Nummer 1 - O - Universiteit Leiden

laten verknallen door iets wat morgen misschíen
gaat gebeuren?’
In 2007 formuleerden de Verenigde Naties het verdrag
waarin de rechten van mensen met een handicap
zijn opgenomen. Het is merkwaardig te noemen dat
er zo’n verdrag opgesteld is en dat er een onderscheid
wordt gemaakt tussen mensen met en mensen zonder
een handicap.
‘Ja, dat zou niet nodig moeten zijn. Het is te vergelijken
met de rechten van het kind, dat is ook
niet nodig maar het bestaat wel. Trouwens, heel
veel landen hebben het verdrag geratificeerd, maar
Nederland nog steeds niet. Dat is
heel vreemd. Ik vrees dat het om
geld draait. Aanpassingen aan bussen
bijvoorbeeld kosten enorm veel
geld, terwijl die aanpassingen maar
voor een kleine groep functioneel
zijn. Het is denk ik dus mede een
kwestie van de macht van het getal, want er zijn
maar zo’n 300.000 blinden en slechtzienden.’
Zo’n verdrag maakt een kunstmatig onderscheid.
Merkt u dat mensen in het dagelijks leven ook zo’n
onderscheid maken? Dat u zich gediscrimineerd of
onjuist bejegend voelt?
‘O ja, heel vaak! Ik heb zo langzamerhand een
aantal gebeurtenissen opgeschreven, daar ga ik
ooit nog iets mee doen. Het eerste voorval was in
het museum in Gouda waar ik liep met mijn man
en blindengeleidehond, toen er een gids naar ons
toekwam en aan m’n man vroeg: “Heeft ze dat al
lang?” Ik gaf hem als antwoord: “Dat mag u wel
aan mij vragen hoor!”
Ik maak het dagelijks mee. Vorige week nog in
de trein. Ik stap in, m’n zus bij wie ik op bezoek
was geweest zwaaide me uit. Ik vroeg haar of het
een dubbeldekker was, want ik zit graag boven.
Plotseling grijpt iemand me bij de arm en zegt:
“Hier is een stoel voor u.” En ik werd ineens zo
nijdig! De ruimte waar die vrouw me op een stoel
wilde zetten was er zo een met van die klapstoeltjes,
maar ik wil helemaal niet op een klapstoeltje zitten!
Dat mens moest zich er niet mee bemoeien, dus
ik werd echt boos!
Hulp, prima, maar vraag het even en grijp niet
zomaar in. Ik schrik me iedere keer dood want je
weet niet wat er gebeurt. Dat mensen dat zomaar
doen vind ik echt onbegrijpelijk.’
6 Metaal 9 (2012) nummer 1
“Dat mag u
wel aan mij
vragen hoor!”
U zegt dat het dagelijks gebeurt. Net gaf u aan dat u
nog steeds boos kan worden, dus het went kennelijk
ook niet.
‘Nee, maar dat ligt misschien ook aan mijn karakter.
Ik heb best vaak het gevoel dat mensen me
minderwaardig vinden. Nog een voorbeeld: als ik
in een winkel wil betalen en ik m’n portemonnee
wil pakken, pakt iemand hem opeens af: “Ik doe
het wel even voor u!” Ik vind dat een beetje dom,
niet?’
Uw voorbeelden illustreren dat mensen te weinig
weten over de leefwijze van visueel gehandicapten.
Men weet nog net dat braille het
schrift voor blinden en slechtzienden
is, maar voor de rest lijken we niet te
weten hoe we ermee om moeten gaan.
Hoe zou deze handicap beter onder
de aandacht gebracht kunnen worden
en wat heeft dat voor gunstige effecten
voor degenen die eraan lijden?
‘Nou, om met de effecten te beginnen: als er meer
mensen zijn die er meer van weten, dan denk ik
dat de beperking voor de blinden zelf iets verlicht
kan worden. Als mensen weten hoe handig en
praktisch bijvoorbeeld het brailleschrift kan zijn,
ben ik ervan overtuigd dat uitgevers daar positief
op kunnen reageren. Althans, dat hoop ik.
Als mensen weten wat er schuil gaat achter
braille lezen krijgen ze wat meer begrip en zien
ze je misschien niet meer als een apart volk. Het
moet gewóón zijn. De maatschappij zit vol met
mensen die iets hebben, maar aan veel mensen zie
je het niet.
De handicap kan beter onder de aandacht worden
gebracht door meer reclame te maken. Er was
bijvoorbeeld een aantal jaren geleden een reclame
over blindengeleidehonden die niet aangeraakt en
geaaid mogen worden. Dat werkte. Sire zou ook
een mogelijkheid zijn. Daarin zou je moeten laten
zien dat blinden ongevraagd aangeraakt en geholpen
worden, wat natuurlijk niet de bedoeling is.
Hoe meer bekendheid, hoe meer begrip. Daarom
heb ik ook meegewerkt aan een documentaire (Vals
Plat, NTR, red.) omdat ik graag wil dat mensen
zien wat het betekent.’
U hoopt dat meer bekendheid ertoe zal leiden dat
uitgeverijen zich meer in dienst stellen van de visueel
gehandicapten. Vooralsnog zijn er echter maar zo’n
8000 boeken in braille uitgegeven. Dit waren er in