaporŝipo sur la bela lago 

ĉe kies bordo kuŝas la vilaĝo. 

Hieraŭ du kuzinoj venis por viziti ĉe ni, kaj tuj post la tagmanĝo ni decidis promeni laŭ 

tiu pitoreska vojeto al la lago. Kiam ni alvenis al la lago, ni rimarkis ke beleta 

vaporŝipeto estis ĵus forironta. Tial mi aĉetis tri biletojn, kaj kiel eble plej rapide ni 

suriris la ŝipeton. La sonoriloj (םינומעפ) estis jam sonorintaj, kaj tuj post kiam ni 

transmarŝis la ponteton, de la tero al la planko de la ŝipeto, oni forprenis la ponteton. 

Kelkaj personoj kiuj estis ankoraŭ sur la tero kuris kun granda rapideco al la ponteto. 

Ili svingis la brakojn kaj la ombrelojn tre energie, sed la ŝipeto ne atendis eĉ unu 

minuton. La personoj ŝajnis tre koleraj pro sia malfrueco, kaj ankoraŭ pli koleraj pro 

la trankvila foriro de la ŝipeto. 

Ĉiu sur la ŝipeto ridetis, ĉar la koleremo (תונזגר) estas ĉiam amuza. Tiam ĉiu 

komencis sin amuzi tiel, kiel li deziris. Mi estis kunportinta dikan lanan surtuton, sed 

pro la varmeco de la vetero mi ne bezonis ĝin, kaj lasis ĝin sur apuda seĝo. 

Ni atendis kun plezuro por vidi la krutajn montetojn kiuj estos videblaj tuj kiam la 

ŝipeto estos pasinta preter malgranda arbaro. La pitoreskeco de la belaj montetoj 

estas difektota, ĉar grandaj fabrikejoj estas jam konstruataj ĉe la montpiedoj. La 

ŝtonoj por la muroj jam kuŝas pretaj apude, kune kun grandaj stangoj kaj aliaj pecoj 

da ligno. Tie oni fabrikos tablojn, seĝojn, kaj aliajn meblojn el zorge elektita ligno. 

היהש ףסכה ( 194) 

לכ היה דחא ראלודש ןוויכ . 7 

. תונחהמ יתאצי , קנראב יל 

, םגאה רבעל ירויצ 

ןבא ליבש ךרואל יתכלה . 8 

הנתמ לש גוס הזיא ( pripensis) 

יתרהרהו 

. רחבא 

יתיצח ןכל , בוזעל הדמע קוידב רוטיקה תניפס . 9 

, ולצליצ הלש םינומעפהש ןמזב , ןורשגה תא 

.( libera) 

חותפה ריואב יתעסנו 

ולש יפויה לבא , ירויצ דאמ ונרבעש ףוחה . 10 

לודג םיטיהר לעפמש 

ללגב , לקלקתהל דמוע 

. םגאה ןיבו הלולתה העבגה ןיב תונבהל דמוע 

ושמתשיש ללגב , הצוחנ םימל ולש הבריקה . 11 

.( 

akvoforto) 

םימ תייגרנאב ( ליבס) 


רבכש דליל הנתמ רוחבל 

ןבומ לכב השק הז . 1 

. םיעוצעצ קיפסמ ( ותושרב) 

ול שי 

תובוב לע יתלכתסה לומתא םיעוצעצ תונחב . 2 

. רחא רמוחו גיראמ תויושע 

םילמגו תוירא םגו םיבלבלכ , ינופ יסוס םש ויה . 3 

. םינטק 

ויהש ( 126) 

םיטיהר תוכרעמ םג םש ויה . 4 

. תואסרוכו תואסיכ , תונחלושמ םיבכרומ 

, תוקרי וליכהש תויחולצ ויה תונחלושה לע . 5 

. ינועבצ ריינמ תויושע ויהש , יולצ רשבו תוריפ 

רשפא םכותלש , הקד תיכוכזמ םינולפס םג ויה . 6 

. בלח וא םימ גוזמל 




, ek 

103 

תיליחתה 

, ינוניבה תרוצמ םצע םש תריזג 

ies-ו 

, iu/ 

ies 


id תיפוסה 

iu יללכה םשה ייוניכ 

ילבמ םצעל 

וא םדאל סחייתמ אוה . " והשלכ" 

וא " והשימ" 

ושוריפ iu יללכה םשה יוניכ 

. תטלחומ הרוצב ותוא ןייפאל 

ריכמ התא ותואש , והשימ לע רבדמ ינא = Mi parolas pri iu, kiun vi konas 

( ךלש םהשלכ םירבח=) 

ךירבחמ המכ יתרקיב = Mi vizitis iujn el viaj amikoj 

= Mi havas kelkajn pomojn, sed iuj ne estas bona 

. םיבוט אל םהמ המכ לבא , םיחופת המכ יל שי 

. בטיה םייונב םהשלכ םירשג = Iuj pontoj estas bone faritaj 

םדאל 

תוכייש ראתמ אוה ." והשמ לש" 

וא " והשימ לש" 

ושוריפ ies יללכה םשה יוניכ 

. תטלחומ הרוצב םתוא ןייפאל ילבמ והשלכ םצעל וא 

והשימ לש ועורזב יתעגנ = Mi tuŝis ies brakon 

? ןחלושה לע חנומ והשימ לש ליעמ םאה = Ĉu ies surtuto kuŝas sur la tablo? 

. םירובש והשימ לש םיקחשמה = Ies ludiloj estas rompitaj 

. 203 

. 204 

ינוניבה תרוצמ םצע םש תריזג 

תומש . o תמויסב a תמויסה תפלחה ידי לע ינוניבה תרוצמ םצע תומש רוזגל ןתינ 

יהשלכ הלועפ םיעצבמ , יעוצקמ אל וא , ינמז ןפואבש םישנא םיאטבמ הלא םצע 

.( ליבס ינוניב) 

ינמז ןפואב והשימ לע תעצובמש יהשלכ הלועפ וא ( ליעפ ינוניב) 

טנטסיסא , רזועש והשימ = helpanto 

איצממ = elpensinto 

אורקל דמועש והשימ = legonto 

ותוא םיאורש והשימ = vidato 

( ותוא וחלשש והשימ) 

חילש = sendito 

םשאנ = la juĝoto 

( 172) 

ist תיפוסה ידי לע תורצונש םילימ ןיבל ולא םילימ ןיב ןיחבהל שי : הרעה 

. םדא לש עובק קוסיע וא עוצקמ תאטבמש 

םיצורמ בכור/ 

סייס = rajdisto 

בכור = rajdanto 

( יעוצקמ) 

טפוש = juĝisto והשלכ ןיינעב ררובש ימ = juĝanto 

לעופ = laboristo ( תעכ) 

דבועש והשימ 

= laboranto 

בצמ וא הלועפ לש הלחתה וא , תיעגר וא תימואתפ הלועפ תנייצמ ek תיליחתה 

. והשלכ 

רישב חוצפל = ekkanti 

םדריהל 

= ekdormi 

קוחצב ץורפל = ekridi 

ךרדל תאצל = ekiri 

... לש אצאצ/ 

ןב 

לע תועיבצמש םילימ תריזגל תשמשמ id תיפוסה 

( סוס = ĉevalo) 

חייס = ĉevalido 

( לותח = kato) 

םילותח רוג = katido 

( 

ךלמ = reĝo) 

הכיסנ = reĝidino 

. 205 

ek תיליחתה 

. 206 

id תיפוסה 

. 207 




104 

תינונס = hirundo 

ןמיס = signo 

רוח = truo 

דימתהל/ 

ךישמהל 

עילק = kuglo 

םדא ןב = homo 

להוא = tendo 

המירע = amaso 

םצע = osto 

גזמ/ 

רומוה = humoro 

= daŭri המחלמ זירכהל = militi 

ליפהל/ 

ךופהל = renversi 



. תילרטיינ הלימ איה homo , הבקנל רכז ןיב ןיחבמש virino/ 

viro-ל 

דוגינב : הרעה 


ךלמה לש ולהוא 

לע ןקה : האירק עטק 

Unufoje iu reĝo estis farinta militon kontraŭ la homoj de lando ĉe la bordo de 

pitoreska rivero. La soldatoj ne venis tien per vaporŝipoj, sed estis konstruintaj 

ponton trans la rivero, por la veturiloj (בכר ילכ). Estis necese resti kelkan tempon 

apud urbo kiun la reĝo volis ekataki, kaj li havis grandan tendaron (הנחמ) antaŭ tiu 

urbo. 

Unu tagon en la daŭro (ךלהמב) de la milito, iuj el la soldatoj pasis preter la tendo de 

la reĝo, laŭ la ŝtona vojeto laŭ kiu ili ĉiutage marŝis por gardi la tendaron. Unu el ĉi 

tiuj ekrimarkis ke hirundo estas konstruinta sian neston sur la reĝa tendo. Sur la 

nesto, kiu estis bone konstruita el koto, sidis trankvile la hirundo. 

Dum la soldatoj svingis la brakojn kaj ekridis unu post la alia, pri la kuraĝa birdo, la 

reĝo aŭdis ies voĉon. Li elvenis el sia tendo por eltrovi kial la parolantoj faras tiom da 

bruo, kaj kial ili tiel ekkriis kaj ekridis. 

Kiam la viroj montris al li la birdon, li diris kun bonhumora rideto, "Tiu hirundo estos 

mia gasto. Ĉiuj el la militistoj certe zorgos de nun pri la hirundo kaj la hirundidoj." Tial 

la nesto restis netuŝata en la daŭro de ĉiu batalo. Kelkaj kugloj pasis preter ĝi, sed la 

trankvileco de la birdo daŭris same kiel antaŭe. 

Fine la reĝo venkis, per kruelega batalo. Tuj la venkintoj forportis la tendojn, kune 

kun multaj militkaptitoj ( םייו בש). 

Nur la tendon de la reĝo oni lasis tie, ĉar la reĝo diris 

ke ĝi nun apartenas al la hirundo. Ĝi jam estis malnova kaj eluzita, tra kiu la pluvo 

eniris per multe da truoj. 

Sed ĝi ankoraŭ staris, ĝis iu tago somera kiam la hirundidoj povis jam bone flugi. 

Tiam la vento subite renversis ĝin, kaj ĝi ekfalis, kaj kuŝis, amaso da ĉifonoj, inter 

multe da kugloj, homaj ostoj, kaj la ceteraj malgajaj postsignoj (תובקע) de ies venko 

sur la batalejo. 

אציו , הבע רמצ ליעמ שבל רומוהה לעב ךלמה. 

4 

ולש םילייחה המל תולגל ידכ ולש להואהמ 

. םש םר ךכ לכ לוקב םירבדמ 

ףסונבו , םיאנ םיטיהר ליכהו , רקי היה להואה . 5 

( tuj kiam) 

עגרב וב לצלצ דימתש ןומעפ םג 

. 

וב עגנ והשימש 


רובע ןק התנבש תינונס לע הפי רופיס שי . 1 

. ךלמה לש להואה לע הלש ( idoj) 

םיאצאצה 

( 206) 

וניחבה ליבשה ךרואל וכלהש םילייחה . 2 

. רופיצב 

רבעל םעורז ופינהו קוחצב וצרפ םהמ המכ . 3 

. םהירבחל הז תא תוארהל ידכ , רופיצה 




תומרע , םיעילקב הסוכמ היה ברקה הדש . 11 

. תומוד תומוגע 

המחלמ תובקעו , תומצע לש 

.( 154) 

השיבמו תירזכא איה ( 201) 

המחלמה . 12 

המחלמ זירכהל םיצור םיכיסנו םיכלמ עודמ . 13 

( 180) 

? ינשה דגנכ דחא 

, םחלהל ידכ םבזוע םהלש םינבהשכ . 14 

. תועוגר אל דאמ םילייחה לש תוהמאה 

. 

המחלמ ייובש ויהי הלא םינבו ןכתיי . 15 

105 

ןבומכ" 

רמאו רופיצה לש ןקב ןיחבה דימ ךלמה . 6 

( 154) 

היואר תחרוא איה תאזכ הצימא רופיצש 

." ךלמל 

לככ תינונסה לע ורהזנ ( 172) 

םימחולה . 7 

. המחלמה ךשמב רשפאה 

להואה תא וריאשה םה , ובזע םיחצנמהשכ . 8 

. םש אוהה 

. ץראל לפנ אוהו , ותוא הכפה חורה ףוסבל . 9 

. ןמז ותואב ףועל הלכי רבכ תרגובה תינונסה . 10 




חונ 

= oportuna 

106 

ביטנימונה תסחי 

, ia/ 

ie 

: 44 

רועיש 

ia יללכה םשה ראות 

םדא לש תרדגומ אל הנוכת אטבמ אוהו , " והשלכ גוסמ" 

ושוריפ ia יללכה םשה ראות 

. םצע וא 

. אוהה ץעה לע והשלכ גוסמ רופיצ שי = Estas ia birdo sur tiu arbo 

. ץראה לע והשלכ גוסמ תומצע האור ינא = Mi vidis iajn ostojn sur la tero 

. 208 

ie יללכה לעופה 

ראות 

טפשמב לעופהו הדימב ." והשלכ םוקמב" 

וא " והשפיא" 

ושוריפ ie יללכה לעופה ראות 

ףיסוהל שי – ie לעופה ראות ידי לע ןייוצמש והשלכ רדגומ אל דעיל העונת ןייצמ 

. ien-ל 

ךופהי אוהו ( 121) 

n תמויסה תא לעופה ראותל 

. הירא שי רעיב והשלכ םוקמב = Ie en tiu arbaro estas leono 

= Ie malantaŭ la soldatoj vi trovos amason da kugloj 

. םיעילק לש המירע אצמת םילייחה ירחאמ והשלכ םוקמב 

. והשלכ םוקמל הפע תינונסה = La hirundo flugis ien 

= Mi iros ien, sed mi ankoraŭ ne scias kien 

. ןאל עדוי אל ןידע לבא , והשלכ םוקמל ךלוה ינא 

ביטנימונה 

הלועפ לש האצות ראתל ידכ תאזו , אושנכ טפשמב דקפתל לוכי םשה 

ראות 

בייח ראותה 

. םיאצמנ םצעה וא םדאה ובש בצמה תא וא , םצע וא םדא לע התשענש 

טפשמב עיפוי אוה לבא , יובירה תניחבמ ראתמ אוה ותוא אשומל וא אשונל םיאתהל 

.( n תמויס) 

ביטזוקאה 

תרוצב אלו ( n תמויס אלל) 

ביטנימונה תרוצב 

. עוגר [ אוהשכ] 

דליה תא יתבזע = Mi lasis la knabon trankvila 

. יושע רבכ [ אוהשכ] 

רוחה תא יתאצמ = Mi trovis la truon jam farita 

. בטיה ושנענש [ רחאל] 

םתוא יתבזע = Mi lasis ilin bone punitaj 

אלו , ומצע םצעה 

תא ראתל ידכ שמשמ ראותה 

םיאבה םיטפשמב 

, האוושהה ךרוצל 

: ביטזוקאה תרוצב עיפומ אוה ןכ לעו , םצעה לע התשענש הלועפה תאצות תא 

עוגרה רענה תא יתבזע = Mi lasis la knabon trankvilan 

. יושע היה רבכש רוחה תא יתאצמ = Mi trovis la jam faritan truon 

. בטיה ושנענש הלא תא יתבזע = Mi lasis ilin bone punitajn 

: ביטנימונה 

: ביטזוקאה 

תרוצב 

ךילה = proceso 

תרוצב עיפוי אוה זאו , טפשמב אושנכ םצע םשב םג שמתשהל 

ןתינ 

." ירמ" 

הלש תבל הארק איה = Ŝi nomis sian filinon Mario 

. גיצנל ותוא ורחב םה = Ili elektis tiun reprezentanto 

. חצנמכ ותוא הארא = Mi vidos lin venkinto 

עיפויו 

, אשומכ דקפתמ םצעה םש םהבש םיטפשמ תמועל תאזו 

. ירמ , התב תא הנייצ איה = Ŝi nomis sian filinon, Marion 

. הזה גיצנה תא ורחב םה = Ili elektis tiun reprezentanton 

תוכז = rajto 

לבח = ŝnuro 


. 209 

תסחי 

. 210 

. 211 


ןחבומ/ 

רורב = klara ןגוה/ 

קדוצ = justa םש יראת 




107 

ןקתל = ripari 

ןנולתהל = plendi תוערל/ 

ליכאהל = paŝti 

תאשל/ 

לובסל = suferi חומצל = kreski 

זירכהל/ 

עידוהל = anonci 


ןומעפהו סוסה : האירק עטק 

Unufoje en malgranda urbeto en Italujo, la reĝo, kiun oni estis nominta Johano, metis 

grandan sonorilon en la vendejon. Li anoncis ke ĉiu plendanto pri maljusteco havos 

la rajton alvoki (סנכל) juĝiston per tiu sonorilo. Tiam la juĝisto faros proceson en la 

juĝejo pro tiaj plendantoj. 

Oni multe uzis la sonorilon, laŭ la anonco de la reĝo, kaj multe da plendantoj ricevis 

justecon. Sammaniere, granda nombro da maljustuloj estis punata per ĝia helpo. 

Kiam okazis ke iu homo montris sin maljusta al alia, ĉi tiu anoncis la aferon per la 

oportuna sonorilo. Kiam iu faris la edzinon malfeliĉa, la sonorilo tuj sonoris por anonci 

ŝiajn suferojn, kaj por alvoki la juĝiston. 

Fine, oni tiom uzis la sonorilon justecan, ke la ŝnurego estis tute eluzita, kaj ĝia lasta 

uzinto okaze forrompis ĝin. Sed iu preterpasinto vidis la duonon de la ŝnurego 

kuŝanta sur la tero, kaj riparis ĝin per kelkaj branĉetoj de apuda arbo. Li pensis en si 

"Iu plendonto nun trovos ĝin preta por esti uzata." Rimarkinde, la branĉetoj ne velkis, 

sed restis verdaj, kaj kreskis kiel antaŭe. 

En la sama urbo loĝis riĉulo kiu estis forvendinta preskaŭ ĉiom de siaj domoj, ĉevaloj, 

ĉevaletoj, ĉevalidoj, hundoj kaj multekostaj vestoj, ĉar en sia maljuneco li amis nur la 

monon, kaj tiun li amegis. Li ankoraŭ posedis nur unu maljunan ĉevalon, kaj fine li 

forsendis eĉ tiun, por sin paŝti laŭ la vojo. 

En la daŭro de la tago, la ĉevalo ekrimarkis la branĉetojn kreskantajn sur la ŝnurego 

de la sonorilo. Tuj ĝi kaptis la branĉetojn, por manĝi ilin, kaj tuj la juĝisto aŭdis la 

sonorilon klare sonoranta. Li rapidis al la vendejo, kaj laŭte ekridis kiam li vidis ies 

ĉevalon tie. Li decidis puni la riĉulon ĉar tiu ĉi ne donis sufiĉe por manĝi al la maljuna 

militĉevalo. 

. קדצה ןומעפ הזל וארק םישנא . 7 

תועצמאב םהלש לבסה לע ןנולתהל ולכי םה . 8 

. חונה ןומעפה 

שינעהל טפושה לש ותבוח הז , םלוכ תעד יפל . 9 

. םיעשר 

( proceson) 

טפשמ ךורעי אוהש טילחה אוה . 10 

. סוסה לש ( 205) 

םילעבה דגנ 

ומצע תא ליכאה הזו , סוסה תא קיחרה 

שיאה . 11 

. ךרדה ךרואל 

לש והשלכ גוס תתל דחא לכ לש הבוח וז . 12 

. ולש םיסוסל תיב 

, הזה סוסה ימ לש אצמא ינא" 

: רמא טפושה . 13 

"( 

עוגר ותוא בוזעא אל=) 

ול חינא אלו 


חרוא רבוע ותועצמאבש 

ףנעב ןיחבה סוסה . 1 

. ןומעפה לש לבחה תא ןקית ( והשלכ) 

, םיקוריה םילעה תא לוכאל הצר אוהש ללגב . 2 

לוקב לצליצ דימ ןומעפהו 

לבחה תא ספת אוה 

. רורבו םר 

( 160) 

וכמתש תוטומה תא ליפה טעמכ סוסה . 3 

. קדצה ןומעפ לעש גגב 

ידכ ןומעפב שמתשהל תוכזה התיה דחא לכל . 4 

. קדצ יא לש והשלכ גוס לע זירכהל 

לש גוס הזיא האר אוהשכ קוחצב ץרפ טפושה 5 

. םש דמוע עבות 

םוקמב , םיעבות םישנא 

האר אוה ללכ ךרדב . 6 

. תויח 




108 

ja 

ידי לע השגדה , ig 

תיפוסה , iam/ 

ial 

: 45 

רועיש 

iam יללכה 

לעופה ראות 

. 'וכו 

, " והשיתמ" 

, " םעפ" 

, " והשלכ ןמזב" 

ושוריפ iam יללכה לעופה ראות 

. ןיינעה תא ךל רפסא ינא והשיתמ = Iam mi rakontos la aferon al vi 

. ךלמ םש רג ( והשלכ ןמזב) 

םעפ = Reĝo iam loĝis tie 

? ותוא תעבת םעפ יא םאה = Ĉu vi iam faris proceson kontraŭ li? 

. 212 

ial יללכה לעופה 

ראות 

." המ םושמ" 

וא " יהשלכ הביסמ" 

ושורפ ial יללכה לעופה ראות 

. להואה תא ןקית אל אוה המ םושמ = Ial li ne riparis la tendon 

= Ĉu vi opinias ke ial li maljuste suferas? 

? יהשלכ הביסמ קדצב אלש לבוס אוהש רובס התא םאה 

בצמל דחא בצממ רובעל םצעל וא םדאל תמרוגש הלועפ 

אטבל תשמשמ ig תיפוסה 

, ( 22) 

םיאצוי םילעפ ויהי דימת ולא םילעפ . הלימה שרוש ראתמ ותואש , רחא 

.( יונישה תא רבעש םצעה וא םדאה) 

רישי אשומ םילבקמש 

: ראות תומש לש םיססובמש םילעפ 

( קותמ תויהל והשמל םורגל=) 

קיתמהל = dolĉigi קותמ = dolĉa 

( ךר רתוי תויהל והשמל םורגל=) 

ךכרל = moligi 

ךר = mola 

( ךורא רתוי תויהל והשמל םורגל=) 

ךיראהל = plilongigi ךורא = longa 

טשפל = faciligi טושפ = facila 

תופייל = beligi 

הפי = bela 

.( 210) 

: לעופ תומש לע םיססובמש םילעפ 

( ןושיל והשימל םורגל=) 

םידרהל = dormigi ןושיל = dormi 

( תומל והשימל םורגל=) 

גורהל = mortigi תומל = morti 

: םירחא רביד יקלחו סחי תולימ , םצע תומש לע םיססובמש םילעפ 

רובצל/ 

םורעל = amasigi המירע = amaso 

דחאל = kunigi 

םע = kun 

קלסל = forigi " קוחר" 

ה תיליחת = for- 

רשפאל = ebligi " ירשפא" 

ה תיפוס = -ebl 

ביטנימונה תסחיב שומיש ידי לע םג טפשמה תא חסנל רשפא םיבר םירקמב 

הרעה 

Li ĝojigis la mondon = Li faris la mondon ĝoja 

. 213 

ig תיפוסה 

. 214 




. א 

. ב 

. ג 

ja ידי לע השגדה 

. טפשמב תראותמש הלועפה תא שיגדהל שמשמ אוהו " ןכא" 

ושוריפ ja לעופה ראות 

! יתוא םיהדמ ןכא התא = Vi ja mirigas min! 

. ןגוה טפוש ןכא אוה = Li ja estas justa juĝisto 

. 

תוכזה ול התיה ןכא = Li ja havis tiun rajton 

. 215

109 

ןימאהל = kredi 

אלפתהל = miri 

תוחנהל/ 

ךירדהל = gvidi 

ךושמל = tiri 

שידא/ 

שפנ הווש 

הנכס = danĝero 

= indiferenta 

תוולל = akompani 

ץופקל = salti 



םש יראת 


ןשיה רשגה 

: האירקה עטק 

Iam loĝis en nia urbeto junulo kiu havis afablan pli junan fratinon. Unu tagon en la 

daŭro de la bela printempa vetero la junulo invitis la fratinon veturi ien en veturilo 

tirata de du ĉevaloj. La invito ĝojigis la knabinon, kaj ŝi respondis ke ŝi kun plezuro 

akompanos la fraton. Tuj ŝi pretigis sin por iri, kaj ili ekveturis. 

Ili pasis preter pitoreskaj kampoj kaj arbaretoj, kaj fine alvenis al ponto trans la rivero. 

Ili kredis ĝin malnova kaj ne tre forta, kaj ial la junulino estis treege timigita. "Ho, kara 

frato," ŝi ekkriis, kun eksalteto pro timo, "tiu ponto ja estas danĝera! Mi deziras marŝi 

trans ĝin, ĉar iam la pezeco de unu persono estos tiom tro multe por veturilo sur 

malforta ponto!" 

Sed la timemaj petoj de lia fratino ŝajne kolerigis la junulon, kaj li respondis malafable, 

"Nu, vi ja mirigas min! Vi montras vin tre malsaĝa, ĉar la konstruintoj de tiu ponto 

certe faris ĝin sufiĉe forta por tia veturilo kia la nia. Ne estos necese eksalti de ĝi, kaj 

piede transiri la ponton." 

Tiamaniere li penis trankviligi la kompatindan knabinon, sed tiaj vortoj nur silentigis 

ŝin, kaj ŝi komencis mallaŭte ploreti. Tamen la frato montris sin indiferenta al ŝiaj 

timemaj sentoj, kaj tute malatentis ŝiajn larmojn. 

Li gvidis la ĉevalojn rekte trans la ponton, dum la fratino atendis la bruegon de 

rompigita ligno, kaj imagis ke ŝi estas tuj mortigota. Tamen, la ponto estis tiel forta 

kiel la junulo estis klariginta (ריהבהל), kaj tute ne estis danĝera. 

Sed pro la malafableco de la frato al la fratino, ili tute ne agrable pasigis la ceterajn 

horojn de la posttagmezo, malgraŭ la beleco de la vetero kaj de la kamparo. 

. תוכורא 

( nedanĝera) 

חוטב הזה רשגה" 

: הנע אוה . 5 

ינא , הז תא ךל ריבסהל םוקמב לבא , ןיטולחל 

תאש ךכ ידכ ךות רשגל רבעמ סוסה תא ליבוא 

." ךלש ששחל שידא אל ינא יכ , הצוח 

החנהו , הבכרמהמ תאצל ותוחאל רזע אוה . 6 

. סוסה תא 

תוצחל ךרוצ היה אל" 

: םיענ ךויחב רמא אוה זא . 7 

סמונמ תייה לבא , אל" 

: התנע איהו " לגרב 

." ינלבס דאמו 

םע דחא ורבידו ( antaŭen) 

האלה ובכר םה . 8 

. 

תוביבחב ינשה 


ול םגש רחא ריעצ רג , ריע התואב והשפיא . 1 

. הביבח תוחא התיה 

הבכרמב 

העיסנל 

ותוא התוויל איה דחא םוי . 2 

. ריהמ סוס ידי לע הכשמנש 

תדחופמ התייהנ איהה הרענה , רשגל ועיגהשכ 

. 3 

. רחאה רופיסב הרענה ומכ , יהשלכ הביסמ 

לבא , ןנולתהל תנווכתמ אל ינא" 


ןמזב ידמ הדבכ קפס אלל היהת הבכרמה 

, ןכוסמ רשגהש תששוח ינא . הכותב ונחנאש 

ףוסאא םג ינא . ותוא ךלאו הכותמ 

ץופקא ןכלו 

םיחרפה ןיבמ , םהשלכ םיחרפ ( kolektos) 

ךתוא ( atendigi) 

בכעא אל ינא . ןאכ םיחמוצש 




110 

mem-ב 

שומישה , ad 

תיפוסה , iel/ 

iom 

: 46 

רועיש 

iel יללכה לעופה ראות 

. 'וכו 

, " והשלכ ןפואב" 

, " יהשלכ הרוצב" 

ושוריפ iel יללכה לעופה ראות 

. םשל ךתוא ךירדהל יהשלכ ךרדב יתיסינ = Mi penis vin iel gvidi tien 

. יהשלכ הרוצב הטלחהה לע עידונ = Iel ni anoncos la decidon 

. 216 

iom יללכה לעופה 

ראות 

. 'וכו 

[ תומכל סחיב] 

"... תצק/ 

טעמ" 

, " יהשלכ תומכ" 

ושוריפ iom יללכה לעופה ראות 

? ןמז תצק ךל שי = Ĉu vi havas iom da tempo? 

םימ לש יהשלכ תומכ םמחת איה = Ŝi varmigos iom da akvo 

תנכוסמ טעמ איה וזה ךרדה = Tiu metodo estas iomete danĝera 

. ידמ ךורא תצק אוה לבחה = La ŝnuro estas iom tro longa 

הלועפ איה הלימה שרוש אטבמש הלועפהש ןייצל ידכ תשמשמ ad תיפוסה 

. לגרה וא , המצע לע תרזוח וא תכשמתמ 

: םילעפ תריציל ad תמויסב שומיש 

.( תלד לע) 

קפדתהל = frapadi 

טבמ ץוענל = rigardadi 

עובק ןפואב רקבל , ( והשימ) 

דוקפל = vizitadi 

= Antaŭ du jaroj ŝi tre dolĉe kantadis 

הבר תוקיתמב רישל הגהנ איה םייתנש ינפל 

: םצע תומש תריציל ad תמויסב שומיש 

העונת = movado 

ירי = pafado 

םואנ = parolado 

הקימעמ תוננובתה/ 

הקומע הבשחמ = pensado 

וללה םירפסה לש האירקה תא ףידעמ 

ינא = Mi preferas la legadon de tiaj libroj 

. 217 

ad תיפוסה 

. 218 

mem-ב 

שומישה 

תושיה לש תובישחה תא שיגדמ אוהו , " ומצעב" 

וא " ומצע" 

ושוריפ mem םשה יוניכ 

mem ןיב ןיחבהל שי . טפשמב הירחא דימ עיפוי אוה ללכ ךרדב . סחייתמ אוה הילאש 

, טפשמה לש רחא קלחב טפשמה אשונ לע רוזחל ידכ דעונש ( 38) 

רזוח יוניכ ןיבל 

. ומצע םשה יוניכ תא שיגדהל ידכ אלו 

. ךתוא הוולא ימצעב ינא = Mi mem akompanos vin 

. ךרדה תא דביא ומצעב ךירדמה = La gvidisto mem perdis la vojon 

םמצע לע ונגה םמצעב םירבגה = La viroj mem defendis sin 

. ומצע ריקה לע יולת הז = Ĝi pendas sur la muro mem 

. ךתוא תוארל האב המצע איה = Ŝi venis mem por vidi vin 

. 

ומצע בנגב יתצצה = Mi ekvidis la ŝteliston mem 

. 219 




111 

םוקמ = loko 

ןיבהל = kompreni 

בהז = oro 

ץוחרל = bani 

תולעהל/ 

םירהל = levi 

ןויריה ךלמה = Hierono 

רתכ = krono 

ןויער = ideo 

ןגוה = honesta 

קורזל = ĵeti 

ףייזל = falsi 

היליציס = Sikelio 



םש יראת 


תומוקמ/ 

םישיא 

רתכהו סדמיכרא : האירק עטק 

Iam bonekonata reĝo, nomita Hierono, vivadis en granda urbo en Sikelio, kiu estas 

sudokcidenta de Italujo. Li suspektis ke iam la kronfaristoj, kiuj fabrikadis kronojn por 

li, ne uzis ĉiom de la oro donita al ili de la reĝo, sed falsadis ĝin per la uzado de iu 

alia materialo. 

Tamen, Hierono ne povis per si mem eltrovi ĉu oni falsadas la oron. Tial li venigis 

grekan klerulon, kies nomo estis Arĥimedo, kaj rakontis al li sian timon pri la falsita 

oro. Arĥimedo certigis lin ke iel li ja eltrovos pri la falsado, kaj helpos la reĝon kontraŭ 

la falsintoj, kiuj estis tiel indiferentaj al la honesteco. 

Ĉiutage li multe pensadis pri la afero, sed ju pli longe li pensadis, des malpli sukcesaj 

estis liaj penoj, ĝis iu tago, kiam li okaze faris interesan eltrovon. 

Li estis ĵus baninta sin, kaj subite ekrimarkis ke dum li mem restis en la akvo, ial 

ŝajnis esti iomete pli multe da akvo en la banujo ol antaŭe. Tuj li komprenis ke lia 

korpo estas forpuŝinta iom de la akvo el ĝia loko. Li komprenis ke tiom da akvo estas 

elpuŝita, kiom antaŭe estis en tiu loko kie li mem estas. 

Tia levado de la akvo per lia korpo donis al li saĝan ideon, kaj li prenis en la mano du 

aŭ tri orajn kronojn. Li ĵetis ilin unu post la alia en la banujon, kaj zorge rimarkis al kiu 

alteco ĉiu el ili levis la akvon. Tiam li eltiris ilin, kaj enmetis la kronon pri kiu Hierono 

estis plej suspektema. Li rimarkis ke ĉi tiu ne tiel alten levis la akvon, tial li estis certa 

ke la oro en ĝi estas multe falsita. 

Oni diras ke kiam li eltrovis ĉi tiun metodon por montri la falsadon de la malhonestaj 

kronfaristoj, li eksaltetis pro ĝojo kaj ekkriis "eŭreka," kiu estas la greka vorto por "mi 

estas trovinta." Tiun saman vorton oni ankoraŭ nun uzadas en la angla lingvo. 

םא ( per si mem) 

ומצעב תולגל לכי אל אוה . 5 

. םכח ינווי שיא ןמיז אוה ןכלו , םיפייזמ םה 

אוה , סדמיכרא 

היה ומשש , הזה עדונה שיאל . 6 

. ויתוששח תא ריהבה 

הלגי אוהש ךלמל ( certigi) 

חיטבה סדמיכרא . 7 

. ןיינעל עגונב יהשלכ ךרד 

לכ תועש המכ ןיינעב ( pensadi) 

רהרה אוה . 8 

, ( kontentiga) 

ןוצר תעיבשמ הטיש שפיחו , םוי 

. 

חילצה אל יהשלכ הביסמ לבא 


( multepova) 

קזחו רישע ךלמ , תואמ המכ ינפל . 1 

. היליציסב יח , ורייה ארקנש 

םירתכה-ירצויל 

עגונב ןדשח היה אוה םימעפל . 2 

ומצע אוהש בהזמ , ורובע םירתכ וניכהש , ולש 

. םהל ןתנ 

. םינגוה םה הלאה םישנאה םאה ההת אוה . 3 

ושמתשה אל םהש ( eble) 

ןכתיש דשח אוה . 4 

ונממ קלח ורמש אלא , םהל ןתינש בהזה לכב 

. . םמצעל 




ךותל , ינשה ירחא דחא , םירתכה תא קרז אוה . 11 

. קחד םהמ דחא לכ םימ המכ בל םשו , םימה 

ירצויש ןיבה אוה ( tiamaniere) 

הזכ ןפואב . 12 

ךלמה םתואש , ( lokaj) 

םיימוקמה 

םירתכה 

. 

םינגוה אל ויה , ( malliberejo) 

אלכל ךילשה 

112 

בל םש אוה 

, ומצע תא ץחר אוהשכ , דחא םוי . 9 

ומצע אוהשכ היטבמאב םימ רתוי שיש הארנש 

. ןכ ינפל רשאמ , הכותב 

. ןויער ול הנתנ םימה לש הילעה . 10 




, iu 

113 

re תיליחתה , פ" 

תכ ינוניבה תרוצ , neniu/ 

nenies 

nenies-ו 

: 47 

רועיש 

neniu יללכה םשה ייוניכ 

לשו ne לש בולישמ בכרומ אוה ." דחא ףא" 

ושוריפ neniu יללכה םשה יוניכ 

. הלימה תייגה לע לקהל ידכ 

הפסונ n תיעצמאה תואהשכ 

יתוא ןיבמ אל םכמ דחא ףא = Neniu el vi komprenas min 

תכלל ןכומש דחא ףא יתאצמ אל = Mi trovis neniun preta por iri 

ןוגה תרשמ ףא ול היה אל = Li havis neniun honestan serviston 

." דחא ףא לש" 

ושוריפ nenies יללכה םשה יוניכ 

. דחא ףא לש ןיינע אל אוה םלוכ לש ןיינעה = Ĉies afero estas nenies afero 

. דחא ףא לש ןויער חבשי אל אוה = Li laŭdos nenies ideojn 

. 220 

. 221 

לעופה ראותכ ינוניבה תרוצ 

שיאה = la parolanta viro) 

םשה ראותכ קר אל ינוניבה תרוצב שמתשהל ןתינ 

לע עיבצמש לועפה ראותכ םג אלא ( חלשייש רענה = la sendota knabo , רבדמש 

תרוצ ידי לע תראותמש הלועפה ןיב ( 'וכו 

, תויתביס , ןמז תניחבמ) 

והשלכ רשק 

. המלש תיקוספל ףילחתכ אובי אוהו , טפשמב ישארה לעופה ןיבל ינוניבה 

ותוא ונכרב , בוזעל ודמועב = Forironte, ni adiaŭis lin 

[ Kiam li estis forironte, ni adiaŭis lin : םוקמב] 

= Baninte la infaneton, ŝi dormigis ĝin 

ותוא המידרה איה , קוניתה תא ץוחרל המייסב 

. בהזה תא ופייז םה , םתוימומרעב = Estante ruzaj, ili falsis la oron 

. חילצא ינא ינא , ךתרזעב = Tiel helpate de vi, mi sukcesos 

. יכבב ץרפ אוה , שנעיהל ודמועב = Punote, li ekkriis 

. בזע אוה , רבדל ילבמ = Ne parolinte, li foriris 

. ארקנש ילבמ , עיגה אוה = Li venis, ne vokite 

. יתקחצ , חמש יתויהב = Ĝojante, mi ridis 

םצע וא םדא לש הרזחה תא וא בצמ וא הלועפ לש הרזח תנייצמ re תיליחתה 

. ירוקמה ובצמ וא ומוקמל 

שדחל = renovigi ףקשל/ 

רוא ריזחהל = rebrili 

תוהזל = rekoni רומשל/ 

בכעל = reteni 

( הארתנש דע=) 

תוארתהל = ĝis la revido 

רוזחל = reveni 

שדחמ/ 

םעפ בוש = ree 

בושל = reiri 

רדניליצ = cilindro 

הקיזיפ = o 

הנוכמ = maŝino 

יאר/ 

הארמ = spegulo 

גרוב = ŝraŭbo 

ףרשיהל 

= bruli 

היעב = problemo 

תועיד הגוה = filozofo 

יא = insulo 

םסרופמ = fama 

סורהל = detrui 

. 222 

re תיליחתה 


. 223 


םש יראת 





114 

סדמיכרא תודוא : האירק עטק 

Eble neniu greka klerulo estis pli fama ol la filozofo. Longe studadinte la problemojn 

de la geometrio kaj de la fiziko, li faris multe da eltrovoj. Li tiel multe komprenis pri la 

uzado de la levilo (ףונמ) ke oni rakontas la sekvantan rakonteton pri li: Li diris al la 

reĝo Hierono "Kiam oni donos al mi lokon sur kiu mi povos stari, mi mem ekmovos la 

mondon per mia levilo!" 

En la daŭro de granda militado kontraŭ la urbo Sirakuzo, sur la insulo Sikelio, 

Arĥimedo elpensis diversajn maŝinojn por helpi la Sirakuzanojn. Vidinte ke la 

sunlumo rebrilas de spegulo, li faris el speguloj maŝinon per kiu li ekbruligis la ŝipojn 

de la malamikoj. Ĉi tiuj, ne komprenante kiamaniere la ŝipoj ekbrulis, estis multe 

timigitaj. 

Zorge ekzameninte la ecojn (202) de la ŝraŭbo kaj de la cilindro, li elpensis diversajn 

maŝinojn en kiuj ŝraŭboj kaj cilindroj estas iamaniere kunigitaj. Uzante unu el tiuj 

maŝinoj, oni povis facile puŝi al la akvo la ŝipojn (necese konstruitajn sur la tero); 

kiujn antaŭe la viroj mem enpuŝis en la akvon, kun multe da laboro, aŭ tiris tien per 

ĉevaloj. Uzante alian maŝinon elpensitan de tiu greko, oni povis levi akvon de unu 

loko al alia. Ankoraŭ nun oni nomas tian maŝinon la "ŝraŭbo de Arĥimedo." 

Sed eĉ helpite de Arĥimedo la Sirakuzanoj ne venkis. Post iom da tempo, la 

malamikoj kaptis kaj tute detruis la urbon Sirakuzon. Nenies domo restis netuŝita, kaj 

centoj da personoj estis mortigataj. Oni ne scias per kia morto Arĥimedo mortis, sed 

eble la malamikoj, iel rekoninte la elpensinton de la spegulmaŝino, ĵetis lin en la 

maron aŭ alimaniere lin mortigis. 

שמשה רוא ( kiamaniere) 

דציכ ותוארב . 6 

וילעש ץעה תא ףרושו , הארמ ידי לע רזחומ 

. תוארממ היושעש הנוכמ אצמה אוה , רהוז אוה 

ולכי הזוקריס ישנא , תאזה הנוכמ 

םשמתשהב . 7 

. בייואה לש ץעה תוניפס תא ריעבהל 

שדיח אלא , יאהמ ףדהנ אל , תאז םע , בייואה . 8 

תא ףוקתל ןתוא חלשו , ולש תוניפסה 

תא ןקיתו 

. בוש ריעה 

התוא וסרה םה , ריעה תא םספותב , ףוסבל . 9 

, ( loĝantoj) 

םיבשות לש לודג רפסמ וגרהו 

. 

ומצע סדמיכרא תא םגו 


קר םסרופמ היה אל סדמיכרא ינוויה ףוסוליפה . 1 

ונמז ינב םישנאה ( ןיב) 

ברקב , בר ןמז ינפל 

עודי ולש םשה םויה וליפא אלא , ( 132 ,'ב167) 

. םוקמ לכב 

הירטמואגה לש תויעבה לע דחא ףא לש עדיה . 2 

. רתוי לודג היה אל הקיסיפהו 

לש תונוכתה תא רתוי בוט ןיבה אל דחא ףא . 3 

. םירדניליצו 

םיגרב 

ןיבה אוה , תוכיראב הלאה תונוכתה תא ורקחב . 4 

רחא דחא לכמ בוט רתוי ( 217) 

תצק םתוא 

.( ui alia) 

. רפוס רבכ בהזה ירתכ לש ףויזה לע רופיסה . 5 




" םוקמ םושל" 

. שרושהמ 

וא 

115 

aĵ תיפוסה , jen 

, nenia/ 

nenie/ 

neniam 

: 48 

רועיש 

nenia יללכה םשה ראות 

." גוס םושמ" 

וא " גוס םוש" 

ושוריפ nenia םשה ראות 

. הארמ לש גוס םוש יל ןיא = Mi havas nenian spegulon 

= Nenia problemo estas tro malfacila por li 

ורובע ידמ השקש היעב ( לש גוס) 

ןיא 

. 224 

neniam/ 

nenie םייללכה 

לעופה יראת 

איה העונתהש הרקמב ." םוקמ םושב" 

ושוריפ nenie לעופה ראות 

. nenien הלימה לבקתתו ( 121) 

n תמויסה ףסוותת 

הבוט רתוי הנוכמ ןיא םוקמ םושב = Nenie estas pli bona maŝino 

. רחמ םוקמ 

םושל ךלא אל ינא = Mi iros nenien morgaŭ 

." םעפ ףא" 

וא " ןמז םושב" 

ושוריפ neniam לעופה ראות 

. םסרופמ רתוי ףוסוליפ יח אל םעפ ףא = Neniam vivis pli fama filozofo 

םיגרב לש הזכ גוס אצמת אל םעפ ףא = Vi neniam trovos tiajn ŝraŭbojn 

אצוי 

" לש רצות" 

לעופ 

וא רצות תונייצמש םילימ רוציל ידכ תשמשמ aĵ תיפוסה 

: שרושה לש גוסל םאתהב , םירקמ המכ ןיב םיניחבמ 

תאטבמ תרצונה הלימה ןהבו , " ילעפ" 

שרושמ תורזגנש םילימ 

. שרושה " לש האצות" 

ןיינב = konstruaĵo תונבל = konstrui 

חמצ = kreskaĵo חומצל = kreski 

חולשמ = sendaĵo חולשל = sendi 

תופקתשה = rebrilaĵo ףקשל = rebrili 

לכוא = manĝaĵo לוכאל = manĝi 

תיראש = restaĵo ראשהל = resti 

ןייפואמש המ רבד תאטבמ תרצונה הלימה ןהבו , " יראות" 

שרושמ תורזגנש םילימ . ב 

. שרושה ידי לע 

אלפ = mirindaĵo אלפומ = mirinda 

קדצ רסוח 

= maljustaĵo קדוצ אל = maljusta 

ערואמ = okazintaĵo שחרתהש = okazinta 

וא רצונש המ רבד תאטבמ תרצונה הלימה ןהבו , םצע םשמ תורזגנש םילימ 

: שרושה ידי לע קפומ 

קתממ = sukeraĵo רכוס = sukero 

בהז יושע טישכת = oraĵo 

בהז = ora 

טלמוא = ovaĵo 

הציב = ovo 

שיבכע ירוק 

= araneaĵo שיבכע = araneo 

. 225 

. 226 

aĵ תיפוסה 

. 227 




. א 

. ג

116 

jen לעופה ראות 

בלה תמושת תא בסהל ידכ וב םישמתשמו , ירה , הנה ושוריפ jan לעופה ראות 

. והשמל 

! היעבה הנה = Jen estas la problemo! 

. ךכ תאז יתישע = Mi faris ĝin jene 

האבה ךרדב יתלעפ = Mi agis laŭ la jena metodo 

תואבה םילימה תא רמא אוה = Li diris la jenajn vortojn 

תורחת = konkurso 

ירקיע/ 

ישאר 

= precipa 

שורדל = postuli 

ללכ = regulo 

ןיי = vino 

רשכומ = lerta 

רייצל = pentri 

רקיעב = precipe 

תונמא = arto 

בנע = bero 

יאנק = ĵaluza 

ןגראל/ 

רדסל = aranĝi 

תומרל = trompi 

! ירה/! 

הנה 

= jen 


. 228 


םש יראת 



תונמא תויורחת יתש : האירק עטק 

Vivadis en Grekujo antaŭ multaj jarcentoj du lertaj famaj pentristoj. Ili estis reciproke 

ĵaluzaj, kaj neniam povis interparoli paceme. 

Ne povinte decidi la problemon, kaj eltrovi kiu el ili estas la plej lerta, ili fine aranĝis 

konkurson pri la pentrado. Laŭ ĝiaj reguloj, ĉiu el ili pentris pentraĵon, por montri sian 

lertecon. 

Unu pentris teleron da vinberoj (םיבנע). Ĝi estis tiel mirinde kolorigita ke eĉ la birdoj 

venis kaj penis ĝin manĝi, pensinte ĝin ne nur pentraĵo, sed la vinberoj mem. "Nenia 

pentraĵo povos superi la mian," ĝojege ekkriis la pentristo, "jen, la birdoj mem 

rekonas mian lertecon!" 

Tiam li diris al la alia artisto, "Nu, kial vi ne fortiras tiun kurtenon? Mi volas rigardi vian 

pentraĵon." La dua pentristo respondis kun rideto, "Jen estas mia pentraĵo. Nenie 

apud vi estas kurteno, sed vi vidas nur pentraĵon de kurteno antaŭ tiu konstruaĵo." 

Tre mirigite, la pentrinto de la vinberoj diris "Vi ja superas min en la pentrado. Mi 

trompis la birdojn per mia pentraĵo, sed vi trompas eĉ aliajn artistojn! Tia lerteco 

estas ja mirindaĵo!" 

Oni rakontas similan okazintaĵon pri fama artisto kiu pentris multe da pentraĵoj por 

Aleksandro Granda. Malgajninte en konkurso kontraŭ iuj aliaj artistoj, li opiniis ke la 

juĝintoj estas maljustaj al li, precipe pro la ĵaluzeco. Li ekkriis "Ĉar niaj pentraĵoj estas 

bildoj de ĉevaloj, ili certe postulas ĉevalajn juĝantojn!" 

Tial oni enkondukis du aŭ tri ĉevalojn. La ĉevaloj, tute ne rigardinte la pentraĵojn de la 

aliaj artistoj, kuris rekte al tiu de la plendinta artisto, kaj klare montris sian rekonadon 

de la tie pentritaj ĉevaloj. Surprizite, oni diris "Jen estas justaj juĝantoj!" Tuj oni laŭdis 

la pentriston kaj severe punis la malhonestajn homajn juĝintojn. 




, םיסוס לש תונומת רקיעב םה םירויצהש ןוויכ . 8 

" ? םיטפושכ םיסוס תושרוד אל ןה םאה 

המינפ וליבוהו ( 54) 

ולש העצהה תא ולביק . 9 

. םיסוס המכ 

, םירחאה םירויצה לע ( 222) 

ולכתסהש ילב . 10 

, ןנולתמה רייצה לש רויצל דימ וכלה םיסוסה 

. םש םירייוצמה םיסוסה תא והיזו 

הרחתמה לע ( התרוה) 

הדיעה תאזה הלועפה . 11 

. רתויב רשכומה ( היהש) 

םעפ רחא רייצש יפכ , םיסוסה תא ותומרב . 12 

לש הנומת תועצמאב םירופיצה תא המיר 

יפ לע אל תוטילחמ תויח" 

: רייצה רמא , םיבנע 

." 

תושגר תועצמאב אלא םיקוח 

117 


לש יאב רתויב הלודגה ריעה התיה הזוקריס . 1 

. היליציס 

וייח תא דביא סדמיכרא יאקיזיפהו ףוסוליפה . 2 

. לילכ הפרשנו הסרהנ איהה ריעהשכ 

ערואמה ירחא גוס םושמ ולש תובקע ואצמנ אל . 3 

. הזה 

ונממ רתוי רשכומ םדא היה אל םלועמו ןכתיי . 4 

. הזוקריסב 

םירשכומה םירייצב םג תמסרופמ התיה ןווי . 5 

. םהילע םירופיס הברה שיו , הלש 

דחא רייצ רבס , יהשלכ תורחתב ודיספהב . 6 

. ויפלכ ןגוה היה אל םיטפושהמ דחא ףאש 

. הזה קדצה רסוח תא ( jen) 

ואר" 

: קעז אוה . 7 

וניאש םדא אוצמל לוכי אל ינא םוקמ םושב 

"! יאנק 




118 

iĝ 

." ךכ םתס" 

תיפוסה 

, nenial/ 

neniel/ 

neniom 

neniam/ 

nenie 

: 49 

רועיש 

םייללכה לעופה יראת 

, " הביס אלל" 

, " הביס םושמ" 

ושוריפ nenial לעופה ראות 

. הביס אלל יאנק אוה = Li estas nenial ĵaluza 

. הביס אלל ךתוא המיר אוה = Nenial li trompis vin 

." ןפוא םושב" 

ושוריפ neniel לעופה ראות 

תורחתה תא ןגראל לוכי אל ינא ןפוא םויב = Mi povos neniel aranĝi konkurson 

תיקוח אל ןפוא םושב איה תאזה הלועפה = Tiu ago estas neniel laŭregula 

.( תיתומכ הניחבמ) 

" ןיא" 

, " םולכ" 

ושוריפ neniom לעופה ראות 

ןורשיכ לכ שרוד אל הזה 

רויצה = Tiu pentraĵo postulas neniom da lerteco 

. סוכב ןיי םוש ןיא = Estas neniom da vino en lia glaso 

בצמ לש תווהתה םינייצמש ( 22) 

םידמוע םילעפ רוציל ידכ תשמשמ iĝ תיפוסה 

ig תיפוסהמ לידבהל) 

םמצע לע ושע םהש 

הלועפ וא , םצע לע וא םדא לע והשלכ 

: םירקמ המכ ןיב םיניחבמ .( 'ב 

לע הלועפ עצבמ 'א 

םהב םירקמ תראתמש 

שרוש אטבמ 

התואש 

הלועפ לש הלחתה וא 

דמעיהל = stariĝi 

בצמ לש תווהתה ןייצמש לעופ 

. הלימה 

בשייתהל = sidiĝi 

ןייצל ידכ " תלאשומ" 

ולש תועמשמהשכ , אצוי לעופ לע ססובמש דמוע לעופ 

. רחא םרוג לע אלו , םמצע לע םצעה וא םדאה ידי לע העצובש 

הלועפ 

[ המצעמ] 

הקרטנ תלדה = La pordo fermiĝis 

[ התוא ונרגס ונחנא = הרגסנ תלדה : La pordo estas fermita : תמועל] 

[ ומצעב] 

ענ בכרה = La veturilo moviĝas 

[ ותוא םיזיזמ ונחנא = זז בכרה : La veturilo estas movata : תמועל] 

[ ומצעמ] 

רבשנ ףנעה = La branĉo rompiĝis 

[ ותוא ונרבש ונחנא = רבשנ ףנעה : La branĉo estas rompita : תמועל] 

[ המצעמ] 

הפסאנ 

םישנא לש הצובק = Grupo da personoj kolektiĝis 

[ םתוא ףסא אוה = ופסאנ םיחרפ : Floroj estas kolektitaj : תמועל] 

הנוכתה תא םמצעל ושכר םצע וא םדאש ןייצמו " יראות" 

םמחתהל = varmiĝi 

: תויפוס/ 

תויליחת וא סחי תולימ , לעופ יראת 

שרוש לע ססובמש לעופ 

. הלימה 

שרוש אטבמש 

ףייעתהל = laciĝi 

ןקדזהל = maljuniĝi 

, םצע תומש לע םיססובמש םילעפ 

דדייתהל 

= amikiĝi 

דחאתהל = kuniĝi 

םלעיהל = foriĝi 

רשפאתהל 

= ebliĝi 

. 229 

. 230 

. 231 

iĝ תיפוסה 

. 232 




. א 

. ב 

. ג 

. ד

119 

ןרק = radio 

לצ = ombro 

יפורט = tropika 

ישוקב = apenaŭ 

םימודמד = krepusko קפס = dubo 

קפוא = horizonto ףונ = pejzaĝo 

הריפסומטא = atmosfero 

ריהב = hela 

ישממ = efectiva 




םש יראת 

םימודמדה 

תעש : האירק עטק 

Estas tre agrable sidiĝi sur la herbon, kaj rigardi la plilongiĝantajn ombrojn, en la 

daŭro de bela somera vespero. La suno grade malleviĝas post la montetoj, la nuboj 

fariĝas (םישענ) bele kolorigitaj, kaj la tuta pejzaĝo pli kaj pli beliĝas. Malrapide la 

krepusko anstataŭas la helan sunlumon, kaj fine ĉie noktiĝas. 

La krepusko estas la rebrilado de la sunlumo tra la atmosfero, post la malleviĝo de la 

suno mem, laŭ la jena maniero: la radioj suprenbriladas, en la aeron super niaj kapoj, 

en la okcidenta parto de la ĉielo. De tie ili rebriladas tiamaniere ke la ĉielo lumiĝas. 

Kiam estas iom da nuboj sur la ĉielo okcidenta, la sunradioj briladas rekte kontraŭ ilin, 

belege kolorigante tiujn nubojn. 

En tropikaj landoj la krepuskiĝo okazas tre rapide. Ĝi ne nur komenciĝas subite, sed 

ankaŭ daŭras tre mallongan tempon. La noktiĝo preskaŭ tuj sekvas la taglumon, kun 

rimarkinda subiteco. Apenaŭ komenciĝas la krepusko, kiam la subiranta suno ŝajnas 

fali preter la horizonto. 

Tute male (ירמגל ךופה), en landoj treege nordaj, krepuskiĝas tre frue en la tago, kaj la 

krepusko daŭras longan tempon antaŭ ol la nokto venas. Efektive (השעמל), en tiuj 

landoj la krepusko tute anstataŭas la nokton, dum ses monatoj de la jaro. Tie oni 

havas krepuskon dum la unua duonjaro, kaj la taglumon dum la sekvinta duonjaro. 

Krepusko daŭranta tiom da tempo estas tiel rimarkinda kiel tago de tia sama longeco. 

Mi dubas ĉu tia dividado de la tempo inter tago kaj malhela nokto estas agrabla, sed 

oni povas neniel malhelpi ĝin. Ĉiu tre norda lando havas la saman travivaĵon (היווח), 

ĉiujare, kaj efektive oni apenaŭ rimarkas ĝin. Pri ĉiu plendanto oni nur diras "Li estas 

nenial malkontenta." 

( 'ב 

227) 

הארמ שי םא קפסב ינא , השעמל . 5 

. םימודמדהמ הפי רתוי 

, שמשה לש תוריהבה םיינרקה ידי לע רצונ הז. 

6 

שמשהש ירחא , הרפסומטאה ךרד םפקתשהב 

. קפואל תחתמ לא תדרוי המצע 

ךכ , ריואב ( malsekaĵo) 

תוחל רתוי שיש לככ . 7 

. הפי רתוי היהנ ףונהו , םיקיהבמ רתוי םיעבצה 

תוימואתפב דאמ אב 

הלילה , תויפורט תוצראב . 8 

. םימודמיד לש גוס םוש ןיא טעמכו 

. 

םש םישחרתמ ישוקב םימודמיד , השעמל . 9 


עשעשמ רתוי רופיס יתארק אל םוקמ םושב . 1 

םיאנק םתויהבש , םירייצה ינש לע רשאמ 

. תורחת ונגריא םה , הזל הז 

הרוצב םיבנע לש ( 126) 

לוכשא רייצ ןושארה . 2 

. וילא ופע םירופיצהש , תנייוצמ 

ךכ לכ 

ידי לע , ומצע ולש הרחתמה תא הנוה ינשה . 3 

. ןוליו לש הנומת 

, תאז תורמל , רתויב םימסרופמה םירייצה . 4 

( 222) 

םרייצב םהלש ןורשיכה תא םיארמ 

םיעבצה ללגב רקיעב , םימודמדה לש תונומת 

. םירהוזה 




ילש הפיאשה תא םילידגמ הלאכ םירבד . 13 

. ולאה תוצראב רקבל 

רוגל הצור אל ינא , תאז תמועל , ןפוא םושב . 14 

. 

תיפורט ץראב 

120 

םימודמדה , תאז תמועל , ןופצה תוצראב . 10 

. םויה הז הנשה רתיו , םישדוח השש םיכשמנ 

היואר היווח חטבל הז הלאכ תוצראב תויחל . 11 

. ןויצל 

םישנאל ןבומ תויהל לוכי אל הז ןפוא םושב . 12 

. םש ויח אל םעפ ףאש 




ing 

תיפוסה , ajn 

121 

, םיביטלרוק , kio/ 

ĉio/ 

tio/ 

io/ 

nenio 

: 50 

רועיש 




Bela floro. 

Flava floro kaj blanka floro. 

La bona knabo marŝas. 

La bela flava birdo flugas. 

La forta viro dormas. 

La blanka birdo kantas. 

Forta ĉevalo kuras kaj viro marŝas. 

La suno brilas kaj la knabo kantas. 

La granda flava pomo. 

Granda flava pomo. 

La arboj en la ĝardeno estas altaj 

kaj verdaj. 

La ĉambroj en la domo estas longaj. 

La floroj sur la tablo estas ruĝaj, flavaj kaj 

blankaj. 

La folioj estas longaj kaj verdaj. 

La viroj sidas sur seĝoj en la ĝardeno. 

En la ĝardeno estas flavaj rozoj. 

La birdoj en la kampo estas kolomboj. 

La knaboj en la ĉambro en la domo 

ŝajnas altaj. 

Freŝaj rozoj estas belaj floroj. 

La ĉevaloj en la verda kampo 

ŝajnas fortaj. 

Birdoj kantas en la ĝardeno. 

La viro en la granda domo dormas. 

La domo estas longa kaj alta, kaj la 

ĉambroj en la domo estas grandaj. 

Ruĝaj kaj flavaj pomoj kuŝas sur la 

granda tablo. 

Verdaj folioj estas sur la grandaj arboj en 

la granda ĝardeno. 

Verdaj folioj estas sur la arboj. 

La knabo rompas branĉojn kaj kolektas la 

pomojn. 

Ili ne estas apud la alta arbo en la 

ĝardeno. 

Ili trovas branĉojn sur la arbo, sed ili ne 

vidas la fruktojn. 

La domo estas longa, larĝa kaj alta. 

122 

םיליגרתל תובושת 

: חפסנ 

2 רועיש 

. הפי חרפ . 1 

. ןבל חרפו בוהצ חרפ . 2 

. דעוצ 

בוטה 

רענה . 3 

. הפע הפיה הבוהצה רופיצה . 4 

. ןשי קזחה שיאה 

. 5 

. הרש הנבלה רופיצה . 6 

. דעוצ שיאו 

, ץר קזח סוס . 7 

. רש רענהו תחרוז שמשה . 8 

. לודגה בוהצה חופתה . 9 

. בוהצ לודג חופת . 10 

3 רועיש 

. םיקוריו םיהובג ןגב םיצעה . 1 

. םיכורא תיבב םירדחה . 2 

, םימודא םה ןחלושה לע( 

ש) 

םיחרפה . 3 

. םינבלו םיבוהצ 

. םיקוריו םיכורא םילעה . 4 

. ןגב תואסכ לע םיבשוי םירבגה . 5 

. םיבוהצ 

םידרו ( שי) 

ןגב . 6 

. םינוי ןה הדשב 

םירופיצה . 7 

. םיהובג םיארנ תיבב( 

ש) 

רדחב םירענה . 8 

. םיפי םיחרפ םה םיירט 

םידרו . 9 

. םיקזח םיארנ קוריה הדשב םיסוסה . 10 

. ןגב תורש םירופיצ . 11 

. ןשי לודגה תיבב שיאה 

. 12 

תיבב םירדחהו , הובגו ךורא תיבה . 13 

. םילודג 

לע םיחנומ םיבוהצו םימודא םיחופת . 14 

. לודגה ןחלושה 

םיצעה לע םיקורי םילע ( שי) 

. 15 

. לודגה ןגב 

4 רועיש 

. םיצעה לע ( םה) 

םיקורי םילע . 1 

. םיחופתה תא ףסואו םיפנע רבוש רענה . 2 

. הניגב הובגה ץעה דיל אל םה . 3 

לבא , ץעה לע םיפנע םיאצומ םה . 4 

. תוריפה תא םיאור אל 

. הובגו בחר , ךורא תיבה . 5 




La ĉambroj en la domo estas kaj longaj 

kaj larĝaj. 

La viroj havas nigrajn fortajn ĉevalojn. 

La ĉevaloj manĝas la freŝan herbon en la 

kampo. 

La viroj sidas sur seĝoj en la ĝardeno. 

La knaboj ne dormas, sed kuŝas sur la 

mola herbo. 

Ili vidas kaj la birdojn kaj la florojn, kaj ili 

ŝajnas feliĉaj. 

La floroj havas diversajn kolorojn, sed la 

herbo estas verda. 

La birdoj ne sidas sur la arbo, sed flugas 

apud la arboj. 

Belaj ruĝaj rozoj kuŝas sur la tablo en la 

domo. 

La grandaj ruĝaj pomoj estas apud la 

flavaj rozoj. 

Ĉu la knabinoj havas florojn? 

Ne, ili havas freŝajn fruktojn. 

La knaboj ne volas kolekti florojn. 

Ili preferas rompi branĉojn kaj trovi 

dolĉajn ĉerizojn. 

Sara volas manĝi pomojn, sed Davido 

havas nek pomojn nek persikojn. 

Ĉu la knabinoj ŝatas sidi en la domo kaj 

manĝi fruktojn? 

Ĉu maturaj persikoj estas brunaj? 

Jes, ili ŝatas sidi en la domo, sed 

preferas marŝi en la kampo. 

Ne, ili estas ruĝaj kaj flavaj. 

Ĉu la persiko havas dolĉan guston? 

Ĉu la knabinoj vidas la belajn nigrajn 

ĉevalojn en la kampo? 

Jes, ili vidas la ĉevalojn, sed la ĉevaloj 

ne ŝajnas vidi la knabinojn. 

Davido sidas sur la mola herbo kaj 

manĝas maturajn fruktojn. 

Ĉu Davido rompas la branĉon kaj 

kolektas la pomojn? 

Ne, li skuas la branĉon, kaj la pomoj 

falas. 

Ili estas maturaj kaj dolĉaj. 

Danielo, ĉu vi volas stari sub la arbo? 

Ne, mi ne volas stari sub ĝi, sed apud ĝi. 

123 

. םיבחר םגו םיכורא םג םה תיבב םירדחה . 6 

. םיקזח םירוחש םיסוס שי םירבגל . 7 

. הדשב ירטה בשעה תא םילכוא םיסוסה . 8 


לע םיבכוש אלא , םינשי אל םירענה . 10 

. ךרה אשדה 

םגו םירופיצה תא םג םיאור םה . 11 

. םירשואמ םיארנ םהו , םיחרפה תא 

לבא , םינווגמ םיעבצ שי םיחרפל . 12 

. קורי אשדה 

תופע אלא , ץעה לע תובשוי אל םירופיצה . 13 

. םיצעה דיל 

לע םיחנומ 

םיפי 

םימודא 

םידרו . 14 

. תיבב ןחלושה 

דיל ( םה) 

םילודגה םימודאה םיחופתה . 15 

. םיבוהצה 

םידרוה 

5 רועיש 

? םיחרפ תורענל שי םאה . 1 

. םיירט תוריפ םהל שי , אל . 2 

. םיחרפ ףוסאל םיצור אל םירענה . 3 

אוצמלו 

םיפנע רובשל םיפידעמ םה . 4 

. םיקותמ םינבדבוד 

אל ןיאדודל 

לבא , םיחופת לוכאל הצור 

הרש . 5 

. םיקסרפא אלו םיחופת 

לוכאלו תיבב תבשל תובהוא תורענה םאה . 6 

? תוריפ 

? םימוח םה םילשב םיקסרפא םאה . 7 

תופידעמ לבא , תיבב תבשל תובהוא ןה , ןכ . 8 

. הדשב דועצל 

. םיבוהצו םימודא םה , אל . 9 

? קותמ םעט שי קסרפאל םאה . 10 

םירוחשה םיסוסה תא תואור תורענה םאה . 11 

? הדשב םיפיה 

הארנ אל לבא , םיסוסה תא תואור ןה , ןכ . 12 

. תורענה תא םיאור םיסוסהש 

תוריפ לכואו 

ךרה אשדה 

לע בשוי דוד . 13 

. םילשב 

6 רועיש 

תא ףסואו ףנעה תא רבוש דוד םאה . 1 

? םיחופתה 

. םילפונ םיחופתהו ףנעה תא ענענמ אוה , אל . 2 

. םיקותמו םילשב םה . 3 

? ץעל תחתמ דומעל הצור התא םאה , לאינד . 4 

. ודיל אלא , ויתחתמ דומעל הצור אל ינא , אל . 5 




Mi volas doni kaj la pomojn kaj la 

persikojn al la virino. 

Ŝi sidas en la domo, apud la fenestro. 

Davido sidas sur la seĝo, apud ŝi. 

Kaj Sara kaj la virino kudras. 

Ili preferas manĝi, kaj ne volas marŝi en 

la ĝardeno hodiaŭ. 

Ili estas feliĉaj, ĉar ili ŝatas manĝi. 

Ili ne volas kolekti florojn, marŝi, aŭ vidi la 

birdojn. 

Ili havas nek pomojn nek persikojn, sed ili 

ne volas manĝi. 

Ili donas la fruktojn al la knaboj kaj la 

knabinoj. 

Ili kolektis freŝajn florojn kaj donis ilin al la 

virino. 

La feliĉaj infanoj estis en la ĝardeno, sed 

nun ili estas en la domo. 

La ĉambroj en la domo estas lumaj, ĉar ili 

havas grandajn larĝajn fenestrojn. 

La pordoj en la domo estas larĝaj kaj 

altaj. 

La tapiŝoj sur la planko estas molaj, kaj 

havas diversajn kolorojn. 

Granda forta tablo staras apud la pordo. 

Ni volas sidi apud la tablo kaj rigardi tra la 

fenestro. 

Sara rigardas la diversajn bildojn. 

Ŝi rigardas ilin kaj ŝajnas feliĉa. 

Ŝi donis bildon al mi, kaj mi dankis ŝin. 

Daniela staris apud la tablo kaj skuis ĝin. 

Davido ne vidis la bildojn, ĉar ili kuŝis sur 

la planko. 

Li rigardis la bildojn sur la muro, sed ili 

estis nek belaj nek interesaj. 

Danielo rigardis tra la fenestro, kaj vidis 

nin en la agrabla ĝardeno 

La libro en la griza skatolo ne apartenas 

al mi. 

Mi trovis ĝin antaŭ mi, apud la pordo. 

Vi komencis laŭdi vin, sed mi ne laŭdas 

min. 

Ili kaŝis sin kaj mi staris apud ili. 

La birdoj sidis sur la arbo, ĉar ĝi havas 

maturajn ĉerizojn sur si. 

124 

תא םגו םיקסרפאה תא םג תתל הצור ינא . 6 

. השיאל םיחופתה 

. ןולחה דיל , תיבב תבשוי איה . 7 

. הדיל אסכה לע בשוי דוד . 8 

. תורפות השיאה םגו הרש םג . 9 

דועצל םיצור אלו , לוכאל םיפידעמ םה . 10 

. םויה הניגב 

לוכאל םיבהוא םה יכ םיחמש םה . 11 

, דועצל ( וא) 

, םיחרפ ףוסאל םיצור אל םה . 12 

. םירופיצה תא תוארל וא 

, םיקסרפא אלו םיחופת אל םהל ןיא . 13 

. לוכאל םיצור אל םה לבא 

. תורענלו םירענל תוריפה תא םינתונ םה . 14 

7 רועיש 

. השיאל םתוא ונתנו םיירט םיחרפ ופסא םה . 1 

וישכע לבא , הניגב ויה םיחמשה םידליה . 2 

. תיבב םה 

םהל שיש ללגב , םיראומ תיבב םירדחה . 3 

. םיבחרו םילודג תונולח 

. תוהובגו תובחר תיבב תותלדה . 4 

םהל שיו 

, םיכר הפצרה לעש םיחיטשה . 5 

. םינווגמ םיעבצ 

. תלדה דיל דמוע קזחו לודג ןחלוש . 6 

לכתסהלו ןחלושה דיל תבשל םיצור ונחנא . 7 

. ןולחה ךרד 

. תונווגמה תונומתה לע תלכתסמ הרש . 8 

. תרשואמ תיארנו ןהילע תלכתסמ איה . 9 

. הל יתידוהו , הנומת יל הנתנ איה . 10 

. ותוא הענענו ןחלושה דיל הדמע הלאינד . 11 

ויה ןה יכ , תונומתה תא האר אל דוד . 12 

. הפצרה לע תוחנומ 

, ריקה לעש תונומתה לע לכתסה אוה . 13 

. תוניינעמ אלו תופי אל ויה ןה לבא 

ונתוא הארו , ןולחה ךרד לכתסה לאינד . 14 

. המיענה הניגב 

8 רועיש 

. יל ךייש אל הרופאה הספוקב רפסה . 1 

. תלדה דיל , ילומ ( רפסה תא) 

ותוא יתאצמ . 2 

חבשמ 

אל ינא לבא , ךמצע תא חבשל 

תלחתה . 3 

. ימצע תא 

. םדיל יתדמע ינאו ואבחתה םה . 4 

וילע ויה יכ , ץעה לע ובשי םירופיצה . 5 

. םילשב םינבדבוד 




Davido amuzas sin en la strato, sed ni 

ŝatas amuzi nin en la domo. 

La arboj havas bonajn fruktojn sur si. 

La alta muro havis belajn bildojn sur si. 

Ŝi trovis sin en luma bela ĉambro. 

La libro apartenas al ŝi, sed ĝi falis de la 

skatolo. 

La tablo havas ruĝajn, bluajn kaj flavajn 

florojn sur si. 

Ĉu vi vidis la kolombojn apud la floroj 

antaŭ vi? 

La birdoj vidis la frukton sur la arbo antaŭ 

si kaj flugis al la branĉoj. 

Mi sidis sur la benko al la ĝardeno, kaj 

komencis legi interesan libron. 

Ili kaŝis sin en la domo kaj komencis 

kanti. 

Mia patro estas alta forta viro. 

Mi ŝatas rigardi lin. 

Ĉu la bela domo estas la via? 

La virino marŝis tra la pordo de ilia domo, 

ĝis sia ĉambro. 

La ĉambro havas interesajn bildojn sur 

siaj muroj. 

Ni laŭdis iliajn florojn hieraŭ, kaj ili donis 

ilin al ni hodiaŭ. 

Iliaj libroj estas en sia skatolo. 

Ili estas sur ilia tablo. 

La griza kato estis kolera, ĉar ĝi ne tenis 

la birdon. 

La pasero surprizis ĝin, kaj ĝi komencis 

lavi sian vizaĝon. 

La pasero volis flugi ĝis la alta arbo, sed 

la kato tenis ĝin. 

La pasero diris: "Bona kato lavas sian 

vizaĝon, sed vi ne estas bona kato". 

La pasero estis kolera, ĉar la kato kaptis 

kaj tenis lin. 

La pasero ne perdis sian manĝon, sed la 

kato perdis sian manĝon. 

Ĉu vi vidas lian katon aŭ ŝian? 

Mi vidas kaj la lian kaj la ŝian, sed la nia 

ne estas en la ĝardeno. 

La infanoj vidis la junajn birdojn en la 

nesto. 

La knaboj ne estas en sia domo, sed ili 

estas en lia domo. 

125 

ונחנא לבא , בוחרב ומצע תא עשעשמ דוד . 6 

. תיבב ונמצע תא עשעשל םיבהוא 

. םהילע םיבוט 

תוריפ שי םיצעל . 7 

. תופי תונומת וילע ויה , הובגה ריקה 8 

. הפיו ראומ רדחב המצע תא האצמ איה . 9 

. הספוקהמ לפנ אוה לבא , הל ךייש רפסה . 10 

םילוחכ , םימודא םיחרפ וילע שי , ןחלושה . 11 

. םיבוהצו 

? ךלומש םיחרפה דיל םינויה תא תיאר םאה . 12 

, ןהינפלש 

ץעה לע ירפה תא ואר םירופיצה . 13 

. םיפנעה לא ופעו 

אורקל יתלחתהו , הניגב לספס לע יתבשי . 14 

. ןיינעמ רפס 

. רישל וליחתהו תיבב ואבחתה םה . 15 

. קזחו הובג שיא אוה ילש אבא . 16 

. וילע לכתסהל בהוא ינא . 17 

9 רועיש 

? ךלש אוה הפיה תיבה םאה . 1 

, םהלש תיבה לש תלדה ךרד הכלה השיאה . 2 

. הלש רדחה דע 

. ולש תוריקה לע תוניינעמ תונומת שי רדחל . 3 

ונתנ םהו , לומתא םהלש םיחרפה תא ונלליה . 4 

. םויה םתוא ונל 

םיאצמנ ( םירענה לש=) 

םהלש םירפסה . 5 

.( םירפסה 

לש=) 

םהלש הספוקב 

לש) 

םהלש ןחלושה לע ( םירפסה) 

םה . 6 

.( םירענה 

קיזחה אל אוהש ללגב סעכ רופאה לותחה . 7 

. רופיצה תא 

ףוטשל ליחתה אוהו , ותוא עיתפה רורדה . 8 

.( ומצע לש) 

ולש םינפה תא 

, הובגה ץעה רבעל ףועל הצר רורדה . 9 

. ותוא קיזחה לותחה לבא 

םינפה תא ףטוש בוט לותח" 

: רמא רורדה . 10 

." בוט לותח אל התא לבא , ולש 

לותחהש ללגב ( סועכ היה=) 

סעכ רורדה . 11 

. ותוא קיזחהו ספת 

אלא , ולש החוראה תא דביא אל רורדה . 12 

. ולש החוראה תא דביא לותחה 

? הלש וא ולש לותחה תא האור התא םאה . 13 

לבא , הלש תא םגו ולש תא םג האור ינא . 14 

. הניגב אצמנ אל ונלש 

. ןקב תוריעצה םירופיצה תא ואר םידליה . 15 

אלא ( םהלש) 

םתיבב אל םירענה 

. ולש ותיבב 

. 16 




La kato kuris trans la straton. 

Trans la strato ĝi trovis paseron. 

Ĝi kaptis la birdon, sed komencis lavi sian 

vizaĝon, kaj la pasero flugis al la nesto. 

Mi iris en la ĝardenon, ĝis la granda arbo. 

Mi ne tenis mian libron, kaj ĝi falis sur la 

plankon. 

Ĝi komencis fali sub la tablon, kaj mi tenis 

ĝin. 

Mia frato puŝis la librojn en sian skatolon, 

kaj metis ĝin sur la tablon. 

Ni iris la urbon hieraŭ kaj en belan 

domon. 

La arabo skuis sian korpon kaj diris: "ne". 

Sed la kamelo komencis iri tra la pordo. 

Lia diro ne ŝajnis surprizi la kamelon. 

La kamelo puŝis siajn korpon kaj kolon, 

kaj baldaŭ ĝia tuta korpo estis en la 

varma domo. 

Ĝi volis meti nur sian nazon en la ĝin. 

La arabo estis kolera, ĉar ĝi puŝis sin en 

la domon. 

Li diris "frato, la domo estas la mia, kaj mi 

ne volas havi vin en ĝi". 

Sed baldaŭ post la diro, la tuta kamelo 

estis en la domo. 

Ĝi puŝis la junan arabon en la straton. 

li iris trans la straton kaj staris sur la 

herbo sub la arbo. 

Ĉu via amiko, Danielo, portis sian seĝon 

en la domon? 

Mi vidis viajn bonajn amikojn sur la vojo al 

la urbo. 

Ĉu la granda sako post la pordo estas la 

ilia? 

Nek ŝi nek ŝia frato vidis la tutan urbon. 

Ili iris la urbon, kaj perdis sian vojon. 

Estas interesaj domoj trans la straton. 

La korpo de la kamelo estas larĝa, kaj ĝia 

kolo estas longa. 

La kamelo puŝis sian kapon en la domon 

de la arabo, kaj li estis kolera. 

Sur la sablo en la dezerto kuŝas sako. 

En la sako estas mono. 

126 

10 רועיש 

. בוחרל רבעמ ץר לותחה . 1 

. רורד אצמ אוה בוחרל 

רבעמ . 2 

תא ץוחרל ליחתה לבא , רופיצה תא ספת אוה . 3 

. ןקל ףע רורדהו , ולש םינפה 

. לודגה ץעה דע , ןגה ךותל יתכלה . 4 

לע לפנ אוהו , ילש רפסה תא יתקזחה אל . 5 

. הפצרה 

יתקזחה לבא , ןחלושל תחתמ לופיל לחה אוה . 6 

. ותוא 

, םהלש הספוקה 

ךותל םירפסה תא ףחד יחא . 7 

. ןחלושה לע ( הז תא=) 

התוא חינהו 

. הפי תיב ךותל ( ונסנכנ) 

ו ריעל לומתא ונכלה . 8 

." אל" 

רמאו ושאר תא ענענ יברעה . 9 

. תלדה ךרד תכלל ליחתה למגה לבא . 10 

. למגה תא העיתפה ולש הרימאהש הארנ אל . 11 

ךותו , ולש ראווצהו שארה תא ףחד למגה . 12 

. םחה תיבב היה ולש ףוגה לכ רצק ןמז 

ולש ףאה תא קר ( םישל=) 

סינכהל הצר אוה . 13 

.( תיבה ךותל=) 

וכותל 

תא ףחד ( למגה=) 

אוה יכ , סועכ היה יברעה . 14 

. תיבה ךותל ומצע 

אל ינאו , ילש אוה תיבה , יחא" 


" וכותב ךתוא ( יל היהיש) 

הצור 

היה למגה לכ , הרימאה 

ירחא רצק ןמז לבא . 16 

. תיבה ךותב 

. בוחרה ךותל ריעצה יברעה תא ףחד אוה . 17 

בשעה לע דמעו בוחרל רבעמ ךלה אוה . 18 

ץעל תחתמ 

11 רועיש 

ךותל ולש אסכה תא בחס , לאינד , ךרבח םאה . 1 

? תיבה 

( ךרדה לע=) 

ךרדב םיבוטה םכירבח תא יתיאר . 2 

. ריעל 

? םהלש אוה תלדה ירחאמ לודגה קשה םאה . 3 

. ריעה לכ תא ואר היחא אלו איה אל . 4 

. םכרד תא ודביאו ריעל וכלה םה . 5 

. בוחרל רבעמ םיניינעמ םיתב שי . 6 

. ךורא ולש ראווצהו , בחר למגה לש ףוגה . 7 

לש תיבה ךותל ולש שארה תא ףחד למגה . 8 

. סעכ אוהו , יברעה 

. קש חנומ רבדמב לוחה לע . 9 

. ףסכ שי קשה ךותב . 10 




La arabo estas varma, kaj li volis trinki 

akvon. 

Ankaŭ li volis doni akvon al sia fidela 

kamelo. 

Tamen, li trovis nur monon en la sako. 

Li estis kolera, kaj ne tenis la sakon. 

Hieraŭ li volis trovi monon, sed hodiaŭ li 

preferas akvon. 

Kaj li kaj lia amiko estis riĉaj. 

Li volis veni de la urbo al la domo de 

fidela amiko. 

Ili iris al lia domo hieraŭ, kaj hodiaŭ ili 

venis al la sia [domon]. 

Ili ne bezonas monon. 

Oni diras, ke la orienta vento estos seka. 

La ventoflago nun montras, ke suda 

agrabla vento blovas. 

Oni estos kolera kontraŭ la ventoflago, 

ĉar ĝi montras nordan venton. 

Norda vento ne estas varma, sed la greno 

kaj la fruktoj bezonos varman venton. 

Neĝis, kaj la junaj infanoj ne estis varmaj, 

ĉar la norda vento blovis. 

Oni preferos sudan venton, sed okcidenta 

vento portos pluvon. 

Ĉu oni trovas monon en la dezerto? 

Ĉu vi opinias, ke li estas en la domo? 

Oni diras, ke li estas sur la strato. 

Oni opinias, ke la kamelo estas fidela 

amiko. 

Oni diris al mi, ke la kamelo havas larĝan 

korpon kaj longan kolon. 

Oni vidas, ke ĝi ne estas bela. 

Oni ne ŝatas trinki varman akvon. 

Tamen, ni trinkos varman akvon el la 

urbo. 

Estis bela vetero hieraŭ, sed ankaŭ 

hodiaŭ ni havas bonan veteron. 

Mi opinias, ke varma vento blovos baldaŭ. 

Mia amiko havas novan belan domon. 

La orienta vento estas seka, kaj la suda 

vento estos varma. 

Norda vento blovas kaj mi opinias, ke 

pluvos baldaŭ. 

Estos bela vetero morgaŭ, ĉar agrabla 

vento nun blovas. 

127 

. םימ תותשל הצר אוהו , םח היה יברעל . 11 

ןמאנה למגל םימ תתל הצר אוה , ךכל ףסונב . 12 

. ולש 

. קשב ףסכ קר אצמ אוה , תאז םע . 13 

. קשה תא ( קיזחה=) 

רמש אלו , סעכ אוה . 14 

אוה םויה לבא , ףסכ אוצמל הצר אוה לומתא . 15 

. םימ ףידעמ 

. םירישע ויה ורבח םגו אוה םג . 16 

. ןמאנ רבח לש תיבל , ריעהמ אובל הצר אוה . 17 

תיבל 

ואב םויהו , לומתא ולש תיבל וכלה םה . 18 

. םהלש 

. ףסכל םיקוקז אל םה . 19 

12 רועיש 

. השבי היהת תיחרזמה 

חורהש 


תימורד חורש ךכ לע וישכע הרומ 

תבשבשה . 2 

. תבשונ המיענ 

איה יכ , תבשבשה ( יפלכ=) 

לע וסעכי םישנא . 3 

. תינופצ חור ( לע) 

הרומ 

תוריפהו ןגדה לבא , המח הנניא תינופצ חור . 4 

. המח חורל וקקדזי 

יכ , םח היה אל םיריעצה םידלילו , גלש דרי . 5 

. תינופצ חור הבשנ 

תיברעמ חור לבא , תימורד חור ופידעי םישנא . 6 

. םשג ( אשת=) 

איבת 

? רבדמב ףסכ םיאצומ םאה . 7 

? תיבה ךותב אוהש בשוח התא םאה . 8 

.( בוחרה לע=) 

בוחרב אוהש םירמוא 

. 9 

. ןמאנ רבח אוה למגש םירבוס . 10 

. ךורא ראווצו בחר ףוג שי למגלש יל ורמא . 11 

. הפי אל הזש םיאור . 12 

. םימח םימ תותשל 

םיבהוא אל םישנא . 13 

. ריעב םימח םימ התשנ ונחנא , תאז םע . 14 

םויה םג לבא , לומתא הפי ריוא גזמ היה . 15 

. בוט ריוא גזמ ונל שי 

. בורקב בשנת המח חורש בשוח ינא . 16 

. הפי שדח תיב שי ילש רבחל . 17 

13 רועיש 

היהת תימורדה חורהו השבי תיחרזמה חורה . 1 

. המח 

דרי בורקבש רובס ינאו תבשונ תינופצ חור . 2 

. םשג 

המיענ חור יכ רחמ אלפנ ריוא גזמ היהי . 3 

. וישכע תבשנמ 




La floroj velkos, ĉar la infanoj kolektis ilin. 

Ili parolas pri tiu parko, sed mi ne volas 

promeni, ĉar estas nuboj sur la ĉielo. 

Almenaŭ ni portos ombrelon, kaj mia frato 

tenos ĝin super niaj kapoj. 

Mia fratino diris: "Patrino kaj mi timas, ke 

pluvos". 

Mi scivolas, ĉu ŝi promenos morgaŭ. 

Mia juna fratino estos zorga pri la nova 

ombrelo. 

Tiu parko estas agrabla kaj la herbo estas 

mola kaj verda. 

La birdoj konstruas sian neston nun en la 

branĉoj super niaj kapoj. 

La ĉielo sur ni estas blua kaj okcidenta 

vento komencas blovi. 

Mi vidas la ventoflagon sur tiu granda 

domo apud la parko. 

Patrino diras, ke mia fratino havos novan 

ĉapelon morgaŭ. 

La amiko de mia patro estas zorga pri sia 

filo. 

Ŝi estos zorga pri tiu ĉapelo. 

Oni vidas, ke li ne estas forta infano. 

La birdoj havas tre fortajn flugilojn sur siaj 

korpoj, sed ili ne havas manojn. 

Ĉi tiuj infanoj parolis al mi hieraŭ pri sia 

kato. Ili diris, ke ĝi ŝatas kapti kaj manĝi 

birdojn. Morgaŭ ĝi kaŝos sin post arbo, 

kaj kaptos junan birdon. 

La infanoj kolektos persikojn en ties 

ĝardeno, kaj metos ilin sur teleron. 

Ili skuos la tutan arbon per branĉo, kaj la 

dolĉaj fruktoj super ili falos sur la verdan 

molan herbon. 

La infanoj scivolis, ĉu la ĉerizoj estas 

maturaj. Ili ŝajnas preskaŭ maturaj, kaj 

morgaŭ la infanoj kolektos ilin per la helpo 

de sia patro. 

Oni diras, ke la greno en ties kampo tre 

bezonas pluvon. 

Oni ankaŭ opinias, ke la floroj velkos, ĉar 

ne pluvis nek hodiaŭ nek hieraŭ. 

Mia juna amiko portos ombrelon en sia 

mano morgaŭ, ĉar li timas la pluvon. Li 

vidas tiujn nubojn sur la ĉielo. 

Li tenas la ombrelon per ĝia tenilo. 

128 

( ופסא=) 

ופטק םידליה יכ ולמקי םיחרפה 

. 4 

. םתוא 

אל ינא לבא , אוהה קראפה לע םירבדמ םה . 5 

. םיימשב םיננע שי יכ לייטל הצור 

התוא קיזחי ילש חאו , הירטמ חקינ 

תוחפל . 6 

. ונלש שארה לעמ 

דריש תוששוח ינאו ימא" 

: הרמא יתוחא . 7 

." םשג 

. רחמ לייטת איה םאה ההות ינא . 8 

היהת=) 

םע תוריהזב גהנת הריעצה יתוחא . 9 

. השדחה הירטמה ( תודוא הריהז 

. קוריו ךר אשדהו םיענ אוהה קראפה . 10 

וישכע ןהלש ןקה 

תא תונוב םירופיצה . 11 

. ונלש םישארה לעמש םיפנעה ךותב 

תיברעמ חורו םילוחכ ונילעמש םימשה . 12 

. בשנל הליחתמ 

לודגה תיבה לע תבשבשה תא האור ינא . 13 

. קראפה דיל , אוהה 

. רחמ שדח עבוכ היהי יתוחאלש תרמוא אמא . 14 

םע תוריהזב גהונ ילש אבא לש רבחה . 15 

. ולש ןבה ( תודוא ריהז=) 

. אוהה עבוכה םע תוריהזב גהנת איה . 16 

קזח דלי אל אוהש םיאור . 17 

14 רועיש 

ףוגה לע דאמ תוקזח םייפנכ שי םירופיצל . 1 

. םיידי ןהל ןיא לבא , ןהלש 

לע לומתא יל ( ורביד=) 

ורפיס הלאה םידליה . 2 

סופתל בהוא אוהש ורמא םה . םהלש לותחה 

ץע ירחאמ אבחתי אוה רחמ. 

םירופיצ לוכאלו 

. הריעצ רופיצ סופתיו 

, הז ( שיא) 

לש ןגב םיקסרפא ופסאי םידליה . 3 

. תחלצ לע םתוא וחיניו 

, ףנע תועצמאב ץעה לכ תא וענעני םה . 4 

לע ולפי םהילעמש םיקותמה תוריפהו 

. ךרה קוריה אשדה 

םה 

. םילשב םינבדבודה םא והת םידליה . 5 

ופטקי םידליה רחמו , םילשב טעמכ םיארנ 

הרזעה תועצמאב=) 

תרזעב םתוא ( ופסאי=) 

. םהלש אבא ( לש 

קוקז הז ( שיא) 

לש הדשב ןגדהש םירמוא . 6 

. םשגל דאמ 

דרי אלש ןויכ , ולמקי םיחרפהש םג םיבשוח . 7 

. םויה אלו לומתא אל םשג 

יכ , רחמ ולש דיב הירטמ אשי ריעצה ירבח . 8 

םיננעה תא האור אוה . םשגהמ ששוח אוה 

. םיימשב םהה 

. הלש תידיה תועצמאב הירטמב זחוא אוה . 9 




Oni manĝas viandon per forko, kaj supo 

per kulero. 

Oni tenas la forkon en la dekstra mano. 

La tranĉilo estas akra, sed oni ne 

bezonas akran forkon. 

Ni havos tre bonan manĝon, kaj ankaŭ tre 

bonan kafon. 

Ĉu oni manĝas terpomojn per forko aŭ 

per kulero? 

Oni metas supon en la buŝon per kulero. 

Oni tranĉas tiajn fruktojn per tranĉilo, kaj 

metas la fruktojn sur teleron. 

La kafo estis malvarma kaj mi estis tre 

malkontenta. 

Mia tranĉilo estis malakra, tamen mi tuj 

tranĉis la maldekstran manon. 

Mi hontis, sed mi opinias, ke la tenilo de 

tiu tranĉilo estis tre mallonga. 

La herbo estas malseka hodiaŭ, kaj mi 

timas, ke ni ne povos promeni, eĉ al tiu 

malgranda parko. 

Mi malŝatas promeni sur la stratoj. 

La kuraĝa juna viro kaj lia maljuna amiko 

parolis pri siaj malamikoj. 

Ili volis esti zorgaj pri siaj ĉevaloj. 

La juna viro estis roza, kaj volis dormi 

dum la nokto. 

Li diris, ke oni povas ŝteli la nigran 

ĉevalon dum la malluma nokto. 

Li diris, ke aŭ li aŭ la maljuna viro gardos 

la ĉevalojn. 

La maljuna viro respondis, ke li donos 

sian nigran ĉevalon al li. 

Li hontis, kaj li estis tre kolera kontraŭ sia 

malfidela amiko, sed li maldormis, kaj 

gardis la ĉevalojn. 

La malsaĝaj amikoj de la juna viro kaj lia 

maljuna patro ne restis kun ili. 

Ili ne helpis ilin per siaj glavoj, sed tuj 

forkuris, kaj ne hontis. 

La maljuna viro aŭdis voĉojn post si, kaj 

baldaŭ vidis la malamikojn. 

La malamikoj vokis ilin, kaj rapidis tien. 

129 

קרמו , גלזמ תועצמאב רשב םילכוא . 10 


. תינמיה דיב גלזמה תא םיקיזחמ . 11 

. דח גלזמ םיכירצ אל לבא , הדח ןיכסה . 12 

בוט הפק םגו , דאמ הבוט החורא ונל היהת 

. דאמ 

. 13 

15 רועיש 

וא ןיכס תועצמאב המדא יחופת םילכוא םאה . 1 

? ףכ תועצמאב 

. ףכ תועצמאב הפל קרמ ( םימש=) 

םיסינכמ . 2 

םיחינמו , ןיכס תועצמאב הלאכ תוריפ םיכתוח . 3 

. תחלצ לע תוריפה תא 

. הצורמ אל דאמ יתייהו רק היה הפקה . 4 

יתכתח תאז תורמלו , ההק התיה ילש ןיכסה 

. 5 

. תילאמשה 

דיה תא דימ 

ןיכסה לש תידיהש בשוח ינא לבא , יתשייבתה . 6 

. הרצק דאמ התיה איהה 

, לייטל לכונ אלש ששוח ינאו , םויה חל אשדה . 7 

. אוהה ןטקה 

קראפל וליפא 

. תובוחרב לייטל בהוא אל ינא . 8 

לע ורביד רגובמה 

ורבחו ריעצה ץימאה שיאה . 9 

. םהלש םיביואה 

םהלש םיסוסל עגונב םיריהז תויהל וצר םה . 10 

ךשמב ןושיל הצרו , ימומרע היה ריעצה שיאה . 11 

. הלילה 

רוחשה סוסה תא בונגל םילוכיש רמא אוה . 12 

. ךושחה 

הלילה ךשמב 

רגובמה שיאה וא אוה ואש רמא אוה . 13 

. םיסוסה לע ורמשי 

סוסה תא ול ןתיי אוהש הנע רגובמה 

שיאה . 14 

.( ומצע לש=) 

ולש ןבלה 

ורבח לע סועכ דאמ היהו , שייבתה אוה . 15 

לע רמשו , רע ראשנ אוה לבא , ןמאנ אלה 

. םיסוסה 

16 רועיש 

ויבא לשו ריעצה שיאה לש םישפיטה םירבחה . 1 

. םתיא וראשנ אל רגובמה 

םע ( ונבו שיאל) 

םהל ורזע אל ( םירבחה) 

םה . 2 

. ושייבתה 

אלו , דימ וחרב אלא , םהלש תוברחה 

רחאלו , וירחאמ תולוק עמש רגובמה שיאה . 3 

. םיביואה תא האר ןכמ 

.( 69) 

םשל ורהימו םהל וארק םיביואה 

. 4 




Tiuj ruzaj viroj forprenis la monon el la 

poŝoj de la kuraĝa juna viro. 

Ili staris ĉirkaŭ li kaj ĉirkaŭ lia patro. 

La patro kaj la filo eĉ ne povis gardi siajn 

ĉevalojn. 

La malamikoj ne lasis iliajn ĉevalojn, sed 

prenis kaj la ĉevalojn kaj la monon. 

La viro kaj la filo estis koleraj kaj 

malkontentaj. 

Baldaŭ La malamikoj forrajdis, dum la 

malfruaj horoj de la nokto. 

Ili diris: "ni timas kaj ne ŝatas tiajn virojn". 

La patro diris: "Per la helpo de niaj 

najbaroj ni povos trovi tiujn malbonajn 

virojn kaj forpeli ilin en la dezerton". 

La filo respondis: "Kara patro, tia propono 

ŝajnas bona, kaj mi helpos per mia longa 

glavo". 

Sed ni estas nun en la dezerto, kaj la vojo 

al la urbo estas longa. 

Ni ne povas rajdi tien, sed ni povas marŝi 

tien. 

Ĉu vi ne povos rapidi per mia helpo? 

La saĝa viro respondis: "Jes, mia filo, per 

tia helpo mi povos rapidi tien". 

Oni rakontas interesan rakonton pri 

Frederiko Granda. 

Lia plej juna servisto restis ekster la 

pordo. 

La reĝo vokis lin, kaj li rapidis tien kaj 

staris antaŭ li. 

Hieraŭ li ne aŭdis la reĝon. 

La reĝo vokis lin, sed li ne respondis. 

La reĝo opiniis, ke la knabo foriris kun la 

maljunaj servistoj, kaj li estis kolera. 

Li lasis sian libron sur la tablo, kaj iris al la 

pordo. 

Tiam li vidis, ke la juna knabo dormas tie. 

Li rigardis lin kun granda intereso, kaj 

vidis leteron en lia poŝo. La letero estis de 

la patrino de la knabo. 

Li skribis leteron al ŝi, per sia plumo, kaj 

donis al ŝi monon, ĉar ŝi estis malriĉa. 

Li skribis pli longajn leterojn kun plezuro, 

ĉar li estis plej fidela filo. 

La reĝo gratulis la patrinon de la knabo. 

La reĝo volis esti pli bona al la knabo. 

130 

ףסכה תא ואיצוה םהה םיימומרעה םישנאה . 5 

. ץימאה ריעצה שיאה לש םיסיכהמ 

. ויבא ביבסו וביבס ודמע םה . 6 

םיסוסה 

לע רומשל ולכי אל וליפא ןבהו באה . 7 

. םהלש 

אלא , םהלש םיסוסה תא וריאשה אל םיביואה . 8 

. ףסכה תא םגו םיסוסה תא םג וחקל 

. םיצורמ אלו םיסועכ ויה ןבהו באה . 9 

תועשב , קחרה ובכר םיביואה רצק ןמז ךות . 10 

. תורחואמה הלילה 

םיבבחמ אלו םיששוח ונחנא" 

: ורמא םה . 11 

." הלאכ םישנא 

לכונ ונלש םינכשה לש םתרזעב" 

: רמא 

באה . 12 

חירבהלו הלאה םיערה םישנאה תא אוצמל 

." רבדמל םתוא 

תיארנ וזכ העצה , רקי אבא" 

: הנע ןבה . 13 

." ילש הכוראה ברחה םע רוזעא ינאו , הבוט 

ריעל ךרדהו , רבדמב וישכע ונחנא לבא . 14 

. הכורא 

ונחנא לבא , םשל 

בכרל םילוכי אל ונחנא . 15 

. םשל תכלל םילוכי 

? יתרזעב רתוי רהמל לכות אל םאה . 16 

וזכ הרזע םע , ינב , ןכ" 

: בישה םכחה שיאה . 17 

." םשל רתוי רהמל לכוא 

17 רועיש 

. לודגה ךירדירפ לע ןיינעמ רופיס 

םירפסמ . 1 

. תלדל ץוחמ ראשנ ולש רתויב ריעצה תרשמה . 2 

. וינפל דמעו 

םשל רהימ אוהו , ול ארק ךלמה . 3 

. ךלמה תא עמש אל אוה לומתא . 4 

. הנע אל אוה לבא , ול ארק ךלמה . 5 

םיתרשמה םע בזע רענהש בשח ךלמה . 6 

. סעכו , םירגובמה 

ךלהו , ןחלושה לע ולש רפסה תא ריאשה אוה . 7 

. תלדל 

. םש ןשי ריעצה רענהש האר אוה זא . 8 

הארו , ( לודג=) 

בר ןיינעב וילע לכתסה אוה . 9 

. רענה לש ומיאמ היה בתכמה . וסיכב בתכמ 

, ולש טעה תועצמאב , בתכמ הל בתכ אוה . 10 

. הינע התיה איה יכ ףסכ הל ןתנו 

יכ , האנהב רתוי םיכורא םיבתכמ בתכ אוה . 11 

. רתויב ןמאנ ןב היה אוה 

. רענה לש ומיא תא ךריב ךלמה . 12 

. רענה לא רתוי בוט תויהל הצר ךלמה . 13 




Li metis sian libron sur la tablon, apud 

sian glavon, kaj parolis al la juna servisto. 

Tiam la pli maljunaj servistoj venis, kaj 

staris ĉirkaŭ la reĝo. 

Ili marŝis kun granda zorgo, kaj la pli juna 

servisto ne aŭdis ilin. 

Ili amis la junan knabon, kaj volis helpi lin. 

Mi legis tre interesan libron pri Frederiko 

Granda. 

Ĝi rakontas, ke li ofte maldormis kaj legis 

kun granda intereso, dum la pli malfruaj 

horoj de la nokto. 

Lia plej juna servisto estis malgranda 

knabo. 

La reĝo amis la knabon pli multe ol la 

maljunajn servistojn. 

Dum marto, la orientaj ventoj blovas plej 

forte, kaj pli skuas la arbojn. 

En aprilo oni bezonas ombrelon, kial ofte 

estas nuboj sur la ĉielo kaj pluvas. 

En majo oni komencas trovi violojn, kaj la 

birdoj sur la arboj super nia kapo kantas 

tre dolĉe. 

La vintro estas malpli agrabla sezono ol la 

printempo, sed la somero estas pli 

agrabla ol ĉi tiu sezono. 

Julio kaj aŭgusto estas la plej varmaj 

monatoj en la tuta jaro. 

La tagoj estas pli longaj ol la noktoj, kaj la 

ventoflago montras okcidentajn kaj sudajn 

ventojn. 

Tiam oni restas ekster la domo kun pli 

granda plezuro, kaj promenas en la 

parkoj. 

En junio oni vidis la plej belajn rozojn. 

Mi opinias, ke mi amas la someron pli 

multe ol la vintron. Tial mi laŭdas la 

someron pli multe ol li. 

Tamen, mi laŭdas vin pli multe ol vian pli 

junan fraton. Li estas malpli saĝa ol vi. 

Septembro, oktobro kaj novembro estas 

la monatoj de la aŭtuno. 

En ĉi tiuj monatoj, oni rikoltas la flavan 

grenon kaj kolektas diversajn fruktojn. 

131 

דיל , ןחלושה לע ולש רפסה תא חינה אוה . 14 

. ריעצה תרשמל רבידו , ולש ברחה 

ודמעו , ואב רתוי םירגובמה םיתרשמה זא . 15 

. ךלמל ביבסמ 

ריעצה תרשמהו , הבר תוריהזב וכלה םה . 16 

. םתוא עמש אל רתוי 

. ול רוזעל וצרו , ריעצה רענה תא ובהא םה . 17 

18 רועיש 

. לודגה ךירדירפ לע דאמ ןיינעמ רפס יתארק . 1 

תובורק םיתיעל רע ראשנ אוהש רפסמ אוה . 2 

תועשה ךלהמב , ( לודג=) 

בר ןיינעב ארקו 

. הלילה לש רתוי 

תורחואמה 

. ןטק רענ היה ולש רתויב ריעצה תרשמה . 3 

תא רשאמ רתוי רענה תא בהא ךלמה . 4 

. םירגובמה םיתרשמה 

תובשונ תויחרזמה תוחורה , ץרמ ךלהמב . 5 

. דאמ םיצעה תא תוענענמו , הקזוחב יכה 

םיתיעלש ןוויכמ , הירטמל םיקוקז לירפאב . 6 

. םשג דרויו 

םיימשב םיננע שי תובורק 

םירופיצהו , תוילגיס אוצמל םיליחתמ יאמב . 7 

תוקיתמב תורש ונשארל לעמש םיצעה לעש 

. הבר 

ץיקה לבא , ביבאהמ המיענ תוחפ הנוע ףרוחה . 8 

. וזה הנועהמ רתוי םיענ 

לכב רתויב םימחה םישדוחה םה טסוגואו ילוי . 9 

. הנשה 

הרומ 

תבשבשהו , תולילהמ םיכורא םימיה . 10 

. תוימורדו תויברעמ תוחור לע 

, רתוי הלודג האנהב תיבל ץוחמ םיהוש זא 

. םיקראפב םילייטמו 

. 11 

. רתיב םיפיה םידרוה תא םיאור ינויב . 12 

רשאמ רתוי ץיקה תא בהוא ינאש בשוח ינא . 13 

ץיקה תא חבשמ ינא , וז הביסמ . ףרוחה תא 

. ךממ רתוי 

תא רשאמ רתוי ךתוא חבשמ ינא 

, תאז םע . 14 

ךממ םכח תוחפ אוה . רתוי ריעצה ךיחא 

19 רועיש 

ישדוח םה רבמבונו רבוטקוא , רבמטפס . 1 

. ויתסה 

בוהצה ןגדה תא םירצוק הלאה םישדוחב . 2 

. םינוש תוריפ םיפסואו 




La folio sur la arboj ĉirkaŭ ni komencas 

havi ruĝajn kaj flavajn kolorojn. 

Ili komencas fali de la branĉoj kaj kuŝas 

sur la tero. 

Ju pli forte la norda malvarma vento 

blovas tra la branĉoj, des pli frue la folioj 

falas de tie. 

Ili kuŝas sub la nudaj arboj kun la bruna 

herbo. 

Ju pli frue neĝas, des pli frue la tero 

ŝajnos kovri blankan tapiŝon. 

La neĝo tute kovros la teron dum la 

monatoj de la vintro. 

Tiuj monatoj estas decembro, januaro kaj 

februaro. 

De tiam, neĝo kaj glacio kovros la vojojn, 

kaj tute kaŝos ĝin. 

Glacio ofte estos sur la akvo de la rivero. 

Ni ŝatas tiun sezonon de la jaro pli multe 

ol marton, aprilon kaj majon. 

Ni eĉ ŝatas ĝin pli multe ol la someron. 

La monatoj de ĉi tiu estas junio, julio kaj 

aŭgusto. 

La somero estas la plej varma sezono de 

la tuta jaro. Tial ni ofte diras, ke la somero 

estas la plej agrabla sezono. 

Ĝi estas inter la printempo kaj la aŭtuno. 

Antaŭ multaj jaroj ni havis malgrandan 

domon trans la rivero. 

Ni ne restis tie dum la tuta jaro, sed nur 

en la pli varmaj monatoj de la somero. 

Ofte ni restis ĝis septembro aŭ eĉ ĝis 

oktobro. 

Miaj pli junaj fratoj kaj fratinoj bone 

amuzis sin tie de la mateno ĝis la 

vespero. 

Ili amuzis sin inter la floroj kaj la arboj aŭ 

iris de tie en la larĝajn kampojn. 

La viroj energie laboras ĉi tie. Ili rikoltas la 

maturan flavan grenon. 

Nur je dimanĉo ili ripozas, ĉar oni ne 

laboras je ĉi tiu tago. 

Inter aŭgusto kaj novembro oni laboras pli 

multe ol en la vintro. 

Antaŭ malmultaj jaroj tiuj vojoj estis bonaj. 

132 

לבקל םיליחתמ ונביבסמ םיצעה לעש םילעה . 3 

. םיבוהצו םימודא םיעבצ ( havi) 

לע םיחנומו 

םיפנעהמ לופיל םיליחתמ םה . 4 

. המדאה 

קזח תבשנמ הרקה תינופצה חורהש לככ . 5 

םשמ םילפונ םילעה ךכ , םיפנעה ךרד רתוי 

. רתוי םדקומ 

םע , םימוריעה םיצעל תחתמ םיחנומ םה . 6 

. םוחה בשעה 

המדאה םג ךכ , רתוי םדקומ גלש דרויש לככ . 7 

הסכמ ןבל חיטש וליאכ רתוי םדקומ הארית 

. התוא 

ךלהמב המדאה תא ( tute) 

ירמגל הסכי גלשה . 8 

. ףרוחה ישדוח 

. ראורבפו ראוני , רבמצד םה הלא םישדוח . 9 

וסכי גלשו חרק ( de tiam) 

ןמז ותואמ . 10 

( tute) 

ןיטולחל םתוא ואיבחיו , םישיבכה תא 

. רהנה ימ לע חרק היהי תובורק םיתיעל . 11 

הנשה לש וזה 

הנועה תא םיבהוא ונחנא . 12 

. יאמו לירפא , ץרמ תא רשאמ רתוי 

תא רשאמ רתוי התוא םיבהוא וליפא ונחנא . 13 

. ץיקה 

. טסוגואו ילוי , ינוי םה ( 82) 

ולש םישדוחה . 14 

. הנשה לכ לש רתויב המחה הנועה אוה ץיקה 

. 15 

תובורק םיתיעל םירמוא ונחנא וז הביסמ 

. רתויב המיענה הנועה אוה ץיקהש 

. ויתסל ביבאה ןיב ( ץיקה) 

אוה . 16 

20 רועיש 

רבעמ ןטק תיב ונל היה םינש הברה ינפל . 1 

. רהנל 

קר אלא , הנשה לכ ךשמב םש ונראשנ אל . 2 

. ץיקה לש רתוי םימחה םישדוחב 

וא רבמטפס דע ונראשנ תובורק םיתיעל . 3 

. רבוטקוא דע וליפא 

םמצע תא ועשעש רתוי םיריעצה יתויחאו ייחא . 4 

. ברעה דעו רקובהמ םש בטיה 

וא םיצעהו םיחרפה ןיב םמצע תא ועשעש םה . 5 

. םיבחרה תודשה ךותל םשמ וכלה 

תא םירצוק םה . ץרמב םידבוע ןאכ םירבגה . 6 

. לשבה בוהצה ןגדה 

םידבוע אלש ןוויכ םיחנ םה ןושאר םויב קר . 7 

. הזה םויב 

רשאמ רתוי םידבוע רבמבונל טסוגוא ןיב . 8 

. ףרוחב 

. םיבוט ויה םהה םישיבכה םינש רפסמ ינפל . 9 




En la decembro kaj post ĉi tiu monato ili 

ripozas, ĉar de ĉi tiu tempo glacio kaj 

neĝo kovras la teron. 

Por la neĝo sur la tero, longaj promenoj 

ne estas agrablaj en la vintro. 

Antaŭ ne longa tempo ni promenis en la 

parko trans la rivero, sed ni estis tiel lacaj 

post ĉi tiu promeno. 

Ju pli longa la promeno estas, des pli frue 

oni volas ripozi. 

Je lundo pluvis, tial ni legis rakontojn kaj 

skribis leterojn en agrabla luma ĉambro 

en la domo. 

Tamen, antaŭ la vespero la suno brilis kaj 

la stratoj ne estis tiel kotaj. 

Je mardo ĉi tiuj stratoj estis preskaŭ 

sekaj, kaj baldaŭ la vojoj inter la kampoj 

apud la rivero estos ankaŭ sekaj. 

Mardon mia frato aŭdis interesan 

rakonton kaj merkredon vespere, post 

agrabla promeno, li rakontis ĝin al mi. 

La rakonto estas, ke antaŭ multaj jaroj 

Dio faris la novan belan mondon kaj tiam 

donis ĝin al la sezonoj. 

Ili ridis pro ĝojo, kaj diris, ke ili tre zorge 

gardos ĝin. 

Preskaŭ jaron ili estis feliĉaj, sed ĉi tiuj 

sezonoj estis tro diversaj, kaj ne povis 

resti amikoj. 

La somero ploris, kaj riproĉis la lacan 

aŭtunon. 

La aŭtuno preferis ripozi, kaj malŝatis la 

kotan veteron de la malkonstanta 

printempo. 

La kvieta vintro kaŝis sin sub la frosto kaj 

la mola neĝo, kaj volis dormi. 

Ju pli longe ili dividis la mondon inter si, 

des pli multe ili malpacis. 

Baldaŭ la aŭtuno proponis: "Ni dividos la 

mondon inter ni". 

Tuj ĉi tiun matenon la sezonoj dividis la 

mondon inter si. 

La norda kaj sudaj landoj nun apartenas 

al la vintro, kaj la mezo de la mondo 

apartenas al la somero. 

La printempo kaj aŭtuno prenis por si la 

landojn inter la somero kaj vintro. 

133 

יכ , םיחנ םה הזה שדוחה ירחאו רבמצדב 

. המדאה תא םיסכמ גלשו חרק הזה ןמזהמ 

. 10 

םיכורא םילויט , המדאה לעש גלשה ללגב . 11 

. ףרוחב םימיענ םניא 

רבעמש קראפב ונלייט ( 90) 

רצק ןמז ינפל . 12 

לויטה ירחא םיפייע ךכ לכ ונייה 

לבא , רהנל 

. הזה 

רתוי םדקומ ךכ , רתוי ךורא לויטהש 

לככ . 13 

. חונל םיצור 

םירופיס ונארק ןכל , םשג דרי ינש םויב . 14 

. תיבב םיענו ראומ רדחב םיבתכמ ונבתכו 

החרז שמשה ברע תונפל , תאז םע . 15 

. םייצוב ךכ לכ ויה אל תובוחרהו 

טעמכ ויה הלאה תובוחרה ישילש םויב . 16 

ןיבש םישיבכה רצק ןמז ךותו , םישבי 

. םישבי ןכ םג ויהי רהנה דיל תודשה 

21 רועיש 

םויבו , ןיינעמ רופיס עמש יחא ישילש םויב . 1 

יל רפיס אוה , םיענ 

לויט ירחא , ברעב יעיבר 

. ותוא 

רצי םיהולא תובר םינש ינפלש , אוה רופיסה . 2 

ןתנ זאו 

הפיה שדחה םלועה תא ( השע=) 

. תונועל ותוא 

ורמאו , ( רשואה ללגב=) 

רשואמ 

וקחצ םה . 3 

. הבר תוריהזב וילע ורמשיש 

תונועה לבא , םיחמש ויה םה הנש טעמכ . 4 

ראשהל ולכי אלו , ידמ תונווגמ ויה 

ולאה 

. םירבח 

. ףייעה ויתסב 

ףזנו הכב ץיקה . 5 

ריואה גזמ תא בביח אלו , חונל ףידעה ויתסה 

. הנתשמה ביבאה לש יצובה 




. 6 

רופכל תחתמ ומצע תא איבחה טקשה ףרוחה . 7 

. ןושיל 

הצרו , ךרה גלשלו 

, םהיניב םלועה תא קלחל וכיראה םהש לככ . 8 

. רתוי ובר םה ךכ 

תא קלחנ" 

: עיצה ויתסה רצק ןמז ךות . 9 

." ונניב םלועה 

וקליח תונועה ( הזה רקובב) 

רקוב ותואב דימ . 10 

. ןהיניב םלועה תא 

וישכע תוכייש תוימורדהו תוינופצה תוצראה . 11 

. ץיקל ךייש םלועה ( עצמא) 

זכרמו , ףרוחל 

תוצראה תא םמצעל וחקל ויתסהו ביבאה . 12 

. ץיקהו ףרוחה ןיבש

Diogeno estis saĝa viro. Li loĝis en greka 

urbo, antaŭ multaj jaroj. 

Por montri al la mondo, ke oni ne 

bezonas multe por esti feliĉa, li eĉ ne 

havis liton aŭ domon. 

Li restis tage kaj nokte en granda barelo, 

anstataŭ loĝi en domo. 

Li preferis porti malnovajn ĉifonojn 

anstataŭ puraj bonaj vestoj. 

Li diris: "Ju malpli multe oni bezonas, des 

pli feliĉa oni estos". 

Dum Aleksandro Granda vizitis la urbon, 

la personoj rakontis al li pri Diogeno. 

Ili demandis: Ĉu vi konas ĉi tiun saĝan 

viron? 

Baldaŭ la reĝo iris kun kelkaj amikoj al la 

barelo de tiu viro, en la mezo de la urbo. 

Diogeno dormis, sed la bruo de la laŭtaj 

voĉoj vokis lin, kaj li kolere diris: "Vi staras 

inter mi kaj la suno! Ĉu vi ne tuj foriros?" 

Kvankam kelkaj de la viroj ridis, 

Aleksandro diris: "Ni ne iris por malpaci 

kun vi". 

Mi vidas, ke vi sufiĉe havas por esti feliĉa, 

tial ni foriros anstataŭ paroli, kaj fari 

bruon. 

Antaŭ ol Diogeno povis respondi, 

Aleksandro kvieta foriris. 

Hodiaŭ mi iros en la vilaĝon kun mia juna 

fratino. 

Ni volas aĉeti kelke da ovoj, legomoj, kaj 

fruktoj por la patrino. 

La patrino preferas resti en la domo, ĉar 

pluvas. 

Pluvis ĵaŭdon kaj vendredon, sed hodiaŭ 

ne tre pluvas. 

La vetero estas varma kaj agrabla, sed ni 

portos ombrelojn kun ni. 

Ni aĉetos pizojn, skatolon de fragoj kaj 

kelkajn kilogramojn da sukero. 

Tiel ni havos sufiĉe por la manĝoj de 

sabato kaj dimanĉo. 

Kvankam mi ne ofte manĝas tiajn 

legomojn, la patro kaj patrino tre ŝatas kaj 

brasikon kaj asparagon. 

134 

22 רועיש 

ינפל תינווי ריעב יח אוה . םכח שיא היה סנגויד . 1 


ידכ הברה םיכירצ אלש םלועל תוארהל ידכ . 2 

. הטימ וא תיב וליפא ול ויה אל , רשואמ תויהל 

, הלודג תיבחב הלילו םוי ( לכ) 

ראשנ אוה . 3 

. תיבב רוגל םוקמב 

םינשי םיטוטרמס ( porti) 

שובלל ףידעה 

אוה . 4 

. םייקנו םיבוט םידגב םוקמב 

אוה ךכ , תוחפל קוקז ( םדא) 

ש לככ" 

רמא אוה . 5 

." רשואמ רתוי היהי 

םישנאה , ריעב רקיב לודגה רדנסכלאש ןמזב . 6 

. סנגויד לע ול ורפיס 

םכחה שיאה תא ריכמ התא םאה : ולאש םה . 7 

? הזה 

םירבח המכ םע ךלה ךלמה רצק ןמז ךות . 8 

. ריעה זכרמב , אוהה שיאה לש תיבחל 

םימרה תולוקה לש שערה לבא , ןשי סנגויד . 9 

םידמוע םתא" 

: סעכב רמא אוהו , ותוא ריעה 

" ? דימ ןאכמ וכלת אל םאה ! שמשה ןיבל יניב 

רדנסכלא , וקחצ םישנאהמ המכש יפ םע ףא . 10 

." ךתיא בירל ונאב אל" 

: רמא 

, רשואמ תויהל ידכ קיפסמ ךל שיש האור ינא 

. שער תושעלו רבדל םוקמב בוזענ ןכלו 

בזע רדסנכלא , תונעל לכי סנגוידש ינפל 

. טקשב 

. 11 

. 12 

23 רועיש 

. הריעצה יתוחא םע םויה רפכל ךלא ינא . 1 

תוריפו תוקרי , םיציב טעמ תונקל םיצור ונחנא . 2 

. אמאל 

. םשג דרוי יכ , תיבב ראשהל הפידעמ אמא . 3 

דרוי אל םויה לבא , ישישו ישימחב םשג דרי . 4 

. םשג ( tre) 

הברה 

. ונתיא תוירטמ חקינ לבא , םיענו םח ריואה גזמ . 5 

ג" 

ק המכו , םיתות לש הספוק , הנופא הנקנ . 6 

. רכוס לש 

. ןושארו תבש לש תוחוראל קיפסמ ונל היהי ךכ . 7 

םיתעל הלאכ תוקרי לכוא אל ינאש יפ לע ףא 

םגו בורכ םג םיבהוא דאמ אמאו אבא , תובורק 

. סוגרפסא 




. 8

Mi scivolas, ĉu ni vidos tiajn asparagon 

kaj brasikon sur la tabloj aŭ en la bareloj. 

Ni ankaŭ aĉetos sufiĉe por kelkaj glasoj 

da lakto, kaj bezonas multe da kremo por 

la fragoj. 

Ŝajnas, ke ni aĉetos tiom da legomoj, ke 

ni ne povos porti tiujn. 

Dum stari apud la pordo, pretaj por iri en 

la vilaĝon, ni aŭdis laŭtan bruon. 

Infano staris sur la strato kaj ploris. 

Li volis iri kun sia patrino por viziti kelkajn 

amikojn. 

Mi opinias, ke la bruo en la strato vekis 

lin, kaj li ne volis resti en sia lito. 

Kiu estas la virino sidanta sur la kanapo 

en la salono? 

Mi ne povas facile vidi ŝin, sed aŭdas ŝian 

voĉon. 

Mi scivolas: kies voĉo tiu estas? 

Mi opinias, ke tiu estas la voĉo de 

amikino de la patrino. 

Nun mi vidas ŝin, kvankam ŝi ne vidas 

min. 

Mi bone konas ŝin. 

Ŝi estas amikino de la tuta familio, kaj 

vizitas nian najbaron en la urbo. 

Baldaŭ ŝi iros en lernejon. 

Mia fratino estas sidanta sur la kanapo en 

alia ĉambro, kaj estas lernanta siajn 

lecionojn. 

Kies libron ŝi estas leganta? 

Tiu dika libro estas la mia, sed la aliaj 

libroj sur la tablo apud ŝi estas la ŝiaj. 

Ŝi preferas sidi en la kudrejo por skribi kaj 

legi, ĉar la kurtenoj antaŭ la fenestroj ne 

estas tro dikaj, tial la ĉambro estas tre 

luma kaj agrabla. 

Ŝi ankaŭ ŝatas rigardi la falantan neĝon 

kaj la personojn marŝantajn sur la kotaj 

stratoj. 

Pro la malvarma vetero la personoj portas 

dikajn vestojn. 

La personoj tenas la manojn en siaj 

poŝoj, dum ili marŝas. 

La knabinoj irantaj al la lernejo estas 

amikinoj de mia fratino. 

En ĉi tiu lernejo ili lernas kuiri. 

135 

לע הלאכ בורכו סוגרפסא הארנ םא ההות ינא . 9 

. תויבחה ךותב וא תונחלושה 

לש תוסוכ המכ רובע תקפסמ תומכ םג הנקנ . 10 

. םיתותה ליבשב תנמש הברה ךרטצנו בלח 

תוקרי לש תאזכ תומכ הנקנש םשור השוע . 11 

םתוא בוחסל לכונ אלש 

, רפכל תכלל םינכומ , תלדה דיל ונדמעש 

ןמזב . 12 

. קזח שער ונעמש ( 46) 

. הכבו ( בוחרה לע) 

בוחרב דמע דלי . 13 

המכ רקבל ולש אמא םע תכלל הצר אוה . 14 

. םירבח 

אל אוהו , ותוא ריעה בוחרב שערש רובס ינא . 15 

. ולש הטימב ראשהל הצר 

24 רועיש 

? ןולסב הפסה לע תבשויש השיאה וז ימ . 1 

עמוש לבא , תולקב התוא תוארל לוכי אל ינא . 2 

. הלש לוקה תא 

. הזה לוקה ימ לש ההות ינא . 3 

. אמא לש הרבח לש לוקה הזש בשוח ינא . 4 

האור אל איהש תורמל , התוא האור ינא וישכע . 5 

. יתוא 

. בטיה התוא ריכמ ינא . 6 

ןכש תרקבמו 

החפשמה לכ לש הרבח איה . 7 

. ריעב ונלש 

. רפסה תיבל ךלת איה בורקב 

. 8 

, רחא רדחב הפסה 

לע ( תעכ) 

תבשוי יתוחא . 9 

. הלש םירועישה תא תדמולו 

? ( תעכ) 

תארוק איה ימ לש רפס . 10 

םירפסה לבא , ילש אוה הזה הבעה רפסה . 11 

. הלש םה הדילש ןחלושה לעש םירחאה 

בותכל ידכ הרפתמב תבשל הפידעמ איה . 12 

תונולחה ( ינפל) 

לעש תונוליוה יכ , אורקלו 

ראומ דאמ רדחה ןכלו ידמ םיבע 

אל םה 

. םיענו 

, לפונש גלשה לע לכתסהל תבהוא םג איה . 13 

. םייצובה תובוחרה לע םיכלוהש םישנאה לעו 

םישבול םישנאה 

רקה ריואה גזמ ללגב . 14 

. םיבע םידגב 

םיידיה 

תא ( םיקיזחמ=) 

םימש םישנאה . 15 

. םיכלוה םהש ןמזב םהלש םיסיכב 

ןה רפסה תיב רבעל תוכלוהש תורענה . 16 

. יתוחא לש תורבח 

. לשבל תודמול ןה הזה רפסה תיבב . 17 




Baldaŭ ili povos baki panon kaj eĉ kuiri 

tutan manĝon. 

Mi opinias, ke tia povo estas tre bona. 

Multaj personoj ne povas sufiĉe bone 

kuiri. 

Kian bruon mi aŭdas antaŭ la pordo? 

Ĉu kelkaj de miaj amikoj estas frapantaj? 

Hieraŭ ni estis parolanta pri la ekzamenoj 

en nia lernejo, kaj ĉi tiuj knaboj venis en 

nian hejmon por studi kun mi. 

Mi iros al la pordo por malfermi ĝin kaj 

saluti miajn amikojn. 

Bonan matenon! Ĉu vi venis por studi 

geometrion aŭ la germanan lingvon? 

Kiu el ĉi tiuj estas kutime pli malfacila? 

Kaj, en kiu la ekzameno estos pli longa? 

Nu, ni portis niajn germanajn librojn, ĉar 

ni preferas studi ĉi tiun. 

Ni volas tute koni ĉi tiun lingvon. 

Ni iros en la skribejon, ĉar kelkaj amikoj 

de mia avino estas en la salono. 

Ni povas aŭdi iliajn voĉojn ĉi tie, kaj ne 

povas lerni, dum ili estas parolantaj. 

Ili portis multe da floroj kaj donis belan 

bukedon al mia avino. 

Ŝi diris: "Multajn dankojn pro la belaj 

floroj! En kies ĝardeno ili floris? 

La nepino de ŝiaj amikoj estas amikino de 

mia plej juna fratino. 

Nu, ĉu ni komencas lerni? Ĉu vi havas 

sufiĉe da papero kaj bona plumo? 

Mi fermos la alian pordon, ĉar ili estas 

bakantaj panon kaj estas kuirantaj 

viandon. 

Ni estos aŭdanta la voĉojn de tiel multaj 

personoj, ke mi scias, ke ni ne povos 

studi. 

Hieraŭ, dum ni estis hejmen iranta de la 

lernejo, subite pluvis. Kia ventego ĝi estis! 

Ni parolis pri la leciono de geometrio kaj 

rigardis ĉi tiujn librojn pri la germana 

lingvo. 

Tial ni ne vidis la nubojn en la ĉielo. 

Ni forgesis la ekzamenojn kaj komencis 

scivoli, kien ni iros. 

136 

לשבל וליפאו םחל תופאל ולכוי ןהבורקב . 18 

. המלש החורא 

. הבוט דאמ איה תאזכ תלוכיש בשוח ינא . 19 

בוט קיפסמ לשבל םילוכי אל םישנא הברה 

. 20 

.( sufiĉe bone) 

25 רועיש 

? תלדה ינפל עמוש ינא שער ( לש גוס) 

הזיא . 1 

? םיקפוד ירבחמ המכ 

םאה . 2 

, ונרפס תיבב םינחבמה לע לומתא ונחחוש . 3 

דחי דומלל ונלש תיבל ואב הלאה םירענהו 

. יתיא 

תא ךרבלו התוא חותפל ידכ תלדל ךלא ינא . 4 

. םולשל יירבח 

תא וא הירטמואג דומלל תאב םאה ! בוט רקוב . 5 

? תינמרגה הפשה 

הזיאבו , רתוי השק ללכ ךרדב םהמ הזיא . 6 

? רתוי הכורא היהת הניחבה 

ונחנא יכ ונלש תינמרגה ירפס תא ונאבה , ןכבו . 7 

. הז תא דומלל םיפידעמ 

. האולמב תאזה הפשה תא ריכהל םיצור ונחנא . 8 

ילש אתבס לש םירבח המכ יכ הבתכמל ךלנ . 9 

. ןולסב ( םיאצמנ) 

, ןאכ םהלש תולוקה תא עומשל םילוכי ונחנא . 10 

. םירבדמ םהש ןמזב דומלל םילוכי אל ונחנאו 

אתבסל הפי רז ונתנו םיחרפ הברה ואשנ םה . 11 

. ילש 

םיחרפה רובע תודות הברה" 


" ? וחרפ םה ימ לש הניגב ! םיפיה 

תבה לש הרבח איה הלש םירבח לש הדכנה . 13 

. ילש ( רתויב) 

הריעצה 

םכל שי םאה ? דומלל ליחתנ םאה , ןכבו . 14 

? הבוט טע םכל שי םאהו ריינ קיפסמ 

םיפוא םה יכ , תרחאה תלדה תא רוגסא ינא . 15 

. רשב םילשבמו 

םחל 

הברה ךכ לכ לש תולוקה תא עמשנ ונחנא 

. דומלל לכונ אלש עדוי ינאש , םישנא 

. 16 

26 רועיש 

דרי , רפסה תיבמ התיבה ונכלהש ןמזב לומתא . 1 

! התיה וז הרעס וזיא . תוימואתפב םשג 

ונלכתסהו הירטמואגב םירועישה לע ונרביד . 2 

. תינמרגה הפשה לע הלאה םירפסב 

. םיימשב םיננעה תא וניאר אל ןכל . 3 

. ךלנ ןאל תוהתל ונלחתהו תוניחבה תא ונחכש . 4 




Ni ne sciis, ĉu la tempo sufiĉas por kuri eĉ 

al la domo de la avo, antaŭ ol pluvos. 

La vento kaptis la falintajn paperojn, kaj ili 

ŝajnis danci ĉirkaŭe en la aero. 

Tamen ni facile kolektis ilin kaj tiam ni 

kuris antaŭen. 

Subite laŭte tondris, kaj ni vidis la brilan 

fulmon en la ĉielo. 

Ni preskaŭ fermis niajn okulojn pro ĝi. 

Grandaj gutoj falis forte sur la polvon. 

La aero estis peza kaj silenta tiam, kaj la 

kelkajn gutojn sekvis la ventego. 

Ni rapide iris trans la straton kaj kuris pli 

kaj pli rapide. 

Ni estis lacegaj, kaj niaj vestoj estis tute 

malsekaj, antaŭ ol ni iris en la domon. 

La pluvo gutis de la tegmento, sed ni 

kuris tra ĝi kaj frapis sur la pordo. 

Ni restis tie kelke da tempo antaŭ ol 

hejmeniri. 

Kvankam la malamikoj de Roberto Bruce 

estas venkintaj lin multaj fojoj, li fine 

venkis ilin, ĉar li estis pacienca kaj tre 

kuraĝa. 

Li sidis en granda ĉevalejo por kaŝi sin, 

kaj ankaŭ por rekte rigardi de la tegmento 

la soldataron de la malamikoj. 

Je la fino de la tago, li rimarkis araneon, 

rampinta supren sur la muro. 

Subite la araneo falis sur la polvo kaj 

kuŝis ĉe la piedo de la reĝo, sed baldaŭ ĝi 

komencis rampi supren. 

"Kia pacienco! Ĝi rampis supren kaj falis 

malsupren multaj fojoj!" 

"Kien ĝi volas iri?", la reĝo demandis sin. 

Tamen, fine la araneo sukcesis, kaj 

rampis supren ĝis la plafono. 

La reĝo diris, ke li estis lernanta bonan 

lecionon de la pacienca araneo. 

Li diris: "Kvankam la malamikoj venkis 

min multaj fojoj, ĉar ili havas pli grandan 

nombron da soldatoj, mi fine sukcesos 

venki ilin". 

La ventego skuis la foliaron sur la arboj, 

kaj ĝi rompis multe da malgrandaj 

branĉoj. 

Aro da soldatoj kuris rekte al la ĉevalejo, 

kaj Roberto Bruce timis, ke ili trovos sin. 

Sed ili nur ŝtelis la ĉevalojn kaj forrajdis. 

137 

וליפא ץורל ןמז קיפסמ ןמזה םאה ונעדי אל . 5 

. םשג דרייש ינפל אבס לש תיבל 

םידקורכ וארנ םהו ולפנש תוריינב הזחא חורה . 6 

. ריוואב ביבסמ 

. המידק ונצר זאו , תולקב םתוא ונפסא תאז םע . 7 

המודב לעופכ םגרתל שי) 

םער היה עתפל . 8 

קרבה תא וניארו , ( הקזוחב=) 

קזח ( pluvis-ל 

. םיימשב קירבמה 

. וללגב ונלש םייניעה תא ונרגס טעמכ . 9 

. קבאה לע הקזוחב ולפנ תולודג תופיט . 10 

םשגה תופיטו , זא טקשו דבכ היה ריוואה . 11 

. הרעסה 

( sekvi) 

ירחא ועיפוה תוטעמה 

רתוי רהמ ונצרו בוחרל רבעמ תוריהמב ונכלה. 

12 

. רתויו 

ויה ונלש םידגבהו ( 122) 

םישתומ ונייה . 13 

. תיבה ךותל ונכלהש ינפל ירמגל םיבוטר 

ונקפדו וכרד ונצר לבא גגהמ ףטפט םשגה . 14 

. תלדה לע 

ינפל , ( ןמז טעמ=) 

המ ןמז םש ונראשנ . 15 

. התיבה ונכלהש 

ותוא וסיבה 

סורב טרבור לש םיביואהש תורמל 

םתוא סיבה ףוסבל אוה , ( רבעב) 

תובר םימעפ 

. ץימא דאמו ינלבס היה אוה יכ 

27 רועיש 




. 1 

םגו , אבחתהל ידכ הלודג הוורואב בשי אוה . 2 

לע גגהמ תורישי לכתסהל ידכ ( ףסונב) 

. בייואה לש אבצה 

לחזש שיבכעל בל םש אוה אוה םויה ףוסב . 3 

. ריקה לע הלעמ יפלכ 

( ĉe) 

לע בכשו קבאה לע לפנ שיבכעה עתפל 

. 4 

לוחזל לחה הרהמ דע לבא , ךלמה לש ולגר 

. הלעמ יפלכ 

הטמל לפנו הלעמל לחז אוה ! תונלבס וזיא" 

. 5 

"! םימעפ דאמ הברה 

. ומצע תא ךלמה לאש " תכלל הצור אוה ןאל" 

. 6 

יפלכ לחזו , חילצה שיבכעה ףוסבל , תאז םע . 7 

. הרקתה דע , הלעמ 

שיבכעהמ בוט רועיש דמל אוהש רמא ךלמה . 8 

. ינלבסה 

יתוא וסיבה םיבייואהש תורמל" 


רתוי לודג רפסמ םהל שיש ללגב , תובר םימעפ 

." םתוא סיבהל חילצא ףוסבל , םילייח לש 

( 126) 

םילעה תא ( הענענ) 

הדיערה 

הרעסה 

. םינטק 

םיפנע הברה הרבשו 

םיצעה לעש 

, הוורואל רשייה הצר םילייח תצובק 

. 10 

. 11 

. ותוא ואצמי םהש ששח סורב טרבורו 

. קחרה ובכרו םיסוסה תא ובנג קר םה לבא . 12

Nia avo estas maljunulo, kaj oni diras, ke 

li ne vivos tre longan tempon. 

Li ne estas tre forta, kaj ne povas fari 

longajn promenojn. 

Li preferas sidi kviete en lia domo aŭ sur 

la verando kaj pensi preskaŭ la tutan 

tagon. 

La kilometro inter lia kaj nia domoj ŝajnas 

tro longa por li. 

Li estas tre afabla, kaj povas rakonti 

treege interesajn rakontojn pri bataloj 

okazintaj antaŭ multe da jaroj. 

Mi opinias, ke tiaj aferoj estas malbonaj, 

kaj mi ĝojas, ke nun tiaj bataloj ne 

okazas. 

La avo havas longan blankan barbon kaj 

multe da blankaj haroj. 

Aŭdi liajn rakontojn, kaj ankaŭ rekte 

rigardi lin dum li rakontas ilin, estas tre 

interese. 

Li rakontas tiajn rakontojn kun granda 

plezuro. 

Kvankam li loĝas ĉe ni de februaro, li ne 

konas multe da najbaroj aŭ personon 

loĝantaj apude. 

La avino havas bluajn okulajn, ruĝajn 

vangojn kaj blankajn buklojn. 

Ŝi malrapide parolas, per dolĉa voĉo kaj 

estas tre pacienca. 

Hodiaŭ ŝi diris al mi: "Bonan matenon, 

mia karulo, mi perdis miajn okulvitrojn. Ĉu 

vi serĉas ilin por mi?". Mi balancis, kaj 

baldaŭ trovis la okulvitrojn. 

Tri kaj kvar estas sep. 

Du kaj ses estas ok. 

Kvin kaj ses estas dek unu. 

Sep kaj kvin estas dek du. 

Mi studas geometrion de antaŭ kvin 

monatoj, kaj la germanan lingvon de 

januaro. 

Mi legis tri germanajn librojn, sed mi ne 

povos paroli tiun lingvon ĝis post aŭgusto. 

Lerni tian lingvon estas malfacila afero. 

Naŭ el la knaboj de nia lernejo lernas la 

germanan lingvon kun mi. 

Ili estas afablaj infanoj, kun bluaj okuloj. 

Unuj facile lernas ĝin, aliaj ne ŝatas ĝin. 

138 

28 רועיש 

אל אוהש םירמואו ןקז שיא אוה ונלש אבס . 1 

. ןמז הברה דוע היחי 

םילויט תושעל לוכי אלו , דאמ קזח אל אוה . 2 

. םיכורא 

תספרמב וא תיבב טקשב תבשל ףידעמ אוה . 3 

. םויה לכ ךשמל טעמכ בושחלו 

. ידמ ךורא ול הארנ ונלשו ולש תיבה ןיב מ" 

קה . 4 

דאמ םירופיס רפסל לוכיו , ביבח דאמ אוה . 5 

ינפל ( 119) 

ורקש תוברק לע םיניינעמ 


ינאו םיבוט אל םה ולאכ םירבדש בשוח ינא . 6 

. םישחרתמ אל הלאכ תוברק וישכעש חמש 

. תונבל תורעיש הברהו ךורא ןבל ןקז שי אבסל . 7 

םגו , ןיינעמ דאמ הז ולש םירופיסה תא עומשל 

. םתוא רפסמ אוהשכ תורישי וילע טיבהל 




. 8 

. הלודג האנהב הלאכ םירופיס רפסמ אוה . 9 

ראורבפמ ( 125) 

ונלצא רג אוהש תורמל . 10 

םינכשהמ הברה ריכמ אל אוה ( 131) 

. דיל ( 133) 

םירגש םישנאהמ וא 

תומודא םייחל , תולוחכ םייניע שי אתבסל . 11 

. םינבל םילתלתו 

. תינלבס דאמו , קותמ לוקב , טאל תרבדמ איה . 12 

, ( 132) 

יריקי , בוט רקוב" 

יל הרמא איה םויה 

שפחת םאה . ילש םייפקשמה תא יתדביא 

רצק ןמז ךותו , יתנהנה ." ? יליבשב םתוא 

. םייפקשמה תא יתאצמ 

. 13 

29 רועיש 

. עבש םה עבראו שולש . 1 

. הנומש םה ששו םיתש . 2 

. הרשע תחא םה ששו שמח . 3 

. הרשע םיתש םה שמחו עבש . 4 

, םישדוח השימח ינפלמ הירטמואג דמול ינא . 5 

. ראוני זאמ תינמרגה הפשה תאו 

לכוא אל לבא , תינמרג ירפס השולש יתארק . 6 

. טסוגוא ירחא דע תאזה הפשה תא רבדל 

. השק רבד הז תאזכ הפש דומלל . 7 

םידמול ונלש רפסה תיבמ 

םירענהמ העשת . 8 

. יתיא תינמרגה הפשה תא 

. תולוחכ םייניע םע , םיביבח םידלי םה . 9 

אל םירחא , תולקב התוא םידמול םידחא 

. 10 

. התוא םיבהוא

Tri el la knaboj kaj du el la knabinoj en tiu 

ĉi lernejo estas germanuloj. 

Ili loĝis kvar jarojn en granda urbo, sed mi 

opinias, ke ili loĝas pli kontente ĉe nia 

kvieta vilaĝo. 

Ili bone povas paroli kun ni, kaj nur 

balancas sian kapon, dum ili parolas al ili. 

Mi ne estis vidanta ilin antaŭ ol ili venis al 

la lernejo, kvankam ili estas niaj najbaroj. 

Ili povas rajdi bone, kaj ofte ili rajdas ok 

aŭ dek kilometrojn en unu tago. 

Ili kutime rajdas en parko longanta kvar 

kilometrojn, kie havas nur malmulte da 

povoj. 

Dek kvar. 

Dek ok. 

Kvardek du. 

Okdek ses. 

Sepdek naŭ. 

Ducent tridek ses. 

Kvarcent tridek unu. 

Sescent okdek sep. 

Sepcent okdek ok. 

Mil ducent kvardek. 

Mil okcent okdek kvin. 

Kvarmil kvincent. 

Naŭmil okcent sepdek du. 

Jaro havas dek du monatojn. 

Estas nur tridek tagoj en aprilo, junio, 

septembro kaj novembro. 

Estas sep tagoj en semajno kaj dudek 

kvar horoj en tago. 

Dek du el tiuj ĉi horoj faras la tagon kaj la 

aliaj faras la nokton. 

Estas sesdek minutoj en horo kaj sesdek 

sekundoj en minuto. 

Monato havas kvar semajnojn kaj ankaŭ 

du aŭ tri tagon. 

Jaro havas kvindek du semajnojn. 

Kiom da semajnoj dek jaroj havas? 

Almenaŭ unu jaro el dek jaroj estas 

superjaro. 

Superjaro havas tricent sesdek ses 

tagojn, anstataŭ tricent sesdek kvin. 

Saĝaj personoj kalkulis tiun aferon antaŭ 

multe da jaroj. 

139 

רפסה תיבב תונבהמ םיתשו םינבהמ השולש . 11 

. םינמרג םה הזה 

לבא , הלודג ריעב םינש עברא םירג ויה םה . 12 

הרוצב םירג=) 

רתוי םיצורמ םהש בשוח ינא 

. ונלש טקשה רפכב ( רתוי הצורמ 

קר םה לבא , בטיה ונתיא רבדל םילוכי םה . 13 

ונחנאש ךכ ידכ 

ךות םשארב םינהנהמ 

. םהילא םירבדמ 

תיבל ואב םהש ינפל םתוא האור יתייה אל . 14 

. ונלש םינכש םהש תורמל , רפסה 

םה תובורק םיתעלו , בטיה בכרל םילוכי םה . 15 

. דחא םויב רטמוליק הרשע וא הנומש םיבכור 

וכרואש קראפב םיבכור םה ללכ ךרדב . 16 

. קבא טעמ קר שי ( kie) 

ובש , מ" 

ק העברא 

30 רועיש 

14 . 1 

18 

42 

86 

79 

236 

431 

687 

788 

1240 

1885 

4500 

9872 

. םישדוח 12 שי הנשב . 2 

רבמטפס , ינוי , לירפא םישדוחב םוי 30 קר שי . 3 

. רבמבונו 

. הממיב 

תועש 24-ו 

עובשב םימי העבש שי . 4 

םויה תא ( faras) 

תוביכרמ ולאה תועשהמ 12 . 5 

. הלילה תא תורחאהו 

. הקדב תוינש םישישו , העשב תוקד םישיש שי . 6 

םיימוי ףסונבו תועובש העברא שי שדוחב . 7 

. םימי השולש וא 

. תועובש 52 שי הנשב . 8 

? םינש רשעב שי תועובש המכ . 9 

הנש איה םינש רשעב 

תחא הנש תוחפל . 10 

. תרבועמ 

. 365 םוקמב , םימי 366 שי תרבועמ הנשב . 11 

ינפל הזה ןיינעה תא בשיח םימכח םישנא 

. םינש הברה 

. 12 




Estas bone por ni, ke ili ŝatas lerni 

aritmetikon. 

Ofte mi ricevis bonajn gradojn. 

Mi bone memoras pri tiu kaj nur malofte 

faras erarojn. 

Tridek-sepa. 

Kvindek-naŭa. 

Sepdek-tria. 

Naŭdek-dua. 

Okcent-kvardek-sesa. 

Cent-dek-naŭa. 

Mil-ducent-sepdek-kvara. 

Mil-naŭcent-deka. 

Dek-kvar-mil-ducent-tridek-kvina. 

Antaŭ ol mia amiko konstruos la 

domegon, ĝi estos kostinta dudek mil 

dolarojn. 

Antaŭ ol mi vizitos vin, mi estos rajdinta 

dek du kilometrojn sur mia ĉevalo. 

La grado, kiun vi estos ricevinta baldaŭ 

post la unua de marto, estos bonega. 

Vi ne ofte faras erarojn en la leciono. 

Mi penos, post kelke da minotoj, traduki ĉi 

tiun latinan libron, ĉar ĝi ŝajnas interesa. 

Estas necese lerni latinan lingvon, ĉar mi 

volas legi la rakontojn, kiuj estas en mia 

latina libro. 

La mil-naŭcent-dek-dua jaro estos 

superjaro. 

La mil-cent-kvara jaro estis superjaro. 

La kvara jaro post tiu jaro ankaŭ estis 

superjaro. 

Estas tricent sesdek ses tagoj en tia jaro. 

Alfredo gajnis la libron, kiun lia patrino 

estis aĉetinta. 

Tia libro nun kostas kvarcent aŭ kvincent 

dolarojn. 

Alfredo Granda estis la lasta reĝo, ĝis 

multe da jaro, kiu povis legi kaj skribi. 

Li estis la unua reĝo en tiu ĉi lando, kiu eĉ 

volis povi skribi aŭ legi. 

Ni ofte parolas pri la sama reĝo kaj diris, 

ke li estas la patro de la angla lingvo. 

Oni diris tiun, ĉar li tradukis latinajn librojn 

al la lingvo de sia lando, kaj li ankaŭ 

skribis anglajn librojn. 

140 

. ןובשח דומלל םיבהוא םהש ונל בוט הז . 13 

. םיבוט םינויצ יתלביק תובורק םיתיעל 

. 14 

םיתיעל קרו 

בטיה 

הז ( תודוא=) 

תא רכוז ינא . 15 

. תויועט השוע תוקוחר 

31 רועיש 

. 37-ה 

. 1 

59-ה 

73-ה 

92-ה 

846-ה 

119-ה 

1274-ה 

1910-ה 

14235-ה 

, הזוחאה תא הנבי ילש רבחש ינפל ( דוע) 

. 2 

. רלוד 

ףלא םירשע התלע ( רבכ) 

איה 

יתבכר ( רבכ) 

ךתוא רקבל אובאש ינפל ( דוע) 

. 3 

. ילש סוסה לע מ" 

ק 12 

דחאה ירחא דימ תלביקש ( הלגתש) 

, ןויצה . 4 

. ןייוצמ היהי ץרמב 

רועישב תובורק םיתעל 

תואיגש השוע אל התא . 5 

םגרתל , תוקד המכ דועב , לדתשא ינא . 6 

. ןיינעמ הארנ אוה יכ הזה יניטאלה 

רפסה תא 

אורקל הצור ינא יכ , תיניטאל דומלל ץוחנ . 7 

. ילש תיניטאלה רפסבש 

םירופיסה 

תא 

. תרבועמ הנש היהת 1912-ה 

הנשה . 8 

. תרבועמ התיה 1104-ה 

הנשה . 9 

ןכ םג התיה וז הנש ירחא 

תיעיברה הנשה . 10 

. תרבועמ הנש 

. וזכ הנשב םוי 366 שי . 11 

דוע) 

התנק ולש אמאש רפסב הכז דרפלא . 12 

.(! ןכל םדוק 

. רלוד 500 וא 400 וישכע הלוע הזכ רפס . 13 

ךשמל , ןורחאה ךלמה היה לודגה דרפלא . 14 

. בותכלו 

אורקל לכיש , םינש הברה 

( ĝis) 

וליפאש וזה ץראב ןושארה ךלמה היה אוה . 15 

. אורקל וא בותכל לגוסמ תויהל הצר 

ךלמה ותוא לע תובורק םיתעל םירבדמ ונחנא . 16 

תילגנאה הפשה יבא אוהש םירמואו הזה 

םירפס םגרת אוהש ללגב ךכ םירמוא . 17 

ללגבו , ולש ץראה לש הפשל תיניטאלב 

. תילגנאב 

םירפס בתכ םג אוהש 




Alfredo Granda estis laŭdinda reĝo, kiu 

vivis antaŭ pli multe ol mil jaroj. 

Oni ankoraŭ parolas pri li, ĉar li ne nur 

tradukis multajn librojn en la angla lingvo, 

sed ankaŭ angle skribis. 

Li volis pli helpi la kamparanojn. 

Sed malamikoj ofte atakis lin, kaj fine 

venkis liajn soldatojn. 

Tiam ili rapide iris tien, kien Alfredo estis. 

Ili estis atakontaj lin, sed li forkuris en 

grandan arbaron. 

Tie li loĝis kelke da tempo ĉe malriĉa 

kamparano. 

Li portis tiajn ĉifonojn, kiajn vilaĝanoj 

portas, kaj ne diris kiu li estas al la 

kamparanoj. 

Unu tagon li sidis apud la fajro kaj scivolis 

"ĉu la malamikoj estos venkintaj miajn 

soldatojn la sekvantan semajnon?" 

La edzino de la kamparano demandis: "ĉu 

vi sidos tie kaj gardos tiajn kukojn? Mi 

volas kolekti pli multe da ligno". 

Li respondis: "Certe, mi povos helpi vin". 

Sed kiam ŝi venis post kelke da minutoj, 

la virino estis flaranta la kukojn, kaj ŝi 

sciis, ke la fajro difektis ilin. 

Ŝi kriis: "Ho, kia riproĉinda persono!" 

Ŝi komencis kruele bati lin, sed li ne 

defendis sin. 

Anstataŭe, li diris al ŝi, kiu li estis. 

Mia amiko ŝatas urbe loĝi, sed lia edzino 

preferas kampare loĝi, en ilia malgranda 

domo. 

Tie ŝi povas vidi kaj flari la florojn kaj fari 

longajn promenojn en la apudaj arbaroj. 

Kutime estas centoj da personoj en 

vilaĝo, sed miloj da personoj en urbo. 

Ju pli granda urbo estas, des pli grandaj 

kaj bonaj ĝiaj butikoj estas. 

Due, oni povas aĉeti pli bonan panon kaj 

legomojn en urbo. 

Trie, oni povas trovi ankaŭ pli bonajn 

gantojn, ĉapelojn kaj ŝuojn tie, kaj la 

prezo estas pli malalta. 

Tial mi uzas la okazon, kiam mi iras 

urben, kaj kutime aĉetas novan paron da 

gantoj. 

141 

32 רועיש 

יחש םיחבשל יואר ךלמ היה לודגה דרפלא . 1 

. םינש ףלאמ רתוי ינפל 

םגרת קר אל אוהש ללגב וילע םירבדמ ןידע . 2 

בתכ םג אלא תילגנאה הפשל םיבר םירפס 

. תילגנאב 

. םיירפכל רתוי רוזעל הצר אוה . 3 

ףוסבלו תובורק םיתעל ותוא ופקת םיבייוא לבא . 4 

. וילייח תא וסיבה 

םה 

. היה דרפלאש ןכיהל תכלל ורהימ םה זא . 5 

קחרה חרב אוה לבא , ותוא ףיקתהל ודמע םה . 6 

. לודג רעי ךותל 

. ינע רכיא לצא המ ןמז רג אוה םש . 7 

, םישבול 

םיירפכש גוסהמ םיטוטרמס שבל אוה 

. אוה ימ םירכיאל רמא אלו 




. 8 

םאה" 

ההתו שאה דיל בשי אוה דחא םוי . 9 

סיבה ( רבכ) 

בייואה ( sekvanta) 

אבה עובשב 

" ? ילייח תא 

רומשתו ןאכ בשת םאה" 

: הלאש רכיאה תשא . 10 

דוע ףוסאל הצור ינא ? ולאה תוגועה לע 

." םיצע הברה 

." ךל רוזעל לכוא ינא , יאדו" 


השיאה , תוקד המכ ירחא האב איהשכ לבא . 12 

הסרה שאהש העדיו תוגועה 

תא החירה 

. ןתוא 

"! יאנגל יואר םדא הזיא , וה" 

הקעצ איה . 13 

לבא , תוירזכאב ותוא תוכהל הליחתה איה . 14 

. ומצע לע ןגה אל אוה 

. היה אוה ימ הל רמא אוה , תאז םוקמב . 15 

הפידעמ ותשא לבא , ריעב רוגל בהוא ילש רבח 

.( ירפכה רוזאב) 

רפכב םהלש ןטקה תיבב רוגל 

33 רועיש 

. 1 

, םיחרפה תא חירהלו תוארל הלוכי איה םש . 2 

. םיכומסה תורעיב םיכורא םילויט תושעלו 

יפלא לבא , רפכב םישנא תואמ ללכ ךרדב שי . 3 

. ריעב םישנא 

הלש תויונחה ךכ , רתוי הלודג ריעש לככ . 4 

. רתוי תובוטו תולודג 

רתוי םיבוט תוקריו םחל תונקל רשפא , תינש . 5 

. ריעב 

םיעבוכ , תופפכ םג אוצמל רשפא , תישילש . 6 

ללכ ךרדב ריחמהו , םש רתוי םיבוט םיילענו 

. רתוי ךומנ 

, ריעל ךלוה ינאשכ תונמדזהה תא לצנמ ינא ןכל . 7 

.. תופפכ לש שדח גוז הנוק ללכ ךרדבו

Mi ankoraŭ portas paron da gantoj, kiujn 

la pluvo difektis. 

Malgraŭ ilia malbela koloro, ili estas 

ankoraŭ bonaj. 

Sed baldaŭ mi aĉetos tian paron, kia 

pendas en la fenestro de tiu butiko. 

La prezo estas malalta, kaj mi nun 

bezonas novan paron da gantoj, ĉar mia 

kuzo invitis min al malgranda festo ĉe sia 

domo. 

Mi ĝentile akceptis lian inviton kaj diris, ke 

mi ĝojos esti lia gasto. 

Ni estas bonaj kunuloj, kvankam li estas 

pli juna ol mi. 

Mia kuzino, lia fratino, estas pli maljuna ol 

li, sed li estas tiel alta kiel ŝi. 

Mi estis ĵus sendonta leteron al li, kiam li 

frapis al la pordo. 

Lia vizito anstataŭos mian leteron al li. 

Ĵus kiam li estis ironta, mi diris adiaŭ al li 

kaj diris, ke mi renkontos lin en la parko 

morgaŭ. 

Mi opinias, ke ni havos agrablan 

promenon, kvankam la vetero estas 

ankoraŭ rimarkinde malvarma, kiel estis 

antaŭ du aŭ tri monatoj. 

Estas dekoj da manĝeblaj fruktoj, sed la 

fruktoj de centoj da arboj estas tute ne 

manĝeblaj. 

La travideblaj taso kaj telero sur la tablo 

estas tre rompeblaj. 

Mi fordiras, ke li rompos ilin, kiam vi 

portos ilin. 

Ĉi tiu letero estas leginda. 

Sed estas malfacile legi tiun ĉi, ĉar ĝi 

estas tre nelegebla. 

Ĝi estas de mia onklo, kiu deziras alveni 

al nia domo kiel plej eble frue. 

Li ankoraŭ estas en la urbo, sed baldaŭ li 

estos ĉi tie, kaj supreniros sur la ŝtuparoj 

de nia verando kaj frapos sur la pordo. 

Estas tre malmultaj personoj, kiuj ne 

akceptas liajn opiniojn. 

Liaj opinioj estas rimarkindaj, kaj kutime 

mi ĝentile aŭskultas dum li parolas. 

Nun, malgraŭ, mi preferas aŭskulti al la 

grupo da virinoj en la apuda ĉambro. 

142 

. סרה םשגהש תופפכ גוז שבול ןידע ינא . 8 

. תובוט ןידע ןה ןהלש רעוכמה עבצה תורמל . 9 

ןולחב יולתש ומכ גוז הנקא ינא בורקב לבא . 10 

. תאזה תונחה לש 

שדח תופפכ גוזל קוקז ינאו , ךומנ ריחמה . 11 

הגיגחל יתוא ןימזה ילש דודה ןב יכ , וישכע 

. ולש תיבב הנטק 

יתרמאו , תובידאב ולש הנמזהה תא יתלביק . 12 

. ולש חרוא תויהל חמשאש 

תורמל , םיבוט ( םיפתוש=) 

םירבח ונחנא . 13 

. ינממ ריעצ אוהש 

לבא ונממ תרגובמ , ותוחא , ילש הדודה תב . 14 

. הומכ הובג אוה 

קפד אוהשכ וילא בתכמ חולשל יתדמע קוידב 

. 15 

. תלדב 

. וילא ילש בתכמה תא ףילחי ולש רוקיבה . 16 

תוארתהל ול יתרמא תכלל דמע אוהשכ קוידב . 17 

. רחמ קראפב ותוא שוגפאש יתרמאו 

יפ לע ףא , םיענ לויט ונל היהיש בשוח ינא 

יפכ , תרכינ הדימב רק ןידע ריואה גזמש 

. השולש וא םיישדוח ינפל היהש 

. 18 

34 רועיש 

לש תוריפה לבא םיליכא תוריפ תורשע שי . 1 

.( tute) 

ירמגל םיליכא םניא םיצע תואמ 

דאמ 

םה ןחלושה לעש םיפוקשה תחלצהו סוכה . 2 

. םיריבש 

זחאתש עגרב םתוא רובשת התאש הפוצ ינא. 

3 

. םהב 

. האירקל יואר הזה בתכמה . 4 

. אירק אל דאמ אוה יכ , ותוא אורקל השק לבא . 5 

ונלש תיבל עיגהל הווקמש , ילש דודמ אוה . 6 

. רשפאה לככ םדקומ 

הלעיו ןאכ היהי אוה בורקב לבא ריעב ןידע אוה . 7 

. תלדה לע קופדיו ונלש תספרמה 

לש תוגרדמב 

. ויתועד תא םילבקמ אלש םישנא דאמ טעמ שי . 8 

ללכ ךרדבו בל תמושתל תויואר ולש תועדה . 9 

. רבדמ אוהש ןמזב תובידאב בישקמ ינא 

בישקהל ףידעמ ינא , תאז תורמל , וישכע . 10 

. ךומסה רדחב םישנ לש הצובקל 




Ili gaje babilas kaj aŭskultas al la 

kantontan fraŭlino. 

Sinjorino, ĉu vi sentas la venton? Mi 

rimarkis, ke ĝi blovas tra la kurtenoj 

pendantaj antaŭ la fenestro. 

Mi fermos la fenestron, ĉar mi ne estas 

tute sana hodiaŭ. 

La fraŭlo trans la ĉambro rakontas pri la 

personoj, kiujn li renkontis. 

Kial la personoj en ĉi tiu gaja grupo ridas 

kaj babilas anstataŭ aŭskulti al sinjoro B? 

La parolata sinjoro vizitos nin hodiaŭ. 

Mia onklo kaj onklino subeniros kaj 

interparolas kun vi. 

Ni trinkos tiom da taso de teo, kiom ni 

volas. 

Li diros: "Kiel estas via sano, sinjorino?". 

Ni sidos sur la verando, ĉar la suno 

ankoraŭ brilas. 

La fraŭlino kiu alvenis kun sinjorino c 

rakontas la kiel plej eble bonajn rakontojn. 

Ŝi diras ke la ĥinoj jam estis klera nacio 

antaŭ miloj da jaroj, dum aliaj nacioj estis 

ankoraŭ kruele batalantaj. 

Metodo por presi paĝojn de libroj, 

anstataŭ skribi tiujn estis eltrovo de la 

ĥinoj. 

Ili presis librojn en presejoj antaŭ mil jaroj. 

Ili ankaŭ konis la pulvo, kiun li uzis por fari 

fajrojn, same kiel ni uzas je festaj tagoj, 

kiam ni ripozas kaj volas amuzas nin. 

La ĥinoj ne ŝanĝis iliajn metodojn. 

Iliaj komerco, laboro kaj plezuro metodoj 

estas samaj, kiel estis antaŭ multe da 

tempo. 

Tia nacio ne rapide antaŭeniras, eĉ ĝia 

vivo estas tre longa. 

La gravaj aferoj de la respubliko estas 

administrataj de tiuj personoj, kiuj 

reprezentas la anoj loĝantaj tie. 

La anoj estas bone reprezentataj kaj kiel 

plej eble liberaj. 

Kleraj personoj preferas loĝi en 

respubliko. 

143 

המלעל תובישקמו , תוזילעב תוטפטפמ ןה . 11 

. רישל תדמועש 

יתמש ? חורה תא השיגרמ תא םאה , יתריבג . 12 

םייולתש תונוליוה ךרד תבשונ איהש בל 

. ןולחה ( ינפל) 

לע 

ןיטולחל אל ינא יכ , ןולחה תא רוגסא ינא . 13 

. םויה אירב 

םישנאה 

לע רפסמ רדחל רבעמש םלעה . 14 

. שגפ אוה םתואש 

35 רועיש 

םיקחוצ תאזה הזילעה הרובחב םישנאה המל . 1 

? B רמל בישקהל םוקמב םיטפטפמו 

. ברעה ונתוא רקבי רבודמה ןודאה . 2 

. ותיא וחחושיו הטמל ודריי ילש הדודהו דודה . 3 

. הצרנש הת תוסוכ המכ התשנ . 4 

" ? יתריבג , ךלש תואירבה ךיא" 

דיגי אוה . 5 

. תחרוז 

ןידע שמשה יכ , תספרמה לע בשנ . 6 

תא תרפסמ C תרבג םע העיגהש המלעה . 7 

. רשפאש רתויב םיבוטה םירופיסה 

עדי תלעב המוא רבכ ויה םיניסהש תרמוא איה . 8 

ןידע תורחא תומואש ןמזב , םינש יפלא ינפל 

. תוירזכאב ומחלנ 

בותכל םוקמב םירפס יפד סיפדהל הטיש . 9 

. םיניסה לש ( eltrovo) 

תילגת התיה םתוא 

ינפל סופד יתבב םירפס וסיפדה םה . 10 

. הנש ףלא 

םה ובש , הפירשה קבא תא וריכה םג םה . 11 

ונחנאש יפכ קוידב , ןיקוזיז תריציל ושמתשה 

םיחנ ונחנא זא , םיימואל גח ימיב םישמתשמ 

. ונמצע תא עשעשל םיצורו 

. םהלש תוטישה תא וניש אל םיניסה . 12 

םהלש האנההו הדובעה , רחסה תוטיש . 13 

. ןמז הברה ינפל היהש יפכ רבד ותוא ןה 

וליפא , תוריהמב תמדקתמ אל וזכ המוא 

. םיכורא דאמ הלש םייחהש 

םילהונמ הקילבופרה לש םיבושחה םיניינעה 

. םש יחש רוביצה תא םיגציימש םישנא י" 

ע 

. 14 

36 רועיש 




. 1 

הדימב םיישפוחו , בטיה םיגצוימ םיבשותה . 2 

. רשפאש 

הלודג יכה 

. הקילבופרב רוגל םיפידעמ םירואנ םישנא . 3

Tiuj personoj, kiuj havas bona reĝo, estas 

feliĉaj, sed tiuj personoj, kiuj havas 

malbona reĝo, estas kiel malplej eble 

feliĉaj. 

Nuntempe estas malmulte da tiranoj. 

La plimulto de la reĝoj en Eŭropo estas 

laŭdinda. 

La plej klera nacio antaŭ mil jaroj estas la 

ĥina nacio. 

Inter la tiamaj ĥinoj estis bonaj presistoj. 

Oni diras, ke la ĥinoj trinkas pli multe da 

teo ol en nunaj nacioj. 

La nomo de la plej antikva respubliko en 

Eŭropo estas san-marino. 

Ĝi estas apud la montoj, en la norda parto 

de la laŭdinda itala lando. 

Ĝi enhavas nur 22 kvadratajn kilometrojn, 

tial ĝi estas uno el la plej malgrandaj 

respublikoj en la tuta mondo. 

Antaŭ 1400 jaroj ĝi jam estis respubliko, 

kaj ĝi estas ankoraŭ la sama respubliko. 

La anoj estas energiaj kaj paciencaj, kaj 

povas manĝi kiom ili bezonas. 

Estas bakistoj, komercistoj kaj multaj 

laboristoj inter ili. 

Ili ne pensas pri komerco, aŭ multe ŝanĝi 

iliajn kutimojn. 

Ili malofte faras lacajn vojaĝojn, sed ili 

pace restas hejme. 

Antaŭhieraŭ, mia juna kuzo estis sidanta 

sur mia genuo, kaj mi rakontis lin, ke la 

ĉielarko estas konstruata el la suno kaj la 

pluvo. 

Mia kuzo vizitas la lernejon ĉiutage, post 

manĝi matenmanĝo en la manĝoĉambro. 

Nova lernejo estas konstruata proksime 

de la domo de la juĝisto. 

Estas la devo de mia kuzo studi tiujn 

librojn po dek folioj ĉiutage. 

Hieraŭ nokte, mia kuzo kaj mi decidis 

aĉeti novajn ĉapelojn por si. 

Ni intencas iri al la ĉapelisto morgaŭ 

matene. 

Mi opinias, ke ĉiuj vestoj estas nun 

vendataj po malalta prezo. 

Dum mi vizitis mian amikon, mi estis 

leganta interesan libron pri antikva 

Eŭropo. 

144 

, םירשואמ םה בוט ךלמ םהל שיש םישנא 

תוחפ יכה םה ער ךלמ םהל שיש ולא לבא 

. רשפאש םירשואמ 




. 4 

. םינדור דאמ טעמ שי ( nuntempe) 

ונימיב . 5 

. חבשל םייואר הפוריאב םיכלמה בור . 6 

הנש ףלא ינפל הרואנ יכה התיהש המואה . 7 

. תיניסה המואה התיה 

. םיבוט םיספד ויה אוהה ןמזה לש םיניסה 

ןיב . 8 

הת רתוי םיתוש םיניסהש ( 54) 


. תויוושכע תונידמב רשאמ 

תארקנ הפוריאב רתויב המודקה הקילבופרה . 10 

. ונירמ ןס 

ץראה לש ינופצה קלחב , םירהה דיל איה . 11 

. תללוהמה תיקלטיאה 

תחא איה ןכלו עבורמ מ" 

ק 22 קר הליכמ איה . 12 

. םלועב תונטקה תוקילבופרה 

, הקילבופר התיה רבכ איה הנש 1400 ינפל . 13 

. הקילבופר התוא ןידע איהו 

לוכאל םילוכיו , םיינלבסו םיצרמנ םיבשותה . 14 

. םיכירצ םהש המכ 

. םהיניב םילעופ הברהו םירחוס , םיפוא שי . 15 

תונשל לע וא , רחס לע םיבשוח אל םה . 16 

. םהלש םיגהנמה תא ( multe) 

הבר הדימב 

םיפייעמ תועסמ םיכרוע תוקוחר םיתיעל םה . 17 

. תיבב ( pace) 

הוולשב םיראשנ אלא 

ילש ךרבה לע בשי ילש ריעצה דודה ןב םושלש 

תרצונ ( ĉielarko) 

תשקהש ול יתרפיסו 

. םשגהו שמשהמ ( היושע=) 

37 רועיש 

. 1 

ירחא , םוי לכ רפסה תיבב רקבמ ילש דודה ןב . 2 

. לכואה רדחב רקוב תחורא לכוא אוהש 

תיבל ךומסב ( הנבנ=) 

םקומ שדח רפס תיב . 3 

. טפושה לש 

םירפסה תא דומלל ילש דודה ןב לש הבוחה וז . 4 

. םוי לכב םיפד 10 לש ( רועישב=) 

בצקב הלאה 

( 93) 

הלילב לומתא ונטלחה ינאו ילש דודה ןב . 5 

. םישדח םיעבוכ ונמצעל תונקל 

. רקובב רחמ ןעבוכל תכלל 

םינווכתמ ונחנא . 6 

ךומנ ריחמב םירכמנ םידגבה לכש בשוח ינא . 7 

. תעכ 

ןיינעמ רפס יתארק , ילש רבח יתרקיבשכ . 8 

. הקיתעה הפוריא לע

Ĝi rakontas ke antaŭ unuj jarcentoj, 

severa kaj kruela tirano estis 

administranta la aferojn de Svislando. 

Unufoje li tenis sian ĉapelon sur stango 

en la vendejo, kaj diris ke estas la devo 

de ĉies genufleksi antaŭ ĝi. 

La afero okazis en vilaĝo ĉe la lago, 

proksime de la montoj tra kiuj oni iras 

survoje al la itala lando. 

Vilhelmo Tell ne genufleksis, kaj eĉ ne 

rigardis la ĉapelon, reprezentantan la 

tiranon. 

Vilhelmo Tell havas flekseblan fortan 

pafarkon. 

Li povis bonege arkpafi, tial li estis konata 

arkpafisto. 

Li tenis ses aŭ ok sagojn en la ujo, kaj iris 

kun siaj filoj al la vilaĝo. 

Eble li vidis la ĉapelon sur la stango, sed 

li ne genufleksis antaŭ ĝi. 

Estis tre videble en la vilaĝo, ke Tell tre 

malamas la tiranon. 

Je la gardistoj kaptis lin pro tiu ago, kaj 

kondukis lin antaŭ la tirano, kiu ankaŭ 

estis la juĝisto, Tell estis diranta: "Mi ne 

sciis pri tiu nova devo, kaj ne povis imagi, 

kial la ĉapelo estis tie, sur la stango". 

La tirano respondis kun koleraj vortoj, ĉar 

li malamis la fieran svison, kiun ĉiuj aliaj 

amis. 

Li severe diris: "Estas rakontate, ke vi 

estas laŭdinda arkpafisto. 

Tial mi sciis, ĉu vi povos pafi la pomon aŭ 

la kapon de via filo". 

Nun ni povas vidi ĉu vi povos pafi la 

pomon aŭ vi tuŝos la kapon de la infano. 

Tell sukcese pafis la pomon. 

Alia simila pafi jam estis en lia mano. 

La tirano vidis la ceteran sagon kaj 

intencis morte puni Tell. 

Sed li forkuris, kaj la svisanoj kore gratulis 

unu la alian. 

Post kelke da tempo ili estis sekvantaj 

post li, po ses kilometroj por hora. 

145 

ןדפק ןדור םינש תואמ המכ ינפלש רפסמ אוה 

. ץיווש לש םיניינעה תא להינ רזכאו 




. 9 

טומ לע ולש עבוכה תא חינה אוה תחא םעפ . 10 

םלוכ לש הבוחה וזש רמאו קושה רככב 

. וינפל ךרב עורכל 

ךומסב , םגאה (ĉe) דילש רפכב הרק ןיינעה . 11 

. הילטיאל ( 167) 

ךרדב םירבוע םכרדש םירהל 

לע טיבה אל וליפאו ךרב ערכ אל לט םלהליו . 12 

. ןדורה תא גציימש עבוכה 

38 רועיש 

תנתינ) 

השימגו הקזח תשק התיה לט םלהליול . 1 

.( 161 , ףופיכל 

ןכלו , הלועמ הרוצב ( arkpafi) 

תוריל לכי אוה . 2 

. עדונ תשק היה אוה 

םינבה םע ךלהו , לכימב םיציח 8 וא 6 םש אוה . 3 

. רפכל ולש 

לבא , טומה לעש עבוכה תא האר אוהש ןכתיי . 4 

. וינפל ךרב ערכ אל אוה 

לטש רפכב ( ןחבומ=) 

שגרומ דאמ היה רבכ הז . 5 

. ןדורה תא דאמ אנש 

, הזה השעמה ללגב ותוא וספת םירמושהשכ . 6 

לט , טפושה םג היהש , ןדורה ינפל ותוא וליבוהו 

, תאזה השדחה הבוחה לע יתעדי אל" 

: רמא 

םש היה עבוכה המל ןיימדל יתלכי אלו 

." טומה לע 

תא אנש אוה יכ , תוסעוכ 

םילימב הנע ןדורה . 7 

ותואש=) 

ובהא רתיה לכש האגה ירציוושה 

( ובהא םירחאה לכ 

התאש ( 179) 

םירפסמ" 

: הרמוחב רמא אוה . 8 

." חבשל יוארש תשק 

לע תוריל) 

חופתב עוגפל לכות םא יתיהת ןכל . 9 

. ךלש ןבה לש ושארב וא ( חופתה 

עוגפל 

לכות םא תוארל םילוכי ונחנא וישכע . 10 

. דליה לש ושארב עגיתש וא חופתב 

. חופתב החלצהב עגפ לט . 11 

. ודיב היה רבכ רחא המוד ץח . 12 

שינעהל ןווכתהו 

ףסונה ץחה תא האר ןדורה . 13 

. תוומל לט תא 

תא דחא וכריב םירציוושהו , חרב אוה לבא . 14 

.( kore) 

תויבבלב ינשה 

לש בצקב 

, וירחא ובקע םה המ ןמז ירחא . 15 

. העשל מ" 

ק השיש

Pro la peto de mia amiko, kies patro estis 

mortanta antaŭ malmulte da tempo, mi 

vizitis lin la antaŭan semajnon. 

La ceteraj personoj de lia familio ne estis 

en la hejmo. 

Mi telefonis por demandi je kioma horo, 

ke la vagonaro foriros. 

Oni diris al mi, ke ĝi foriros je la kvara kaj 

dudek sep. 

Mi enmetis sufiĉe da mono en mia 

monujo, kaj kunportis valizon, en kiu mi 

estis enmetinta kelkajn vestojn. 

Kiam mi eniris la stacion, mi kuris preter 

la aliaj personoj, kaj petis bileton al 

Boston. 

La biletisto diris: "Du dolarojn kaj kvardek 

cendojn". 

Mi ne povis imagi kial estas necese pagi 

kiom da multe, sed mi tuj puŝis tiom da 

mono tra la giĉeto kaj ricevis la bileton. 

Tiam mi rigardis mian horloĝon kaj iris 

proksimen de la pordego. 

La brunhara gardisto kiu kondukis la 

personojn al la vagonaroj diris: "Ĉiuj 

personoj, kiuj eniros tra la pordego antaŭ 

ol la vagonaro alvenos, estos severe 

punataj". 

Ni ĉiuj staris proksime de la duobla 

pordego. 

Ĉiuj vagonaroj estas similaj unu al la alia, 

kaj estas pli bone agi, kiel la gardisto 

petas. 

La kompatita virino, kies filo estis perdata 

en la stacio hieraŭ, ĉial estis tre 

maltrankvila. 

Ŝi estis pala kaj plorema, kiam mi vidis 

ŝin, kaj malpacience rigardis ĉien. 

Estis esprimo de timo sur ŝia vizaĝo, kaj 

ŝi iris kiel plej eble rapide al la proksima 

policano kaj diris kelkajn vortojn al li. 

Mi aŭdis la lastajn vortojn, kaj tuj mi diris 

al si "Nun estas nur la dua kaj dek 

minutoj". 

"Mia vagonaro foriros je la dua kaj duono, 

tial mi havas sufiĉe da tempon por helpi". 

146 

39 רועיש 

רטפנ ולש חאש , ילש רבח לש השקבה ללגב . 1 

la) 

רבעש עובשב ותוא יתרקיב , המ ןמז ינפל 

. ( antaŭan 

ויה אל ולש החפשמה 

לש םיפסונה םישנאה . 2 

. תיבב 

תאצוי תבכרה העש וזיאב לואשל ידכ יתנפלט . 3 

..( תבזוע=) 

. 4:27-ב 

אצת איהש ( 54) 

יל ורמא . 4 

kun- ) יתאשנו , ילש קנראב ףסכ קיפסמ יתמש. 

5 

. םידגב המכ יתסנכה הכותלש הדווזמ ( portis 

םישנאל רבעמ יתצר , הנחתל יתסנכנשכ 

. ןוטסובל סיטרכ יתשקיבו בשנאל 

םירחאה 




. 6 

." טנס 40-ו 

ראלוד ינש" 

רמא םיסיטרכה רכומ . 7 

ךכ לכ םלשל ךירצ עודמ ןיימדל יתלכי אל . 8 

ףסכ לש הזכ םוכס יתפחד דימ לבא , הברה 

. סיטרכה תא יתלביקו , בנשאה ךרד 

. רעשל ךומס יתכלהו ילש ןועשב יתלכתסה זא . 9 

תא ליבוהש 

םוחה רעישה לעב רמושה . 10 

ךרד וסנכיש םישנא" 

: רמא תובכרל םישנאה 

." הרמוחב ושנעי העיגמ תבכרהש ינפל רעשה 

. לופכה רעשה דיל ונדמע ונלוכ . 11 

רתוי בוטו , הינשל תחא תומוד תובכרה לכ 

. שקבמ רמושהש יפכ לועפל 

. 12 

40 רועיש 

, ( ליבסב , הילע 

יתמחירש) 

הנכסמה תרבגה . 1 

דאמ התיה , הנחתב לומתא דבא הלש ןבהש 

. הביס לכמ העוגר אל 

רשאכ ( plorema) 

היכובו תרוויח התיה איה . 2 

רסוחב םוקמ לכל הלכתסהו , התוא יתיאר 

. תונלבס 

הכלה איהו הינפ לע דחפ לש העבה התיה . 3 

המכ ול הרמאו בורק רטושל רשפאה לככ רהמ 

. םילימ 

יתרמא דימו , תונורחאה םילימה תא יתעמש . 4 

." הרשעו םיתש קר וישכע" 

ימצעל 

יד יל שי זא , יצחו םיתשב בוזעת ילש תבכרה 

." רוזעל ןמז 

. 5

Mi diris al la blue vestitan policano "La 

sekvontajn dudek minutojn mi ne estos 

okupata. Ĉu vi bezonas mian helpon?" 

Li respondis: "Jes, vi estas tre ĝentila. La 

filo de tiu patrino estas perdita". 

Laŭ ŝiaj vortoj, li estas kvinjara flavhara 

infano, kun bluaj okuloj, kaj estas ŝajne 

movema. 

Mi povas trovi lin, kvankam mi akceptas 

vian helpon. 

La infano estas blanke vestita kaj portas 

ruĝan ĉapelon. 

Ĉar mi ne estas mallaborema, mi iris laŭ 

la stacio, kaj tie mi vidis tian infanon, 

rigardanta la ĵurnalon kaj gazeton. 

Mi kondukis lin al la virino, kiu foriris por 

telefoni al sia edzo, kun larmoj en siaj 

okuloj. 

Mia fratineto estas ĉiam feliĉa, kiam ŝi 

ricevas novan ludilon. 

Ŝiaj pupoj estis faritaj el drapo, kiam ŝi 

estis tre malgranda infano, kial alie ŝi 

povis tro facile rompi ilin. 

Hieraŭ mia avino donacis pupon al ŝi, kaj 

de tiu momento ŝi estas kiel eble plej 

feliĉa. 

Mi ne vidis larmojn en siaj okuloj aŭ aŭdis 

kolerantan vorton. 

Tiu nova pupo estas farata el drapo, kaj 

ŝia vestito estas farata el tre bela 

materialo. 

Mia fratino decidis, ke ŝi ŝatas ĝin pli 

multe ol aliajn ludilojn, kaj mi opinias, ke 

la aliaj kompatindaj ludiloj estos baldaŭ 

forgesataj. 

La pupo ŝajnas ĉiel pli interesa ol la 

bestoj, farantaj el drapo aŭ ligno, kiuj 

kuŝas sur la tablo kun ŝiaj pupoj. 

Ŝi ankaŭ posedas hundeto kaj katetoj, kaj 

ĝis hieraŭ ŝi ankaŭ havis konsistantan el 

ligno ĉevaleton. 

La ĉevaleto estas jam rompata, kaj estis 

donata al malriĉa knabino, kiu estas la 

filino de nia lavistino. 

Mia fratino posedas malgrandan 

vagonaron, kiun ŝi povas movi ĉien, kaj ŝi 

tre ametas tiun ludilon. 

147 

םירשע ךשמב" 

: לוחכ שובלה רטושל יתרמא . 6 

היהא אל ינא ( sekvontajn) 

תואבה תוקדה 

" ? יתרזעל קוקז התא םאה . קוסע 

ןבה .( ĝentila) 

בידא דאמ התא , ןכ" 


." דבא וזה השיאה 

ידנולב דלי אוה , הלש ( םילימה=) 

רואיתה יפל . 8 

רסח ( ŝajne) 

הארנו תולוחכ םייניע םע , 5 ןב 

.( movema) 

החונמ 

לבקמ ינא ןכ יפ לע ףאו ותוא אוצמל לוכי ינא . 9 

. ךתרזע תא 

. םודא עבוכ שבוחנו ןבל שובל דליה . 10 

, ( mallaborema) 

ןלצע אל ינאש ןוויכ . 11 

, הזכ דלי יתיאר םשו , הנחתה ךרואל יתכלה 

. תעה יבתכו םינותיעה לע לכתסמש 

היניעב תועמד םעש , השיאל ותוא יתלבוה . 12 

. הלעבל ןפלטל הכלה 

41 רועיש 

תלבקמ איהשכ החמש דימת הנטקה יתוחא . 1 

. שדח עוצעצ 

התיה איהשכ גיראמ תויושע ויה הלש תובובה . 2 

רובשל הלכי איה תרחא יכ , הנטק דאמ הדלי 

. ידמ הבר תולקב ןתוא 

הבוב הנתמב הל הנתנ ילש אתבס לומתא . 3 

. רשפאש החמש יכה איה עגר ותואמו 

לש הלימ יתעמש וא היניעב תועמד יתיאר אל . 4 

.( koleratan) 

סעכ 

דגבהו , גיראמ היושע וזה השדחה הבובה . 5 

. הפי דאמ רמוחמ היושע הלש 

רתוי התוא תבבחמ איהש הטילחה יתוחא . 6 

םיעוצעצהש בשוח ינאו , הלש םירחא םיעוצעצמ 

וחכשי םירחאה ( kompatindaj) 

םינכסמה 

. הריהמב 

רשאמ תיניינעמ רתוי ןבומ לכב תיארנ הבובה . 7 

תוחנומש , ץע וא גיראמ תויושעש תויחה 

. הלש תובובה םע ןחלושה לע 

היה לומתא דעו לותלתחו בלבלכ םג התושרב . 8 

. ץעמ ינופ םג הל 

לש תבה , הינע הדליל ןתינו , רובש רבכ ינופה 

. ונלש ( lavistino) 

תסבוכה 

הלוכי איהש הנטק תבכר יתוחא לש התושרב 

תבבחמ דאמ איהו , םוקמ לכל זיזהל 

. הזה עוצעצה תא ( ametas) 




. 9 

. 10

Estas malgrandaj sakoj de sablo en la 

vagonoj, kaj ŝi estas feliĉa, kiam ŝi metas 

la sablon de unu al la alia, aŭ portas la 

tutan sablon en malgrandan skatolon per 

kulereto. 

Ĉial mi duoble feliĉa hodiaŭ, kial ŝi estas 

tiamaniere okupata. 

Mi volas fari longan promenon laŭ la 

agrabla vojeto ĝis la monteto, anstataŭ 

atendi al mia fratineto. 

Antaŭ ol mi venas hejmon, mi devas aĉeti 

la viandon por rosti ĝin por la supo. 

Estas ĉiel elekti donacon por infano, kiu 

posedas sufiĉe da ludiloj. 

Hieraŭ en la ludilo-butiko mi rigardis 

pupojn, faratajn el drapo kaj alia 

materialo. 

Estis ĉevaletoj, hundetoj kaj malgrandaj 

leonoj kaj kameloj tie. 

Ankaŭ estis meblaroj, konsistintaj el 

tabloj, seĝoj kaj kanapoj tie. 

Sur la tabloj estis teleretoj, enhavintaj 

legomojn, fruktojn kaj rostintan viandon, 

faritaj el kolora papero. 

Ankaŭ estis tasetoj, faritaj el maldika vitro, 

en kiujn oni povas verŝi akvon aŭ lakton. 

Ĉar unu dolaro estis ĉiom da mono, kiom 

mi havis en la monujo, mi eniris la 

butikon. 

Mi iris laŭ pitoreska vojeto ĝis la lago, kaj 

pripensis pri la donaco, kian mi elektos. 

La vaporŝipo estis ĵus forironta, ĉar mi 

pasis la ponteton, dum ĝiaj sonoriloj 

sonoris, kaj veturis en la libera aero. 

La bordo, kiun vi pasis, estas tre 

pitoreska, sed ĝia beleco estas difektota, 

ĉar granda meblo-fabrikejo estas 

konstruota inter la kruta monteto kaj la 

lago. 

Ĝia proksimeco de la akvo estas necesa, 

ĉar akvoforto estos uzita. 

148 

איהו , תונורקב לוח לש םינטק םיקש שי 

דחאמ לוחה תא הריבעמ איהשכ תרשואמ 

הספוק ךותב לוחה לכ תא המש וא , ינשל 

. תיפכ תועצמאב 

. 11 

ךכ לע םויה 

םיילפכ חמש ינא הביס לכמ . 12 

תאזכ הרוצב ( ליבסב) 

הקוסע איהש 

.( tiamanaiere) 

ליבשה ךרואל ךורא לויט תושעל הצור ינא . 13 

יתוחאל תוכחל םוקמב , העבגה רבעל םיענה 

. הנטקה 

ותוא תולצל ידכ רשבה תא תונקל בייח ינא 14 

. התיבה עיגמ ינאש ינפל , קרמה רובע 

42 רועיש 

רבכש דליל הנתמ רוחבל ןבומ לכב השק הז . 1 

. םיעוצעצ קיפסמ ( ותושרב) 

ול שי 

תובוב לע יתלכתסה לומתא םיעוצעצ 

תונחב . 2 

. רחא רמוחו גיראמ תויושע 

םילמגו תוירא םגו םיבלבלכ , ינופ יסוס םש ויה . 3 

. םינטק 

ויהש ( 126) 

םיטיהר תוכרעמ םג םש ויה . 4 

. תואסרוכו תואסיכ , תונחלושמ םיבכרומ 

, תוקרי וליכהש תויחולצ ויה תונחלושה לע . 5 

. ינועבצ ריינמ תויושע ויהש , יולצ רשבו תוריפ 

רשפא םכותלש , הקד תיכוכזמ םינולפס םג ויה 

. בלח וא םימ גוזמל 




. 6 

היהש ףסכה ( 194) 

לכ היה דחא ראלודש ןוויכ . 7 

. תונחהמ יתאצי , קנראב יל 

, םגאה רבעל ירויצ ןבא ליבש ךרואל יתכלה . 8 

הנתמ לש גוס הזיא ( pripensis) 

יתרהרהו 

. רחבא 

יתיצח ןכל , בוזעל הדמע קוידב רוטיקה תניפס . 9 

, ולצליצ הלש םינומעפהש ןמזב , ןורשגה תא 

.( libera) 

חותפה ריואב יתעסנו 

ולש יפויה לבא , ירויצ דאמ ונרבעש ףוחה . 10 

לודג םיטיהר לעפמש ללגב , לקלקתהל דמוע 

. םגאה ןיבו הלולתה העבגה ןיב תונבהל דמוע 

ושמתשיש ללגב , הצוחנ םימל ולש הבריקה 

.( akvoforto) 

םימ תייגרנאב ( ליבס) 

. 11

Estas bela rakonto pri iu hirundo, kiu estis 

konstruanta neston por ŝiaj idoj, sur la 

tendo de la reĝo. 

La soldatoj, kiuj marŝis laŭ la vojeto, 

ekrimarkis la birdon. 

Kelke da ili ekridis kaj svingis la brakojn 

ĝis la birdo, por montri ĝi al liaj amikoj. 

La bonhumera reĝo surmetis dikan 

surtuton farita el lano, kaj elvenis el lia 

tendro, por eltrovi, kial liaj soldatoj estas 

kiel laŭte parolantaj. 

La tendo estis multekosta, kaj enhavis 

beletajn meblojn, kaj ankaŭ sonorilo, kiu 

tiam estis sonoranta, tuj kiam iu tuŝis ĝin. 

La reĝo tuj ekrimarkis la birdon kaj diris: 

"Certe tia kuraĝa birdo estas inda gasto 

de la reĝo". 

La militistoj estis kiel plej zorgaj pri la 

hirundo en la daŭro de la milito. 

Kiam la venkintoj forportis, ili lasis tiun 

tendon tie. 

Fine la vento renversis ĝin, kaj ĝi ekfalis 

sur la muron. 

La maljuna hirundo povis flugi tiam. 

La batalejo estis kovrata kun kugloj, 

amasoj da ostoj kaj aliaj malgaja 

postsignoj de la milito. 

La milito estas kruela kaj hontinda. 

Kial iuj reĝoj kaj reĝidoj volas militi unu 

kontraŭ la alia? 

Kiam ŝiaj idoj foriras for fari militon, la 

patrinoj de tiuj soldatoj estas tre 

maltrankvilaj. 

Eble tiuj idoj estos militkaptitoj. 

La ĉevalo ekrimarkis tiun branĉeton, per 

kiu ie preterpasinto estis riparanta la 

ŝnuregon de la sonorilo. 

Ĉar ĝi volis manĝi la verdajn foliojn, ĝi 

kaptis la ŝnuregon, kaj la sonorilo tuj 

sonoris en laŭta kaj klera voĉo. 

La ĉevalo preskaŭ renversis la stangojn, 

subtenintaj la tegmenton sur la justeca 

sonorilo. 

Ĉiuj havas la rajton uzi la sonorilon, por 

anonci ian maljusteco. 

La juĝisto ekridis, kiam li vidis kian 

plendanton stari tie. 

149 

רובע ןק התנבש תינונס לע הפי רופיס שי 

. ךלמה לש להואה לע הלש ( idoj) 

םיאצאצה 

43 רועיש 




. 1 

( 206) 

וניחבה ליבשה ךרואל וכלהש םילייחה . 2 

. רופיצב 

רבעל 

םעורז ופינהו קוחצב וצרפ םהמ המכ . 3 

. םהירבחל הז תא תוארהל ידכ , רופיצה 

אציו , הבע רמצ ליעמ שבל רומוהה לעב ךלמה. 

4 

ולש םילייחה המל תולגל ידכ ולש להואהמ 

. םש םר ךכ לכ לוקב םירבדמ 

ףסונבו , םיאנ םיטיהר ליכהו , רקי היה להואה . 5 

( tuj kiam) 

עגרב וב לצלצ דימתש ןומעפ םג 

וב עגנ והשימש 

ןבומכ" 

רמאו רופיצה לש ןקב ןיחבה דימ ךלמה . 6 

( 154) 

היואר תחרוא איה תאזכ הצימא רופיצש 

." ךלמל 

לככ תינונסה לע ורהזנ ( 172) 

םימחולה . 7 

. המחלמה ךשמב רשפאה 

להואה תא וריאשה םה , ובזע םיחצנמהשכ . 8 

. םש אוהה 

. ץראל לפנ אוהו , ותוא הכפה חורה ףוסבל . 9 

. ןמז ותואב ףועל הלכי רבכ תרגובה תינונסה . 10 

לש תומרע , םיעילקב הסוכמ היה ברקה הדש . 11 

. תומוד תומוגע המחלמ תובקעו , תומצע 

.( 154) 

השיבמו תירזכא איה ( 201) 

המחלמה . 12 

המחלמ זירכהל םיצור םיכיסנו םיכלמ עודמ . 13 

( 180) 

? ינשה דגנכ דחא 

, םחלהל ידכ םבזוע םהלש םינבהשכ . 14 

. תועוגר אל דאמ םילייחה לש תוהמאה 

. המחלמ ייובש ויהי הלא םינבו ןכתיי . 15 

חרוא רבוע ותועצמאבש ףנעב ןיחבה סוסה 

. ןומעפה לש לבחה תא ןקית ( והשלכ) 

, םיקוריה םילעה תא לוכאל הצר אוהש ללגב 

44 רועיש 

. 1 

. 2 

לוקב לצליצ דימ ןומעפהו לבחה תא ספת אוה 

. רורבו םר 

( 160) 

וכמתש תוטומה תא ליפה טעמכ סוסה . 3 

. קדצה ןומעפ לעש גגב 

ידכ ןומעפב שמתשהל תוכזה התיה דחא לכל . 4 

. קדצ יא לש והשלכ גוס לע זירכהל 

לש גוס הזיא האר אוהשכ קוחצב ץרפ טפושה . 5 

. םש דמוע עבות

Kutime, li vidis homojn plendantaj, 

anstataŭ bestojn. 

Oni nomis tiun sonorilo justeca. 

Ili povis plendi pri tiuj suferoj, per la 

oportuna sonorilo. 

Laŭ ĉies opinioj, estas la devo de la 

juĝisto puni la maljustulojn 

Li decidis, ke li faros proceson kontraŭ la 

posedanto de la ĉevalo. 

La persono forsendis la ĉevalon, kaj ĝi 

paŝtis sin laŭ la vojo. 

Estas ĉies devo doni ian domon por siaj 

ĉevaloj. 

La juĝisto diris: "Mi trovos, kies estas tiu 

ĉevalo, kaj mi ne lasis lin trankvila". 

Ie, en la sama urbo, loĝis alia junulo, kiu 

ankaŭ havis afablan fratinon. 

Unu tagon, ŝi akompanis lin por veturo en 

veturilo tirata de rapida ĉevalo. 

Kiam ili alvenis al la ponto, tiu knabino 

estis ial timigata, kiel la knabino en la alia 

rakonto. 

Ŝi diris: "Mi ne intencas plendi, sed la 

veturilo estos certe tro peza, kiam ni en 

ĝi. Mi timas, ke la ponto estas danĝera, 

tial mi eksaltas de ĝi kaj transiras ĝin. Mi 

ankaŭ kolektos iajn florojn, de la floroj 

kreskintaj ĉi tie. Mi ne lange atendigos 

vin. 

Li respondis: "Tiu ponto estas tute 

nedanĝera, sed anstataŭ klarigi ĝi al vi, 

mi kondukos la ĉevalon trans la pordo, 

dum vi transiras la pordon, ĉar mi ne 

indiferentas al via timo. 

Li helpis lian fratinon eliri el la veturilo, kaj 

kondukis la ĉevalo. 

Tiam li diris kun afabla rideto: "Estis ne 

necese piede transiri", kaj ŝi respondis: 

"Ne, sed vi estis ĝentila kaj tre pacienca". 

Ili rajdis antaŭen, kaj amike parolis unu al 

la alia. 

150 

םוקמב , םיעבות םישנא האר אוה ללכ ךרדב . 6 

. תויח 

. קדצה ןומעפ הזל וארק םישנא . 7 

תועצמאב םהלש לבסה לע ןנולתהל ולכי םה . 8 

. חונה ןומעפה 

שינעהל טפושה לש ותבוח הז , םלוכ תעד יפל . 9 

. םיעשר 

( proceson) 

טפשמ ךורעי אוהש טילחה אוה . 10 

. סוסה לש ( 205) 

םילעבה דגנ 

ומצע תא ליכאה הזו , סוסה תא קיחרה שיאה . 11 

. ךרדה ךרואל 

לש והשלכ גוס תתל דחא לכ לש הבוח וז . 12 

. ולש םיסוסל תיב 

, הזה סוסה ימ לש אצמא ינא" 

: רמא טפושה . 13 

"( עוגר ותוא בוזעא אל=) 

ול חינא אלו 

45 רועיש 

ול םגש רחא ריעצ רג , ריע התואב והשפיא . 1 

. הביבח תוחא התיה 

הבכרמב העיסנל ותוא התוויל איה דחא םוי . 2 

. ריהמ סוס ידי לע הכשמנש 

התייהנ איהה הרענה , רשגל ועיגה םהשכ . 3 

רופיסב הרענה ומכ , יהשלכ הביסמ תדחופמ 

. רחאה 

לבא , ןנולתהל תנווכתמ אל ינא" 


ןמזב ידמ הדבכ קפס אלל היהת הבכרמה 

, ןכוסמ רשגהש תששוח ינא . הכותב ונחנאש 

ףוסאא םג ינא . ותוא ךלאו הכותמ ץופקא ןכלו 

םיחרפה ןיבמ , םהשלכ םיחרפ ( kolektos) 

ךתוא ( atendigi) 

בכעא אל ינא . ןאכ םיחמוצש 

. תוכורא 

( nedanĝera) 

חוטב הזה רשגה" 

: הנע אוה . 5 

ינא , הז תא ךל ריבסהל םוקמב לבא , ןיטולחל 

תאש ךכ ידכ ךות רשגל רבעמ סוסה תא ליבוא 

." ךלש ששחל שידא אל ינא יכ , הצוח 

החנהו , הבכרמהמ תאצל ותוחאל רזע אוה . 6 

. סוסה תא 

תוצחל ךרוצ היה אל" 

: םיענ ךויחב רמא אוה זא . 7 

סמונמ תייה לבא , אל" 

: התנע איהו " לגרב 

." ינלבס דאמו 

םע דחא ורבידו ( antaŭen) 

האלה ובכר םה . 8 

. תוביבחב ינשה 




Antaŭ kelkaj centoj da jaroj, riĉa 

multepova reĝo, nomita Hierono, vivigis 

en Sikelio. 

Li foje estis suspekta pri liaj kronfaristoj, 

kiuj faris kronojn por li, el oro, kiun li mem 

donis al ili. 

Li scivolis, ĉu tiuj personoj estas honestaj. 

Li suspektis, ke eble ili ne uzis ĉiom da 

oro donita al li, sed gardis parto de ĝi por 

ili mem. 

Li ne povis eltrovi per si mem, ĉu ili 

falsadas la oron, tial li venigis saĝan 

grekan personon. 

Al tiu konata persono, kies nomo estis 

Arĥimedo, li klarigis siajn timojn. 

Arĥimedo certigi al la reĝo, ke iel li 

eltrovos iel pri tiu afero. 

Li ĉiutage pensadis pri tiu afero iom da 

horoj, kaj trovis kontentigan metodon, sed 

iel li ne sukcesis. 

Unutage, kiam li banis sin, li rimarkis ke 

ŝajnas pli multe da akvo en la banujo, 

kiam li mem estas en ĝi, ol antaŭe. 

La levado de la akvo donis ideon al li. 

Li ĵetis la kronojn, unu post la alia, en la 

akvon, kaj rimarkis, kiom de la akvo ĉiu el 

ili forpuŝis. 

Tiamaniere, li komprenis, ke la lokaj 

kronfaristoj, kiujn la reĝo ĵetis al la 

malliberejo, estis malhonestaj. 

La greka filozofo, Arĥimedo, ne estis 

fama nur antaŭ multe da tempo, inter liaj 

samtempuloj, sed eĉ hodiaŭ lia nomo 

estas ĉie konata. 

Nenies scio pri la problemoj de la 

geometrio kaj de la fiziko estis pli multa. 

Neniu pli multe komprenis la ecojn da 

ŝraŭbojn kaj cilindrojn. 

Longe studadinte tiujn ecojn, li komprenis 

tiujn iomete pli bone ol iu alia. 

La rakonto pri la falsado estis jam 

rakontita. 

Vidinte kiamaniere la sunlumo estas 

rebrilanta de spegulo kaj brulas la ligno, 

sur kiu ĝi brilas, li elpensis maŝinon farata 

de speguloj. 

151 

( multepova) 

קזחו רישע ךלמ , תואמ המכ ינפל 

. היליציסב יח , ורייה ארקנש 

46 רועיש 




. 1 

םירתכה-ירצויל 

עגונב ןדשח היה אוה םימעפל . 2 

ומצע אוהש בהזמ , ורובע םירתכ וניכהש , ולש 

. םהל ןתנ 

. םינגוה 

םה הלאה םישנאה םאה ההת אוה . 3 

ושמתשה אל םהש ( eble) 

ןכתיש דשח אוה . 4 

ונממ קלח ורמש אלא , םהל ןתינש בהזה לכב 

. םמצעל 

םא ( per si mem) 

ומצעב תולגל לכי אל אוה . 5 

. םכח ינווי שיא ןמיז אוה ןכלו , םיפייזמ םה 

אוה , סדמיכרא היה ומשש , הזה עדונה שיאל . 6 

. ויתוששח תא ריהבה 

הלגי אוהש ךלמל ( certigi) 

חיטבה סדמיכרא 

. 7 

. ןיינעל עגונב יהשלכ ךרד 

לכ תועש המכ ןיינעב ( pensadi) 

רהרה אוה . 8 

, ( kontentiga) 

ןוצר תעיבשמ הטיש שפיחו , םוי 

. חילצה אל יהשלכ הביסמ לבא 

בל םש אוה , ומצע תא ץחר אוהשכ , דחא םוי . 9 

ומצע אוהשכ היטבמאב םימ רתוי שיש הארנש 

. ןכ ינפל רשאמ , הכותב 

. ןויער ול הנתנ םימה לש הילעה . 10 

ךותל , ינשה ירחא דחא , םירתכה תא קרז אוה . 11 

. קחד םהמ דחא לכ םימ המכ בל םשו , םימה 

ירצויש ןיבה אוה ( tiamaniere) 

הזכ ןפואב 

ךלמה םתואש , ( lokaj) 

םיימוקמה םירתכה 

. םינגוה אל ויה , ( malliberejo) 

אלכל ךילשה 

. 12 

47 רועיש 

קר םסרופמ היה אל סדמיכרא ינוויה ףוסוליפה . 1 

ונמז ינב םישנאה ( ןיב) 

ברקב , בר ןמז ינפל 

עודי ולש םשה םויה וליפא אלא , ( 132 ,'ב167) 

. םוקמ לכב 

הירטמואגה 

לש תויעבה לע דחא ףא לש עדיה . 2 

. רתוי לודג היה אל הקיסיפהו 

לש תונוכתה תא רתוי בוט ןיבה אל דחא ףא . 3 

. םירדניליצו 

םיגרב 

ןיבה אוה , תוכיראב הלאה תונוכתה תא ורקחב . 4 

רחא דחא לכמ בוט רתוי ( 217) 

תצק םתוא 

.( ui alia) 

. רפוס רבכ בהזה ירתכ לש ףויזה לע רופיסה . 5 

שמשה רוא ( kiamaniere) 

דציכ 

ותוארב 

וילעש ץעה תא ףרושו , הארמ ידי לע רזחומ 

. תוארממ היושעש הנוכמ אצמה אוה , רהוז אוה 

. 6

Uzinte tiun maŝinon, la Sirakuzanoj povis 

ekbruligi la ŝipojn de la malamikoj. 

Tamen, la malamikoj ne repuŝis de la 

insulo, sed renovigis kaj riparis ĝiajn 

ŝipojn, kaj sendis tiujn por ree ataki la 

urbo. 

Fine, kaptinte la urbon, ili detruis ĝin, kaj 

mortigis multan nombron da loĝantoj, kaj 

ankaŭ Arĥimedo mem. 

Sirakuzo estis la plej granda urbo, sur la 

insulo Sikeio. 

La filozofo kaj fizikisto Arĥimedo perdis 

sian vivon, kiam tiu urbo estis detruata kaj 

tute brulanta. 

Neniaj postsignoj de li estis trovataj post 

tia okazaĵo. 

Eble neniam estis pli lerta homo ol li en 

Sirakuzo. 

Grekujo ankaŭ estis fama pro ĝiaj lertaj 

pentristoj, kaj estas multaj rakontoj pri ili. 

Malgajninte en iu konkurso, iu pentristo 

pensis, ke neniu en la juĝintoj ne estis 

honesta al li. 

Li kriis: "Jen tiu malhonesteco. Nenie mi 

trovis personon, kiu ne estas ĵaluza!". 

Ĉar la plimultoj de la pentraĵoj estas bildoj 

de ĉevaloj, ĉu ili ne postulas ĉevalajn 

juĝantojn? 

Oni akceptis lian proponon, kaj 

enkondukis iom da ĉevaloj. 

Ne rigardante la aliaj pentraĵoj, la ĉevaloj 

tuj iris al la pentraĵo de la plendanta 

pentristo, kaj rekonis la tie pentratajn 

ĉevalojn. 

Tiu ago montris la plej lertan 

konkursinton. 

Trompinte la ĉevalojn, kiel alia pentristo 

iam trompis la birdojn per bildo de beroj, 

la pentristo diris: "Bestoj ne decidas per 

reguloj, sed per sentoj". 

Nenie mi legis pli amuzan rakonton ol pri 

la du pentristoj, estante ĵaluza unu al la 

alia, ili aranĝis konkurson. 

152 

ולכי הזוקריס ישנא , תאזה הנוכמ םשמתשהב . 7 

. בייואה לש ץעה תוניפס תא ריעבהל 

שדיח אלא 

, יאהמ ףדהנ אל , תאז םע , בייואה . 8 

תא ףוקתל ןתוא חלשו , ולש תוניפסה 

תא ןקיתו 

. בוש ריעה 

התוא וסרה םה , ריעה תא םספותב , ףוסבל 

, ( loĝantoj) 

םיבשות לש לודג רפסמ וגרהו 

. ומצע סדמיכרא תא םגו 




. 9 

48 רועיש 

לש יאב רתויב הלודגה ריעה התיה 

הזוקריס . 1 

. היליציס 

וייח תא דביא סדמיכרא יאקיזיפהו ףוסוליפה . 2 

. לילכ הפרשנו הסרהנ איהה ריעהשכ 

ערואמה ירחא גוס םושמ ולש תובקע ואצמנ אל . 3 

. הזה 

ונממ רתוי רשכומ םדא היה אל םלועמו ןכתיי . 4 

. הזוקריסב 

םירשכומה םירייצב 

םג תמסרופמ התיה ןווי . 5 

. םהילע םירופיס הברה שיו , הלש 

דחא רייצ רבס , יהשלכ תורחתב ודיספהב . 6 

. ויפלכ ןגוה היה אל םיטפושהמ דחא ףאש 

. הזה קדצה רסוח תא ( jen) 

ואר" 

: קעז אוה . 7 

וניאש םדא אוצמל לוכי אל ינא םוקמ םושב 

"! יאנק 

, םיסוס לש תונומת רקיעב םה םירויצהש ןוויכ . 8 

" ? םיטפושכ םיסוס תושרוד אל ןה םאה 

המינפ וליבוהו ( 54) 

ולש העצהה תא ולביק . 9 

. םיסוס המכ 

, םירחאה םירויצה לע ( 222) 

ולכתסהש ילב . 10 

, ןנולתמה רייצה לש רויצל דימ וכלה םיסוסה 

. םש םירייוצמה םיסוסה תא והיזו 

הרחתמה לע ( התרוה) 

הדיעה תאזה הלועפה . 11 

. רתויב רשכומה ( היהש) 

םעפ רחא רייצש יפכ , םיסוסה תא ותומרב . 12 

לש הנומת תועצמאב םירופיצה תא המיר 

יפ לע אל תוטילחמ תויח" 

: רייצה רמא , םיבנע 

." תושגר תועצמאב אלא םיקוח 

עשעשמ רתוי רופיס יתארק אל םוקמ םושב 

םיאנק םתויהבש , םירייצה ינש לע רשאמ 

. תורחת ונגריא םה , הזל הז 

49 רועיש 

. 1

La unua pentris vinberaron, kiel bonege, 

ke la birdoj flugis ĝis ĝi. 

La dua trompis sian konkursanton mem, 

per bildo de kurteno. 

La plej famaj pentristoj, tamen, montras 

ilian lertecon, pentrante bildon pri la 

krepusko, precipe pro la brilaj koloroj. 

Efektive, mi dubas, ĉu estas vidaĵo pli 

bela ol la krepusko. 

Ĝi estas farata per la brilaj radioj de la 

suno, rebrilante tra la atmosfero, post la 

suno mem malleviĝas sub la horizonto. 

Ju pli malsekaĵo estas en la aero, des pli 

brilaj la koloroj estas, kaj la pejzaĝo 

beliĝas. 

En tropikaj landoj, la nokto subite venas, 

kaj estas nenia krepusko. 

Efektive, krepusko apenaŭ okazas tie. 

En nordaj landoj, male, la krepusko 

daŭras po ses monatoj, kaj la alia de la 

jaro estas la tago. 

Vividi en tiaj landoj certe estas laŭdinda 

travivaĵo. 

Ĝi neniel povas esti klara por homoj, kiuj 

neniam vivadis tie. 

Tiuj aferoj pliigas mian deziron por viziti 

tiujn landojn. 

Tute male, neniel mi volas vivadi en 

tropika lando. 

153 

הרוצב םיבנע לש ( 126) 

לוכשא רייצ ןושארה . 2 

. וילא ופע םירופיצהש , תנייוצמ 

ךכ לכ 

ידי לע , ומצע ולש הרחתמה תא הנוה ינשה . 3 

. ןוליו לש הנומת 

, תאז תורמל , רתויב םימסרופמה םירייצה . 4 

( 222) 

םרייצב םהלש ןורשיכה תא םיארמ 

םיעבצה ללגב רקיעב , םימודמדה לש תונומת 

. םירהוזה 

( 'ב 

227) 

הארמ שי םא קפסב ינא , השעמל . 5 

. םימודמדהמ הפי רתוי 

, שמשה לש תוריהבה םיינרקה ידי לע רצונ הז. 

6 

שמשהש ירחא , הרפסומטאה ךרד םפקתשהב 

. קפואל תחתמ לא תדרוי המצע 

ךכ , ריואב ( malsekaĵo) 

תוחל רתוי שיש לככ . 7 

. הפי רתוי היהנ ףונהו , םיקיהבמ רתוי םיעבצה 

תוימואתפב דאמ אב הלילה , תויפורט תוצראב . 8 

. םימודמיד לש גוס םוש ןיא טעמכו 

. םש םישחרתמ ישוקב םימודמיד , השעמל . 9 

םימודמדה , תאז תמועל , ןופצה תוצראב . 10 

. םויה הז הנשה רתיו , םישדוח השש םיכשמנ 

היואר היווח חטבל הז הלאכ תוצראב תויחל . 11 

. ןויצל 

םישנאל ןבומ תויהל 

לוכי אל הז ןפוא םושב . 12 

. םש ויח אל םעפ ףאש 

ילש הפיאשה תא םילידגמ הלאכ םירבד . 13 

. ולאה תוצראב רקבל 

רוגל הצור אל ינא , תאז תמועל , ןפוא םושב . 14 

. תיפורט ץראב 

50 

רועיש

קדוק השל הד– אספרנטו

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?