een toekomst voor groen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

66 |
bijlage 3: andere wetten en regelingen
Bij het beheren van een groen monument kan ook regelgeving ter bescherming van natuurwaarden van
belang zijn. Deze regelgeving leidt soms tot een procedure voor vergunning of ontheffing, bijvoorbeeld
wanneer bomen worden gekapt of planten en dieren worden verstoord. We gaan hier kort in op de meest
relevante regelgeving voor groene monumenten.
Let op: de regelgeving is momenteel aan het veranderen, enerzijds door de invloed van ‘Europa’, anderzijds
door de voorgenomen samenvoeging van bestaande wetten in een nieuwe Wet natuur. Deze laatste
zal de Boswet, de Natuurbeschermingswet 1998 en de Flora- en faunawet opvolgen. De actuele wetteksten en
onderliggende landelijke regelgeving zijn te vinden op www.overheid.nl, overige informatie is verkrijgbaar
via gemeente of provincie.
Van boswet naar Wet natuur
Los van de vraag of bij ingrepen aan bomen monumentale waarden in het spel zijn, kan de Boswet gelden.
Deze wet gaat over boombeplantingen groter dan 1000 m 2 of bomen in lanen buiten de ‘bebouwde kom
Boswet’. De exacte begrenzing daarvan stelt de gemeente na goedkeuring door de provincie vast. De
Boswet is bedoeld om bestaande houtopstanden en de hoeveelheid bos in Nederland in stand te houden.
De eigenaar moet het kappen van bomen dan melden en meestal binnen drie jaar nieuwe bomen planten.
De herplant moet voldoen aan bepaalde eisen, onder andere wat betreft de leeftijd van de nieuwe bomen.
Het Rijk is bevoegd gezag en de eigenaar meldt de voorgenomen bomenkap bij de Dienst Regelingen van
het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Kijk voor meer informatie op
www.hetlnvloket.nl, dat is het loket van de Dienst Regelingen (ministerie van Economische Zaken,
Landbouw en Innovatie), zoekterm ‘Boswet’, en op www.natuurbeheer.nu
De Boswet zal grotendeels opgaan in de nieuwe Wet natuur. De meldplicht wordt dan uitgebreid en geldt
ook voor de Italiaanse populier, linde, paardenkastanje en treurwilg. Wat vervalt, is de meld- en herplantplicht
wanneer de kap in het kader van natuurontwikkeling gebeurt. Het bevoegd gezag gaat over op de
provincie.
bomenverordening
Gemeenten hebben vaak een Bomenverordening. Deze geeft aan wanneer voor het vellen van een houtopstand
een omgevingsvergunning nodig is of een meldingsplicht bestaat. De Bomenverordening geldt in
ieder geval binnen de ‘bebouwde kom Boswet’. In sommige gemeenten geldt zij echter ook buiten deze
bebouwde kom in het gebied waar tevens de Boswet van toepassing is. Vanwege cultuurhistorische afwegingen
kan de gemeentelijke Bomenverordening van groot belang zijn naast de bepalingen in de Boswet, die
immers is gericht op bosbehoud en niet op cultuurhistorie.
Sommige gemeenten beperken de Bomenverordening tot vooraf geselecteerde waardevolle bomen, andere
hebben bepaalde straten aangemerkt als hoofdgroenstructuren, of verbieden het kappen of kandelaberen
van cultuurhistorisch waardevolle bomen. Een van de weigeringsgronden voor een vergunning kan de
cultuurhistorische of beeldbepalende waarde van een solitaire boom of bomenrij of -partij zijn. Diverse
gemeenten beschermen bomen op grond van leeftijd, soort en conditie, ook in particuliere tuinen. Steeds
vaker krijgen eigenaren voor deze bomen kosteloos onderhoudsadvies. In een bestemmingsplan kan de
gemeente rekening houden met bomen op de gemeentelijke lijst of in het landelijke register van
monumentale bomen.