veterinaire toxicologie bij landbouwhuisdieren - Diergeneeskundig ...
veterinaire toxicologie bij landbouwhuisdieren - Diergeneeskundig ...
veterinaire toxicologie bij landbouwhuisdieren - Diergeneeskundig ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
wordt het lood gebonden tot een onoplosbaar<br />
loodsulfide en vermindert zo de kans op een<br />
loodvergiftiging. Kalveren hebben dit mechanisme<br />
nog niet of in veel mindere mate.<br />
Accu’s bestaan uit loodplaten met zwavelzuur.<br />
Bij het verplaatsen of vervoeren van<br />
accu’s kan accuzuur vrijkomen. Dit accuzuur<br />
bevat loodsulfaat (doordat een gedeelte van<br />
het lood oplost en met zwavelzuur loodsulfaat<br />
vormt) en is dus giftig voor dieren. Een<br />
geval van massale loodvergiftiging kon worden<br />
verklaard omdat de vrachtwagen waarmee<br />
ruwvoer was vervoerd kort daarvoor<br />
accu’s had vervoerd waar<strong>bij</strong> enkele accu’s<br />
waren omgevallen en accuzuur hadden verloren.<br />
Ook andere metalen kunnen vergiftigingen<br />
veroorzaken indien ze worden opgenomen.<br />
Meestal is de pure vorm van een metaal veel<br />
minder schadelijk dan de zoutvorm. De zoutvorm<br />
wordt sneller geabsorbeerd. Hierop<br />
zijn natuurlijk ook weer uitzonderingen. Een<br />
bekende uitzondering is de hond die zinken<br />
munten heeft gegeten. Zink is een onedel<br />
metaal. Dit houdt in dat zink snel reageert<br />
met zuur of andere chemicaliën. In de maag<br />
is het altijd zuur. Een zinken munt zal in de<br />
maag blijven omdat de maag-darm-opening<br />
te klein is om de munt door te laten. De munt<br />
zal dan in de maag langzaam oplossen en zodoende<br />
een zinkvergiftiging veroorzaken.<br />
3.3 Bestrijdingsmiddelen<br />
De toelating van bestrijdingsmiddelen is in<br />
Nederland geregeld via het CTB (College<br />
voor de Toelating van Bestrijdingsmiddelen:<br />
http://www.ctb-wageningen.nl). Het CTB is<br />
een zelfstandig bestuursorgaan dat beslissingen<br />
neemt op basis van beleid van vier departementen:<br />
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit<br />
(LNV), Volksgezondheid, Welzijn<br />
en Sport (VWS), Volkshuisvesting, Ruimtelijke<br />
Ordening en Milieubeheer (VROM) en<br />
Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). In<br />
Nederland mogen geen bestrijdingsmiddelen<br />
worden gebruikt die niet een toelatingsnummer<br />
hebben (N). Er is duidelijk een tendens<br />
zichtbaar om de meest schadelijke stoffen<br />
niet meer toe te laten maar te vervangen door<br />
minder schadelijke stoffen. Zo is <strong>bij</strong>voorbeeld<br />
het gebruik van strychnine en parathion in<br />
Nederland niet meer toegelaten. Parathion<br />
heeft een LD 50 van rond de 2 tot 5 mg/kg LW<br />
D.M. 55e jaargang - No. 1 blz. 2<br />
(rat, hond, mens), net zoals strychnine. Aldicarb<br />
dat nog wel is toegestaan, heeft een LD50<br />
van rond de 0,5 mg/kg voor ratten en muizen<br />
tot - 10 mg/kg voor vogels (duif en kip).<br />
Vanwege de giftigheid mag aldicarb niet als<br />
losse stof worden verkocht maar moet het als<br />
granulaat in de handel worden gebracht voor<br />
gebruik in de grond (en dus niet op de grond).<br />
Wordt het middel niet goed in de grond verwerkt,<br />
dan is het mogelijk dat vogels dit oppikken<br />
en vervolgens sterven.<br />
Zoals al aangegeven, worden tegenwoordig<br />
minder giftige bestrijdingsmiddelen gebruikt<br />
dan vroeger. Dit betekent niet dat de middelen<br />
onschadelijk zijn. Er zijn veel databanken beschikbaar<br />
waar alle in de wereld verkrijgbare<br />
(en in het verleden verkrijgbare) pesticiden<br />
zijn verzameld met alle informatie die daarover<br />
beschikbaar is. Echter veel informatie<br />
heeft betrekking op studies met muizen,<br />
ratten en cavia’s. De gegevens die betrekking<br />
hebben op <strong>landbouwhuisdieren</strong> en mensen<br />
zijn meestal verkregen door incidenten.<br />
Daarom zal <strong>bij</strong> ieder incident met landbouwbestrijdingsmiddelen<br />
via toxicologische berekeningen<br />
moeten worden vastgesteld of het<br />
middel schade heeft kunnen veroorzaken en<br />
zo ja, hoe verder onderzoek hierin duidelijkheid<br />
kan brengen.<br />
3.4 Diergeneesmiddelen<br />
Wat geldt voor bestrijdingsmiddelen, geldt<br />
ook voor diergeneesmiddelen. Gebruik is alleen<br />
toegestaan indien het middel voor de betreffende<br />
diersoort is geregistreerd door het<br />
Bureau Diergeneesmiddelen (http://www.<br />
brd.agro.nl). Ook hier ziet men de tendens<br />
om diergeneesmiddelen die residuen kunnen<br />
geven in de voedselketen voor mensen,<br />
zoveel mogelijk te vervangen. Carcinogene<br />
en mutagene diergeneesmiddelen worden<br />
zoveel mogelijk verboden (carbadox, furazolidon).<br />
Voor alle medicijnen geldt dat er een<br />
werkzaam gebied is en een gebied waarin het<br />
middel schadelijke (inclusief dodelijke) effecten<br />
heeft. In figuur 10 is dit te zien. Lijn<br />
A geeft weer <strong>bij</strong> welke dosering de stof een<br />
werkzaam effect heeft, terwijl lijn B laat zien<br />
<strong>bij</strong> welke dosering de stof een schadelijk effect<br />
heeft. Indien deze twee lijnen ver uit<br />
elkaar lopen, is de veilige range van de stof<br />
groot. Een overdosering kan dan niet zo veel<br />
kwaad. Lopen deze twee lijnen vrij dicht <strong>bij</strong>
Change language