1 christus en de schriften door dr. adolph shaphir ... - De Evangelist

ontwikkeld. Hij had reserves tegenover een „harde en logische leermethode van de
leer der genade, die niet naar het Woord, bevindelijk en geestelijk is. " Kennelijk
doelde hij hierbij op de invloed van de latere gereformeerde scholastiek. De Persoon
van Christus was voor hem het Centrum van het theologisch denken. „Naar mijn
gedachte horen wij niet genoeg over God in Christus. Er is iets unitarisch, zelfs in de
rechtzinnige leermethode". Christus en de Schriften vormen een eenheid. Met
instemming haalt hij Luther aan: „Wat voor een Boek en wat voor een Persoon? Er is
slechts één Boek, is zijn antwoord: de Schrift, en slechts één Persoon: Jezus Christus".
In de leer van de heiligmaking vertoont Saphir verwantschap met Kohlbrugge, over
wie hij met veel achting spreekt. Tijdens een reis langs de Rijn in 1863 bezocht hij
ook Elberfeld. Het is niet bekend of hij Kohlbrugge toen persoonlijk ontmoet heeft.
Radicaal is hij in zijn oordeel over de roomse 'moderne devoten', zoals Thomas á
Kempis. Zij, en vele protestanten met hen, onderscheiden niet "Christus voor ons" en
"Christus in ons". Hij is bevreesd voor vleselijk en wettisch activisme: „Waarom wilt
u heilig zijn?" zo vraagt Saphir. „Is het om meer of om minder van Christus afhankelijk
te zijn? Hoe nodig is het voor ons om de strik van het aankweken van ijdelheid en
zelfzucht zelfs in onze heiligmaking te vermijden! Ik ben bang en bezwaard over de
onbijbelse mening van het christelijke leven waarvan wij horen".
Saphir had vooral moeite met de perfectionistische heiligingsleer die in zijn tijd steeds
meer aanhang kreeg.
Aan de andere kant zette hij vraagtekens bij het lage niveau van geestelijk leven dat
hij bij velen waarnam. Aanvankelijk had hij waardering voor de "Higher life
movement" van Pearshall Smith, maar later zette hij kritische kanttekeningen bij de
methodes die deze voorstond om het leven van heiliging in Christus te activeren.
Dergelijke bewegingen en de aanvallen op de klassieke verzoeningsleer die steeds
meer werden gehoord, maakten hem des te meer kritisch. Hij was beducht voor
namaak- en surrogaat-godsdienst. Het ging hem om het fundament dat de eeuwigheid
kan doorstaan. „Velen die zichzelf bekeerd achten, zijn alleen maar verlicht. Zij zijn
wel onder Gods bijzondere beïnvloeding, maar zij zijn nooit gekomen tot een
dadelijke verandering, tot het aannemen van Christus".
Kortom, Adolph Saphir was een origineel theoloog, machtig in de Schriften. Hij was
één van de eerstelingen die voorafgaan aan de volle oogst in het laatste der dagen,
waarnaar hij zó reikhalzend uitzag. Saphir stierf 1891.
12