Brochure Onderzoekscompetentie.pdf - Go!

De verschillende fasen van een onderzoek
5 De verschillende fasen van een onderzoek
De onderstaande stappen worden vrij algemeen beschreven, elk onderzoek zal immers
anders zijn. We hebben gekozen om op het niveau van de leerlingen te formuleren
zodat de leerkracht de tekst kan overnemen als basis voor de leerlingenhandleiding.
5.1 Oriënteren op het onderzoeksprobleem
Je leerkracht heeft het thema toegelicht en je moet nu, binnen dat thema, een onderwerp
kiezen. Het onderwerp waarover je meer wil weten en waarrond je zal werken,
noemt men het onderzoeksprobleem. Het onderzoeksprobleem hoeft echter
niet noodzakelijk naar een probleemsituatie te verwijzen.
Wanneer je de opdracht en het thema gekregen hebt, zal je eerst:
nagaan of je de opdracht begrijpt, of het duidelijk is wat van jou verwacht wordt
nagaan wat je over dat thema reeds weet
algemene informatie over het thema zoeken. Men noemt dit ook „zich inlezen‟. Je
moet immers al enige kennis hebben vooraleer je een onderzoeksprobleem kan
kiezen en je aan de slag kan gaan.
Nadat je ingelezen bent en een onderzoeksprobleem gekozen (of gekregen) hebt,
moet je je afvragen of het probleem wel degelijk onderzoekbaar is, en dit aan de
hand van volgende vragen:
sommige problemen zijn niet onderzoekbaar. Bijvoorbeeld: „Bestaat god?‟ Wanneer
men een probleem anders gaat formuleren is het vaak wel onderzoekbaar:
„Geloven jongeren in het bestaan van god?‟
sommige problemen zijn veel te ruim geformuleerd en moeten afgebakend worden.
Zo ook bij ons bovenstaand voorbeeld: hoe moeten we dat onderzoeken
voor alle jongeren van de wereld? Je kan afbakenen in de ruimte (enkel Vlaamse
jongeren) en in de tijd (enkel jongeren geboren in 1990) en op die manier de
vraag steeds enger formuleren.
Leg voor alle veiligheid je onderzoeksprobleem voor aan je leerkracht die meer ervaring
heeft om de onderzoekbaarheid te bepalen.
5.2 Formuleren van onderzoeksvragen
Je hebt nu een thema voor je onderzoek en een onderzoeksprobleem maar je weet
nog niet wat je daarover allemaal zal onderzoeken. Daarvoor moet je je onderzoeksprobleem
herformuleren in een probleemstelling of hoofdvraag, die je verder
opsplitst in deelvragen of onderzoeksvragen. Dit is één van de moeilijkste stappen
in je onderzoek, vraag daarom steeds feedback aan je leerkracht.
In ons voorbeeld met als thema “geloof” en als onderzoeksprobleem “Geloof bij jongeren”
zou de hoofdvraag kunnen zijn: „Hoe staat het met geloof in het bestaan van
God van Vlaamse 16-jarigen?‟. Mogelijke onderzoeksvragen daarbij zijn:
welk percentage gelooft in het bestaan van god?
is er een verschil tussen jongens en meisjes?
is er een verschil tussen stad en platteland?
is er een verschil tussen leerlingen van het vrij en van GO!?
speelt de afkomst (ouders) een rol?
Pedagogische begeleidingsdienst GO! 11