Rondom bestand van 1989 6 4 dd 3-6-08

More documents

Recommendations

Info

Wellicht is ze naar familie in Zwolle gegaan, immers in 1665 had „der Kanonenbischof \ zoals de Munsterse Kerkvorst in zijn eigen land genoemd werd, geen kans gezien bij zijn inval in Overijssel een der IJsselsteden te veroveren. Andries Schoemaker, een bekende koopman uit Amsterdam uit het begin van de achttiende eeuw, reisde veel door Overijssel. Zijn vader, linnenwever en vermaner van de doopsgezinde kerk te Almelo, was in 1665 gevlucht naar Zwolle bij de inval van de Munsterse troepen. Zijn zoon maakte de onderstaande tekening van Ommen waarbij hij het volgende noteert: „Ommen, een dorp gelegen: sijnde weleer een steedje geweest. Is gelegen aan de rivier de Vecht die daar doorloopt: 't lijt omtrent 2 mijlen van den Hardenberg: Hier hebben de Munstersen in den jaare 1672 al mede huijs gehouden en haar moetwil getoont." 637
We beëindigen de verzen van Arnold Moonen voor Machtelt Bossier met een strofe van zijn verjaargedicht uit 1673: Leef lanLeef lang, OMACHTELT, elks verlangen; Braveer de jongkheit met uw deugt, En 't populierbolch met gezangen; Gun onzen yver lang de vreugt, Om zich aert uwen glans t' ontvonken. Uw geeft maekt ieders boezem dronkeh. 1673. Van een verdere toenadering tot Machtelt merken we niet. Mogelijk was er ook een godsdienstige hinderpaal. Onder de predikanten van de classis Zwolle bestaat verdeeldheid over sommige opvattingen van Moonen (6). Deze stak ook zijn bewondering voor de theoloog Coccejus niet onder stoelen en banken. Hij noemt hem later: „Een oceaan van braeve (dappere) godgeleerdheid, de aertsvijand van verkeerdheit en schoolbedriegerij" (7). Dat moet niet in goede aarde zijn gevallen bij de vele aanhangers van diens opponent, de hoogleraar Gijsbertus Voetius, en dat wordt er niet beter op wanneer Moonen waardering toont voor Cartesius. Voetius had het geducht aan de stok met René Descartes, een Franse wiskundige en filosoof, die lange jaren in ons land woonde, o.a. ook te Deventer. Dat het laatste woord over de principiële strijd nog niet gesproken is, blijkt wel uit een lijvige studie die in 1988 verscheen: „René Descartes et Martin Schoock, la querelle d' Utrecht" (8). De anders zo zachtaardige Moonea prijst Descartes en valt onverwacht hard uit tegen Aristoteles in een latijns gedicht. De arme Griekse wijsgeer noemt hij de aan drank verslaafde onzinnige vader van de scholastiek. Hij gewaagt van de klinkklare onwetendheid en de onbeduidende beuzelarijen van diens aanhangers (9). Na vele pogingen om in het Westen des lands een betrekking te vinden, wordt onze dichter door de Zwolse burgemeester Wolfsen gepolst of hij er iets voor voelt predikant te worden in Portugal. Arnold heeft er wel oren naar, maar zijn ouders weerhouden hem ervan op dit aanbod in te gaan (10). Mede op voorspraak van de uit Zwolle afkomstige scholtus en verwalter van het schoutambt Hardenberg, H. Holt, krijgt hij dan eindelijk een beroep uit Hardenberg om daar predikant te worden. De Holten waren naar Moonens eigen woorden op blz. 875 van zijn „Poëzy: „Een out geslacht binnen Zwolle". Wij weten dit uit een verjaarsgedicht dat hij in 1679, na het overlijden van de schout Hendrik Holt, schrijft voor mevrouw Hendrika Holt, geboren Nuis. Daarin lezen we ondermeer: 638 VEreifcht weldacdigheit en onverdiende deugt Stantvaftc dankbaerheit en heufchc erkcnteniflcn, Hoc zal ik, braeve Vrou , myn overtuigt gcwiflèn Ontladen, dat altyt uw gunft gedenkt niet vrcugt? Gy zyt het, die uit zucht tot Chriflus lieve kerk Den Hardcnbcrgcrcn myn'dienfl; hebt aengeprezen, Een'dienft, die, zoo ik hoone, altoos zal zyn te leezen In hun gemeente, als een beftendigh mctfelwerk.
Page 1 and 2: 1989 6/4 RONDOM DEN HERDENBERGH Tij
Page 3 and 4: Van de redactie De gewoonte getrouw
Page 5 and 6: Inleiding Een der oudste gedichten
Page 7 and 8: 632 Jacob van Deventer (1510?-1575)
Page 9 and 10: Een jaar later, in 1664, schrijft M
Page 11: - Moonen ziet Machtelt in de natuur
Page 15 and 16: In dit gedicht komen we drie lijkdi
Page 17 and 18: 1672 Rampjaar Oorlog met Frankrijk,
Page 19 and 20: Moonens grote dichtbundel verschijn
Page 21 and 22: aar vond wegens zijn ijdelheid en h
Page 23 and 24: Moonen had oog voor het milieu. In
Page 25 and 26: Naast zijn dichtwerken heeft zijn s
Page 27 and 28: Over Hardenberg schrijft de histori
Page 29 and 30: - Voor ons is het criterium: heeft
Page 31 and 32: Eerste Herderszang „Langs deze be
Page 33 and 34: De goede Herder, 3e-4e eeuw, Vatica
Page 35 and 36: Omri deelt zijn vrees niet en antwo
Page 37 and 38: Nicolaas Berchem. De verkondiging a
Page 39 and 40: Zonder het fragment waarin de Wijze
Page 41 and 42: Noten 1. Mr. B. van 't Hoff, De oud
Page 43 and 44: Guillaume van der Graft en zijn tij
Page 45 and 46: De Barnards woonden in het Koppella
Page 47 and 48: Er bestaat uit die tijd nog een ker
Page 49 and 50: De diakenen hengelden nog naar kope
Page 51 and 52: Wanneer men een zwak heeft voor oud
Page 53 and 54: De opvolger van Soer als koster was
Page 55 and 56: Hier zien we een rij Hardenbergers,
Page 57 and 58: Boeren uit Baalder. Geheel links me
Page 59 and 60: Toen de Loors nog maar nauwelijks h
Page 61 and 62: „Het Lokaal voor Christelijke Bel
Page 63 and 64:
Wanneer het afliep kwam Vasse, kamd
Page 65 and 66:
Rusken, de kruidenkenner. Een van z
Page 67 and 68:
Dat Nijzink op hoge leeftijd nog me
Page 69 and 70:
Dr. Drijber met zijn collega's, sta
Page 71 and 72:
Dorgelo woonde vlak bij de oude gem
Page 73 and 74:
Na de oorlog was Dorman petroleumve
Page 75 and 76:
700 „Hardenberg, in de huiskamers
Page 77 and 78:
Radewijk. De boerderij van Hanekamp
show all

Rondom bestand van 1989 6 4 dd 3-6-08

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?