wt16246 - Front Shop - Afrikaans Module.pmd - insightcpd.co.za

tydperk vir kindervoeding - te voorsien, waarna swak
groei moeilik is om om te keer.
2. GESONDE GROEI IN BABAS
Dit is belangrik om uit die staanspoor te besef dat babas
nie klein grootmense is nie. Babas toon ’n besondere
vinnige groeitempo in die eerste lewensjaar, maar het
onvolwasse organe wat nie opgewasse is teen
komplekse kosse nie. Gedurende suigelingskap en
kinderjare tel kinders vinniger gewig op en groei vinniger
as tydens enige ander tyd in hul lewens. Geboortegewig
word gewoonlik verdubbel teen vier of ses maande en
verdriedubbel teen 12 maande. Die baba se lengte
neem toe met ’n veelvoud van 1.5 binne 12 maande.
Daarom benodig babas die nodige energie en
voedingstowwe wat nodig is om snelle groei en
ontwikkeling te ondersteun. Vir optimale voeding van
babas en jong kinders, beveel die Wêreldgesondheidsorganisasie
(WGO) die volgende aan:
Uitsluitlike borsvoeding vir ses maande – d.i. die
baba ontvang slegs borsmelk vir die eeste ses
lewensmaande; geen ander vloeistowwe of
vastestowwe nie, insluitend water
Die byvoeging van genoegsame voedende vaste
kosse vanaf die ouderdom van ses maande, met
voortgesette borsvoeding tot op twee jaar of ouer
Faktore wat in ag geneem moet word om te verseker dat
babas optimale voeding ontvang en gesonde groei
toon, sluit in:
Voedingstowwe moet in ’n vorm wees wat maklik
deur die baba se onvolwasse spysverteringstelsel
verteer en absorbeer kan word. As voedingstowwe
in die korrekte vorm is, sal dit die hoeveelheid
onverteerde kosse in die baba se spysverteringskanaal
verminder. (Onverteerde kosse kan
abdominale krampe veroorsaak en simptome wat
verwant is aan koliek.) Borsmelk is die voedsel van
keuse vir babas tot op die ouderdom van ses maande,
omdat die samestelling daarvan al die nodige
voedingstowwe verskaf in ’n vorm wat maklik verteer
en absorbeer kan word deur die spysverteringstelsel.
Let wel: Die samestelling van borsmelk is anders as
dié van koeimelk. Dit is waarom ongemodifiseerde
koeimelk nie aanbeveel word vir babas
onder die ouderdom van een jaar nie.
Die baba het ’n laer konsentrasie van ensieme in die
spysverteringskanaal as ouer kinders of volwassenes.
Alhoewel babas proteïne, vette en koolhidrate
vanaf geboorte kan verteer, verbeter hul vermoë om
dit te doen soos wat hul spysverterings-kanaal
volwasse word. Borsmelk het ’n hoë vetinhoud en is
die mees doeltreffende manier om aan die baba se
hoë energiebehoeftes te voldoen. Gram vir gram
bevat vet meer as twee maal die hoeveelheid energie
in vergelyking met proteïne of koolhidrate.
’n Pasgebore baba se magie is klein. Daarom moet
die baba dikwels gevoed word. Byvoorbeeld, babas
van geboorte tot vier maande wat formulemelk kry
benodig sowat 8 tot 10 voedings per dag, terwyl ouer
babas tipies vier tot ses voedings per dag benodig.
Babas wat geborsvoed word, moet op aanvraag
gevoed word.
By geboorte is die baba se ingewande steriel (dus
bevat dit nie bakterieë nie). Sodra die baba
geborsvoed word, word bakterieë aan die baba se
ingewande bekend gestel. Borsmelk bevat verskeie
‘goeie’ bakterieë (d.i. Lactobacilli en Bifidobacteria)
wat die natuurlike flora van die spysverteringstelsel
opmaak en die baba se spysverteringskanaal
beskerm teen infeksie met potensiële siekteveroorsakende
bakterieë.
Die esofageale klep, wat die opening is aan die
bokant van die maag, is nie ten volle ontwikkel in
pasgebore babatjies nie. Dit is om hierdie rede dat
sommige pasgebore babas probleme kan hê met
die opbring van spoeg of met opbring na voeding.
Hierdie refluks kan as normaal beskou word, tensy
dit ernstig is en vergesel word van swak
gewigstoename, in welke geval dit dan na die dokter
verwys moet word.
2.1 Gewigstoename in babas
By geboorte is die baba se spysverteringstelsel
onvolwasse. Om hierdie rede verloor meeste babas tot
10 persent van hul liggaamsgewig in die eerste paar
lewensdae, terwyl die baba daarby aanpas om sy of
haar eie verteringstelsel i.p.v. die plasenta te gebruik
om voedingstowwe te verkry en afvalprodukte uit te
skei.
Die baba behoort terug te keer na sy/haar geboortegewig
binne twee weke. Hierna behoort die baba se gewig en
hoogte bestendig toe te neem. Die dokter of klinieksuster
gebruik spesiale groeikaarte, genaamd persentielkaarte,
om die baba se groei van week tot week te volg in die
vroeë stadiums van sy/haar lewe, en daarna minder
gereeld soos wat die baba ouer word.
Dit is heeltemal normaal vir ’n borsgevoede baba se
gewig om van week tot week te varieer. Een week kan
die baba dalk min gewig optel en die volgende week kan
die baba dalk baie meer gewig optel. As die baba
geweeg word direk na ’n voeding, kan dit ’n verskil van
100 tot 200 gram maak. Mammas moet beraad word om
minder te bekommer oor klein weeklikse veranderings
in gewig, en om eerder te kyk na gewigstoename oor ’n
langer tydperk, soos ’n maand.
Gedurende die eerste maand tel meeste pasgebore
babas gewig op teen ’n pas van 30 g per dag of 200 g
per week . Hul groei gewoonlik sowat 2.5 tot 3.8 cm in
lengte gedurende die eerste maand. Baie pasgebore
babas gaan deur ’n tydperk van snelle groei wanneer
hulle 7 tot 10 dae oud is, en weer by 3 en 6 weke.
Hoeveel gewig die baba optel elke maand hang ook af
van genetika en of die baba borsmelk of formulemelk
ontvang. Byvoorbeeld, uitsluitlike borsgevoede babas
2 November 2012