Kruisgebouwen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

34
A F B E E L D I N G 4 . 1 0
K R U I S G E B O U W T E W O U D E N -
B E R G ; N O G S T E E D S I N
G E B R U I K A L S W I J K G E B O U W
V A N D E S T . T H U I S Z O R G
E E M L A N D
A F B E E L D I N G 4 . 1 1
C O N S U L T A T I E B U R E A U V O O R D E
T U B E R C U L O S E B E S T R I J D I N G I N
M A A S T R I C H T
H O O FD S T U K 4 ONTW IK K E L INGS S C H E T S KRUISGEBOUW E N
4.4 KRUISGEBOUWEN IN LIMBURG
In de archieven van de Nationale Kruisvereniging stonden enkele adressen
van kruisgebouwen in Roermond en Maastricht en omgeving. In Maastricht
bleken slechts twee kruisgebouwen uit de wederopbouwperiode eigendom
van de regionale Stichting Groene Kruiszorg Maastricht. In Roermond en
omgeving beheerde de thuiszorg Midden Limburg nog zes kruisgebouwen
uit diezelfde periode (zie schema op blz. 33).
Alle kruisgebouwen waren gesticht door de R.-K. vereniging
het Groene Kruis Limburg.
STRUCTUUR EN FUNCTIE
Op Herten en Maastricht (Becanusstraat) na zijn alle gebouwen
tussen 1950 en 1956 gebouwd en hadden, op het gebouw in de
Becanusstraat na, dezelfde looproute via wachtkamer, boxenkamer
naar de dokterskamer. Omdat het gebouw in Maastricht
(de Becanustraat) bedoeld was als consultatiebureau voor
tuberculosebestrijding verschilde de plattegrond van de andere
gebouwen. In plaats van een boxenkamer bestond de kleedruimte
uit kleedcabines die aan een lange gang gesitueerd waren en G R O E N E K R U I S
uitkwamen in een röntgen-, onderzoek- en spreekkamer.
In zes van de acht gebouwen was een magazijn aanwezig, in Linne,
Maastricht (Nazareth) en Melick was er een spoelruimte bij, maar in geen
enkel gebouw was er een speciale luchtplaats gesitueerd. Het grote en
representatieve gebouw in Roermond (Maasniel) had geen magazijn. In het
gebouw bevond zich echter wel een badruimte, met vier douches en twee
badkamers. In de vooroorlogse wijk Maasniel was er klaarblijkelijk meer
behoefte aan een badhuis dan aan een magazijn, dat zich waarschijnlijk op
een andere plaats in de stad Roermond bevond. Het gebouw in Maasniel had
de functie als dependance.
A F B E E L D I N G 4 . 9
K R U I S G E B O U W A . D .
S C H I M M E L P E N N I N C K V . D .
O I J E N L A A N T E D O O R N .
In vijf van de acht gebouwen bevonden zich extra ruimten, in de meeste
gebouwen waren deze ruimten echter niet meer dan kleine kamertjes voor
administratieve doeleinden van de wijkverpleegkundigen. In Linne, net als in
Maasniel was een badruimte in het kruisgebouw gevestigd.
In Herten, Maastricht (Nazareth), Melick en Roermond (Petrus Polliusstraat)
bevonden zich twee ingangen, één die toegang gaf tot het gebouw en één tot
het magazijn. In Linne was de badruimte via de tweede ingang te bereiken.
In Maasniel en Maasbracht die beiden woningen voor verpleegkundigen of
conciërge hadden op de eerste verdieping, dienden de andere ingangen als
toegang tot deze woningen en als ingang voor het personeel.
Het gebouw in Maastricht (Becanusstraat) had een ingang voor het publiek
en een voor het dienstdoend personeel. In de plattegrond was rekening
gehouden met een zo efficiënt mogelijke doorstroming in geval van
massaonderzoek (afbeelding 4.11).
O P G E R I C H T D O O R H E T O R A N J E