Kruisgebouwen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

30
A F B E E L D I N G 4 . 5
B E G A N E G R O N D E N
V E R D I E P I N G V A N H E T
K R U I S G E B O U W O U D E
A M E R S F O O R T S E W E G I N
H I L V E R S U M
H O O FD S T U K 4 ONTW IK K E L INGS S C H E T S KRUISGEBOUW E N
• Dienstdoend personeel
• Inwonend personeel
In veel gebouwen had elke groep een aparte ingang (zie afbeelding 4.5).
De kruisgebouwen hadden veel overeenkomsten in hun structuur, waarvan
dertien gebouwd zijn tussen 1952-1959. Voorburg (1967) en waarschijnlijk
Amersfoort, Maastricht en Hilversum zijn in de jaren zestig gebouwd. In
vijftien van de achttien gebouwen waren de hoofdruimten en de looproute
volgens hetzelfde principe: via entree naar de wachtkamer, waarna de
boxenkamer volgde, die weer in rechtstreekse verbinding stond met de
spreekkamer van de arts. Op twee na hadden alle gebouwen een magazijn
waarvan acht met spoelruimte en luchtplaats en zeven zonder luchtplaats.
De aanwezigheid van de extra ruimtes kwam in elk kruisgebouw voor, maar
deze hadden verschillende functies. Zo waren er in vier kruisgebouwen
badruimtes, in vijf een hoogtezonkamer, in vijf een isolatieruimte, in vier
gebouwen was een ruimte voor een tandarts aanwezig, in vijf gebouwen een
laboratorium.
De drie ingangen, voor publiek, personeel en woning waren in negen
gebouwen gerealiseerd, waarnaast ook nog een vierde ingang voor het
magazijn.
Vijf gebouwen hadden twee ingangen, de gebouwen in Amersfoort,
Maassluis en Voorburg waren slechts van één ingang voorzien. In Amersfoort
was er noch een woning noch een magazijn aanwezig, in Maassluis
was een winkelpand tot kruisgebouw verbouwd wat inhield dat men met de
bestaande toestand rekening diende te houden. In Voorburg was er één
centrale entree, waarna door een ruime hal met trappenhuis het publiek en
het personeel zich door het gebouw verspreidde.
In vijftien kruisgebouwen bevonden zich woningen. Het gebouw in
Maastricht had de functie van consultatiebureau van de tuberculosebestrijding.
De gebouwen in Amersfoort en Hooge Zwaluwe functioneerden