Implicaties van een sociaal kapitaal-concept voor politieke sociologen
Implicaties van een sociaal kapitaal-concept voor politieke sociologen
Implicaties van een sociaal kapitaal-concept voor politieke sociologen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Louter informatie over de kwantiteit <strong>van</strong> de netwerken en organisaties in <strong>een</strong><br />
bepaalde regio geeft tot op zekere hoogte al <strong>een</strong> beeld <strong>van</strong> de <strong>sociaal</strong>-<strong>kapitaal</strong> stock in<br />
<strong>een</strong> regio, meer in elk geval dan bij meting op micro-niveau (cfr. infra) het geval is.<br />
Het lijkt vrij waarschijnlijk en blijkt in de praktijk ook vaak uit empirisch onderzoek<br />
dat (geaggregeerde) macro-maten, die formele en informele sociale interactie, publiek<br />
engagement 70 en burgerzin, … in kaart brengen, nogal uniform zijn. Die macroindexen<br />
getuigen dus meestal <strong>van</strong> ééndimensionaliteit (veel of weinig structureel<br />
<strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong>). Ongetwijfeld zijn er in regio’s met veel <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong> ook<br />
netwerken of organisaties die dysfunctioneel zijn <strong>voor</strong> macrocollectieve actie (bv.<br />
omdat ze nogal exclusief zijn), maar ze verzinken in het niet in <strong>een</strong> zee <strong>van</strong><br />
functionele netwerken/organisaties. Op macroniveau biedt de kwantiteit <strong>van</strong><br />
structureel <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong> dus behoorlijk wat informatie, al heb je idealiter natuurlijk<br />
liefst ook informatie over de concrete aard <strong>van</strong> de netwerken, organisaties,… die je<br />
in <strong>een</strong> regio aantreft.<br />
Een ander argument <strong>voor</strong> de rele<strong>van</strong>tie <strong>van</strong> <strong>een</strong> louter kwantitatieve, dus minder<br />
gedetailleerde index <strong>van</strong> structureel <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong> gaat als volgt. Je mag er <strong>van</strong><br />
uitgaan dat in regio’s waar verhoudingsgewijs meer mensen over veralgem<strong>een</strong>d<br />
vertrouwen beschikken, regio’s met meer “cultureel” <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong> (cfr. infra) dus,<br />
ook meer sociale activiteit ontwikkeld zal worden. Immers, ook al worden mensen<br />
om erg diverse redenen 71 lid <strong>van</strong> organisaties en gaan ze om veel redenen informeel<br />
met elkaar om, mensen die over veralgem<strong>een</strong>d vertrouwen beschikken, gaan<br />
gemiddeld genomen meer sociale activiteit ontwikkelen dan mensen die weinig<br />
vertrouwen in mensen hebben (cfr. bv. Stolle, 2001) 72 . Op geaggregeerd niveau moet<br />
dit zich uiteindelijk vertalen (<strong>voor</strong> <strong>een</strong> regio waar meer mensen over veralgem<strong>een</strong>d<br />
vertrouwen beschikken) in verhoudingsgewijs meer <strong>sociaal</strong> engagement en informele<br />
sociale interactie. Vandaar ook dat we hierboven stelden dat op macroniveau <strong>sociaal</strong><br />
<strong>kapitaal</strong> <strong>een</strong> cluster vormt <strong>van</strong> culturele en <strong>sociaal</strong>-structurele elementen.<br />
Zelfs <strong>een</strong> fragmentaire kwantitatieve structurele <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong>-index biedt dus al –<br />
omwille <strong>van</strong> de in <strong>een</strong> aantal landen vastgestelde ééndimensionaliteit <strong>van</strong> maten die<br />
peilen naar verschillende vormen <strong>van</strong> <strong>sociaal</strong> engagement en interactie, en omwille<br />
<strong>van</strong> de samenhang tussen geaggregeerde sociale interactie en veralgem<strong>een</strong>de<br />
vertrouwensniveaus - behoorlijk wat informatie over de <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong>-stock in <strong>een</strong><br />
regio of land.<br />
70 Telkens moet dan wel nagegaan worden of de situatie echt vergelijkbaar is: dus of de<br />
opportuniteitsstructuur – in functie <strong>van</strong> het publieke engagement – in de macro-entiteiten (regio’s,<br />
landen) min of meer dezelfde is<br />
71 Het gaat niet all<strong>een</strong> om vertrouwen, zoals Putnam lijkt te denken, maar ook om motivaties.<br />
72 De causaliteit loopt (op volwassen leeftijd) grotendeels <strong>van</strong> “veralgem<strong>een</strong>d vertrouwen” naar<br />
sociale activiteit en engagement (cfr: de “selectiebias”: trust, is niet noodzakelijk, maar faciliteert<br />
wel het vervoegen <strong>van</strong> vrijwilligersorganisaties). Op jongere leeftijd kan netwerkparticipatie<br />
misschien wel veralgem<strong>een</strong>d vertrouwen helpen genereren, zeker in “bridging” organisaties.<br />
43
Change language