scenarioJunie

4
••• HOOFSTORIE
’n Proaktiewe
droogtestrategie
is nét die ding vir 2012 se winter
DIE OUDSTES ONDER ONS SAL NOG
DIE DROOGTES VAN DIE JARE SESTIGS
ONTHOU EN DIE MINDER OUERES
DIÉ VAN DIE TAGTIGS EN VROEË
NEGENTIGS. DIE JONGES HET DIT NOG
NET LEKKER GEHAD...TOT VANJAAR.
ONS BELEEF TANS SEKER EEN VAN
DIE MEES WYD VERSPREIDE EN
DROOGSTE DROOGTES IN BAIE JARE.
> TEKS: IZAK DU PLESSIS EN BOET VAN ZYL
Boerdery is waarskynlik dié
bedryf van die mens wat die meeste deur klimaat-
en weerpatrone beïnvloed word. Die voorkoms
van periodieke droogtes, noop die produsent om
voortydig voorsorg te tref. P.E. Lombard en H.M.
Greef het nie verniet reeds in 1964 opgemerk nie:
“Die verstandige boer bou reserwes op gedurende
die volop tyd. Dan sal die “sewe maer jare” hom
nie onverhoeds vang nie.” Steeds word verskeie van
ons voortdurend met die spreekwoordelike broek
op die knieë gevang wanneer ’n droë jaar skielik
opdaag, om nie eens te praat van die “sewe maer
jare” nie. Vir die oorlewing van ’n veeprodusent, is
dit kardinaal om ’n droogte oorbruggingstrategie te
hê. Alhoewel die fokus meer op die onmiddellike
korttermyndroogte sal val, sal daar tog ook na ’n
meer omvangryke droogte oorbruggingstrategie
verwys word.
WANNEER BEGIN ’N DROOGTE?
In teenstelling met meeste se opvatting, begin ’n
droogte nie eers wanneer die weiding klaar is nie.
>
Dit begin reeds met die eerste reën wat laat kom,
dan word dit uitgebrei deur die swak opvolgpatroon
van die reënbuie en die min reën wat uiteindelik
ontvang word. Johan van den Berg van Santam
Landbou maan dat reënvalscenario’s op ’n gereelde
basis deur die reënseisoen gedoen moet word
en nie slegs aan die begin nie. Met die korrekte
bestuurder- en moniteringsprogram in plek is dit
meestal reeds in Februarie moontlik om die eerste
tekens van ’n naderende droogte te identifiseer.
Gebeurlikheidsplanne moet dan reeds in plek gestel
word. Hoe vroeër aanpassings vir ’n droogte gemaak
word, hoe kleiner is die impak van die droogte
op die veevertakking. Hoe vroeër uitskotdiere van
die plaas af gaan, hoe meer teeldiere kan deur
die winter geneem word. Die grootste vyand van
suksesvolle droogtebestuur, is die hoop of geloof
dat dit wel volgende week sal reën. Hierdie hoop
veroorsaak dat aksieplanne uitgestel word tot op ’n
punt waar drastiese optredes nodig is om deur die
droogte te kom.
HOE TAKEL MENS ’N DROOGTE?
Om ’n droogte die hoof te bied, is geensins goed -
koop nie. Maklike kortpaaie bestaan nie. Daarom is
dit belangrik om so vroeg moontlik die waarskynlikheid
van ’n droogte te identifiseer en proaktief op te
tree. Vroegtydige, proaktiewe optrede sal die koste
om deur die droogte te kom, verminder, aangesien
drastiese maatreëls eers later gevolg hoef te word.
Proaktiewe vermindering van vee ly daartoe dat diere
voor die groot stormloop verkoop word, gevolglik kan
hoër pryse gerealiseer word.
Eerstens is tollie- en osproduksiestelsels beter
gerat om die kernteelkudde teen droogtes te beskerm.
Heelwat GVE kan van die veld af verwyder
word deur slegs osse, tollies en speenkalwers te
verkoop. Indien dit slegs een droë jaar is, sal dit en
www.senwes.co.za • Junie 2012