de dierfysiotherapie in Nederland - Diergeneeskundig Memorandum

hele basale metingen aan de beweging
van het paard te doen zoals de landing
van de voet en de voetafwikkeling.
Doordat het drukmeetsysteem zo een
hoge sensibiliteit en nauwkeurigheid
heeft bleek het mogelijk effecten van
normaal bekappen en hoefbeslag aan te
tonen, effecten die nog niemand eerder
kon bepalen. Hier blijkt weer eens te
meer dat het feit dat effecten niet worden
aangetoond niet altijd wil zeggen dat er
geen effecten zijn! Er kunnen gebreken
of tekortkomingen zijn in apparatuur,
methodiek of onderzoeksopzet waardoor
effecten simpelweg niet vastgesteld kunnen
worden. Ondanks het feit dat er al
jaren onderzoek gedaan wordt naar de
effecten van hoefbeslag op de belasting
en beweging van het paardenbeen en de
resultaten mager zijn zal niemand twijfelen
aan het belang van hoefbeslag voor
de prestatie en revalidatie van het paard.
Methodiek en bias
Kijkend naar onderzoek dat is uitgevoerd
binnen de fysiotherapie dan blijkt
dat binnen veel van deze studies gebruik
wordt gemaakt van technische applicaties.
De toepassing van een apparaat laat
zich goed standaardiseren. Dit maakt het
voor de wetenschap aanzienlijk makkelijker
om met een relatief kleine steekproef
een onderzoek te doen. We kennen dan
ook van veel fysiotechnische applicaties
de werking en de beperkingen voor het
behandelen van blessures en weten dat
variabelen als apparaatinstellingen, frequentie
en duur van groot belang kunnen
zijn op de resultaten.
Op het moment dat een onderzoeksopzet
wordt gemaakt zal altijd getracht
worden om te voorkomen dat fouten in
de methodiek de kans op het meten van
het werkelijke effecten zal verkleinen.
Wat bij dieren altijd speelt en onderzoek
bemoeilijkt zijn factoren die ruis veroorzaken
in het onderzoek en resultaten
vertroebelen, een zogenaamde bias. Om
een voorbeeld uit eerder aangehaald pro-
motie onderzoek te gebruiken: binnen
dat onderzoek zijn variabelen gemeten
aan paarden die sterk tijd gebonden zijn,
zogenaamde timing variabelen, zoals
standtijd en de afwikkelduur (breakover).
Op het moment dat bijvoorbeeld
de snelheid waarmee paarden draven
niet gecontroleerd wordt, kan dit juist
op bovenstaande variabelen enorm veel
ruis veroorzaken, waardoor een effect
van bijvoorbeeld een hoefijzer compleet
gemist kan worden. Maar ook wanneer
een paard bijvoorbeeld niet helemaal in
een rechte lijn loopt of het hoofd scheef
houdt, kan dit variabelen zoals de manier
van landing en voetafwikkeling sterk beinvloeden.
Uitsluiten van bias kan door
een onderzoek zo strak mogelijk te standaardiseren
maar ook door de omvang
van de steekproef te vergroten, vaker te
meten, beperkingen aan te brengen in de
onderzoeksvragen, etc. Doorgaans geldt;
hoe groter de groep en hoe strakker de
standaardisatie van een onderzoek, des te
betrouwbaarder de gemiddelde waarden
die gemeten worden. Tegegelijkertijd betekend
dit meestal ook dat de uitvoering
duurder wordt.
Kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Onderzoek naar fysiotherapie in het algemeen
en bij dieren in het bijzonder
wordt bemoeilijkt doordat er bijna altijd
sprake is van veel bias en veel kwalitatieve
waarnemingen. Een fysiotherapeut
wordt regelmatig geconfronteerd met
rugproblemen bij paarden. De eerste
vraag die opkomt is: wat is rugpijn, hoe
wordt dat gediagnosticeerd en hoe kan
rugpijn gekwantificeerd worden? Bij
een kreupel paard kan met behulp van
een krachtenplatform eenvoudig gemeten
worden in hoeverre een been ontlast
wordt. Bij spierproblemen, bijvoorbeeld
in de rug of hals is objectiveren aanzienlijk
moeilijker. Binnen het onderzoek
naar de effecten van een hoefbeslag interval
is gebleken dat paarden kunnen
compenseren voor de standsveranderin-
D.M. 53e jaargang - No. 3 blz. 61