dpo_8221.pdf

Immers daar enigen ene Melodie uit de blote verbeelding gefch.pt
en onbcftemd, voor de Psalmen hebben opgegeven, waar
door niets werd opgehelderd, en de Bisfchop Hare naderhand,
om 'er iets uit te kunnen maken, het onderfcheid van korte en
lange lettergrepen heeft weggenomen; zo heeft onze Schryver,
daar en tegen , (oordelende, dat in de Hebreeuwfehe Verfen ,
gïlyk in alle talen, vooral die de rymklankcn niet kennen, de
dichterlyke maat uit het getal en de plaatfmg van korte en lange
lette'rgrepcu ontftaat) een poging gedaan , om, uit vergelyking
van dc Dichtftukken der overige Oosterfche Volken, aan
welker maat wy meer kennis hebben, en uit opmerking op den
aart der taal zelve, ene geregelde profodie voor de Hebreeuwfehe
Dichtkunst in orde te brengen : waar na hy dc werken der
Poëten metende cn in orde fehikkende, onderneemt, de onderfchciden
foortcn van Verfen, die men in den Hebreeuwfchen
Bybel ontmoet, te befchryven.
Deze zyne Verhandeling (welke men na zyne opgave als een
eerfte ruwe fchets over dit onderwerp moet aanzien) is in zes
Hoofdftukken afgedeeld.
hebben; zo poogt hy deze laatfte, zo als dezelve by het nameten
der Verfen hem zyn voorgekomen, door meer byzondere
regels te bepalen ; hoedanige hier XXXVII gegeven zyn ; gelyk
deze, dat de terminatie! van 't meervoud, by zommige woorden,
als 'er een lange fyllabe voorgaat, kort worden: dat in
de adjecliva en fubjlantiva difyllaba, die de media radicalis
verdubbelen , de toon op de eerfte fyllabe valt enz. Voorts verwerpt
hy de Maforetifche punctatie, als onzéker cn dikwyls
verkeerd; cn erkent maar vyf vocalen, die door by voeging van
een litera quiescens verlengen of tweeklanken vormen, en behoud
dekamets en «wi alleen in die plaatfen ,v/aar een Aleph of
een Jod quièscéns, (die na Arabifche woordfpelling zou uitgedrukt
zyn,) is weggelaten, en'zy dus een lange lettergreep
formen. Van de andere puntten behoud hy alleen het Scheva
quiescens, (het Scheva mobile is zo wel als in 't Arabiesch een
vocaal,) en het Dagesch forte: dc overige toeftel van accenten
en flippen &c. is na zyn gedagten overtollig.
Het vyfde handelt over de zamenftelling der Hebreeuwfehe
Verfen en derzelver onderfcheidene foorten. Hier berigt de
Het Eerfte handelt over de Dichtkunst der Hebreen in 't al­
Schryver, dat enige Gedichten, Oden en Hymnen zynde, uit
gemeen , waar in de Schryver de gedagte , dat hunne Verfen
Verfen van ver;chillende foort zyn zamengevoegd, en andere
een numerus poeticus hebben, uit den aart der zaak, uit de
geiieel in dezelvde maat zyn opgefteld. Dat in derzelver zamen-
taal enz. bevestigt, en het gevoelen dier Geleerden, welke de
itelling, zonder dat zy de gckunftelde naauwkeurigheid dei
gehele kunst 'er van in de zamenvoeging van twee gelyklui-
Arabïefehe Gedichten, of ooi:, van den anderen kant, deflordidende
gezegden oordeelden te beftaan, als onvoldoende vergc
ruwheid der Syrifche heeft, ene aanmvrkelyke overeenkomst
werpt.
met beide, vooral met de eerfte , zich opdoet; zo dat niet alleen
den zin doorgaans met het Vers volkomen word, maar de­
Het Twede handelt over de Dichtmaat der Arabieren. Hier
zelven ook gevolglyk onder gelyke drie hoofdfoorten van Jam-
•ind men ene Grammaticale befchryving van meest alle foortcn
bifche, Trochaifche en Anapasstifche Verfen, (welken hy inde
van Verfen, die men in de Arabifche Dichters ontmoet, met
Arabifche had opgemerkt,) kunnen gebragt worden.
de voorbeelden 'cr van: waar by dit onderwerp uit dc moei-
r « deze verdeling, geeft hy vervolgens een befchryving der
lyice formen der Arabifche Grammatici, welke men in dc *
byzondere versmaten. By elk van welke een geheel Gedicht,
fodie van CLERICUS vind, ontkleed, en in den gewonen trant
of ten minden een ftuk van aanmerkclyke lengte, ten voorbeeld
der Grieken en Latynen word voorgedragen. Dit Stuk, fchoon
word opgegeven ; waar in de Verfen zyn nagemeten, en dc
met een ander oogmerk hier geplaatst, kan ook by de beo.ffemaat
der lettergrepen agter de regels getekend. Dus ontmoet
Hin"- der Arabifche Dichters voor ene voldoende profodie cn ars
men hier in 'tJAMBISCHE SOORT; als een voorbeeld van een Tri­
vietrica verftrekken.
metrum perfectum Jef. XLV1I geheel, Jef. XfV : 4—23. desge-
Het Derde betreft de Dichtkunde der Syriers: van welker
lyks Ps. XL11. in tweeftrophen. Vaneen tr'tmetrïum hyper~
verfijicatie de Schryver ons een algemeen berigt geeft, en de
catatecticum Ps. XXI11. — Van een catalelficum Ps. XXVII.
by hun meest gebruiklyke foorten van Verfen befchryft. Voorts,
Van een vcrwisfeling van een trimet. perfect, met een cataleB,
herinnerd hebbende, dat de oudfte Gedichten, in dezen tongval,
om den anderen regel Jef. I : 2 — 9. . van een tetram. (o£
van Kerkvaders en Monniken herkomftig zyn , (die zelden nauw­
als men de hemistichla verdeelt, dimetrum) perfect. Ps. LXV.
keurige Dichters waren, en in dezen den flegten fmaak van
van het zelve vers, zo als het met enige verandering by
hunne broeders, onder Grieken en Latynen, volgden.) merkt hy
op, dat zich in dezelve doorgaans een aanmerklyk verzuim van
de toonmeting ontdekt, zo dat vaak meer de zogenaamde lettergrepen
of vocaaltekens in de regels geteld zyn, dan Atquantiteit
of accent derzelven in agt genomen.
Het Vierde behelst een ontwerp van Hebreeuwfehe profodie :
Hier legt de Schryver eerst dezen tegel ten grondflag, dat alle
Syllaben, die in een enkele vocaal eindigen, kort zyn, als een
gemene wet in de Dichtkunst by de Oosterlingen. Dan tevens
aanmerkende, dat deze regel, die by de Arabieren, gewoon
vocalen aan het einde der woorden te voegen, alleen de profodie
bepaalt, in den tongval der Hebreen een aanmerkelyk
gebrek aan korte Syllaben heeft overgelaten, en dat over zulks
hunne Dichters , even als de Syrifche , om een Vers te volmaken
, ook lettergrepen die met een confonant of litera quies-
«ens fluiten, wanneer de accent 'er niet op viel, kort gemaakt
7
de Profeten voorkomt. Jef. XL1X : 1—6. Lil: 13 — 15. en LUI
geheel, desgclyks Mich. IV: 14. — V: 5. van een tetram.
hypercat. Ps. CXLIX. van een cataletticum Ps. XVIII, en
Jer. XVII: 5—8.- van een dimet. hyperc. Rigt. XV: 16. —
van een dimetrum catalect. of Oosterfche Anacreontium. Ps.
CXLVIII. desgelyks Jef. XXXV : 1 en 2. Cantic. IV : 8. en Jer.
XXXI: 15, 16, 17. van 't zelve vers, om den anderen
regel verwisfcld met een dimetr. perf. Ps. XXXIV. met een
dimet. brachyeat. Spreuk. XXXI: 10 — 31. en Ps. CXIX, het
eerfte deel (deze drie laatfte zyn Alphabetifche Dichtftukken.)—
van een trimetr. brachyeat. Jef. XIX: 1—5. —— van een tetram.
brachyeat. Ps. CXX1V. cn Gen. IV: 23, 24; en van
een Carmen Antifpasticum Ps. CXXXI. Daarna in 't TROCHAI-
SCHE SOORT , als een voorbeeld van een Tetram. catalect. Cant.
IV: 1—7., en Ps, CXXXIX.—— van ee» dipietr, catal, yerwis-
D 3 feld