de dierfysiotherapie in Nederland - Diergeneeskundig Memorandum

gen die optreden tijdens zo’n interval.
Te allen tijde zal het paard proberen zijn
eigen manier en timing van bewegen
te behouden. Dit fenomeen viel tijdens
meerdere fasen binnen het onderzoek
op; bij standveranderingen in voet en
aanpassingen in het hoefbeslag. Het
lijkt dan ook niet onwaarschijnlijk dat
compensatie mechanismen ook voor
andere aanpassingen, of bijvoorbeeld in
het geval van pijn, een rol zullen spelen.
Dieren zijn in hun pijngedrag net zo wisselend
als mensen. Iedereen die paard
rijdt of paarden behandelt weet dat het
ene paard veel sensibeler is dan het andere
en dat bijvoorbeeld bij sedatie het
ene dier veel sneller reageert dan het andere.
Van belang is ook hoe gevoelig de
ruiter is voor afwijkingen bij het paard.
Tot slot valt nog een vergelijkbare probleemschets
te maken voor de behandeling
door een dierenfysiotherapeut. Hoe
deze een paard behandelt zal mede afhangen
van het paard in kwestie en hoe
dit reageert op prikkels maar hangt ook
samen met de kennis en kunde van de
dierenfysiotherapeut.
Een fysiotherapeut doet vrijwel alles op
gevoel zoals het gevoel van spiertonus,
het bewegingsgevoel in het bewegingsverloop
van het gewricht, het eindgevoel.
Het probleem met al deze waarnemingen
is de subjectiviteit. Doordat
dit geen objectief meetbare grootheden
zijn is het lastig om goed wetenschappelijk
onderzoek te doen naar dit soort,
voor de fysiotherapie zeer belangrijke,
variabelen. Er zijn wel mogelijkheden
om dit soort subjectieve interpretaties
betrouwbaar vast te leggen en te kwantificeren.
Bijvoorbeeld door het gebruik
van visueel analoge schalen (VAS), een
instrument dat in humaan onderzoek
veel gebruikt wordt om pijnbeleving te
waarderen. Binnen eerder genoemd onderzoek
is een VAS gebruikt om ongelijkheid
in voeten te bepalen. Ook dit is
een variabele die zeer subjectief is. Wat
D.M. 53e jaargang - No. 3 blz. 62
voor de ene persoon geldt als zijnde ongelijke
voeten hoeft voor de ander geen
betekenis te hebben. Daarbij is er ook
geen criterium dat bepaalt wanneer twee
paardenvoeten ongelijk zijn. Door dit
te interpreteren met een VAS was in dit
geval de hoefsmid in staat aan te geven
in hoeverre er naar zijn mening ongelijkheid
in voeten zat zonder deze te kwalificeren
als ongelijk dan wel gelijk.
Er moet gestreefd worden naar het kwantificeren
van kwalitatieve variabelen en
daarvoor is de ontwikkeling en verfijning
van meetapparatuur van groot belang.
De samenhang tussen vraagstelling, doelstelling
en meetapparatuur
Bij het definiëren van onderzoeksvraagstellingen
komen alle eerder genoemde
facetten aan bod. Regelmatig kan een
vraag na uitvoering van een experiment
niet beantwoord worden doordat het gestelde
doel niet haalbaar bleek. Ter verduidelijking
een praktijkvoorbeeld bij een
onderzoek met als doel het kwantificeren
van de interpretatie van de fysiotherapeut
omtrent het bewegingsverloop en de mate
van spasticiteit in de kuitspieren bij mensen
met een spastische verlamming als gevolg
van een CVA. Binnen dit onderzoek
werd gebruik gemaakt van spasticiteit
verhogende of verlagende interventies,
waarna de fysiotherapeut op een VAS bepaalde
hoeveel weerstand hij voelde. Ter
controle werd gebruik gemaakt van een
zogenaamde gouden standaard, een apparaat
dat het bewegingsverloop en de weerstand
tijdens passief bewegen kan meten.
Bij het analyseren van de data bleek dat
een essentieel punt over het hoofd gezien
was. Wanneer een fysiotherapeut een voet
op en neer beweegt laat hij dat mede afhangen
van de reactie van de desbetreffende
persoon. De fysiotherapeut voelt in
welke snelheid het gewricht het best bewogen
kan worden en hij voelt ook wanneer
de proefpersoon zich verzet of juist
mee beweegt. De zogenaamde gouden
standaard kan dit niet en bewoog een voet