een toekomst voor groen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Dit heeft geleid tot natuurbeleid op rijks- en Europees niveau
met Natura 2000-gebieden, de Ecologische Hoofdstructuur
(EHS) en Ecologische verbindingszones (EVZ).
Menselijke activiteit kan daarentegen ook bijdragen aan
hoge natuurwaarden. De stinzenbeplanting van buitenplaatsen,
pastorietuinen en boerenhoven is een direct gevolg
van menselijke actie. Essenhakhout leidt tot een hoge
variëteit aan bijzondere, zeldzame soorten. Ook andere
kleine aangelegde structuren in het landschap zoals hagen
en houtwallen kunnen beschutting, voedsel en nestgelegenheid
voor dieren bieden. De continuïteit in het beheer
van groen erfgoed maakt dat soorten zich blijvend kunnen
vestigen.
gebruikswaarde
Over de maatschappelijke waarde van groen is weinig discussie.
Vrijwel iedereen vindt de aanwezigheid van groen in
de directe omgeving belangrijk. Het verhoogt de kwaliteit
van wonen en werken.
Vaak gaat het over belangen als gezondheid, leefbaarheid
en recreatie. Groen levert een belangrijke bijdrage aan een
beter milieu door vermindering van CO2, fijnstof en geluidsoverlast,
en door waterberging. De positieve effecten
op de gezondheid zijn een indirect economisch voordeel.
Voetballen in het Wilhelminapark te Utrecht, dat in 1898 is ontworpen door
Henri Copijn. Stadsparken worden steeds intensiever gebruikt.
Recreatie is een gebruiksaspect waaraan we sociaal-economische
en maatschappelijke waarde hechten: fietsen,
wandelen, verpozen, spelen, paardrijden, varen. De beleving
is daarbij belangrijk. Behalve de aanleg en omgeving
zijn bereikbaarheid, toegankelijkheid en voorzieningen
(horeca, meubilair) van belang. Door het toerisme heeft het
groene erfgoed een duidelijke economische meerwaarde.
De economische gebruikswaarde is, vooral bij landgoederen,
direct te relateren aan de exploitatie van het groen, bijvoorbeeld
door opbrengsten van hout, jacht en (erf )pacht.
Groen erfgoed biedt aanleiding voor lesprogramma’s of
voorlichting aan volwassenen en jongeren. Het kan gaan
over natuur, cultuur of geschiedenis. Zo heeft de Bond
Heemschut een educatieve leskaart over buitenplaatsen
gemaakt voor middelbare scholen en biedt de In het Parkapp
van de ANWB speurtochten door historische tuinen en
parken. De gebruikswaarde is hier een informatieve waarde.
Gebruikswaarde kan ook gaan over het functioneel gebruik
van bijvoorbeeld begraafplaatsen en volkstuinen.
In veel gevallen wordt een groenaanleg gezien als iets wat
vooral geld kost en niet rendabel is.
Het duiden van de gebruikswaarde en de (indirecte) economische
waarde kan helpen bij het zoeken naar budget voor
onderhoud.
De economische waarde van en de vraag naar hout stijgt, waardoor steeds vaker bomen worden
‘geoogst’ voor de exploitatie van landgoederen. Buitenplaats- en landgoedeigenaren houden bij
de houtkap en nieuwe aanplant rekening met de cultuurhistorische verschillen tussen bossen en
hun functie binnen de aanleg.
1 De waarden van historisch groen | 21