JOHANNES OE GARLANOIA: OE MENSURABILI MUSICA

64 .Johannis de Garlandia de mensurabili musica
(Capitulum septimum)
lSequitur de pausationibus. 2Unde primo videndum est, quid sit pausatio.
8Pausatio est dimissio soni facta in debita quantitate. 4Pausationum quacdam
simplex sive singularis, quaedam composita sive duplex. 5Pausatio simplex
dicitur, quando pausatur secundum quantitatem unius alicuius modi sive maneriei.f6Simplicium
quaedam dicitur perfecta, quaedam imperfecta. 7Perfecta P 70ra.
dicitur illa, quae non transmutat modum propter sui adventum, sed aequalem
praecedenti, quando advenit, repraesentat, vel quando reddit talem modum
post sicut et ante. 8Imperfecta dicitur illa, quae transmutat modum
propter sui adventum, vel quando reddit alium modum post quam ante. 9Unde
regula: omnis pausatio simplex debet esse aequalis paenultimae modi praece-
2 primo om P
3 divisio pro dimissio P
4 sive singularis om P sive duplex om P
5 dicitur esse quando P unius om P modi vel maneriei ut hic
E b ... ; ! r- r- 11 ~ ". I ~ 15 1 ... I' , , I , , I P
(Latus)
6 simplicium quill. quaedam V est pro dicitur P
7 dicitur esse illa P quando pro quae V sed ... ante om P
8 Imperfeeta autem dicitur quae P praecedentem et utraque istarum pausationum
patet in exemplo supra dato pro propter ... ante P
9 Videlicet sequitur quaedam regula talis pro Unde regula V dicitur pro debet
esse P notulae positae iuxta pausationem pro modi praecedentis V
1 A4 57, 8f. (OS I, 348a): Sequitur de tertio (capitulo), quod tractat de pausationibus
temporum sonorum.
2 AE 107, 22f.: Et quia hic agitur de pausis, ideoque imprimis videamus quid sit
pausa.
3 AE 107, 25f.: pausa est diuisio soni facta in debita quantitate, uel pausa est recreatio
spiritus fatigati sicut punctuatio.
A4 57, 9-11 (eS I, 348a): pausatio est quies vel dimissio soni in debita quantitate
temporis vel temporum longae vel brevis alicuius modi modorum seX supradictorum.
FRANCO 244, 20-22 (eS I, 126a): Pausa est obmissio vocis rectae in debita quantitate
alicujus modi facta.
4 A4 57,11-13 (OS I, 348a): Pausationum multiplex est modus. Unus est, qui dicitur
simplex, altera (pausatio) duplex vel triplex vel multiplex etc.
5 AE 108, 33-35: pausa simplex dicitur et perfecta, secundum quando pausatur
secundum quantitatem vnius modi aut alicuius speciei, per quod innuitur quod
pausa semper morem insequitur sui modi.
A4 57, 13f. (eS I, 348a): Simplex modus pausationis est, quando fit pausatio ad
quantitatem unius longae vel brevis alicuius modi supradictorum.
6 AE 109, 1 f.: omnis pausa simplex aut est perfeeta aut etiam imperfeeta.
7 AE 109, 2-4: Perfecta dicitur illa, quando non transmutat modum propter sui
aduentum, uel quando reddit talem modum aparte ante qualem a parte post.
A4 57, 21-23 (eS I, 348b): omnis pausatio primi modi ve1 secundi etc., si reddiderit
talem modum post se sicut ante, perfecta dieitur ve1 perfccta debet dici.
8 FRANCO 245, 2lf. (OS I, 126b): Et nota pausationes mirabilem habere potestatem.
Nam per ipsas modi ad invicem tran.qmutantur.
9 P I, 44: Sed in isto modo aliter respicimus pausationem quam in aliis modis,
cum in aliis modis quanta est paenultima, tanta est pausatio.
Oapitulum septimum 65
dentis. lOSi autem modus ante pausationem sit perfectus, et pausatio dicitur
perfecta, si vero sit imperfectus, et pausatio erit imperfecta. llOmnis pausatio
sumitur per oppositum secundum modum perfectum sui modi praecedentis vel
etiam secundum numerum, et hoc aparte principii vel finis, sed secundum
V 19r modum imperfectum a f parte finis tantum et non principii. 12Si pausatio sit
perfecta, et modus praecedentis erit perfectus, si imperfecta, et modus erit imperfectus.
13Pausatio composita vel duplex dicitur, quando simplex duplatur vel triplatur
vel quadruplatur etc. 14Compositarum quaedam perfecta, quaedam imperfecta,
ut superius in simplici etc. 150mnis pausatio sumitur contrario modo
P 70rb sui modi praecedentis in primo, secundo et tertio, quarfto, et in quinto secundum
numerum, et in sexto secundum primum vel secundum. 16Sed sextus secundum
suum proprium modum aequalis est principio et fini, nec recipit contrarietatem
nisi secundum numerum aliquem parem vel imparem. 17In omni
perfecta pausatione naturaliter debe(n)t tractus et intervalIum sive spatium
inter duos tractus computari pro pausatione. 18In omni imperfeeta tractus sine
intervallo debent computari.
10 fuerit pro modus V sit om V perfectus modus modus et V si non sit
perfectus nec et pausatio pro si ... imperfeeta V
11 oppositum quoad tempus secundum P perfectum modum V numerum
quia puncti perfecti modi sunt impares et pausatio est par et hoc est a P et pro
sed V tantum om V
12 praecedens P modus erit om V
13 dicitur esse quando P
14 Duplicium pro Oompositarum V perfecta quaedam vero imperfeeta P
inom P
15 modi om V
primum P
16 sextus om P
lis ... nec V
non immo aequalis sui modi principium et finem non pro aequasit
per pro secundum V in pari vel impari pro parem vel imparem
V
17 Et notandum quod in P
omP
18 tractus om P debet P
secundo tertio quarto quinto P
sexto quando reducitur ad
debet naturaliter P debet V sive ... tractus
AE 80, 17f.: Alia regula est in omni perfecta specie generalis: tanta est pausa
quanta est penultima.
A7 378b: Secunda regula est: tanta est pausa, quanta est penultima.
10 AE 107, 20-21: si modus est perfeetus et pausatio est perfeeta, si imperfeetus, imperfeeta.
A4 58, 29-59, 2 (eS I, 349a): Unde regula: si modus sit perfeetus ante vel imperfectus,
et post inceperit, sicut ante terminaverit, pausatio erit perfeeta.
13 AE 113,38: Simplex duplatur, triplatur, uel quadruplatur.
A4 58, 18f. (eS I, 348b): Duplex pausatio est, quando simplex, sive fuerit longa
vel brevis, duplatur vel triplatur vel quadruplatur ete.
17 A4 62, 16f. (eS I, 351a): Nota, quod tarnen duplicis pausationis quidam computant
intervalIum sive album inter duos tractus.
18 A4 62, 31-63, 1 (eS I, 351a): Iterato si dicendus longa brevis cum duplici pausatione
longa brevis, sic est imperfectus sonando et quiescendo, et iterato longa
brevis sonando cum duplici tractu longa brevis etc. In talibus non computatur
intervallum, sed tractus, quamvis reddat talern modum sicut ante.