Nummer 1 - O - Universiteit Leiden

inhoudelijke als om maatschappelijke en politieke
redenen. De meeste andere universiteiten geven
er de voorkeur aan hun neerlandistisch onderwijs
onder te brengen bij verschillende brede masterlabels.
In Utrecht wordt het label Neerlandistiek
bijvoorbeeld alleen nog tijdelijk gebruikt om er de
aflopende deeltijdopleiding onder te kunnen parkeren.
Zo’n opdeling van Nederlandse Taal en Cultuur
over diverse masteropleidingen heeft tot gevolg dat
het op voorhand niet langer duidelijk is wie van de
studenten zich kan kwalificeren om als neerlandicus
te worden toegelaten tot de lerarenopleiding. Dat
probleem hebben we in Leiden dus niet. De MA
Neerlandistiek is geenszins een beroepsopleiding in
de strikte zin van het woord, integendeel, maar ze
vormt voor degenen die het onderwijs in willen het
geijkte traject om zich te kwalificeren voor de educatieve
master. Wij hebben het in Leiden trouwens
altijd een vreemd idee gevonden dat je in tal van
buitenlanden wel een diploma of een aantekening
Neerlandistiek zou kunnen krijgen, maar dat dat
uitgerekend in Nederland niet meer mogelijk zou
zijn. Wie in Leiden afstudeert mag zich met recht
neerlandicus blijven noemen.
Twee onder één kap
Nu zou je kunnen denken dat de wijziging een papieren
exercitie is die alleen tot gevolg heeft dat er
een andere opleidingsnaam op het masterdiploma
komt te staan. Dat is niet het hele verhaal. Wij
hebben de verandering aangegrepen om een oude
wens van de opleiding Nederlands in vervulling te
doen gaan: meer samenwerking en in dit geval dus
integratie met Dutch Studies.
Leiden beschikt, zoals bekend, over een bachelor-
en masteropleiding Dutch Studies die erg goed staat
aangeschreven in het buitenland. Hoewel andere
universiteiten in Nederland soms ook wel bepaalde
voorzieningen hebben op dit terrein, wordt Leiden
in binnen- en buitenland gezien als de plek bij
uitstek waar buitenlandse studenten moeten zijn
als ze de Nederlandse taal (vooral ook in de zin van
taalverwerving) en cultuur willen bestuderen.
Als gevolg van de landelijke labeldiscussie komt
de MA Dutch Studies te vervallen. In plaats daarvan
komt er in de (nieuwe) MA Neerlandistiek een
extra specialisatie bij: naast Nederlandse taalkunde,
Taalbeheersing van het Nederlands, Moderne
Nederlandse letterkunde en Oudere Nederlandse
letterkunde, kent onze opleiding vanaf 1 september
2012 ook een specialisatie Nederlandkunde.
30 Metaal 9 (2012) nummer 1
Ik zeg er maar meteen bij dat dat ‘onze’ duidt op
een nieuwe werkelijkheid: docenten die tot nu toe
werden ingezet in twee masteropleidingen werken
binnenkort samen in een gemeenschappelijke
master. Eenzelfde identiteitswijziging gaat zich
ongetwijfeld ook voordoen onder studenten. Want
bachelorstudenten Dutch Studies die na de afronding
van hun opleiding ook hun master in Leiden
willen halen, gaan samen met bachelorstudenten
Nederlandse Taal en Cultuur op in die ene nieuwe
MA Neerlandistiek.
Studenten met een bachelordiploma Dutch
Studies zullen in de praktijk vaak kiezen voor de
Masterspecialisatie Nederlandkunde, maar ze mogen
ook voor een van de andere vier specialisaties
kiezen. Omgekeerd staat het studenten met een bachelordiploma
Nederlandse Taal en Cultuur vrij om
voor de specialisatie Nederlandkunde te kiezen, een
specialisatie die onder meer onderdelen Geschiedenis
en Kunstgeschiedenis bevat.
De integratie van de masteropleidingen Nederlandse
Taal en Cultuur en Dutch studies in een
nieuwe MA Neerlandistiek, die een vermenging
tot gevolg heeft van studenten met een Nederlandse
achtergrond met studenten die een andere
nationaliteit hebben, krijgt ook gevolgen voor de
samenstelling van het opleidingsbestuur, de opleidingscommissie,
de examencommissie en de toelatingscommissie.
Omdat de bestaande bestuurlijke
eenheden in de oude situatie zowel de bachelor
als de master voor hun rekening nemen, is ervoor
gekozen de beide bacheloropleidingen en de MA
Neerlandistiek onder één bestuur te brengen. Dat
betekent dat we feitelijk nu al werken met commissies
die het werk doen voor allevier, en per
1 september voor alledrie de opleidingen. In de
nieuwe opleidingsstructuur ben ik naast voorzitter
van de bachelor- en masteropleiding Nederlands dus
ook het voorzitterschap van de bachelor en master
Dutch Studies op me. Olf Praamstra, de voormalige
voorzitter van Dutch Studies, zit dan als lid in het
nieuwe opleidingsbestuur, zodat ik kan steunen op
zijn rijke expertise aangaande allerlei kwesties die
spelen rondom Dutch Studies.
Ook studievereniging NNP draagt reeds een
steentje bij aan het veranderingsproces. Hoewel
Nederlandse Taal en Cultuur en Dutch Studies op
bachelor-niveau twee verschillende opleidingen zijn
en blijven, lopen internationale studenten die met de
bachelor Dutch Studies beginnen het gevaar te weinig
met studenten met een Nederlandse achtergrond