Jaargang 18, zomer 2011 ... - Technische Universiteit Eindhoven

ik afstudeerde. Ik studeerde chemische technologie en
volgde het baccalaureaatsprogramma technische wetenschappen.
Dat was een Twents experiment dat vooruitliep
op de huidige bachelor/masterstructuur. Het baccalaureaat
bestond uit een vierjarig programma waarvan de
eerste drie jaren geënt waren op de disciplinaire vakken.
Ik haalde dat diploma en koos daarna voor de tweejarige
vrije studierichting chemische technologie die opleidde
tot ingenieur. Ik studeerde af op een corrosieonderwerp.
Van Delft naar Eindhoven
Na het afstuderen heb ik de overstap gemaakt naar Delft
voor promotie-onderzoek naar zogenaamde wervelbedverbranding
van steenkool. Bij verbranding van steenkool
komt onder meer zwaveldioxide vrij en dat moet afgevangen
worden. Er werd een groot Europees project in het
leven geroepen om een synthetisch materiaal te ontwikkelen
dat je kon regenereren. Mijn promotieproject werd
gefinancierd door Technologiestichting STW. Vooral het
ontwerpen en modelleren van de reactor vond ik erg leuk.
Na mijn promotie werd ik aangenomen bij het Unilever
SCHOUTEN: ‘Wij moeten de onderwerpen waar we goed in
zijn blijven koesteren en nieuwe, innovatieve thema’s aanpakken.’
Research Laboratorium in Vlaardingen, waar ze een
chemisch technoloog zochten voor een fundamentele
aanpak van wasprocessen. Daar heb ik het twee jaar
ontzettend naar mijn zin gehad. Maar mijn begeleider uit
Delft werd hoogleraar en kon zijn eigen groep beginnen.
Toen hij belde, besloot ik om weer terug te komen. Ik
heb tot 1998 in Delft als universitair docent en later als
hoofddocent gewerkt, tot ik geattendeerd werd op de
vacature in Eindhoven. Ik was er aan toe om een eigen
groep op te bouwen. Ik trof hier een uiterst professionele
staf aan. Langzaam maar zeker kon ik mijn eigen
sporen uitzetten en de aandacht verleggen van katalyse
naar meer reactor engineering. In Duitsland en Amerika
kwam de trend op om microreactoren in te gaan zetten
in de chemische industrie. In Nederland was men daar
toen nog niet mee bezig en dat leek me een uitdaging.
Het klinkt nu misschien alsof ik een compleet masterplan
had, maar het begon gewoon met het schrijven
van het eerste STW-projectvoorstel voor toepassing van
microreactoren in katalytische oxidatie van methaan.
Dat voorstel werd in eerste instantie overigens door STW
afgewezen. Daarna hebben we het herschreven, het werd
gehonoreerd, de staf raakte enthousiast en met dank aan
de faculteit konden we nieuwe medewerkers aanstellen.
Microreactortechnologie bleek een heel aantrekkelijk
onderwerp en we hadden al snel succes met onze onderzoekslijn.
We haalden veel geld en projecten binnen en in
2006 kreeg ik de Simon Stevin Meesterschapsprijs. Vorig
jaar heeft de komst van de Twentse collega’s het cluster
procestechnologie stevig verder versterkt.
Microreactoren
Op microschaal produceren geeft een betere beheersing
over de snelheid van stof- en warmteoverdrachtsprocessen.
Je kunt veel selectiever en veiliger werken, in kleinere
volumes. De technologie wordt steeds meer toegepast
in de fijnchemie en in de farmaceutische industrie.
Ook de bulkchemie ziet nu de voordelen van specifieke
processen. Sommige grootschalige processen halen een
veel grotere efficiency door het slim parallel schakelen
van meerdere sets van microreactoren. Een jaar of zeven
geleden zijn we gestart met een nieuwe lijn van onderzoek.
We werken nu ook met roterende reactoren. Het integreren
van processtappen levert veel voordelen op. We
zijn nu samen met de chemische industrie bezig om processen
in grote installaties onder te brengen in kleine apparaten
wat een enorm effect heeft op het totale volume
van een fabriek. Soms blijkt zo’n installatie honderd keer
kleiner te kunnen. Distributed manufacturing vormt dan
een mogelijke toepassing. Je zet niet langer één grote
centrale fabriek neer, maar je bouwt kleine plants die
verplaatsbaar zijn en dicht bij de eindgebruiker kunnen
worden opgesteld, daar waar het product op dat moment
M A T R I X / 2 / 2 0 1 1 27