29.01.2015 Views

aqac... sxvaganac № 2 `xazis radiosa~ da mzesumziris ambavi `me ...

aqac... sxvaganac № 2 `xazis radiosa~ da mzesumziris ambavi `me ...

aqac... sxvaganac № 2 `xazis radiosa~ da mzesumziris ambavi `me ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

10 literaturuli gazeTi<br />

Canawerebi 6 - 19 maisi 2011<br />

<strong>da</strong>sawyisi # 47-48<br />

literaturuli<br />

portretisaTvis<br />

TiTqmis gaqra Cveni literaturuli<br />

presi<strong>da</strong>n iseTi tevadi <strong>da</strong> mobiluri<br />

forma kritikuli gamokvlevisa,<br />

rogoric literaturuli portretia.<br />

SemTxveviT ar mixsenebia aq `kritikuli<br />

gamokvleva~. diax, gaqra swored<br />

`gamokvleva~ – konkretuli argumentebi,<br />

konkretuli msjelobi<strong>da</strong>n gamomdinare<br />

<strong>da</strong>skvnebi <strong>da</strong> ara upasuxismgeblod<br />

miSvebuli emociebis nakadi, roca<br />

sityva kargavs Tavis <strong>da</strong>niSnulebas<br />

<strong>da</strong> butaforuli sityvebiT naSenebi ko-<br />

SkebiT ifareba teleekranebi <strong>da</strong> literaturuli<br />

presis furclebi.<br />

literaturul portrets aqvs<br />

Tavisi mtkiced Camoyalibebuli kanonebi.<br />

aq umTavresi analizi <strong>da</strong> faqtebze<br />

<strong>da</strong>myarebuli msjelobaa. `portretis~<br />

avtoris amocana martivi araa – man<br />

un<strong>da</strong> warmoaCinos mwerali – misi Semoqmedebis<br />

umTavresi mamoZravebeli<br />

Zalebi, Semoqmedis mier gavlil gzaze<br />

momx<strong>da</strong>ri saintereso cvlilebebi <strong>da</strong><br />

movlenebi, misi literaturuli <strong>da</strong> sazogadoebrivi<br />

pozicia, misi xelweris<br />

individualuri Taviseburebani <strong>da</strong> a.S.,<br />

magram am rTuli amocanis ga<strong>da</strong>wyveta<br />

martivdeba, roca portretis Sesaqmnelad<br />

kvlevas ki ar mivmarTavT, aramed<br />

mza Sablons viRebT saxelmZRvanelod.<br />

mkvlevarsa <strong>da</strong> `Sablonists~ Soris<br />

ki didi sxvaobaa. mkvlevarma ar<br />

icis, riT <strong>da</strong>sruldeba misi Sroma, ra<br />

saboloo <strong>da</strong>skvnebs miiRebs teqstis<br />

kritikuli gaCxrekvis Sedegad. igi<br />

profesiulad iRwvis <strong>da</strong> kvlevis Sedegad<br />

qmnis mwerlis SemoqmedebiT suraTs.<br />

`Sablonists~ ki Sabloni upyria<br />

xelT _ lamazi, brWyviala, Tvalis mosatyuebeli,<br />

yalbi, `faruli <strong>da</strong>mkve-<br />

Tis~ gemovnebasa <strong>da</strong> survils morgebuli<br />

– <strong>da</strong> am Sablonis mixedviT aSenebs<br />

butaforul koSks.<br />

aseTi butaforuli portretebi,<br />

Tqven warmoidgineT, mo<strong>da</strong>Sic ki aris –<br />

warmoiTqmis prezentaciebze, saiubileo<br />

saRamoebze, sufrebze, ibeWdeba<br />

presiubileebze... ixarjeba aRmatebiTi<br />

<strong>da</strong> zeaRmatebiTi xarisxebi – `genialuri~,<br />

`geniosi~, `cocxali klasikosi~<br />

<strong>da</strong> a.S. maRla, sul maRla!..<br />

zogjer gin<strong>da</strong>, mixvide aseT egzaltirebul<br />

avtorebTan, xeli utaco<br />

butaforiul mindorze gaWenebuli<br />

kalmis aRvirze <strong>da</strong> yurSi CasZaxo: - batonebo,<br />

batonebo, <strong>da</strong>zogeT eleqtroenergia!..<br />

isini ki, cxadia, Sen ar gismenen<br />

– Tavis kalmebs miaWeneben <strong>da</strong> gverdze<br />

rCeba yvelaze lamazi ram, rac<br />

literaturas amkobs – simarTle <strong>da</strong><br />

profesionalizmi.<br />

vin Cahbera es boroti suli!<br />

_ bevri imperia icis msoflio istoriam<br />

– araerTi `miwisTvis aRZruli~<br />

imperatori miiswrafo<strong>da</strong> `ukanaskneli<br />

zRvisken~, araerT mbrZanebels sur<strong>da</strong>,<br />

rom yvelaze maRal mwvervalze <strong>da</strong>edga<br />

Tavisi `sambrZaneblo taxti...~ araer-<br />

Ti cdilob<strong>da</strong>, rom aevso Tavisi `aRuvsebeli<br />

sawyauli~.<br />

yvela am imperias erTi saerTo niSani<br />

– `miwiT gaumaZRroba~ aerTianeb<strong>da</strong>.<br />

winamorbedi imperiebisgan aSkarad<br />

gansxvavdeba msoflios ukanaskneli<br />

imperia – `sabWoTa kavSirad~ wodebuli<br />

ruseTis imperia. am imperiis um-<br />

Tavresi niSani `borotebiT gaumaZRrobaa~.<br />

Tu tradiciulad, eSmakisa <strong>da</strong><br />

uflis paradigmebiT vixelmZRvanelebT,<br />

am imperiaSi, eSmakis Zalam aSkarad<br />

ga<strong>da</strong>Zala uflis Zala... es iyo erTerTi<br />

klasikuri qveyana, romelSic<br />

boroteba saxelmwifos ideologiad<br />

iqca.<br />

amasTan, ruseTis imperia erT-erTi<br />

yvelaze ufro Seuswavleli imperiaa.<br />

warsuli<strong>da</strong>n maxvilebiviTaa amoWrili<br />

kiTxvebi <strong>da</strong> pasuxs elis:<br />

_ vin Seqmna es `originaluri imperia~<br />

<strong>da</strong> vin Cahbera mas es boroti suli!<br />

vin CaaxSo suliereba <strong>da</strong> vin aRazeva<br />

es `materialisturi sivelure~! vin<br />

aRazeva SiSi, rogorc `qveynis mmarTveli<br />

Zala~! vin aaSena es didi cixe-sapyrobile,<br />

romlis <strong>da</strong>ngreva ar moxerx<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> ar xerxdeba!<br />

vin vin – marto leninma marto<br />

stalinma marto imaTma banditurma<br />

`rkinis gvardiam~!<br />

_ cxadia, ara! - <strong>da</strong> esaa axla sakvlevi!<br />

_ marTlac vin Seqmna es boroteba!<br />

_ miwi<strong>da</strong>n xom ar amosula <strong>da</strong> ci<strong>da</strong>n<br />

xom ar Camovardnila!<br />

noneSvilTan<br />

me maSin Jurnal `kritikaSi~ vmuSaobdi.<br />

re<strong>da</strong>qcia <strong>`me</strong>ranis~ SenobaSi<br />

gvqon<strong>da</strong>. erTxelac ioseb noneSvili<br />

gvestumra, Taviseburi gulTbilobiT<br />

mogvikiTxa <strong>da</strong> mTxova: Tu ga<strong>da</strong>udebeli<br />

raime saqme ara gaqvs, dimis skola-<br />

Si Sexvedras miwyoben <strong>da</strong> `mxari <strong>da</strong>mimSveneo~.<br />

SevTanxmdiT: dilis 9 saaTze gamomivli<strong>da</strong><br />

Tavisi manqaniT. wasvlisas<br />

gamexumra: – gu<strong>da</strong>mayruli xinkali <strong>da</strong>maxvedreTo.<br />

_ batono ioseb, egre diliT xinklis<br />

Wama sad gagonila-meTqi<br />

_ Tu ar gagonila – maSin vin akrZalao!<br />

gogla leoniZe xaSs saRamoTi<br />

ufro meti xalisiT Wam<strong>da</strong>o...<br />

meore dilas Tedo beqiSvilic SemogvierT<strong>da</strong>.<br />

xinkali vWameT, TiTo Wiqa<br />

koniakic <strong>da</strong>vayoleT <strong>da</strong> gavudeqiT<br />

gzas.<br />

mamuka wiklauri<br />

gaufiltravi fiqrebi<br />

rikoTi maSin, remontis gamo, <strong>da</strong>ketili<br />

iyo <strong>da</strong> gomTan ga<strong>da</strong>vuxvieT – gaviareT<br />

simwvaneSi Cafluli qarTluri<br />

<strong>da</strong> imeruli soflebi. TiTqos wigns<br />

kiTxulob<strong>da</strong>, iseTi codniT gviyvebo<strong>da</strong><br />

batoni iosebi TiToeuli soflis<br />

istorias <strong>da</strong> dRevandel ambebs...<br />

droze CavediT. <strong>da</strong>gvxvdnen jansuR<br />

Rvinjilia <strong>da</strong> zaal ebanoiZe, skolis<br />

xelmZRvanelebi. Catar<strong>da</strong> mSvenieri<br />

literaturuli saRamo...<br />

erTi maSindeli sasacilo epizodic<br />

maxsendeba – im Rames jansuR Rvinjilias<br />

ojaxSi <strong>da</strong>vrCiT... meore dilas ki,<br />

ezoSi rom gaviSaleniT, vnaxeT, erTi<br />

calTvala mamali <strong>da</strong>uZRvebo<strong>da</strong> qaTmebs.<br />

– Tvali ram gamoTxarao! _<br />

vkiTxeT jansuRis mamas, baton nikolozs<br />

<strong>da</strong> man friad TavSesaqcevi <strong>ambavi</strong><br />

gviambo: – es SeCvenebuli qaTams<br />

<strong>da</strong>edevna <strong>da</strong>sapeplavad. de<strong>da</strong>li eklis<br />

bardebSi SeuZvra, mamali iqac Sehyva <strong>da</strong><br />

maSin SeerWo TvalSi ekalio... TvalSi<br />

ekali hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong> mainc ar <strong>da</strong>exsna qaTamsao...<br />

sufrebi gagrZel<strong>da</strong> _ jer jansuR-<br />

Tan, mere zalikosTan, mere restoran-<br />

Si... <strong>da</strong> aRar mogvcilebia `vaJkacur<br />

saqmeSi~ <strong>da</strong>xeibrebuli mamlis Tema. maxsovs,<br />

noneSvilma sadRegrZeloc Tqva:<br />

– egeT qarTul mamals gaumarjoso...<br />

maSin iq myofTagan aRarc noneSvilia,<br />

aRarc jansuRi <strong>da</strong> aRarc Tedo. RmerTma<br />

gaanaTlos maTi sulebi.<br />

<strong>da</strong>viT gogoWuris naambobi<br />

arsebobs erTi fotosuraTi, romelSic<br />

giorgi leoniZe, rogorc a<strong>da</strong>mians,<br />

ise exuteba <strong>da</strong> efereba ca<strong>da</strong>tyorcnil<br />

xes.<br />

erTi patarZeuleli ki ixsenebs, rogor<br />

<strong>da</strong>ubara mas qalaqi<strong>da</strong>n goglam –<br />

aqa <strong>da</strong> aq, gazafxulobiT, yvelaze ufro<br />

muqi lurji iebi amodis <strong>da</strong> Tu qalaqSi<br />

Camosvla <strong>da</strong>apiro, is iebi Camomitaneo.<br />

aseTi iyo is – a<strong>da</strong>mianebze, iebze,<br />

xeebze, caze <strong>da</strong> miwaze Seyvarebuli poeti...<br />

arasodes <strong>da</strong>maviwydeba cnobili<br />

folkloristis <strong>da</strong>viT gogoWuris naambobi:<br />

mosaRamovebuli iyo, me <strong>da</strong> gogla<br />

TuSeTSi, alvanSi rom CavfrindiT.<br />

sastumros saqme movagvareT <strong>da</strong> iqve,<br />

sasadiloSi ludis <strong>da</strong>salevad SevediT.<br />

Cvens gverdiT, magi<strong>da</strong>sTan zomaze cota<br />

metad SemTvral-SezarxoSebuli bi-<br />

Webi isxdnen <strong>da</strong> sityvas ver zomavdnen.<br />

erTxel gavafrTxile isini, meored <strong>da</strong><br />

rom ar gamigones, leoniZis uCumrad,<br />

gareT gaviyvane <strong>da</strong> TiTo wavuTaqe kidec,<br />

magram goglam mainc gaigo es <strong>ambavi</strong><br />

<strong>da</strong> aRSfoT<strong>da</strong>: – es ra Caidine, rogor<br />

SeiZleba nasvam kacs sixaruli<br />

CaaSxamoo... nasvamebi arian – sasmliT<br />

gaamayebulebi, aRfrTovanebulebi,<br />

sixaruliT caSi asulebi, Sen ki misdeqi<br />

<strong>da</strong> scemeo – Semrisxa <strong>da</strong> Semrisxa. Semdegac,<br />

didxans ar <strong>da</strong>iviwya es <strong>ambavi</strong> –<br />

rom Semxvdebo<strong>da</strong>, aucileblad gamaxseneb<strong>da</strong><br />

xolme alvans: – Sen sul sxva<br />

kaci megone <strong>da</strong> gamawbileo...<br />

aseTi iyo gogla leoniZe – kacze<br />

ufro kaci, poetze ufro poeti. sxva<br />

verc <strong>da</strong>wer<strong>da</strong> am leqsebsa <strong>da</strong> am<br />

moTxrobebs.<br />

ra lamazia sikeTe!<br />

erTma episkoposma, romelic zafxulis<br />

sezons, ojaxTan erTad, fasanaurSi<br />

atareb<strong>da</strong>, erTxel, bazrobaze<br />

xbo iyi<strong>da</strong> <strong>da</strong>saklavad.<br />

yidviT iyides, magram... <strong>da</strong>kvliT ki<br />

veRar <strong>da</strong>kles – xbo Zalian lamazi iyo<br />

<strong>da</strong> misi <strong>da</strong>kvla bavSvebma ar <strong>da</strong>anebes.<br />

mTeli zafxuli eloliavebodnen<br />

ymawvilebi Tavis lamaz boColas – sa<strong>da</strong>c<br />

wavidodnen, xboc Tan mihyav<strong>da</strong>T...<br />

magram miiwura saagarako sezoni <strong>da</strong><br />

`xbos problema~ isev gaCn<strong>da</strong> – <strong>da</strong>kvla,<br />

cxadia, gamoricxuli iyo, wayvaniTac,<br />

aba, sad un<strong>da</strong> waeyvanaT..<br />

bolos moifiqres <strong>da</strong> xbo iqve, mezoblad<br />

mcxovreb erT martoxela Rarib<br />

qals aCuqes, romelsac Zroxa ar hyav<strong>da</strong>.<br />

`naCuqrobis pirobac~ <strong>da</strong>des – axal<br />

patrons safure xbo arc un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ekla<br />

<strong>da</strong> arc gaeyi<strong>da</strong>, anu, un<strong>da</strong> gaezar<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

qvrivi qali Zroxis patroni gamx<strong>da</strong>riyo.<br />

...gamox<strong>da</strong> amis Semdeg sami-oTxi<br />

weli <strong>da</strong> im xbosgan marTlac mSvenieri<br />

Zroxa <strong>da</strong>dga. Zroxam ori xboc aCuqa<br />

de<strong>da</strong>bers <strong>da</strong> mas ukve sami suli hyavs –<br />

silamaziT rom irCevian soflis naxir-<br />

Si.<br />

_ ra lamazi saqoneli gyavso, – eubnebian<br />

Zroxis patrons.<br />

_ ara, lamazi Cemi saqoneli ki ara,<br />

episkoposis ojaxis sikeTeao, – pasuxobs<br />

is.<br />

gazafxuli <strong>da</strong><br />

is erTad wavidnen<br />

didxans iavadmyofa. axla rom mekiTxebian<br />

– ram moklao, – ver vpasuxob.<br />

verc eqimebma gauges, ra sWir<strong>da</strong>.<br />

Semogvcqero<strong>da</strong> gatanjuli TvalebiT,<br />

SevyurebdiT usasoo mzeriT <strong>da</strong> gadio<strong>da</strong><br />

dro am usasoobaSi. aqauri profesorebi<br />

gvirCevdnen – moskovSi an leningradSi<br />

waiyvaneT <strong>da</strong> iq gamoikvleveno,<br />

Tumca gveeWveba, rom an imaT rame<br />

gaugon am avadobaso... erTma eqimma ki<br />

gvirCia – movicadoT, axalgazr<strong>da</strong>a <strong>da</strong><br />

TviTonve moereva sensao...<br />

ver waviyvaneT ruseTSi imitomac,<br />

rom amas didi xarji Wirdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> im<br />

xarjis Tavi Cven ar gvqon<strong>da</strong>.<br />

...jer isev oTxni viyaviT – mama, Cemi<br />

<strong>da</strong>, me <strong>da</strong> is – de<strong>da</strong>. oTxive usasood SevyurebdiT<br />

erTmaneTs... mama ramdenjerme<br />

iyo qarelis raionSi, wamlebi<br />

Camohqon<strong>da</strong> – viRac eqimbaSi atyueb<strong>da</strong>.<br />

vicodiT, gvatyueb<strong>da</strong>, magram mainc<br />

vtyuvdebodiT... me ebrael vaWrebTan<br />

gamgzavnes sazRvargareTi<strong>da</strong>n Camotanili<br />

wamlebisTvis.<br />

midiodnen dReebi <strong>da</strong> yoveldRiurad,<br />

yovelwamierad midio<strong>da</strong> de<strong>da</strong>c.<br />

midio<strong>da</strong> gazafxuli. gazafxuli uyvar<strong>da</strong>.<br />

gverdiT <strong>da</strong>vusxdebodiT xolme<br />

Cveni baRis RobisZirebSi amolurjebul<br />

iebs <strong>da</strong> raRac saocrad lamaz zRaprebs,<br />

Tu ambebs miyvebo<strong>da</strong>. me is zRaprebi<br />

mis gar<strong>da</strong>, arc gamigonia <strong>da</strong> arc wamikiTxavs...<br />

axla vxvdebi, rom im zRaprebs<br />

TviTon igoneb<strong>da</strong>.<br />

...logins aRar etyobo<strong>da</strong>, ise CaWkna<br />

<strong>da</strong> Caxma erT dros lamazi <strong>da</strong> axovani<br />

qali... Tvalebs veRar axel<strong>da</strong>, raRac<br />

uazro wamlebiT iyo <strong>da</strong>mTvrali <strong>da</strong><br />

gabruebuli.<br />

im dilas mkiTxa – iasamani ayvav<strong>da</strong>o..<br />

erTi toti miaWeri <strong>da</strong> amomitaneo.<br />

mivutane. Zlivs-Zlivs gaaxila<br />

Tvali <strong>da</strong> <strong>da</strong>xe<strong>da</strong>.<br />

...SuaRamisas mamam gamaRviZa:<br />

_ adeqi Svilo, de<strong>da</strong>Seni wavi<strong>da</strong>o.<br />

maisi iwurebo<strong>da</strong> _ gazafxuli <strong>da</strong> is<br />

erTad wavidnen.<br />

SeafurTxe TvalebSi <strong>da</strong> gadi<br />

Cems patarbiWobaSi, Cemi <strong>da</strong> Cemi tolebis<br />

umTavresi sasaubro Temebi saTavga<strong>da</strong>savlo<br />

wignebi <strong>da</strong> fexburTi iyo.<br />

erosi manjgalaZis saocari radioreportaJebis<br />

wyalobiT SevaRwieT <strong>da</strong><br />

CavfesviandiT fexburTSi – vqmnidiT<br />

Cvens kerpebs, erTmaneTs ga<strong>da</strong>vcemdiT<br />

fexburTelebze gagonil legendebs...<br />

erTi aseTi legen<strong>da</strong>ruli fexburTeli<br />

Tbilisis `dinamos~ cxra nomeri<br />

iyo...<br />

`burTi miiRo... SeiWra... moatyua...<br />

<strong>da</strong>rtyma!.. aris!~ komentatoris es sityvebi<br />

aRanTeb<strong>da</strong> mTel Cvens cnobierebas.<br />

...erTxelac, zafxulSi, ar<strong>da</strong>degebze<br />

dei<strong>da</strong>sTan Camovi<strong>da</strong> erTi Cveni<br />

toli biWi, romelic, misi TqmiT, yvela<br />

TamaSs eswrebo<strong>da</strong> stadionze <strong>da</strong>,<br />

erTxelac, aseT `gmirul~ ambavs<br />

Seeswro: `erT matCSi, karTan axlos vijeqi<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>vinaxe... sajarimosken gaiWra<br />

Cveni cxra nomeri... misken ori <strong>da</strong>mcveli<br />

gaqan<strong>da</strong>, magram `Cvenma~ jer erT<br />

russ SeafurTxa <strong>da</strong>Wyetil TvalebSi,<br />

axla – meores... imaT Tvalebi <strong>da</strong>xuWes,<br />

`Cveni~ ki <strong>da</strong>rCa mekaresTan pirispir <strong>da</strong><br />

burTi Seagdo...<br />

maxsovs, ra aRtaceba gamoiwvia biWebSi<br />

am furTxisrolias `moxerxebam~.<br />

me ki SevkrTi <strong>da</strong> SevZrwundi – aba, rogori<br />

saqmea! Cveni gmiri cxra nomeri<br />

mowinaaRmdeges TvalebSi afurTxebs<br />

<strong>da</strong> ase gaaqvs panta-puntiT golebi,<br />

Tumca... jer, Turme, sad viyavi – mere<br />

<strong>da</strong> mere, bevri Semxv<strong>da</strong> cxovrebis gzaze,<br />

vinc yovelgvar uzneobas kadrulob<strong>da</strong><br />

miznis misaRwevad.<br />

...<strong>da</strong> arc iseTi xalxi iyo Znelad<br />

sapovni, vinc iwoneb<strong>da</strong> am uzneobas <strong>da</strong><br />

SeZaxilebs ar akleb<strong>da</strong> uzneo `gmirebs~:<br />

_ SeafurTxe TvalebSi <strong>da</strong> gadi!.. eh!<br />

SoTa CantlaZe<br />

legen<strong>da</strong>saviT <strong>da</strong>rCa. sxvagvarad<br />

rom vTqvaT – gaielva <strong>da</strong> uceb Caqra.<br />

misi sicocxle TiTqos erTi Cavla iyo<br />

universiteti<strong>da</strong>n veris baRamde <strong>da</strong> mere<br />

qvemoT, veris baRi<strong>da</strong>n – rusTavelisken.<br />

ase Caiara – erTi marTlac mravalmniSvnelovnad<br />

gaiRima, erTi ukv<strong>da</strong>vi<br />

patara wigni <strong>da</strong>wera <strong>da</strong> wavi<strong>da</strong>; es<br />

iyo misi bediswera – TiTqos ucxom Caiara<br />

ucxo qalaqSi <strong>da</strong> wavi<strong>da</strong> – TiTqos<br />

galaktion tabiZis, firosmanis, terenti<br />

granelis, niko sama<strong>da</strong>Svilis nakvalevs<br />

gahyva... isini xom TiTqos miwaSi<br />

ki ara, Tavis gzebze <strong>da</strong>saflavdnen...<br />

mavanni TviTgvemas miecemian xolme:<br />

ver <strong>da</strong>vinaxeT, ver movuareT, ver <strong>da</strong>vafaseTo<br />

<strong>da</strong> a.S. Tumca ra azri aqvs aseT<br />

TviTgvemas! - aba, rogor un<strong>da</strong> `mogvevlo~<br />

yazbegisTvis, galaktion tabiZis-<br />

Tvis, terenti granelisTvis... rogor<br />

un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>gveRuna xeli bedisweris-<br />

Tvis! isini ucxoni iyvnen <strong>da</strong> roca wavidnen<br />

– Tavis ucxo qveyanaSi wavidnen...<br />

...SoTa CantlaZe rom <strong>da</strong>krZales,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!