Structuurvisie Langedijk 2010 – 2030 - Ruimtelijkeplannen.nl

4. Langedijk tot nu toe
4.1. Langedijk en de strijd tegen het water (700 – 1950)
‘Het verhaal van Langedijk’ is het verhaal van een landschap dat gevormd is door
zee en wind waarin de mens zich met veel moeite heeft weten te handhaven.
Overstromingen en tijdelijke zeegaten lieten zand en klei achter waarop zich later
veen vormde dat plaatselijk werd weggespoeld. Met de aanleg van de Westfriesche
Omringdijk werd getracht de overstromingen te beteugelen.
In het landschap rond Langedijk is de grillige wordingsgeschiedenis nog goed
zichtbaar; de historische stad Alkmaar op een stevige brede en zandige strandwal,
Sint Pancras schuin daarachter op een kleinere strandwal, de Heerhugowaard als
vroeger meer en droogmakerij en de ‘lange dijk’ – nu Dorpsstraat - als waterkering,
wegverbinding en ontginningsbasis voor de huidige reeks dorpen Broek op
Langedijk, Zuid-Scharwoude, Noord-Scharwoude en Oudkarspel.
De bebouwde kom van Sint Pancras ligt op een strandwal die rond 8000 voor Chr.
is ontstaan. Op de rug van de strandwal lag de geest, die mogelijk vanaf de Vroege
Middeleeuwen tot in de 19 de eeuw als akkerland fungeerde. Het oude en
lusvormige stratenpatroon met de Benedenweg, Noordeinde en Bovenweg markeert
dit hooggelegen gebied. Op de strandwalvlakte kon het vee in de zomertijd weiden.
De bijbehorende boerderijen stonden in de randzone rondom de geest,
voornamelijk aan de westzijde van de huidige Benedenweg.
19