Implicaties van een sociaal kapitaal-concept voor politieke sociologen
Implicaties van een sociaal kapitaal-concept voor politieke sociologen
Implicaties van een sociaal kapitaal-concept voor politieke sociologen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Echter, andere redenen pleiten toch <strong>voor</strong> het proberen exhaustief in kaart brengen <strong>van</strong><br />
de diverse vormen formele en informele sociale interactie/engagement, dus <strong>voor</strong> het<br />
trachten te meten <strong>van</strong> de hele “range”. De kans bestaat immers dat in sommige landen<br />
structurele vormen <strong>van</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong> toch niet of minder ééndimensioneel zullen<br />
zijn 73 . Waardoor het belangrijker wordt om <strong>een</strong> zicht op het volledige structurele<br />
<strong>sociaal</strong>-<strong>kapitaal</strong>-plaatje te krijgen.<br />
Structureel <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong> evolueert ook in tijdsperspectief en lijkt bovendien almaar<br />
sneller te evolueren, getuige de opkomst <strong>van</strong> internet, allerhande<br />
telecommunicatietoepassingen die de informele sociale interactie fundamenteel<br />
wijzigen, … Anderzijds lijkt het toch ook <strong>van</strong> belang om de onderlinge bijdrage<br />
(m.b.t. de veronderstelde functionaliteit t.a.v. het faciliteren <strong>van</strong> macrocollectieve<br />
actie) <strong>van</strong> verschillende structurele vormen <strong>van</strong> <strong>sociaal</strong> engagement en interactie ten<br />
opzichte <strong>van</strong> elkaar te kunnen situeren, iets wat maar weinig zin zou hebben als<br />
structureel <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong> niet exhaustief werd gemeten. Regio’s die over veel<br />
“bridging” vormen <strong>van</strong> sociale interactie beschikken zouden zo in principe <strong>een</strong><br />
hogere score op <strong>een</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong>-index moeten krijgen dan regio’s die misschien<br />
kwantitatief wel evenveel maar meer “bonding” sociale interactie laten noteren.<br />
M.a.w.: netwerktypes die (zeker op jongere leeftijd) (kunnen) leiden tot normen <strong>van</strong><br />
veralgem<strong>een</strong>d vertrouwen en coöperatie – allicht <strong>voor</strong>al “bridging” types - zouden<br />
méér moeten bijdragen tot <strong>een</strong> kwantitatieve <strong>sociaal</strong>-<strong>kapitaal</strong> index dan andere.<br />
Hoe staat het met andere sociale structuren, die normaliter wat stiefmoederlijk<br />
behandeld worden door de (politiek-sociologische) <strong>sociaal</strong>-<strong>kapitaal</strong>theorie? Welke<br />
andere sociale structuren of relaties faciliteren ook macrocollectieve actie?<br />
Wat de familie betreft: je mag er<strong>van</strong> uitgaan dat regio’s met verhoudingsgewijs meer<br />
“open” 74 huishoudens over <strong>een</strong> positieve troef beschikken m.b.t. macro-collectieve<br />
actie. Het probleem situeert zich <strong>voor</strong> die familiale structurele <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong>component<br />
dus niet <strong>concept</strong>ueel, wél op het vlak <strong>van</strong> de operationalisatie. Met<br />
statistieken over echtscheidingscijfers, familiale structuur,… kom je er duidelijk niet.<br />
Misschien ligt de oplossing in geaggregeerde surveygegevens, waar gepeild zou<br />
worden naar de aard <strong>van</strong> de familiale structuur <strong>van</strong> de respondenten.<br />
Wel <strong>concept</strong>uele problemen stellen andere sociale structuren en relaties, die –<br />
minstens potentieel – ook macrocollectieve actie kunnen faciliteren. Wat doe je<br />
bij<strong>voor</strong>beeld met <strong>een</strong> performant onderwijssysteem? Performant hier in de zin dat<br />
scholieren er – geaggregeerd – <strong>een</strong> tolerant wereldbeeld in meekrijgen, er leren<br />
samenwerken met diverse mensen en groepen,… Eerder stelden we al dat onderwijs<br />
erg belangrijk kan zijn <strong>voor</strong> het genereren <strong>van</strong> veralgem<strong>een</strong>d vertrouwen. Vormt <strong>een</strong><br />
dergelijk “open” onderwijssysteem bijgevolg ook <strong>een</strong> structurele <strong>sociaal</strong> <strong>kapitaal</strong>-<br />
73 De religieuze context kan bij<strong>voor</strong>beeld <strong>een</strong> serieuze impact hebben op de geaggregeerde<br />
lidmaatschapspercentages <strong>van</strong> formele organisaties (bv. in de VS), terwijl dat uiteraard veel minder<br />
het geval is <strong>voor</strong> andere, meer informele vormen <strong>van</strong> sociale interactie.<br />
74 Familiale contexten dus waar de ouders hun kinderen participatief opvoeden, vertrouwend staan<br />
t.o.v. vreemden,…<br />
44
Change language