Kruisgebouwen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

More documents

Recommendations

Info

38 V E R K L A R I N G V A N D E A F K O R T I N G E N : O N D E R H O O F D R U I M T E N : W : W A C H T K A M E R B : B O X E N K A M E R D : D O K T E R S K A M E R O N D E R M A G A Z I J N : M : M A G A Z I J N S : S P O E L R U I M T E L : L U C H T P L A A T S O N D E R E X T R A R U I M T E N : B : B A D H U I S O F B A D K A M E R E : E X T R A R U I M T E V O O R D I V E R S E D O E L E I N D E N Z O A L S B E S T U U R S K A M E R , E X T R A O N D E R Z O E K S K A M E R , A D M I N I S T R A T I E E . D . G : G A R A G E H : H O O G T E Z O N I : I S O L A T I E R U I M T E L : L A B O R A T O R I U M T : T A N D A R T S . O N D E R E N T R E E S : A A N T A L E N T R E E S O N D E R W O N I N G E N : A A N T A L W O N I N G E N O N D E R J A A R : B O U W J A A R H O O FD S T U K 4 ONTW IK K E L INGS S C H E T S KRUISGEBOUW E N 4.5 KRUISGEBOUWEN IN ZEELAND De bevolking van Zeeuws Vlaanderen is overwegend katholiek. Naast Groene Kruis verenigingen en andere particuliere instellingen was het Wit- Gele Kruis actief in deze streek. Na de vele fusies is het uiteindelijk de stichting ZorgSaam Zeeuws Vlaanderen die de acht kruisgebouwen beheert, die in dit onderzoek aan de orde komen. Plaats Kruisvereniging Hoofdruimten Magazijn Extra ruimten Entrees Woning Jaar Axel Wit-Gele Kruis Wit-Gele wbd geen i 1 geen 1954 Clinge Kruis wbd ml geen 3 geen 1956 Kloos- Wit-Gele terzande Kruis wbd m e 3 geen 1957 St. Wit-Gele geen- Jansteen Kruis Wit-Gele platt. Sluiskil Kruis wbd ml e 1 geen 1957 Terneu- Wit-Gele geen zen Kruis plattegr. ? ? ? ? ? Vogel- Wit-Gele waarde Kruis wbd m geen 2 geen 1958 West- Wit-Gele dorpe Kruis wbd ms geen 2 geen ? Alle gebouwen zijn gesticht door plaatselijke afdelingen van het Wit-Gele Kruis. STRUCTUUR EN FUNCTIE De kruisgebouwen zijn in een tijdsbestek van vier jaar, tussen 1954 en 1958, gebouwd. Op de twee gebouwen in St. Janssteen en Terneuzen na, waarvan geen plattegrond bekend was, hebben alle gebouwen een looproute van wachtruimte via boxenruimte naar de dokterskamer. In het gebouw in Axel was geen magazijn aanwezig, in de andere gebouwen wel. Zij hadden, op het gebouw in Westdorpe na, geen spoelruimte. Alleen in Clinge en Sluiskil was daar een overdekte luchtplaats aan toegevoegd. In drie gebouwen was er een extra ruimte aanwezig, in Axel in de vorm van een isoleerkamer, in Kloosterzande als administratieruimte en in Sluiskil als oefenruimte voor het Rode Kruis.
K R U IS GEB OUW E N Behalve Axel en Sluiskil hadden alle gebouwtjes meer dan een ingang. In Clinge en Kloosterzande waren de drie ingangen respectievelijk voor het publiek, het dienstdoend personeel en het magazijn. Van de twee ingangen in de gebouwen in Vogelwaarde en Westdorpe was er één voor het publiek en één als toegang naar het magazijn. De gebouwen zijn momenteel allen in bezit van de stichting ZorgSaam Zeeuws Vlaanderen en dienen nog steeds als gezondheidscentrum. Het gebouw in Terneuzen heeft momenteel de functie van centraal magazijn. ARCHITECTONISCHE ASPECTEN De gebouwen in Clinge, St. Jansteen, Vogelwaarde en Westdorpe hebben een uitgesproken traditioneel karakter. Behalve het prestigieuze gebouw in St. Jansteen lijken zij qua vormgeving op boerenschuren die overal in de streek te vinden zijn. Zij hebben een simpele rechthoekige plattegrond met zadeldak. Met zijn drie bouwlagen steekt het gebouw aan de hoofdstraat van St. Jansteen boven de naastgelegen panden uit. Door een regelmatige gevelindeling, decoratieve details in het metselwerk en in een reliëf boven de hoofdingang heeft het gebouw een voorname uitstraling. Het verschil met de andere bezochte gebouwen is daardoor groot, het bestuur van de kruisvereniging in St. Jansteen had misschien meer geld te besteden dan andere plaatselijke kruisverenigingen, het aantal leden was misschien groter. Tijdens dit onderzoek zijn de archieven van de kruisvereniging van St. Jansteen staan niet aangetroffen. De gebouwen in Kloosterzande en Axel hadden zowel traditionele als moderne elementen. In Kloosterzande was het gebruik van baksteen, de Uvormige plattegrond en het zadeldak weliswaar traditioneel, maar de platte daken die de korte zijden van de U- vorm bedekten, evenals de betonnen elementen die aangebracht waren op de hoeken en rond de vensters waren A F B E E L D I N G 4 . 1 5 B O X E N K A M E R I N K R U I S G E - B O U W K L O O S T E R Z A N D E A F B E E L D I N G 4 . 1 6 K R U I S G E B O U W I N V O G E L - W A A R D E A F B E E L D I N G 4 . 1 7 39 K R U I S G E B O U W I N W E S T D O R P E
Page 1 and 2: Kruisgebouwen CATEGORIAAL ONDERZOEK
Page 3: INH O U D S OP GA V E H O O FD S T
Page 6 and 7: 04 H O O FD S T U K 1 IN LE ID IN G
Page 8 and 9: 06 H O O FD S T U K 1 IN LE ID IN G
Page 10 and 11: 08 H O O FD S T U K 2 D E O N T S T
Page 20 and 21: 18 A F B E E L D I N G 2 . 4 K A A
Page 24 and 25: 22 H O O FD S T U K 3 ONTW IK K E L
Page 26 and 27: 24 A F B E E L D I N G 4 . 1 T E K
Page 28 and 29: 26 A F B E E L D I N G 4 . 2 K R U
Page 30 and 31: 28 A F B E E L D I N G 4 . 4 S I T
Page 32 and 33: 30 A F B E E L D I N G 4 . 5 B E G
Page 34 and 35: 32 V E R K L A R I N G V A N D E A
Page 36 and 37: 34 A F B E E L D I N G 4 . 1 0 K R
Page 38 and 39: 36 H O O FD S T U K 4 ONTW IK K E L
Page 42 and 43: 40 A F B E E L D I N G 4 . 1 8 K R
Page 44 and 45: 42 Kruisgebouwen in: Vakbladen voor
Page 46 and 47: 44 H O O FD S T U K 5 P R E S E L E
Page 48 and 49: 46 A F B E E L D I N G 5 . 2 K R U
Page 50 and 51: 48 A F B E E L D I N G 5 . 6 R E L
Page 53 and 54: B IJ LA GE N B I J L A G E 1 L I T
Page 55 and 56: Bijlage 1 Literatuur Centraal Burea
Page 57 and 58: Bijlage 3 Selectiecriteria B IJ LA
Page 59 and 60: B IJ LA GE N Bijlage 4 Objectenlijs
Page 61 and 62: Objectcode B IJ LA GE N Naam Gemeen
Page 63 and 64: B IJ LA GE N tensieve handwerk van
Page 65 and 66: B IJ LA GE N tuinarchitect en/of in
Page 67 and 68: B IJ LA GE N • Bronnen: Hier word
Page 69 and 70: B IJ LA GE N tegelijkertijd omnumme

Kruisgebouwen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?