myspACe - Klasse
myspACe - Klasse
myspACe - Klasse
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
nu duikt een meisje van zestien dat<br />
de bons krijgt van haar lief, achter de<br />
computer en leest er alles over hoe ze<br />
zelfmoord kan plegen. Leggen we dan<br />
de messen klaar? Beter bieden we hen<br />
warmte en genegenheid, al dan niet in<br />
een professionele context.”<br />
jOe vAn hOlsBeeCk<br />
Ook de schietpartij in Virginia, waarbij<br />
de dolgedraaide Cho Seung-hui op 16<br />
april 2007 tweeëndertig van zijn medeleerlingen<br />
dood schoot, staat in de<br />
virtuele herdenkingsplaats gegrift. Bij<br />
de doden: Erin Peterson (18), “student<br />
aan Virginia Tech, afstudeerklas van<br />
2010!” schreef ze nog trots op haar profiel.<br />
Of Matthew Gwaltney (24), bassist<br />
van The Assassins, de moordenaars.<br />
Zijn quote op MySpace: “Wie had ooit<br />
gedacht dat we zo lang zouden leven?”<br />
Profetisch en triest. April 2007 blijft<br />
voor altijd hun laatste login. Hun profielen<br />
staan vol rouwbetuigingen van<br />
vrienden, maar ook van onbekenden.<br />
Vreemd? Manu Keirse: “Slachtoffers<br />
van verschrikkelijke misdaden krijgen<br />
media-aandacht en worden zo publieke<br />
figuren. Wanneer een publieke<br />
figuur sterft, ontstaat er een sociale<br />
beweging waarin het toegestaan is je<br />
gevoelens te laten zien. Dat zagen we<br />
bij de moord op Joe Van Holsbeeck. De<br />
mensen rouwen wel om hem, maar<br />
vinden tegelijkertijd een weg om hun<br />
opgekropte persoonlijke verdriet te<br />
uiten.”<br />
puBlieke fiGuur<br />
Elk ‘dood’ profiel is een bedevaartsoord<br />
waar vrienden van de overledene hun<br />
diepste zielsroerselen neerschrijven.<br />
Alsof jongeren zeker zijn dat MySpace<br />
ook bestaat in het hiernamaals. Ook<br />
onbekenden laten hun emoties de vrije<br />
loop. “Ik heb je nooit gekend, maar ik<br />
bid voor jou en de andere slachtoffers.”<br />
Hoe komt het dat iemand die nooit<br />
media-aandacht kreeg, toch zoveel<br />
geladen berichtjes krijgt? Manu Keirse:<br />
“Heb je een blog of een online profiel,<br />
dan ben je voor de lezers ook een publieke<br />
figuur. Surf je naar iemands persoonlijke<br />
website dan heb je het gevoel<br />
dat je die ook echt kent. Je leest zijn<br />
verhalen en kijkt binnen in zijn leven.<br />
Zijn vreugde of verdriet raakt je persoonlijk.”<br />
Hoe spectaculairder je dood,<br />
hoe populairder je profiel. Taylor, die<br />
thuis en op school niet aanvaard werd,<br />
heeft al bijna tweeduizend berichtjes.<br />
Op de videosite YouTube circuleren<br />
fotofilmpjes. Een ervan werd al bijna<br />
zestigduizend maal bekeken.<br />
de BeTere vriendin<br />
“Ik haat het om op je profiel te zien<br />
hoe mensen die je vroeger haatten nu<br />
doen alsof ze om je geven”, schrijft<br />
een vriendin van Taylor. Een anonieme<br />
persoon schuift openlijk haar ouders<br />
en vriendinnen de zelfmoord in de<br />
schoenen. Ruzies over wie nu een betere<br />
vriendin was, ontsieren het profiel.<br />
“Competitie in rouw heeft altijd bestaan,<br />
maar het uitdrukkelijk uiten van<br />
die gevoelens is nieuw”, aldus Manu<br />
Keirse. “Als je op een dag iemand<br />
moet missen van wie je houdt, hoop<br />
je dat je tijdens jullie leven samen de<br />
perfectie hebt nagestreefd. Die wens is<br />
onmenselijk. Niemand is perfect. Tussen<br />
perfectie en werkelijkheid ligt een<br />
ruimte open voor schuldgevoelens. Die<br />
geeft aanleiding tot rivaliteit. Wie zag<br />
haar het liefst? Wie heeft er het meest<br />
voor gedaan?”<br />
Tay Tay is populair. Op MySpace. Door<br />
haar zelfmoord. Maanden na haar<br />
dood krijgt ze nog elke dag berichtjes.<br />
Luguber, voyeuristisch en ziek, zo<br />
omschrijven de Amerikaanse media<br />
online rouwen. Moeten we ons zorgen<br />
maken? “Voorlopig niet”, volgens<br />
Manu Keirse. “Internet is een jongerenwereld,<br />
heel open en rechtuit. Online<br />
herdenkingsplaatsen horen erbij. In de<br />
puberteit is de dood een geliefkoosd<br />
onderwerp, in de volwassenenwereld<br />
een taboe. Mensen in rouw die hun<br />
partner verliezen mogen daar een paar<br />
weken over praten, en dan moeten ze<br />
voort. Je mag op veel begraafplaatsen<br />
zelfs geen afscheid meer nemen bij het<br />
open graf. Je neemt nu afscheid aan de<br />
ingang van de begraafplaats, anders<br />
wordt het te emotioneel. Huilen mag<br />
niet meer. Het is dus begrijpelijk dat<br />
volwassenen schrikken als ze die website<br />
zien.”<br />
Is rouwen op internet dan een goede<br />
evolutie? Professor Keirse: “Rouwen in<br />
cyberspace is niet meer of minder dan<br />
een kaarsje aansteken in huis of praten<br />
tegen een foto. Voor veel jongeren is<br />
online rouwen een extra manier om<br />
hun gevoelens te uiten, naast het echte<br />
leven. Pas wanneer ze zich afsluiten<br />
van de realiteit, wordt het gevaarlijk en<br />
geraken jongeren in een isolement.”<br />
Geef ruimte aan<br />
de dood<br />
De school kan het verdriet bij leerlingen<br />
niet wegnemen. Ze kan haar leerlingen<br />
er wel mee helpen en er leren<br />
mee omgaan. Kinderen en jongeren<br />
met verdriet hebben vooral aandacht<br />
nodig. Ze willen ook begrip voelen en<br />
de kans krijgen om op school hun<br />
verdriet te uiten en zo te verwerken.<br />
Ook in de klas kan je ruimte geven<br />
aan de dood. “Zo is rouwen online<br />
voor jongeren niet de enige uitweg”,<br />
weet Manu Keirse. Zijn zes tips:<br />
1.<br />
Wees niet bang om te zeggen:<br />
“ik weet het niet”. Leerlingen<br />
worstelen op twee niveaus met<br />
de dood. Ze proberen te begrijpen<br />
wat de dood is en proberen<br />
om te gaan met hun gevoelens.<br />
Antwoord op al hun vragen.<br />
2. Creëer een sfeer in de klas<br />
waarin het niet raar of stom is<br />
om emoties (blij, bang, boos)<br />
te tonen, maar waar emoties tot<br />
het dagelijkse leven behoren.<br />
3.<br />
4.<br />
Ga het onderwerp ‘dood’ niet<br />
uit de weg in je lessen. Zo is het<br />
makkelijker erover te praten als<br />
er echt iemand sterft.<br />
voorzie in een stille hoek in de<br />
klas of in een stille ruimte op<br />
school. Leerlingen kunnen daar<br />
naartoe als ze dat wensen.<br />
5. Verdriet vraagt tijd. Zorg voor<br />
een ritueel in de klas waarnaar<br />
je kan teruggrijpen in een crisismoment.<br />
Betrek je leerlingen<br />
erbij. Wat willen zij? (een kringgesprek,<br />
een rouwboek van tekeningen,<br />
een lied zingen ...)<br />
6.<br />
Geef het signaal: dood is niet<br />
vergeten. Hou de herinnering<br />
aan de leerling levend. Verwijder<br />
zijn bank niet uit de klas, hang<br />
een foto op, durf zijn naam noemen<br />
bij speciale gelegenheden<br />
op school.<br />
KLASSE • Nr. 180<br />
43