SCHUTTERSBRIEF

HET SCHUTTERIJWEZEN IN DE GEMEENTE NUTH (LB),
VROEGER EN NU (1)
De dorpen Swier en Wijnandsrade
VAN: De Heer J.H.G. (Jos) Linssen,
lid van de heemkundevereniging De Vrienden van Wijnandsrade
Goedemorgen, Meneer Disch. Wijnandsrade (LB), 18 oktober 2012
Mijn naam is Jos Linssen en ik woon te Wijnandsrade.
Ik ben op zoek naar stukken over de schutterij uit Swier. De doelstelling is om een redactioneel stuk te maken voor
het heemkundeblad van ons dorp Wijnandsrade waar een beeld wordt geschetst hoe de schuttersverenigingen
hebben gefunctioneerd. Niet alleen over de schutterij uit Swier maar vooral over de schutterij in Wijnandsrade in
het algemeen.
Naar mijn mening hebben we in Wijnandsrade in de loop der eeuwen twee schutterijen gehad. Deze hebben in
twee verschillende tijdperken bestaan. Deze twee verenigingen hadden ook twee verschillende oefenterreinen
(weiland). Van de oudste vereniging was het oefenterrein gelegen nabij het bos in Wijnandsrade, en van de jongste
vereniging was het gelegen in Swier waar ze ook het clublokaal hadden.
Ik zoek nog naar bruikbare informatie over de eerste schutterij maar ook van de tweede schutterij. Misschien heeft
u voor mij nog bruikbaar materiaal.
Groetjes, Jos Linssen
AAN: De Heer Jos Linssen
Beste Meneer Linssen, Beste Jos, Maastricht, 18 oktober 2012
Dank voor uw vriendelijke e-mail.
De voormalige gemeente Wijnandsrade - bestaande uit de gelijknamige hoofdplaats, het dorpje Swier en de
gehuchten of buurtschappen Aalbeek (deels), Brommelen en Vink - heeft bestaan van 1794 tot 1982, voordat zij
opging in de gemeente Nuth. Vóór 1794 was het dorp Wijnandsrade cum annexis een rijksheerlijkheid. De
plaatselijk gebiedende heer (sinds de 16 de eeuw telgen uit het adellijk geslacht Von dem Bongart) zetelde op het
kasteel Wijnandsrade, dat reeds in de 12 de eeuw vermeld wordt.
De Wijnandsraadse parochiekerk (met fundamenten uit de Middeleeuwen) is toegewijd aan St.-Stephanus. Ik heb
dan ook een koffiebruin vermoeden, dat de ‘oudste’ schuttersvereniging waar U het over hebt, de vorengenoemde
heilige als patroon en naamgever had. In archieven en vakliteratuur ben ik evenwel tot op heden de naam van deze
schutterij uit het dorp Wijnandsrade nog niet tegengekomen. Maar misschien weet u in dezen meer dan ik. Voor
zover mij bekend is, ontstond de schutterij vóór 1741 en moet zij - volgens Peeter 1886 - ‘tot aanvang’ van de 19 de
eeuw, dus tot in de periode 1801-1825, hebben geëxisteerd.
De tweede schutterij, t.w. die van Swier, heette werkelijk St.-Stephanus. Zij werd op 6 augustus 1892 opgericht,
volgens artikel 15 van haar koninklijk goedgekeurde statuten van twee jaar later. Hoe luidt de passage in het boekje
Hub va Fon (van de auteur Kees Jutte) uit 1996? De door mij bedoelde passage schijnt iets te zeggen over het St.-
Stephanusgezelschap. Erg lang heeft de St.-Stephanusschutterij van Swier trouwens niet bestaan, want al in 1913
ging zij ter ziele.
Naast de beide vorenstaande schutterijen ken ik nog een vijftal andere, t.w.: de Landstorm (1814-1815), de
Rustende Schutterij (1816-1831; 1868-1907), de Reserveschutterij (1816-1831; 1868-1907), de Garde Civique
(1831-1867) en ten slotte de Schietvereniging De Schutters Nuth (vóór 2001 - heden). Over deze vijf en de twee
eerdergenoemde zal ik u nog nader berichten.
Graag uw reactie.
Met vriendelijke groeten, Alfred Disch
- - - - - -
- - - - - -
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Blz. 2138 15 april 2013 Schuttersbrief - nummer 95
56