JOHANNES OE GARLANOIA: OE MENSURABILI MUSICA

72 Johannis de Garlandia de mensuralibi musica
dan/tiaro, et sunt duae speeies, seilieet tonus euro diapente et seroiditonus eum
diapente:
"=
Tonus eum diapente. Semiditonus eum diapente.
32Mediae dieuntur, quando duae voees iunguntur, ita quod partim eonveniunt
eum perfeetis, partim eum imperfectis seeundum auditum, et sunt duae speeies,
seilieet tonus et semitonium eum diapente:
Tonus. Semitonium eum diapente.
34Iste species dissonantiae sunt septem, sci1ieet semitonium, tritonus, ditonus
eum diapente, tonus euro diapente, semiditonus eum diapente, tonus et semitonium
eum diapente, et possunt sumi usque in infinitum sieut et eon/eordantiae,
seilieet semitonium eum diapason, tonus eum diapason, tritonus eum diapason
ete., usque ad bis diapason et ulterius quantum plaeuerit.
(Capitulum deeimum)
lSequitur de eonsonantiis *, seilieet quae magis eoneordant et quae minus,
et quae magis diseordant et quae minus. 2Coneordantiarum prima dieitur unisonus,
quia proeedit ab aequalitate, et ideo meliorem modum / habet eoneor-
31 exemplum om V e ! ? ! 1 ~, 1 ~ ~ . ~ j ~ 11 P
: ~;~:Jt~i1it~i:
Tonus ... Semiditonus cum diapente om P
32 ita om V CUlll CUlll imperfectis V secundum auditUlll om P et istae
sunt P diapente ut hic patet P
33 exemplum om V e Ilh~ j ~ ~ .. (P. ~ j ~ 11 P
;; ::~1Jo"'" :~lo~:::
Tonus ... diapente om P
34 Et istae pro Istae species V sumuntur pro sunt ... sumi usque V ditonus
cum diapason pro tonus cum diapason P ut eum venerit ad pro usque ad V
similiter de bis diapason sicut de simpliei et sie de singulis pro ulterius quantum
placuerit V
34* ?j \ J In 11] lI e ["j [q [I] \11 P
1 concordantiis et dissonantiis pro eonsonantiis seilieet V eonsonantiis et dissonantiis
seilieet P diseordant pro quae minus ... minus V
2 unisonus dicitur prima V quae pro quia P immediate pro et P eunetis
eoneordantiam habet pro modum ... eoncordantiae P
V 22r
P 7lrb
V22v
P71va
V23r
Oapitulum deeimum 73
dantiae. 3Seeunda dicitur diapason, quia sumitur in dupla proportione. 4Tertia
diapente, quia sumitur in sesquialtera proportione. 5Quarta diatesseron, quia
sumitur in sesquitertia. 6Quinta dieitur ditonus, quia sumitur in minori superpartiente
quam semiditonus, seilieet dieitur in 17 partiens 64. 7Sexta semiditonus
dicitur; quia sumitur in minori superpartiente, seilieet 5 partiens 27. sUnde
regula: quae magis proeedunt ab aequalitate, et magis eoneordant in sono. 9Et
quae minus appropinquant aequalitati, et minus eoneordant, ergo et roagis
diseordant seeundum auditum. /
lODiseordantiarum prima dicitur tritonus, quia magis dicitur perfeeta diseordantia,
quia sumitur in maiori superpartiente, seilieet 217 partiens 512, sieut se
habet 729 ad 512. llSeeunda dieitur semitonium et sumitur in tali proportione,
sieut se habet (256 ad 243), et dieitur 13 partiens 243. 12Tertia dieitur ditonus
eum diapente et sumitur in tali proportione, (sieut) se habet (486 ad 256), et
voeatur 230 partiens 256. 13Quarta dieitur semitonium eum diapente et sumitur
in tali proportione, sieut se habet 128 ad 81, et voeatur 47 partiens 8I.
14Quinta dieitur tonus eum diapente et sumitur in proportione tali, sieut se habet
54 ad 32, et appellatur 22 par/tiens 32. lSSexta dieitur semiditonus eum
diapente et sumitur in tali proportione, sieut se habet (16) ad 9, et dicitur 7
partiens 9. 16Septima dieitur tonus et sumitur in sesquioetava proportione ut
3 dieitur om P qui pro quia P proportione om V
4 Tertia est diapente P qui pro quia P sesqualtera P proportione om V
5 Quarta est diatesseron P qui pro quia P
6 est pro dieitur P qui aeeipitur pro quia sUlllitur P superpartiente seeundum
musieUlll quam V ut est super pro seiHeet ... in P vii pro 17 P
7 Sexta est semiditonus quia P aliis sequentibus ut est super pro seiHeet P
32 pro 27 V
8 magis et a propinquiori proeedunt P et om P
9 aequalitatem V a.equalitati minus P ergo magis P
9·Sed istae sex species prius nominatae multUlll appropinquant ipsi aequalitati.
Aliae vero septem / speeies sequentes multUlll distant ab aequalitate, ergo primae
sex bene eoneordant et dieuntur eoneordantia.e, aliae autem non eoneordant,
sed potius diseordant, quare nominantur diseordantiae. P
10 discordantia eo quod magis discedit ab aequalitate quia P aecipitur super
pro sumitur ... seilieet P 717 pro 217 V ut pro sieut se habet P lxxxxix
pro 729 P
11 est pro dieitur P semitonium sed proprio modo dieitur prima sed sumitur hie
in reeto et ita sumitur secundam et V 243 ad 256 pro (256 ad 2(3) V et sumitur
... 243) om P insuper 13 243 ut 256 ad 243 pro 13 partiens 243 P
I1·Et dieitur semitonium minus, sed semitonium maius sumitur in tali proportione
sieut se habet 2187 ad 2048 et voeatur 139 partiens 2048. V
12 est pro dicitur P accipitur super pro sumitur ... vocatur P 256 ad 486 pro
(486 ad 256) V partiens 256 ut 486 ad 256 P
13 post 14 P Quinta est pro Quarta dicitur P aeeipitur super eexlii partiens
eecelxxxvi ut septingenta viii ad eeeelxxxvi pro sumitur ... partiens 81 P
14 Quarta est pro Quinta dieitur P aeeipitur super pro sumitur ... appellatur P
15 est pro dicitur P aecipitur super pro sumitur ... dieitur P 6 pro (16) V
partiens 9 ut 16 ad 9 P
16 est pro dieitur P
2-7, 10-16 HlERONYMUS DE MORAVlA, Os 148, 18-149,8 (OS I, 72b-73a); A4 68,
6-26 (OS I, 353a/b).