Umicore Groep Jaarrekening 2003 - Euroland
Umicore Groep Jaarrekening 2003 - Euroland
Umicore Groep Jaarrekening 2003 - Euroland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Umicore</strong> <strong>Groep</strong><br />
<strong>Jaarrekening</strong> <strong>2003</strong><br />
Inhoud<br />
Geconsolideerde resultatenrekening 50<br />
Geconsolideerde balans 51<br />
Geconsolideerde kasstromentabel 52<br />
Geconsolideerde staat van de mutaties in het eigen vermogen van de <strong>Groep</strong> 53<br />
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 54<br />
1. Waarderingsregels en voorstellingsbasis 54<br />
2. Impact van de overgang naar de nieuwe waarderingsregels op de jaarrekening 62<br />
3. <strong>Groep</strong>sondernemingen 67<br />
4. Waardering vreemde deviezen 69<br />
5. Segmentinformatie 70<br />
6. Bedrijfsacquisities 73<br />
7. Bedrijfsresultaat 76<br />
8. Bezoldigingen en aanverwante voordelen 77<br />
9. Netto financiële kost 78<br />
10. Opbrengsten van andere financiële participaties 78<br />
11. Belastingen 79<br />
12. Immateriële vaste activa (uitgezonderd goodwill) en kapitaaltransactiekosten 80<br />
13. Goodwill 81<br />
14. Materiële vaste activa 82<br />
15. Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 83<br />
16. Financiële vaste activa 85<br />
17. Eigen aandelen 86<br />
18. Voorraden 87<br />
19. Handels- en overige vorderingen 88<br />
20. Latente belastingactiva en -passiva 89<br />
21. Kas en kasequivalenten 90<br />
22. Minderheidsbelangen 91<br />
23. Financiële schulden 92<br />
24. Handels- en overige schulden 93<br />
25. Voorzieningen voor personeelsvoordelen 94<br />
26. Aandelenoptieplannen toegestaan door de onderneming 96<br />
27. Voorzieningen voor leefmilieu 97<br />
28. Voorzieningen voor overige risico's en kosten 98<br />
29. Toelichting bij de kasstromentabel 99<br />
30. Financiële instrumenten 100<br />
31. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 102<br />
32. Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen 102<br />
33. Verbonden partijen 104<br />
34. Gebeurtenissen na balansdatum 104<br />
35. Winst per aandeel 105<br />
Beknopte jaarrekening van de moederonderneming 106<br />
Verslag van de commissaris over de geconsolideerde<br />
jaarrekening afgesloten per 31 december <strong>2003</strong> 109<br />
48 | 49
Geconsolideerde resultatenrekening<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting <strong>2003</strong> 2002<br />
Omzet 7 4.677.082 3.160.591<br />
Andere bedrijfsopbrengsten 7 64.115 48.353<br />
Bedrijfsopbrengsten 4.741.197 3.208.944<br />
Verbruikte handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 3.652.385 2.303.588<br />
Bezoldigingen en personeelsvoordelen 8 484.120 400.154<br />
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 138.148 127.708<br />
Toevoegingen aan voorzieningen 56.398 25.502<br />
Andere bedrijfskosten 7 310.474 292.295<br />
Bedrijfskosten 4.641.525 3.149.247<br />
BEDRIJFSRESULTAAT 99.67259.697<br />
Netto financiële kosten 9 -33.599 -22.883<br />
Opbrengsten van andere financiële activa 10 -2.426 -308<br />
Aandeel in het resultaat van de ondernemingen<br />
opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 15 6.856 13.039<br />
RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING 70.503 49.545<br />
Belastingen op het resultaat 11 -2.530 -11.365<br />
RESULTAAT NA BELASTING 67.973 38.180<br />
Minderheidsbelangen 22 -7.851 -5.297<br />
AANDEEL VAN DE GROEP IN HET RESULTAAT 60.122 32.883<br />
Winst per aandeel - basisberekening 2,63 1,45<br />
Winst per aandeel - na verwatering 2,62 1,45<br />
Voorgesteld dividend per aandeel 1,60 1,40
Geconsolideerde balans<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting 31/12/03 31/12/02<br />
VASTE ACTIVA 1.412.478 1.107.078<br />
Immateriële vaste activa en kapitaaltransactiekosten 12 28.687 15.754<br />
Goodwill 13 91.320 36.757<br />
Materiële vaste activa 14 950.770 774.515<br />
Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 15 194.466 162.268<br />
Financiële vaste activa 16 56.234 53.192<br />
Handels- en overige vorderingen 19 8.555 5.035<br />
Latente belastingactiva 20 81.974 59.557<br />
Personeelsvoordelen 472<br />
VLOTTENDE ACTIVA 1.696.184 1.152.924<br />
Toegekende leningen 131 15.284<br />
Voorraden 18 905.558 650.329<br />
Handels- en overige vorderingen 19 631.446 307.084<br />
Terug te vorderen belastingen 5.990 1.714<br />
Eigen aandelen 17 23.405 70.884<br />
Beleggingen 16 561 1.598<br />
Kas en kasequivalenten 21 129.093 106.031<br />
TOTAAL DER ACTIVA 3.108.662 2.260.002<br />
EIGEN VERMOGEN VAN DE GROEP 1.129.365 1.024.305<br />
Kapitaal 562.393 500.000<br />
Uitgiftepremies 96.764 11.139<br />
Overgedragen resultaten en reserves 582.902 551.986<br />
Omrekeningsverschillen -112.694 -38.820<br />
MINDERHEIDSBELANGEN 22 62.594 64.797<br />
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 462.925 380.058<br />
Voorzieningen voor personeelsvoordelen 25 201.561 135.262<br />
Financiële schulden 23 35.501 87.782<br />
Handels- en overige schulden 24 4.983 5.506<br />
Latente belastingpassiva 20 39.882 12.680<br />
Voorzieningen voor leefmilieu 27 112.102 116.088<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 68.896 22.740<br />
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 1.453.778 790.842<br />
Financiële schulden 23 736.706 222.005<br />
Handels- en overige schulden 24 657.418 543.121<br />
Te betalen belastingen 30.991 13.262<br />
Voorzieningen voor leefmilieu 27 18.583 10.871<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 10.080 1.583<br />
TOTAAL DER PASSIVA 3.108.662 2.260.002<br />
Op 3 maart 2004 werd deze jaarrekening door de raad van bestuur van <strong>Umicore</strong> goedgekeurd voor publicatie.<br />
50 | 51
Geconsolideerde kasstromentabel<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting <strong>2003</strong> 2002<br />
Geconsolideerd resultaat (Aandeel van de <strong>Groep</strong>) 60.122 32.883<br />
Minderheidsbelangen in het geconsolideerd resultaat 22 7.851 5.297<br />
Resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode -6.856 -13.039<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties 29 133.881 118.980<br />
Aanpassing voor elementen die afzonderlijk vermeld of geklasseerd<br />
moeten worden onder de investerings- of financieringskasstromen 29 18.731 27.672<br />
Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal 50.555 179.301<br />
Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten 264.284 351.093<br />
Ontvangen dividenden 147 6.545<br />
Belastingen betaald in de loop van het boekjaar -23.324 -4.926<br />
Toename/ Afname van de bedrijfsthesaurie 29 241.107 352.713<br />
Verwerving van materiële vaste activa -136.256 -145.007<br />
Verwerving van immateriële vaste activa -5.747 -6.317<br />
Verwerving van nieuwe dochterondernemingen<br />
(na aftrek van hun liquide middelen) 6 -641.330 -33.872<br />
Verwerving van bijkomende deelnemingen in ondernemingen van de <strong>Groep</strong> -389 -357<br />
Verwerving van financiële vaste activa -2.527 -9.234<br />
Nieuwe toegekende leningen -10.498 -16.191<br />
Subtotaal van de verwervingen -796.747 -210.978<br />
Afstand van materiële vaste activa 342 5.947<br />
Afstand van dochterondernemingen (na aftrek van liquide middelen) 3.006 383<br />
Afstand van financiële vaste activa 3.689 1.411<br />
Aflossing van leningen 20.796 35.925<br />
Subtotaal van de overdrachten 27.833 43.666<br />
Toename/ Afname van de investeringsthesaurie 29 -768.914 -167.312<br />
Kapitaalverhoging (na aftrek van de kapitaaltransactiekosten) 143.235 0<br />
Ontvangen subsidies 1.523 605<br />
Verkoop (Aankoop) van eigen aandelen 44.720 -40.148<br />
Ontvangen (betaalde) interesten -18.647 -17.392<br />
Nieuwe leningen 558.768 7.059<br />
Aflossing van leningen -97.460 -80.278<br />
Dividenden uitgekeerd aan <strong>Umicore</strong>-aandeelhouders -28.569 -30.198<br />
Dividenden uitgekeerd aan de minderheidsaandeelhouders -39.683 -1.572<br />
Toename/ Afname van de financieringsthesaurie 29 563.887 -161.924<br />
Invloed van de wisselkoers op de aangehouden liquide middelen -8.805 -10.816<br />
Toename/ Afname van de kas en kasequivalenten 27.275 12.661<br />
Nettokas en -kasequivalenten bij het begin van het boekjaar 97.002 84.341<br />
Nettokas en -kasequivalenten op het einde van het boekjaar 21 124.277 97.002
Geconsolideerde staat van de mutaties<br />
in het eigen vermogen van de <strong>Groep</strong><br />
(duizend ¤)<br />
Overgedragen Omrekenings-<br />
Kapitaal Uitgiftepremies resultaten verschillen Totaal<br />
Stand op 1 januari 2002 500.000 11.139 549.304 33.333 1.093.776<br />
Dividenden -30.200 -30.200<br />
Resultaat van het boekjaar 32.882 32.882<br />
Omrekeningsverschillen -72.153 -72.153<br />
Stand op 31 december 2002 500.000 11.139 551.986 -38.820 1.024.305<br />
Stand op 1 januari <strong>2003</strong> 500.000 11.139 551.986 -38.820 1.024.305<br />
Kapitaalverhoging 62.393 85.625 148.018<br />
Dividenden -29.206 -29.206<br />
Resultaat van het boekjaar 60.122 60.122<br />
Omrekeningsverschillen -73.874 -73.874<br />
Stand op 31 december <strong>2003</strong> 562.393 96.764 582.902 -112.694 1.129.365<br />
52 | 53
TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING<br />
1. Waarderingsregels en voorstellingsbasis<br />
De geconsolideerde jaarrekening per 31 december <strong>2003</strong> waarvan de publicatie goedgekeurd werd door de raad van bestuur<br />
van 3 maart 2004 werd voorbereid overeenkomstig de wettelijke en reglementaire bepalingen voor het opmaken<br />
van geconsolideerde jaarrekeningen van Belgische bedrijven. Ze bevat de rekeningen van de onderneming, haar<br />
dochterondernemingen en de belangen die ze aanhoudt in ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast.<br />
1.1. VOORSTELLINGSBASIS<br />
De onderneming heeft ervoor gekozen de IFRS* (International Financial Reporting Standards) toe te passen, overeenkomstig<br />
het Belgisch Koninklijk Besluit van 4 december <strong>2003</strong>, dat de voorwaarden bepaalt voor een vervroegde toepassing<br />
van deze normen. De betrokken normen en interpretaties zijn degene die van kracht waren op 14 september 2002,<br />
volgens de regelgeving van de Europese Commissie overeenkomstig de EU-richtlijn Nr. 1725/<strong>2003</strong> inzake toepassing<br />
van IAS (International Accounting Standards) met uitzondering van IAS 32 en IAS 39 en de daarop betrekking hebbende<br />
interpretaties van het IAS Board Standing Interpretation Committee (SIC).<br />
De Belgische Commissie voor het Bank- en Financiewezen heeft bovendien de onderneming de toestemming gegeven<br />
om IFRS 1 “Eerste toepassing van IFRS” toe te passen voor haar geconsolideerde jaarrekening over <strong>2003</strong>, en dit vooraleer<br />
deze norm door de Europese Commissie is aangenomen.<br />
Voor de posten waarvoor de internationale normen niet goedgekeurd waren op balansdatum, is de onderneming<br />
de Belgische boekhoudprincipes, zoals aangewend voor het opmaken van haar vorige geconsolideerde jaarrekeningen,<br />
verder blijven toepassen. Dit omvat de financiële instrumenten, de presentatie van de eigen aandelen op de balans<br />
en kapitaaltransactiekosten.<br />
De vergelijkende cijfers van 2002 zijn herberekend op basis van de nieuwe regels om alle aanpassingen correct weer te<br />
geven. Reconciliaties en toelichtingen over de gevolgen van de overstap naar de nieuwe regels op het eigen vermogen<br />
van de <strong>Groep</strong> en op haar nettoresultaat zijn opgenomen in de toelichtingen bij de financiële staten.<br />
De geconsolideerde jaarrekening wordt uitgedrukt in duizenden euro, afgerond op het dichtste duizendtal en werd opgemaakt<br />
op basis van het principe van de historische kost, met uitzondering van de transactionele indekkingsinstrumenten,<br />
zoals verderop beschreven.<br />
1.2. CONSOLIDATIEPRINCIPES<br />
<strong>Umicore</strong> past de integrale consolidatie toe voor haar dochterondernemingen, bedrijven die de onderneming controleert,<br />
en waarvoor ze in staat is om het financiële en operationele beleid te sturen en de voordelen ervan te verwerven.<br />
Men vermoedt dat er controle is wanneer <strong>Umicore</strong> rechtstreeks of onrechtstreeks via andere dochterondernemingen<br />
meer dan 50% van de stemrechten bezit.<br />
Dochterondernemingen worden geconsolideerd vanaf de datum waarop de controle overgedragen wordt aan de <strong>Groep</strong><br />
en worden niet langer geconsolideerd vanaf de datum waarop deze controle ophoudt te bestaan.<br />
Toelichting 3 geeft een overzicht van de belangrijkste dochterondernemingen van de <strong>Groep</strong> op balansdatum.<br />
Een overname wordt geboekt volgens de overnamemethode. De activa en verplichtingen van het overgenomen bedrijf<br />
worden gewaardeerd tegen hun reële waarde op de overnamedatum. De kost van een overname wordt gewaardeerd<br />
tegen de reële waarde van de afgestane activa, de uitgegeven aandelen of de aangegane verplichtingen op de<br />
overnamedatum, vermeerderd met kosten die direct toerekenbaar zijn aan de overname. Het bedrag waarmee de kost van<br />
een overname het belang van de <strong>Groep</strong> in de reële waarde van de nettoactiva van de dochteronderneming overschrijdt,<br />
wordt geboekt als goodwill (zie verder punt 1.7. Immateriële activa en Kapitaaltransactiekosten).<br />
Alle intragroepsverrichtingen, intragroepssaldi en niet-gerealiseerde winsten op intra-groepsverrichtingen worden<br />
geëlimineerd. Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd, behalve als een verlies een indicatie is tot<br />
een bijzondere waardevermindering. Indien noodzakelijk werden de waarderingsregels van de dochterondernemingen<br />
aangepast om de samenhang te garanderen met de principes aangenomen door de <strong>Umicore</strong> <strong>Groep</strong>.<br />
* Ingevolge de normen en interpretaties, gepubliceerd door respectievelijk het IASB (International Accounting Standards Board) en het Standing<br />
Interpretation Committee (SIC) van het IASB.
In een geassocieerde onderneming oefent de onderneming een betekenisvolle invloed op het financiële en operationele<br />
beleid, maar geen controle. Dit wordt in het algemeen aangetoond door het bezit van 20 tot 50% van de stemgerechtigde<br />
aandelen. Een joint venture is een contractuele overeenkomst waarbij de onderneming en andere partijen rechtstreeks<br />
of onrechtstreeks een economische activiteit opzetten die zij gezamenlijk controleren.<br />
Zowel geassocieerde ondernemingen als joint ventures worden in de consolidatie opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode.<br />
Volgens deze methode wordt het aandeel van de <strong>Groep</strong> in de winsten of verliezen na de overname opgenomen in<br />
de resultatenrekening en wordt het aandeel in de bewegingen van de reserves na de overname opgenomen in de reserves.<br />
Niet-gerealiseerde winsten uit transacties tussen de onderneming en haar geassocieerde deelnemingen of joint ventures<br />
worden geëlimineerd ten belope van het belang van de onderneming in de geassocieerde deelnemingen en joint ventures.<br />
Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd, tenzij de transactie een indicatie levert voor een bijzondere<br />
waardevermindering.<br />
De participaties van de onderneming in geassocieerde ondernemingen en joint ventures omvatten ook de goodwill op hun<br />
overnames, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen.<br />
Toelichting 15 bevat een lijst van alle belangrijke geassocieerde ondernemingen en joint ventures van de onderneming op<br />
de balansdatum.<br />
1.3. INFLATIEBOEKHOUDING<br />
Per 31 december <strong>2003</strong> is er binnen de <strong>Umicore</strong> <strong>Groep</strong> geen enkel bedrijf dat zijn financiële verslaggeving opstelt in de<br />
valuta van een economie met hyperinflatie.<br />
1.4. OMREKENING VAN VREEMDE VALUTA<br />
De <strong>Groep</strong> stelt haar financiële verslaggeving op in euro. Voor de consolidatie van de <strong>Groep</strong> en al haar dochterondernemingen<br />
worden de jaarrekeningen van de individuele ondernemingen als volgt omgerekend:<br />
• activa en passiva tegen de koers op het einde van het jaar, zoals die gepubliceerd wordt door de Europese Centrale Bank;<br />
• resultatenrekening aan de gemiddelde wisselkoers van het boekjaar;<br />
• het eigen vermogen tegen de historische wisselkoers.<br />
Wisselkoersverschillen die ontstaan bij de omrekening van de netto-investering in buitenlandse dochterondernemingen,<br />
joint ventures en geassocieerde deelnemingen tegen de wisselkoers op het einde van het jaar, worden geboekt als deel<br />
van het eigen vermogen onder “Omrekeningsverschillen”.<br />
1.5. TRANSACTIES IN VREEMDE VALUTA<br />
Transacties in vreemde valuta worden initieel geboekt tegen de wisselkoersen die van kracht zijn op de datum van de<br />
afsluiting van de transacties. Bij de jaarafsluiting, worden alle monetaire activa en passiva gebaseerd op deze transacties<br />
in vreemde valuta, omgerekend aan de wisselkoers gebruikt voor het opmaken van de balans. Winsten en verliezen die<br />
voortvloeien uit transacties in vreemde valuta en uit de omrekening van monetaire activa en passiva in vreemde valuta,<br />
worden in de resultatenrekening opgenomen als een financieel resultaat.<br />
Om zich tegen bepaalde valutarisico’s in te dekken, heeft de onderneming een aantal termijn-en/of optiecontracten<br />
afgesloten (zie verder punt 1.22. Indekkingsinstrumenten).<br />
1.6. MATERIELE VASTE ACTIVA<br />
Materiële vaste activa worden geboekt tegen historische kost, verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere<br />
waardeverminderingen. De kostprijs omvat alle directe kosten en het toewijsbare gedeelte van de indirecte kosten die nodig<br />
waren om de activa bedrijfsklaar te maken.<br />
Intercalaire interesten worden niet geactiveerd. Ze worden ten laste genomen van het resultaat in de periode waarin ze ontstaan.<br />
Herstellings- en onderhoudskosten worden ten laste genomen in de periode waarin ze werden uitgevoerd, indien ze niet bijdragen<br />
tot een verhoging van het toekomstige economische rendement van de activa. Zoniet worden ze beschouwd als een afzonderlijke<br />
component van de materiële vaste activa. Componenten van de materiële vaste activa zijn elementen die op regelmatige<br />
basis worden vervangen. Zij worden beschouwd als afzonderlijke activa, omdat hun economische levensduur verschilt van<br />
de andere categorieën van materiële vaste activa waartoe zij behoren, terwijl de vervangen activa afgeschreven worden.<br />
54 | 55
De lineaire afschrijvingsmethode wordt toegepast over de geschatte economische levensduur van de activa. De geschatte<br />
economische levensduur van de respectievelijke materiële activa is als volgt:<br />
Terreinen Niet afschrijfbaar<br />
Gebouwen :<br />
• Industriële gebouwen 20 jaar<br />
• Aanpassingen aan gebouwen 10 jaar<br />
• Andere gebouwen, zoals kantoren en laboratoria 40 jaar<br />
• Onroerend goed 40 jaar<br />
Installaties, machines en uitrustingen : 10 jaar<br />
• Ovens 7 jaar<br />
• Kleinere uitrustingen 5 jaar<br />
Meubilair en materieel :<br />
• Rollend materieel 5 jaar<br />
• Mobiel materieel voor intern transport 7 jaar<br />
• Informaticamaterieel 3 tot 5 jaar<br />
• Meubilair en kantoormaterieel 5 tot 10 jaar<br />
Activa worden op elke balansdatum nagekeken of er een indicatie bestaat van de noodzaak tot boeking van een bijzondere<br />
waardevermindering en dit aan de hand van een evaluatie naar het potentieel van voldoende toekomstige winsten. Als de<br />
geschatte recupereerbare waarde lager is dan de boekwaarde, wordt een bijzondere waardevermindering geboekt onder<br />
de bedrijfskosten. Om bijzondere waardeverminderingen te evalueren, worden activa gegroepeerd in kasstroomgenererende<br />
eenheden op het laagste niveau waarvoor er afzonderlijk identificeerbare kasstromen bestaan (zie punt 1.13. Bijzondere<br />
waardevermindering van activa).<br />
Een kasstroomgenererende eenheid is de kleinste identificeerbare groep activa die kasstromen genereren uit voortgezet<br />
gebruik onafhankelijk van die voortkomend uit andere activa of groepen van activa.<br />
1.7. IMMATERIELE ACTIVA EN KAPITAALTRANSACTIEKOSTEN<br />
1.7.1. Kapitaaltransactiekosten<br />
Uitgaven voor oprichting en kapitaalverhoging worden geactiveerd voor zover ze niet in het resultaat werden genomen<br />
tijdens de periode waarin ze werden gemaakt. Ze worden afgeschreven over een periode van 5 jaar wanneer deze kosten<br />
geactiveerd werden.<br />
1.7.2. Goodwill<br />
Goodwill is het positieve verschil tussen de overnameprijs van een dochteronderneming, geassocieerde onderneming of<br />
joint venture en het aandeel van de <strong>Groep</strong> in de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva van het overgenomen<br />
bedrijf op de datum van de overname. Deze goodwill wordt lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur<br />
met een maximum van 20 jaar.<br />
Goodwill van geassocieerde ondernemingen en joint ventures wordt in de balans opgenomen onder “Deelnemingen opgenomen<br />
volgens de vermogensmutatiemethode”, samen met de investering zelf.<br />
Om de noodzaak tot een bijzondere waardevermindering te kunnen beoordelen, wordt de goodwill toegewezen aan een<br />
kasstroomgenererende eenheid. Op elke balansdatum worden kasstroomgenererende eenheden geëvalueerd op indicaties<br />
voor een bijzondere waardevermindering. Als een dergelijke aanwijzing bestaat, wordt een analyse uitgevoerd om te bepalen<br />
of de boekwaarde van de goodwill volledig recupereerbaar is (zie punt 1.13. Bijzondere waardevermindering van activa).<br />
Negatieve goodwill is het excedent van de reële waarde van het aandeel van de <strong>Groep</strong> in de verworven identificeerbare<br />
nettoactiva op het ogenblik van de overname tegenover de betaalde overnameprijs.<br />
Voor zover negatieve goodwill betrekking heeft op verwachte toekomstige verliezen en kosten die geïdentificeerd zijn in<br />
het overnameplan van de onderneming en voor zover zij op een betrouwbare manier kunnen gewaardeerd worden, wordt<br />
dat deel van de negatieve goodwill opgenomen in de resultatenrekening naarmate de toekomstige verliezen en lasten zich<br />
voordoen. Overblijvende negatieve goodwill die de reële waarde van de verworven niet-monetaire activa niet overschrijdt,<br />
wordt mee afgeschreven in de resultatenrekening over de resterende levensduur van die activa. Negatieve goodwill die de<br />
reële waarde van de verworven niet-monetaire activa overschrijdt, wordt onmiddellijk in resultaat opgenomen.
1.7.3. Andere immateriële activa<br />
Er moet een onderscheid worden gemaakt volgens het type van immateriële activa :<br />
• octrooien, licenties: worden afgeschreven over de periode van hun juridische bescherming;<br />
• software en aanverwante interne ontwikkelingskosten: worden afgeschreven over een periode van 5 jaar;<br />
• gebruiksrecht van terreinen: wordt lineair afgeschreven over de contractuele periode.<br />
Marktaandelen en handelsmerken worden niet geactiveerd.<br />
1.7.4. Onderzoek en ontwikkeling<br />
Onderzoekskosten met betrekking tot het verwerven van nieuwe wetenschappelijke of technologische kennis en inzichten,<br />
worden ten laste van het resultaat genomen van de periode waarin ze werden gemaakt.<br />
Ontwikkelingskosten worden gedefinieerd als kosten voor het ontwerpen van nieuwe of aanzienlijk verbeterde producten<br />
en procédés voorafgaand aan de commerciële productie of het gebruik. Ze worden geactiveerd als, onder andere,<br />
aan de volgende voorwaarden voldaan is:<br />
• de immateriële activa zullen aanleiding geven tot toekomstige economische voordelen, of met andere woorden,<br />
het marktpotentieel is duidelijk aangetoond;<br />
• de kosten met betrekking tot het procédé of product kunnen duidelijk geïdentificeerd en betrouwbaar gewaardeerd<br />
worden.<br />
Indien het moeilijk is om een duidelijk onderscheid te maken tussen onderzoeks- of ontwikkelingskosten, worden de kosten<br />
beschouwd als onderzoekskosten. Als ontwikkelingskosten geactiveerd worden, worden ze lineair afgeschreven over de<br />
periode van het verwachte voordeel maar zeker niet meer dan 5 jaar.<br />
1.8. LEASING<br />
Leasingovereenkomsten kunnen opgesplitst worden in twee soorten:<br />
1.8.1. Financiële leasing<br />
Leasing waarbij de onderneming vrijwel alle voordelen en risico's verbonden aan de eigendom van de betrokken activa<br />
overneemt, wordt beschouwd als financiële leasing. Financiële leasingcontracten worden in de balans opgenomen aan de<br />
reële waarde op het moment van het aangaan van de leasingovereenkomst of, indien deze lager is, tegen de geschatte<br />
geactualiseerde waarde van de minimale leasingbetalingen, min gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen.<br />
Elke aflossing wordt deels beschouwd als terugbetaling van de leasingschuld, deels als interestbetaling in een verhouding<br />
die maakt dat er over de volledige looptijd een constante interestlast ontstaat in vergelijking met het openstaand kapitaal.<br />
De overeenkomstige huurschulden, exclusief de financiële lasten, worden geboekt in de rubriek “Overige langetermijnschulden”.<br />
Het interestgedeelte wordt over de termijn van de leasingperiode in de resultatenrekening opgenomen. Activa die het<br />
voorwerp uitmaken van financiële leasing worden afgeschreven over een termijn die overeenstemt met de verwachte<br />
economische levensduur van deze activa volgens de regels opgesteld door de onderneming.<br />
1.8.2. Operationele leasing<br />
Leasingovereenkomsten waarbij vrijwel alle wezenlijke voordelen en risico's verbonden aan de eigendom van de activa bij<br />
de verhuurder berusten, worden als operationele leasing beschouwd. Operationele leasingbetalingen worden als een kost<br />
geboekt in de resultatenrekening.<br />
1.9. FINANCIELE VASTE ACTIVA<br />
Financiële vaste activa omvatten beleggingen in aandelen, beleggingen in obligaties en leningen. Ze worden in de balans<br />
opgesplitst in vaste en vlottende financiële activa, op basis van de intentie of de mogelijkheid om ze binnen twaalf maanden<br />
na de balansdatum te realiseren.<br />
Beleggingen in obligaties en leningen worden opgenomen tegen nettowaarde na afschrijving, beleggingen in aandelen<br />
tegen kostprijs. Bijzondere waardeverminderingen worden geboekt als de nettoboekwaarde het realiseerbaar bedrag<br />
van de activa overschrijdt. Een terugneming van een bijzondere waardevermindering zal enkel worden verricht op structurele<br />
gronden, maar zal de historische kostprijs niet overschrijden.<br />
Eigen aandelen, opgenomen als vlottende activa, worden tegen kostprijs geboekt.<br />
56 | 57
1.10. VOORRADEN<br />
Voorraden worden geboekt tegen kostprijs of, indien die lager is, de netto realiseerbare waarde. De kostprijs omvat directe<br />
aankoop- of productiekosten en een toewijsbaar deel van de algemene kosten.<br />
Voorraden worden opgesplitst in :<br />
1. Basisproducten met metaaldekking<br />
2. Basisproducten zonder metaaldekking<br />
3. Verbruiksgoederen<br />
4. Betaalde voorschotten<br />
5. Bestellingen in uitvoering<br />
Basisproducten met metaaldekking zijn metaalhoudende producten waarbij <strong>Umicore</strong> blootgesteld is aan metaalprijsschommelingen<br />
en waarvoor <strong>Umicore</strong> een actief en structureel risicobeheer toepast teneinde de mogelijke negatieve<br />
effecten op de financiële performantie van de <strong>Groep</strong> tot een minimum te beperken. De metaalinhoud wordt gegroepeerd<br />
in categorieën die hun specifieke aard en operationele toepassing weerspiegelen. De voorraden worden gewaardeerd aan<br />
de methode van het gewogen gemiddelde, toegepast per voorraadcategorie. Naar gelang van de voorraadcategorie,<br />
worden gepaste indekkingsmechanismen toegepast (zie punt 1.22. over Indekkingstechnieken).<br />
Basisproducten zonder metaaldekking en verbruiksgoederen worden gewaardeerd volgens de methode van het gewogen<br />
gemiddelde.<br />
Bijzondere waardeverminderingen op voorraden worden geboekt in geval van lage voorraadrotatie en wanneer<br />
de nettoboekwaarde de marktwaarde overschrijdt. Waardeverminderingen worden afzonderlijk voorgesteld<br />
Betaalde voorschotten zijn voorafbetalingen op contracten met leveranciers, waarbij de fysieke levering van het onderliggende<br />
goed nog niet heeft plaatsgevonden. Zij worden geboekt tegen nominale waarde.<br />
Bestellingen in uitvoering worden gewaardeerd volgens de methode van de “winstname volgens de vordering van de werken”.<br />
1.11. HANDELSVORDERINGEN<br />
Handelsvorderingen worden opgenomen tegen hun nominale waarde, min de nodige voorziening voor oninvorderbaarheid.<br />
1.12. KAS EN KASEQUIVALENTEN<br />
Kasmiddelen omvatten de beschikbare geldmiddelen in contanten en uitstaande bedragen bij banken. Kasequivalenten zijn<br />
uiterst liquide kortetermijnbeleggingen die op elk ogenblik kunnen worden omgezet in een voorafbepaald bedrag, een looptijd<br />
hebben van maximum drie maanden en niet onderhevig zijn aan een materieel risico op waardeschommelingen.<br />
Deze elementen worden in de balans opgenomen tegen nominale waarde of kostprijs. Bankleningen worden in de balans<br />
opgenomen als schulden op korte termijn.<br />
1.13. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERING VAN ACTIVA<br />
Materiële vaste activa en andere vaste activa, met inbegrip van goodwill en immateriële activa, worden geëvalueerd op<br />
de noodzaak tot boeking van bijzondere waardeverminderingen indien bepaalde gebeurtenissen of veranderde omstandigheden<br />
erop wijzen dat de boekwaarde mogelijkerwijs niet kan gerealiseerd worden. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn,<br />
moet de realiseerbare waarde van de activa geschat worden.<br />
De realiseerbare waarde is de nettoverkoopprijs van de activa of, wanneer ze hoger is, de gebruikswaarde van de activa.<br />
Om de realiseerbare waarde van individuele activa te kunnen schatten, bepaalt de onderneming vaak de realiseerbare<br />
waarde van de kasstroomgenererende eenheid waartoe de activa behoren.<br />
Als de boekwaarde van de activa de realiseerbare waarde overschrijdt, dan wordt onmiddellijk een bijzondere<br />
waardevermindering als kost geboekt.<br />
Bijzondere waardeverminderingen worden teruggenomen als er een aanwijzing is dat de reden voor de bijzondere<br />
waardeverminderingen die geboekt zijn voor de activa of voor de kasstroomgenererende eenheid, niet langer bestaan<br />
of verminderd zijn. Een bijzondere waardevermindering wordt echter alleen teruggenomen in zoverre de boekwaarde<br />
van de activa niet groter is dan de nettoboekwaarde na afschrijving alsof er in de voorgaande jaren geen bijzondere<br />
waardevermindering zou zijn opgenomen.
1.14. KAPITAAL EN OVERGEDRAGEN RESULTATEN EN RESERVES<br />
Overgedragen resultaten en reserves zijn niet beschikbaar voor uitkering ten belope van het bedrag, geïnvesteerd<br />
in eigen aandelen.<br />
Dividenden van de moederonderneming uitkeerbaar aan de gewone uitstaande aandelen worden pas opgenomen<br />
op de passiva van zodra ze goedgekeurd zijn door de aandeelhouders.<br />
1.15. MINDERHEIDSBELANGEN<br />
Minderheidsbelangen omvatten het deel, toebehorend aan de minderheidsaandeelhouders, van de reële waarde<br />
van identificeerbare activa en passiva die geboekt worden bij de overname van een dochteronderneming,<br />
samen met het overeenkomstige deel van de gerealiseerde winsten en verliezen voor de daaropvolgende periodes.<br />
In de resultatenrekening wordt het minderheidsaandeel in het verlies of de winst van de onderneming apart getoond<br />
van het geconsolideerd resultaat van de onderneming.<br />
1.16. VOORZIENINGEN<br />
Voorzieningen worden aangelegd in de balans als:<br />
• er een huidige (wettelijke of feitelijke) verplichting bestaat ten gevolge van een gebeurtenis uit het verleden;<br />
• het waarschijnlijk is dat er kasuitgaven vereist zijn om de verplichting af te wikkelen;<br />
• er een betrouwbare schatting van het bedrag van deze uitgave kan gemaakt worden.<br />
Een feitelijke verplichting is een verplichting die ontstaat uit de handelingen van een onderneming, waarbij deze, door<br />
een consistent gedrag of door bepaalde gepubliceerde beleidsregels te kennen geeft dat zij bepaalde verantwoordelijkheden<br />
aanvaardt, en de onderneming als gevolg daarvan een terecht verwachtingspatroon gecreëerd heeft dat zij die<br />
verantwoordelijkheden daadwerkelijk zal opnemen.<br />
Het bedrag opgenomen als voorziening is de best mogelijke schatting op de balansdatum van de uitgaven die vereist zijn<br />
om aan de bestaande verplichting te voldoen, rekening houdend met de waarschijnlijkheid van het mogelijke resultaat<br />
van de gebeurtenis. Indien de tijdswaarde van het geld belangrijk is, wordt als voorziening de huidige waarde genomen van<br />
de verwachte toekomstige vereiste uitgaven om aan de verplichting te voldoen. Het resultaat van de jaarlijkse heractualisatie<br />
van de voorzieningen, als ze verricht wordt, wordt opgenomen in de financiële resultaten.<br />
De belangrijkste types van voorzieningen zijn de volgende:<br />
1. Voorzieningen voor personeelsvoordelen (zie punt 1.17. Personeelsvoordelen).<br />
2. Voorzieningen voor milieuverplichtingen<br />
Milieuvoorzieningen zijn gebaseerd op wettelijke en feitelijke verplichtingen ten gevolge van gebeurtenissen uit het verleden,<br />
in overeenstemming met het gepubliceerde milieubeleid van de onderneming en de geldende wettelijke verplichtingen.<br />
Het volledige bedrag van de geschatte verplichting wordt onmiddellijk opgenomen, met uitzondering van de voorziening<br />
voor de overdekking van opslagbekkens en het daaraan gekoppeld landschapsherstel. Voor die specifieke voorzieningen<br />
wordt de verplichting stapsgewijs opgenomen naarmate de opslagbekkens werkelijk gebruikt worden.<br />
3. Overige voorzieningen<br />
Omvat voorzieningen voor geschillen, verlieslatende contracten, garanties, risico's op financiële deelnemingen en<br />
herstructureringen. Een voorziening voor herstructurering wordt opgenomen als de onderneming een gedetailleerd<br />
en formeel herstructureringsplan heeft goedgekeurd, en als de herstructurering al gestart of publiek aangekondigd<br />
is vóór de balansdatum. Elke herstructureringsvoorziening omvat enkel de directe uitgaven die voortvloeien<br />
uit de herstructurering, die duidelijk afgebakend zijn en die geen verband houden met de lopende activiteiten<br />
van de onderneming.<br />
1.17. PERSONEELSVOORDELEN<br />
1.17.1. Personeelsvoordelen op korte termijn<br />
Ze omvatten lonen, salarissen en sociale-zekerheidsbijdragen, vakantiegeld, doorbetaling van loon bij ziekte, bonussen<br />
en beloningen in natura. Deze worden als kost geboekt in de betreffende periode. Alle kaderleden van de onderneming<br />
ontvangen bonussen, op basis van te bereiken financiële doelstellingen. Het bedrag van de bonus wordt ten laste genomen,<br />
op basis van een raming op de balansdatum.<br />
58 | 59
1.17.2. Vergoedingen na uitdiensttreding (pensioenen, medische zorgverlening)<br />
De onderneming heeft verschillende pensioenprogramma’s en programma’s voor medische zorgverlening in overeenstemming<br />
met de voorwaarden en de praktijken in de landen waar ze actief is. De programma’s worden in principe gefinancierd<br />
via betalingen aan verzekeringsmaatschappijen of apart beheerde fondsen.<br />
1.17.2.1. “Te bereiken doel”-plannen<br />
De onderneming neemt alle wettelijke en feitelijke verplichtingen in de boeken op, zowel op basis van de formele<br />
bepalingen van de “te bereiken doel”-plannen als van de eerder informele gewoonten van de onderneming.<br />
Het bedrag dat opgenomen wordt in de balans, is gebaseerd op actuariële berekeningen (op basis van de “projected unit<br />
credit method”) en vertegenwoordigt de actuele waarde van de toekomstige uitkeringsverplichtingen. De voorzieningen<br />
worden aangepast voor de nog niet afgeschreven actuariële winsten en verliezen en de pensioenkosten van verleden<br />
diensttijd en verminderd met de reële waarde van de eventuele activa van het pensioenplan.<br />
Niet-opgenomen actuariële winsten en verliezen resulteren uit verschillen tussen werkelijke en geschatte actuariële<br />
parameters zoals weerspiegeld in de jaarlijkse bijwerking van de actuariële berekeningen. Dat deel van de actuariële<br />
winsten en verliezen, dat meer bedraagt dan 10% van de actuele waarde van de verplichtingen (de “te bereiken doel”verplichting)<br />
of - als dit hoger is - van de waarde van de eventuele activa van het plan, wordt volledig opgenomen in<br />
de resultatenrekening van de eerste daarop volgende periode.<br />
Niet-opgenomen pensioenkosten van verleden diensttijd resulteren uit de invoering van nieuwe toekomstige<br />
uitkeringsverplichtingen of wijzigingen aan de voordelen die betaalbaar zijn volgens het bestaande plan.<br />
De pensioenkosten van verleden diensttijd waarvoor de uitkeringen nog niet verworven zijn (de werknemers moeten<br />
eerst nog de arbeidsprestaties verlenen vooraleer de uitkeringen toegekend worden), worden lineair afgeschreven<br />
over de gemiddelde periode tot de nieuwe of gewijzigde uitkeringen verworven zijn.<br />
1.17.2.2. Plannen met “vaste bijdrage”<br />
De onderneming betaalt vaste bijdragen aan openbare of privé-verzekeringsplannen. De betalingen worden ten laste<br />
genomen op het moment dat ze verschuldigd zijn, en zijn als dusdanig opgenomen in de personeelskosten.<br />
1.17.3. Andere personeelsvoordelen op lange termijn (anciënniteitspremies)<br />
Deze vergoedingen worden geboekt ten belope van hun verwachte kostprijs over de tewerkstellingsperiode, op basis<br />
van een boekhoudmethode, vergelijkbaar met die van de “te bereiken doel”-plannen. Deze verplichtingen worden over<br />
het algemeen jaarlijks gewaardeerd door onafhankelijke erkende actuarissen. Alle actuariële verliezen of winsten worden<br />
onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening.<br />
1.17.4. Loopbaanbeëindigingsvoordelen (brugpensioenplannen, andere gelijkaardige verplichtingen)<br />
Deze vergoedingen zijn verschuldigd als gevolg van de beslissing van de onderneming om het dienstverband van<br />
een werknemer te beëindigen vóór de normale pensioendatum of van een beslissing van een werknemer om in ruil voor<br />
deze vergoeding vrijwillig ontslag te nemen. Als ze redelijkerwijs voorspelbaar zijn, overeenkomstig de voorwaarden<br />
en praktijken in de landen waar de onderneming actief is, worden ook potentieel toekomstige verplichtingen opgenomen.<br />
Deze vergoedingen worden geboekt ten belope van hun verwachte kostprijs over de tewerkstellingsperiode, op basis<br />
van een boekhoudmethode, vergelijkbaar met die van de “te bereiken doel”-plannen. Deze verplichtingen worden over<br />
het algemeen jaarlijks gewaardeerd door onafhankelijke erkende actuarissen. Alle actuariële verliezen of winsten worden<br />
onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening.<br />
1.17.5. Vergoedingen in aandelen en aanverwante voordelen<br />
Dankzij verschillende aandelenoptieprogramma’s kunnen zowel de werknemers als het senior management van de onderneming<br />
aandelen van <strong>Umicore</strong> verwerven. De uitoefeningsprijs van de optie is gelijk aan de marktprijs van de onderliggende aandelen<br />
op de datum van de toekenning, en er worden geen vergoedingskosten of verplichtingen geboekt. Als de opties uitgeoefend<br />
worden, worden ofwel de eigen aandelen aangewend of wordt het kapitaal verhoogd met het bedrag van de ontvangen sommen.<br />
De personeelsvoordelen worden geboekt als bedrijfsresultaat in de resultatenrekening, met uitzondering van interestkosten<br />
en het rendement op de activa van de “te bereiken doel”-plannen, die opgenomen worden in de financiële resultaten.<br />
1.18. FINANCIELE SCHULDEN<br />
Voor leningen worden de initieel ontvangen bedragen geboekt, verminderd met transactiekosten. Daarna worden<br />
ze gewaardeerd tegen nettowaarde na afschrijving, op basis van de effectieve interestmethode. De nettowaarde<br />
na afschrijving wordt berekend rekening houdend met alle uitgiftekosten en elke korting of premie bij de vereffening.<br />
Alle verschillen tussen het geleende bedrag en de terugbetalingswaarde worden opgenomen in de resultatenrekening.<br />
1.19. HANDELSSCHULDEN<br />
Handelsschulden worden geboekt tegen nominale waarde.
1.20. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT<br />
De belastingen op het resultaat van het boekjaar betreffen de effectieve belastingen alsook de latente belastingen.<br />
Deze belastingen worden berekend in overeenstemming met de belastingwetgeving die van toepassing is in elk land<br />
waar de onderneming actief is.<br />
De effectieve belastingen omvatten deze die verschuldigd zijn op het belastbaar inkomen van het jaar, op basis van<br />
de belastingpercentages die gelden op de balansdatum, evenals elke herziening van de belastingen die verschuldigd<br />
(of terugbetaalbaar) zijn voor voorgaande jaren.<br />
Latente belastingen worden berekend volgens de “liability method”, op tijdelijke verschillen die voortkomen tussen<br />
enerzijds de fiscale waarde van de activa en passiva en anderzijds hun boekwaarde in de jaarrekening. Deze belastingen<br />
worden gewaardeerd op basis van de belastingpercentages van het volgende jaar.<br />
Latente belastingactiva worden enkel geboekt wanneer het waarschijnlijk is dat er voldoende toekomstige belastbare<br />
winst zal zijn waarmee de tijdelijke verschillen kunnen worden verrekend.<br />
Latente belastingactiva en -passiva worden gecompenseerd en netto voorgesteld enkel en alleen als ze betrekking<br />
hebben op belastingen geheven door dezelfde belastinginstantie op dezelfde belastbare entiteit.<br />
1.21. BOEKING VAN OPBRENGSTEN<br />
1.21.1. Verkoop van goederen en verlening van diensten<br />
De opbrengsten uit de verkoop van goederen uit de verwerkingsactiviteiten worden opgenomen wanneer de belangrijkste<br />
voordelen en risico's inzake eigendom ten laste vallen van de koper en er niet langer onzekerheid bestaat over de ontvangst<br />
van de overeengekomen vergoeding, en de daaraan verbonden transactiekosten of de mogelijke teruggave van de goederen.<br />
Opbrengsten uit raffinageactiviteiten worden opgenomen van zodra de metaalreferentie bereikt is. De metaalreferentie is<br />
een algemeen erkende standaardvorm van metaal met gedefinieerde metaalinhoud, verhandeld op gevestigde actieve<br />
markten voor basismaterialen (“commodities”).<br />
Opbrengsten uit de levering van diensten worden opgenomen in verhouding tot het niveau van afwerking van de transactie<br />
als dit op een betrouwbare manier gewaardeerd kan worden.<br />
1.21.2. Overheidssubsidies<br />
Overheidssubsidies worden aanvankelijk geboekt in de balans als over te dragen opbrengsten indien er een redelijke<br />
garantie is dat de subsidies ontvangen zullen worden en dat de onderneming zal voldoen aan de voorwaarden die<br />
eraan verbonden zijn. Subsidies worden vervolgens in de resultatenrekening opgenomen over de periode die nodig<br />
is om in verband gebracht te worden met de kosten die ze moeten compenseren.<br />
1.22. INDEKKINGSINSTRUMENTEN<br />
De onderneming gebruikt afgeleide financiële instrumenten en instrumenten met betrekking tot basismaterialen voornamelijk<br />
om de blootstelling aan negatieve schommelingen van wisselkoersen, metaalprijzen, rentevoeten en andere marktrisico’s<br />
te beperken. De onderneming gebruikt voornamelijk contant- en termijncontracten om het metaal- en valutarisico in te dekken,<br />
en swapcontracten om het renterisico in te dekken. De transacties die verricht worden op de termijnmarkt zijn niet<br />
speculatief van aard.<br />
1.22.1. Transactionele risico’s<br />
De afgeleide financiële instrumenten en instrumenten met betrekking tot basismaterialen die tot doel hebben de reële<br />
waarde van de onderliggende ingedekte elementen te beschermen, worden initieel opgenomen tegen transactiekoers.<br />
Zowel de instrumenten als de ingedekte elementen worden nadien gewaardeerd aan de reële waarde op de balansdatum,<br />
volgens het marktwaarde-vergelijkingsmechanisme (“mark-to-market”). Alle winsten en verliezen op de ingedekte posities<br />
worden onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening, als bedrijfsresultaat als ze betrekking hebben op basismaterialen<br />
en als financiële resultaten als ze betrekking hebben op valuta’s en rente (zie ook punt 1.10. Voorraden). Op de nietingedekte<br />
posities worden enkel de verliezen opgenomen. Het principe van de marktwaardevergelijking is het berekenen<br />
van het verschil tussen de transactiekoers en de slotkoers, contant ten opzichte van contant of termijn ten opzichte van<br />
termijn, afhankelijk van de gebruikte transactiekoers.<br />
1.22.2. Structurele risico’s<br />
Afgeleide financiële instrumenten en instrumenten met betrekking tot basismaterialen die tot doel hebben toekomstige<br />
kasstromen te beschermen, worden niet opgenomen in het bedrijfsresultaat zolang de onderliggende kasstroom niet<br />
erkend is. Er worden geen marktwaarde-vergelijkingsmechanismen toegepast.<br />
60 | 61
2. Impact van de overgang naar de nieuwe waarderingsregels<br />
op de jaarrekening<br />
Geconsolideerde staat van de mutaties in het eigen vermogen van de <strong>Groep</strong><br />
(duizend ¤)<br />
Uitgifte- Overgedragen Consolidatie- Omrekenings-<br />
Kapitaal premies resultaten verschillen verschillen TOTAAL<br />
Balans per 1 januari 2002<br />
onder vroegere boekhoudregels 500.000 11.139 537.374 963 24.170 1.073.646<br />
Wijzigingen in boekhoudregels<br />
(a) Latente belastingen IAS 12 69.522 69.522<br />
(b) Personeelsvoordelen IAS 19 -28.261 -28.261<br />
(c) Voorzieningen IAS 37 -1.103 -1.103<br />
(d) Intercalaire interesten IAS 23 -4.921 -4.921<br />
(e) Bedrijfsacquisities IAS 22 -29.557 -963 -30.520<br />
(f) Voorraden IAS 2 -8.352 -8.352<br />
(g) IFRS-impact op geassocieerde ondernemingen -6.762 -6.762<br />
(h) Immateriële vaste activa IAS 38 2.165 2.165<br />
(i) Omrekeningsverschillen IAS 21 -9.540 9.163 -377<br />
Overige aanpassingen -1.462 -1.462<br />
(j) Te betalen dividenden 30.200 30.200<br />
Herwerkte balans per 1 januari 2002 500.000 11.139 549.303 33.333 1.093.775<br />
2.1. Toelichting bij de reconciliatie van het eigen vermogen op 1 januari 2002<br />
Deze toelichting beschrijft de gevolgen van de overgang van de vroegere waarderingsregels van de <strong>Groep</strong> naar IFRS,<br />
zoals goedgekeurd door de Europese Commissie en overeenkomstig het koninklijk besluit van 4 december <strong>2003</strong><br />
op de openingsbalans, meer in het bijzonder het eigen vermogen per 1 januari 2002 en per 31 december 2002.<br />
Voor meer details verwijzen we eveneens naar toelichting 1 tot de belangrijkste waarderingsregels.<br />
Herberekening van het eigen vermogen<br />
a) Latente belastingen IAS 12 (¤ +69.522 duizend)<br />
Onder de vroegere waarderingsregels werden actieve belastinglatenties uitsluitend geboekt voor zover ze werden<br />
gecompenseerd door passieve belastinglatenties. Als gevolg van de nieuwe regels waardeert en boekt de onderneming<br />
op elke balansdatum de actieve belastinglatenties waarvoor waarschijnlijk voldoende belastbare winst zal ontstaan om<br />
de actieve belastinglatenties te kunnen realiseren. Het bedrag van de actieve belastinglatenties dat volgens IAS12 als<br />
realiseerbaar wordt beschouwd en als een stijging van het eigen vermogen op de openingsbalans wordt geboekt,<br />
bedraagt ¤ 56.189 duizend. Het resterende bedrag van ¤ 13.333 duizend betreft latente belastingen die werden berekend<br />
op de aanpassingen als gevolg van de overgang naar nieuwe waarderingsregels.
) Personeelsvoordelen IAS 19 (¤ -28.261 duizend)<br />
Alle niet-geboekte actuariële winsten en verliezen en pensioenkosten van verleden diensttijd werden geboekt voor een<br />
totaal bedrag van ¤ -4.711 duizend. De uitgebreidere verplichtingen van IFRS hebben geleid tot de inboeking van nieuwe<br />
voorzieningen voor een bedrag van ¤ -23.554 duizend, voornamelijk met betrekking tot gezondheidszorgprogramma's<br />
en anciënniteitspremies in België en Frankrijk.<br />
c) Voorzieningen IAS 37 (¤ -1.103 duizend)<br />
Voorzieningen voor grote herstellingswerken worden niet langer geboekt, maar de belangrijkste herstellingskosten worden<br />
geactiveerd en afgeschreven over een periode tussen twee grote herstellingen in, op basis van de componentenbenadering.<br />
De terugneming van bestaande voorzieningen had een positieve impact op het eigen vermogen ten bedrage van ¤ 32.953 duizend.<br />
De criteria voor het boeken van voorzieningen zijn in het algemeen strikter geworden en bovendien erkent IAS 37<br />
het principe van de feitelijke verplichting naast het principe van de wettelijke verplichting. Langetermijnvoorzieningen<br />
worden daarenboven geactualiseerd indien deze belangrijk zijn. Al deze wijzigingen hebben geresulteerd in de inboeking<br />
van bijkomende voorzieningen ten bedrage van ¤ -34.055 duizend, voornamelijk met betrekking tot het leefmilieu<br />
en in mindere mate voor financiële participaties.<br />
d) Intercalaire interesten IAS 23 (¤ -4.921 duizend)<br />
Intercalaire interesten worden niet langer geactiveerd en bijgevolg werden deze, opgenomen in de balans per 1 januari 2002,<br />
afgeboekt.<br />
e) Bedrijfsacquisities IAS 22 (¤ -29.557 duizend)<br />
Onder IAS 22 geldt de verplichting goodwill toe te wijzen aan kasstroomgenererende eenheden en deze op de datum<br />
van eerste implementatie te onderwerpen aan een test op bijzondere waardevermindering. <strong>Umicore</strong> heeft dan ook de<br />
goodwill die een gevolg was van de fusie in 1989 van Vieille Montagne, Metallurgie Hoboken - Overpelt, Mechim en<br />
ACEC Union Minière, alsook een deel van de goodwill op de synthetische diamantactiviteiten afgeboekt.<br />
f) Voorraden IAS 2 (¤ -8.352 duizend)<br />
Voorraden werden ondergebracht in verschillende categorieën volgens hun aard en operationeel gebruik. De LIFO-methode<br />
werd voor elke voorraadcategorie vervangen door de methode van het gewogen gemiddelde. Voorraden worden gewaardeerd<br />
tegen kostprijs of tegen nettorealisatiewaarde, indien deze lager is. Kosten omvatten identificeerbare directe aankoop- of<br />
productiekosten en een gepaste toewijzing van indirecte kosten, aankoop- en productiekosten, inclusief algemene kosten.<br />
De toepassing van deze principes had een negatieve impact op het eigen vermogen van ¤ -8.352 duizend.<br />
g) IFRS-impact op geassocieerde ondernemingen (¤ -6.762 duizend)<br />
De jaarrekeningen van de geassocieerde ondernemingen werden herwerkt in functie van de nieuwe waarderingsregels<br />
van <strong>Umicore</strong>. Het grootste verschil komt voort uit voorzieningen voor personeelsvoordelen met een overeenkomstig<br />
effect op belastinglatenties.<br />
h) Immateriële vaste activa IAS 38 (¤ +2.165 duizend)<br />
De nuttige levensduur van software werd herzien naar 5 jaar in plaats van 3 jaar. Deze aanpassing had een positieve<br />
impact van ¤ 2.165 duizend.<br />
i) Omrekeningsverschillen IAS 21 (¤ -9.540 duizend)<br />
Twee entiteiten in Megapode, een subgroep die werd opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, werden<br />
geïdentificeerd als buitenlandse activiteiten en hebben als gevolg hiervan hun respectievelijke functionele valuta<br />
aangepast, overeenkomstig SIC19. Dit heeft geleid tot een aanpassing van de overgedragen resultaten voor een bedrag<br />
van ¤ -8.870 duizend.<br />
j) Te betalen dividenden<br />
Te betalen dividenden met betrekking tot de afgesloten periode worden op het einde van het boekjaar in het eigen<br />
vermogen opgenomen in plaats van als een kortetermijnschuld in de balans. De invloed van deze herklassering<br />
op de overgedragen resultaten bedraagt ¤ 30.200 duizend.<br />
62 | 63
Geconsolideerde staten van de mutaties in het eigen vermogen van de <strong>Groep</strong> en het resultaat 2002<br />
2.2. Toelichting bij de reconciliatie van de resultatenrekening 2002<br />
(duizend ¤)<br />
Uitgifte- Overgedragen Resultaat van Consolidatie- Omrekenings-<br />
Kapitaal premies resultaten het boekjaar verschillen verschillen TOTAAL<br />
Balans per 31 december 2002<br />
onder vroegere boekhoudregels 500.000 11.139 508.168 48.3921.036 -45.709 1.023.026<br />
Wijzigingen in boekhoudregels<br />
(a) Latente belastingen IAS 12 69.522 -8.187 64 61.399<br />
Personeelsvoordelen IAS 19 -28.261 -623 283 -28.601<br />
Voorzieningen IAS 37 -1.103 -1.877 -438 -3.418<br />
Intercalaire interesten IAS 23 -4.921 36 -4.885<br />
(b) Bedrijfsacquisities IAS 22 -29.557 3.568 -1.036 1.928 -25.097<br />
(c) Voorraden IAS 2 -8.352 -8.373 -23 -16.748<br />
IFRS-impact op verbonden<br />
ondernemingen -6.762 799 984 -4.979<br />
Immateriële vaste activa IAS 38 2.165 -519 1.646<br />
Omrekeningsverschillen IAS 21 -9.540 45 3.964 -5.531<br />
Overige aanpassingen -1.462 -379 127 -1.714<br />
Te betalen dividenden 29.207 29.207<br />
Herwerkte balans<br />
per 31 december 2002 500.000 11.139 519.104 32.882 -38.820 1.024.305<br />
De belangrijkste invloed op de herwerkte resultatenrekening voor het boekjaar komt voort uit de wijzigingen<br />
in de waarderingsregels voor voorraden, latente belastingen en immateriële vaste activa.<br />
a) De latente belastingkosten stegen met ¤ 8.187 duizend, inclusief het verlies van ¤ 9.913 duizend van actieve belastinglatenties<br />
door de wijziging van het belastingpercentage van 40,17% naar 33,99% voor bedrijfswinsten in België einde 2002.<br />
b) De afschrijving van afgeboekte goodwill, op de openingsbalans op 1 januari 2002, werd teruggenomen en resulteerde<br />
in een lagere kost ten bedrage van ¤ 3.568 duizend.<br />
c) Het onderbrengen van voorraden in verschillende categorieën volgens hun aard en operationeel gebruik, de mogelijkheid<br />
om identificeerbare directe fabricagekosten af te zonderen, de impact van een nieuw waarderingssysteem voor de<br />
zinkactiviteiten en de omschakeling van LIFO naar het principe van het gewogen gemiddelde hebben een negatieve<br />
impact gehad op de resultatenrekening van ¤ 8.373 duizend, waarvan het grootste deel niet-recurrent is.<br />
2.3. Toelichting bij de reconciliatie van het eigen vermogen per 31 december 2002<br />
De impact op het herwerkt eigen vermogen per 31 december 2002 wordt volledig uitgelegd door de aanpassingen<br />
op het eigen vermogen per 1 januari 2002, en de aanpassingen aan de resultatenrekening 2002 (zie hoger), en hun<br />
impact op de omrekeningsverschillen.<br />
Net als bij de herwerking van het eigen vermogen bij de opening stijgen de overgedragen resultaten met het voorgestelde<br />
dividend ten bedrage van ¤ 29.207 duizend, dat onder de vroegere boekhoudregels vervat zat in schulden op korte termijn.
Herwerkte geconsolideerde kasstromentabel 2002<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting<br />
Vorige<br />
waarderingsregels<br />
Herwerkt<br />
Geconsolideerd resultaat (aandeel van de <strong>Groep</strong>) 48.392 32.883<br />
Minderheidsbelangen in het geconsolideerd resultaat 4.887 5.297<br />
Resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode -8.793 -13.039<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties 115.382 118.980<br />
Aanpassing voor elementen die afzonderlijk vermeld of geklasseerd moeten<br />
worden onder de investerings- of financieringskasstromen -815 27.672<br />
Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal 169.141 179.301<br />
Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten 328.194 351.093<br />
Ontvangen dividenden 6.545<br />
Belastingen betaald in de loop van het boekjaar -4.926<br />
Toename/ Afname van de bedrijfsthesaurie (b) 328.194 352.713<br />
Verwerving van materiële vaste activa -144.334 -145.007<br />
Verwerving van immateriële vaste activa -6.327 -6.317<br />
Verwerving van nieuwe dochterondernemingen<br />
(na aftrek van hun liquide middelen) -37.019 -33.872<br />
Verwerving van bijkomende deelnemingen in ondernemingen van de <strong>Groep</strong> -357 -357<br />
Verwerving van financiële vaste activa (a)(c) -7.693 -9.234<br />
Nieuwe toegekende leningen -16.199 -16.191<br />
Subtotaal van de verwervingen -211.929 -210.978<br />
Afstand van materiële vaste activa 5.983 5.947<br />
Afstand van dochterondernemingen (na aftrek van hun liquide middelen) 383 383<br />
Afstand van financiële vaste activa 1.411 1.411<br />
Aflossing van leningen (c) 35.920 35.925<br />
Subtotaal van de overdrachten 43.697 43.666<br />
Toename/ Afname van de investeringsthesaurie -168.232 -167.312<br />
Ontvangen subsidies 294 605<br />
Eigen aandelen -40.148 -40.148<br />
Ontvangen (betaalde) interesten (b) 0 -17.392<br />
Nieuwe leningen (a)(b)(c) 43.435 7.059<br />
Aflossing van leningen -72.633 -80.278<br />
Dividenden uitgekeerd aan <strong>Umicore</strong>-aandeelhouders -30.198 -30.198<br />
Dividenden uitgekeerd aan de minderheidsaandeelhouders -1.572 -1.572<br />
Toename/ Afname van de financieringsthesaurie -100.822 -161.924<br />
Invloed van de wisselkoers op de aangehouden liquide middelen (b) -10.816<br />
Toename/ Afname van de kas en kasequivalenten 59.140 12.661<br />
Nettokas en -kasequivalenten bij het begin van het boekjaar -89.807 84.341<br />
Nettokas en -kasequivalenten op het einde van het boekjaar -30.667 97.002<br />
64 | 65
Componenten van nettokas en kasequivalenten<br />
2.4. Toelichting bij de reconciliatie van de herwerkte kasstromentabel 2002<br />
(duizend ¤)<br />
Vorige<br />
waarderingsregels<br />
Herwerkt<br />
Wijziging Wijziging<br />
Toelichting Nettokas Nettokas<br />
Beleggingen of korte termijn bij banken 18.790 18.936<br />
Beleggingen of korte termijn (andere) -5.596 -5.469<br />
Financiële instellingen -4.165 -3.802<br />
Liquide middelen en andere kasequivalenten -4.783 -5.090<br />
Kortlopende financiële investeringen (a) -2.468<br />
1.778 4.574<br />
Kaskrediet 8.087 8.087<br />
Kortetermijnschulden (a) 49.275<br />
Nettokas zoals in de kasstromentabel 59.140 12.661<br />
a) De belangrijkste wijziging in de presentatie komt voort uit de definitie van nettokas en kasequivalenten die onder<br />
de vroegere waarderingsregels en presentatie de kortlopende financiële schulden en lopende financiële investeringen<br />
omvatten.<br />
De wijziging in de kortlopende financiële schulden (¤ -49.275 duizend) wordt nu gerapporteerd als kasstromen uit<br />
financieringsactiviteiten.<br />
De wijziging in kortlopende financiële investeringen (¤ -2.468 duizend) maakt nu deel uit van de kasstroom uit<br />
investeringsactiviteiten.<br />
Aangezien overnames en afstanden van dochterondernemingen worden gerapporteerd na aftrek van de verworven<br />
of verkochte nettokas en kasequivalenten, werden deze kasstromen eveneens herwerkt met als gevolg een impact<br />
op de kasstroom uit financieringsactiviteiten van ¤ 3.147 duizend.<br />
b) Het verschil in nettokas uit bedrijfsactiviteiten bedraagt ¤ 24.519 duizend en is voornamelijk het gevolg van :<br />
• de overboeking van liquide middelen die verband houden met interesten toegewezen aan de kasstromen uit financieringsactiviteiten<br />
(¤ 17.392 duizend);<br />
• de wijziging in het toewijzen van de omrekeningsverschillen aan de drie hoofdcategorieën van kasstromen.<br />
In de vroegere presentatie werden omrekeningsverschillen op vlottende activa en schulden op korte termijn volledig<br />
toegewezen aan de kasstroom uit bedrijfsactiviteiten.<br />
c) De gewijzigde presentatie wordt ook beïnvloed door de wijzigingen in de consolidatiekring en de consolidatiemethode<br />
voor joint ventures.
3. <strong>Groep</strong>sondernemingen<br />
Hierna volgt de lijst van de belangrijkste ondernemingen die in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen zijn:<br />
% deelneming <strong>2003</strong><br />
Argentinië <strong>Umicore</strong> Argentina 100,00<br />
Australië <strong>Umicore</strong> Australia Ltd. 100,00<br />
België Sibeka (BE 403.202.373) 80,44<br />
<strong>Umicore</strong> Financial Services (BE 428.179.081) 99,67<br />
<strong>Umicore</strong> Oxyde Belgium (BE 438.933.809) 100,00<br />
UMCI (BE 466.261.083) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Belgium (BE 402.964.625) 100,00<br />
Brazilië Coimpa Industrial Ltda 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Brazil 100,00<br />
Bulgarije <strong>Umicore</strong> Med JSCO 99,77<br />
Canada <strong>Umicore</strong> Canada Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Canada 100,00<br />
China Hunan Fuhong Zinc Industrial 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Shanghai 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Far East 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Hong Kong 100,00<br />
Duitsland <strong>Umicore</strong> Bausysteme GmbH 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Deutschland 100,00<br />
Allgemeine Gold- und Silberscheideanstalt AG 90,80<br />
BrazeTec GmbH 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> AG & Co KG 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Galvanotechnik 90,80<br />
Filippijnen <strong>Umicore</strong> Specialty Materials Subic 78,20<br />
Frankrijk <strong>Umicore</strong> France 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Climeta 100,00<br />
Allgemeine France 90,80<br />
Italië <strong>Umicore</strong> Italia 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Italia 100,00<br />
Italbras 100,00<br />
Japan <strong>Umicore</strong> Marketing Services Japan 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals Japan 100,00<br />
Liechtenstein <strong>Umicore</strong> Materials AG 100,00<br />
Maleisië <strong>Umicore</strong> Malaysia Sdn Bhd 100,00<br />
Nederland Schöne Edelmetaal 90,80<br />
<strong>Umicore</strong> Nederland 100,00<br />
66 | 67
Noorwegen <strong>Umicore</strong> Norway 100,00<br />
Oostenrijk Oegussa 90,89<br />
Portugal <strong>Umicore</strong> Portugal 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Lusitana 100,00<br />
Singapore <strong>Umicore</strong> Precious Metals Singapore 100,00<br />
Taiwan <strong>Umicore</strong> Materials Taiwan 100,00<br />
Thailand <strong>Umicore</strong> Marketing Services Thailand 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals Thailand 68,10<br />
Verenigd Koninkrijk <strong>Umicore</strong> Coating Services 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Laser Optics 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services UK Ltd 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals UK 100,00<br />
VS <strong>Umicore</strong> USA Inc. 100,00<br />
Bowden 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Semiconductor Processing 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat USA 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Building Products USA 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals NJ LLC 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> R&D 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Thin Film Products USA 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services USA Inc. 100,00<br />
Zuid-Afrika <strong>Umicore</strong> South Africa 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Pty, Zuid-Afrika 55,00<br />
Zuid-Korea <strong>Umicore</strong> Korea 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Korea 100,00<br />
Zweden <strong>Umicore</strong> Autocat Sweden 100,00<br />
Zwitserland <strong>Umicore</strong> Strub sa 100,00
4. Waardering vreemde deviezen<br />
Met betrekking tot de belangrijkste gangbare deviezen gebruikt door de geconsolideerde entiteiten en participaties van de <strong>Groep</strong><br />
zijn de gebruikte koersen voor de omzetting naar de munt waarin de <strong>Groep</strong> haar financieel verslag opstelt (euro) de volgende:<br />
Slotkoers Gemiddelde koers<br />
<strong>2003</strong> (¤) 2002 (¤) <strong>2003</strong> (¤) 2002 (¤)<br />
Amerikaanse dollar USD 1,26300 1,04870 1,13116 0,94520<br />
Brits pond GBP 0,70480 0,65050 0,69199 0,62873<br />
Canadese dollar CAD 1,62340 1,65500 1,58168 1,48339<br />
Zwitserse frank CHF 1,55790 1,45239 1,52120 1,46701<br />
Japanse yen JPY 135,05000 124,39000 130,97121 118,06900<br />
Braziliaanse real BRL 3,62797 3,70225 3,48361 2,79182<br />
Zuid-Afrikaanse rand ZAR 8,39495 9,00901 8,54364 9,90001<br />
Chinese Yuan CNY 10,37863 8,68583 9,37025 7,82840<br />
Thaise baht THB 49,68612 45,22840 47,02052 40,65041<br />
Zuid-Koreaanse won (100) KRW 15,06320 12,43781 13,46904 11,80638<br />
Alle dochterondernemingen, geassocieerde ondernemingen en joint ventures hebben als functionele waarderingsmunt,<br />
de munt van het land waarin zij actief zijn, uitgezonderd voor <strong>Umicore</strong> Med (Bulgarije), Megapode (Ierland) en Traxys (Luxemburg)<br />
die de Amerikaanse dollar gebruiken.<br />
68 | 69
5. Segmentinformatie<br />
PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE <strong>2003</strong> (per business group)<br />
(duizend ¤)<br />
Nieuwe<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Edelmetaal- Corporate & Niet<br />
Materialen Koper Katalysatoren diensten Zink Deelnemingen toegewezen Totaal<br />
Totale omzet per segment 354.874 1.009.861 656.822 1.838.039 810.522 227.520 -220.556 4.677.082<br />
waarvan externe omzet 354.874 928.126 645.981 1.717.015 803.566 227.520 4.677.082<br />
waarvan omzet tussen segmenten 81.735 10.841 121.024 6.957 -220.556<br />
Bedrijfsresultaat 33.933 -5.039 39.786 45.769 19.191 -33.966 99.674<br />
Recurrent 36.597 864 39.786 45.769 28.237 -23.275 127.977<br />
Niet-recurrent -2.664 -5.903 -9.046 -10.691 -28.304<br />
Ondernemingen opgenomen volgens<br />
de vermogensmutatiemethode 2.397 3.078 -60 142 1.300 6.856<br />
Recurrent 13.497 3.078 -60 142 1.300 17.956<br />
Niet-recurrent -11.100 -11.100<br />
Netto financiële kosten -33.598 -33.598<br />
Resultaten andere financiële participaties -2.428 -2.428<br />
Belasting op het resultaat -2.530 -2.530<br />
Minderheidsbelangen -7.852 -7.852<br />
Nettoresultaat van het jaar 60.122<br />
Geconsolideerd totaal der activa 381.075 576.125 696.575 474.222 560.912 128.013 291.740 3.108.661<br />
Segmentactiva 267.567 576.125 680.346 474.081 518.419 105.917 2.622.455<br />
Investeringen<br />
in geassocieerde ondernemingen 113.508 16.229 141 42.492 22.096 194.466<br />
Niet toegewezen activa 291.740 291.740<br />
Geconsolideerd totaal der passiva 62.652 195.134 152.316 160.738 284.311 56.825 1.004.816 1.916.703<br />
Segmentpassiva 62.562 195.134 152.316 160.738 284.311 56.825 911.887<br />
Niet toegewezen passiva 1.004.816 1.004.816<br />
Investeringen 17.896 34.469 13.678 23.201 44.951 14.125 148.320<br />
Afschrijvingen 14.865 20.733 12.739 23.833 18.501 28.836 119.507<br />
Niet-kasuitgaven<br />
(andere dan afschrijvingen) -1.4 26.677 6.4421.669 11.548 15.513 40.427<br />
Bijzondere waardeverminderingen<br />
(Terugneming van bijzondere<br />
waardeverminderingen) 5.499 4 18 0 2.765 642 8.928<br />
SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE <strong>2003</strong> (per geografisch gebied)<br />
Europa Azië-Stille Oceaan Noord-Amerika Zuid-Amerika Afrika<br />
(duizend ¤)<br />
Totaal<br />
Totale omzet per segment 3.568.832 422.265 444.820 55.577 185.588 4.677.082<br />
Totaal der activa 2.707.523 145.299 123.065 61.684 71.091 3.108.661<br />
Investeringen 132.567 7.042 5.252 1.903 1.556 148.320
PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE 2002 (per business group)<br />
(duizend ¤)<br />
Nieuwe<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Edelmetaal- Corporate & Niet<br />
Materialen Koper Katalysatoren diensten Zink Deelnemingen toegewezen Totaal<br />
Totale omzet per segment 354.055 945.548 784.278 763.712 357.237 -44.240 3.160.591<br />
waarvan externe omzet 354.055 926.494 768.773 754.031 357.237 3.160.591<br />
waarvan omzet tussen segmenten 19.054 15.505 9.681 -44.240<br />
Bedrijfsresultaat 13.788 7.329 53.245 2.231 -16.897 59.696<br />
Recurrent 17.597 8.694 53.245 18.958 -13.994 84.500<br />
Niet-recurrent -3.809 -1.365 -16.727 -2.903 -24.804<br />
Ondernemingen opgenomen volgens<br />
de vermogensmutatiemethode 13.780 -1.154 413 13.039<br />
Recurrent 13.780 -1.154 413 13.039<br />
Niet-recurrent<br />
Netto financiële kosten -22.883 -22.883<br />
Resultaten andere financiële participaties -309 -309<br />
Belasting op het resultaat -11.363 -11.363<br />
Minderheidsbelangen -5.297 -5.297<br />
Nettoresultaat van het jaar 32.883<br />
Geconsolideerd totaal der activa 408.106 528.527 304.415 471.016 256.676 291.262 2.260.002<br />
Segmentactiva 284.411 528.527 304.415 437.697 251.422 1.806.472<br />
Investeringen<br />
in geassocieerde ondernemingen 123.695 33.318 5.254 162.268<br />
Niet toegewezen activa 291.262 291.262<br />
Geconsolideerd totaal der passiva 69.538 136.424 139.229 258.179 109.801 457.730 1.170.901<br />
Segmentpassiva 69.538 136.424 139.229 258.179 109.801 713.171<br />
Niet toegewezen passiva 457.730 457.730<br />
Investeringen 18.836 43.308 36.340 43.389 10.845 152.718<br />
Afschrijvingen 23.420 33.705 18.202 39.996 9.036 124.359<br />
Niet-kasuitgaven<br />
(andere dan afschrijvingen) 2.989 -1.543 6.720 9.692 6.947 24.806<br />
Bijzondere waardeverminderingen<br />
(Terugneming van bijzondere<br />
waardeverminderingen) -766 1.955 1.189<br />
SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE 2002 (per geografisch gebied)<br />
Europa Azië-Stille Oceaan Noord-Amerika Zuid-Amerika Afrika<br />
(duizend ¤)<br />
Totaal<br />
Totale omzet per segment 2.458.413 299.318 276.528 11.757 114.575 3.160.591<br />
Totaal der activa 2.060.094 95.112 102.651 2.145 2.260.002<br />
Investeringen 146.761 1.556 4.084 317 152.718<br />
70 | 71
De segmentinformatie wordt gepresenteerd volgens de industriële activiteiten en geografische gebieden waarin de <strong>Groep</strong><br />
actief is.<br />
Het primaire segment is gekozen op basis van de activiteitscriteria en is gebaseerd op de managementstructuur van de <strong>Groep</strong><br />
en op de interne managementrapportering. De geselecteerde segmenten stemmen overeen met de business groups, zoals<br />
hieronder gedefinieerd, en voldoen aan de segmentcriteria bepaald door IFRS. <strong>Umicore</strong> heeft echter, om concurrentieredenen,<br />
en in overeenstemming met de industriële praktijk, geopteerd om geen aparte financiële informatie bekend te maken over<br />
de activiteit Automotive Catalysts, zoals volgens IFRS zou zijn vereist. Deze business unit is daarom, segmentsgewijs,<br />
opgenomen in het segment Edelmetaalproducten en Katalysatoren.<br />
Het secundaire segment is de geografische benadering waarbij de omzet wordt gepresenteerd volgens de geografische<br />
locatie van de klanten. De activa en investeringen zijn daarentegen gebaseerd op de geografische locatie van de activa<br />
en investeringen.<br />
De resultaten, activa en passiva van de segmenten omvatten elementen die direct toewijsbaar zijn evenals elementen<br />
die redelijkerwijs aan een segment kunnen worden toegewezen.<br />
De prijszetting van verkopen tussen segmenten is gebaseerd op een transferprijs volgens het 'arm's length'-principe.<br />
Bij gebrek aan relevante marktprijsreferenties worden 'cost plus'-mechanismen gebruikt.<br />
Activiteitssegmenten<br />
Na de overname van PMG is de <strong>Groep</strong> georganiseerd in zes business groups :<br />
Nieuwe Materialen omvat de business units Electro-Optic Materials, Engineered Metal Powders en Specialty Oxides &<br />
Chemicals. Deze twee laatste zijn ontstaan uit de vroegere business unit Cobalt & Energy Products. De business group<br />
omvat ook het aandeel van <strong>Umicore</strong> in Megapode.<br />
Zink omvat de business units Zinc Smelting, Zinc Alloys & Chemicals en Building Products, evenals het aandeel van <strong>Umicore</strong><br />
in Padaeng Industries Ltd. (Thailand).<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren omvat de business units Automotive Catalysts, Thin Film Products, Jewellery &<br />
Electroplating, Precious Metals Chemistry en Technical Materials. Met uitzondering van Thin Film Products dat tot 2002 deel<br />
uitmaakte van Nieuwe Materialen, bestaat deze business group uit stroomafwaartse edelmetaalactiviteiten die deel uitmaakten<br />
van PMG.<br />
Edelmetaaldiensten omvat de business unit Precious Metals Refining (inclusief de voormalige raffinageactiviteiten van PMG)<br />
en de unit Metals Management.<br />
Koper betreft de activiteit van <strong>Umicore</strong> Copper.<br />
Corporate & Deelnemingen omvat de corporateactiviteiten evenals sommige gedeelde diensten, zoals deze die verleend<br />
worden door <strong>Umicore</strong> Marketing Services of door Onderzoek Ontwikkeling & Innovatie. Deze laatste omvat de activiteit<br />
Brandstofcellen die deel uitmaakte van PMG. In 2002 werden de cijfers voor de activiteiten van de venture unit gerapporteerd<br />
in het segment Nieuwe Materialen.<br />
Het segment omvat ook het 50%-aandeel van <strong>Umicore</strong> in Traxys, evenals niet-geconsolideerde financiële participaties.<br />
Omzetcijfers die in 2002 en <strong>2003</strong> in dit segment werden bekendgemaakt, stemmen in hoofdzaak overeen met de<br />
tradingactiviteiten van Sogem alvorens deze activiteiten werden ingebracht in de Traxys joint venture, alsook de externe<br />
engineeringactiviteiten die momenteel geleidelijk worden stopgezet.
6. Bedrijfsacquisities<br />
De overname van PMG werd afgerond op 31 juli <strong>2003</strong> en de overgenomen entiteiten werden geconsolideerd vanaf<br />
1 augustus <strong>2003</strong>. Door deze transactie verwierf <strong>Umicore</strong> de aandelen van de 100% aangehouden entiteiten en joint ventures<br />
die respectievelijk integraal geconsolideerd worden of opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, in functie<br />
van de verworven controle. Bij de overname ontstond een goodwill ten belope van ¤ 54.417 duizend en dit na inboeking<br />
van voorzieningen en bijzondere waardeverminderingen in verband met de herstructurering van de raffinageactiviteiten.<br />
Het bedrag van de geboekte goodwill kan nog wijzigen in functie van de uiteindelijke aanpassingen aan de aankoopprijs<br />
voor de overname van PMG. Naar verwachting zullen deze aanpassingen echter niet van wezenlijk belang zijn. De overgenomen<br />
activiteiten werden geïntegreerd in de segmenten Edelmetaaldiensten, Edelmetaalproducten en Katalysatoren en Corporate<br />
& Deelnemingen.<br />
De overige overnames in <strong>2003</strong> betreffen:<br />
• De overname van een aantal germaniumactiva van EaglePicher Technologies, VS, met als begindatum 1 juli <strong>2003</strong>.<br />
De overgenomen activiteit is opgenomen in de Electro-Optic Materials business unit.<br />
• Een 40%-deelname in Guangzhou Hongsheng Metallurgical and Chemical Industries, China, door de Engineered Metal<br />
Powders business unit. Deze deelname is opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode vanaf 18 oktober <strong>2003</strong>.<br />
• Een 40%-deelname in IEQSA, Peru, een onderneming actief in de zinkverwerking. Deze deelname is opgenomen<br />
volgens de vermogensmutatiemethode vanaf 1 april <strong>2003</strong> en is een onderdeel van de Building Products business unit.<br />
• De overname van de activa van Climeta, een Frans bedrijf actief in de productie van kopernuggets and nikkelkorrels.<br />
Climeta wordt volledig geconsolideerd vanaf 1 april <strong>2003</strong> en is onderdeel van de business group Koper.<br />
Bedrijfsacquisities waarbij de afsluiting van de transactie plaatsvond in de laatste weken van 2002 zijn<br />
geïntegreerd per 1 januari <strong>2003</strong>. Dit geldt voor:<br />
• de 50%-deelname in Rezinal, België, opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode en onderdeel van de Zinc<br />
Alloys & Chemicals business unit;<br />
• de activa gekocht van het Zwitserse bedrijf Strub werden ondergebracht in een nieuwe entiteit en integraal geconsolideerd<br />
binnen de Building Products business unit.<br />
72 | 73
Overnames<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting <strong>2003</strong> 2002<br />
Immateriële vaste activa en kapitaaltransactiekosten 12 5.450 277<br />
Materiële vaste activa 14 211.920 9.358<br />
Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 15 23.759<br />
Langetermijninvesteringen 16 4.782 388<br />
Langetermijnvorderingen 16.330<br />
Latente belastingactiva 10.909 27<br />
Personeelsvoordelen 298<br />
VASTE ACTIVA 273.448 10.050<br />
Toegekende leningen 23.839<br />
Voorraden 426.316 9.417<br />
Handels- en overige vorderingen 308.815 11.310<br />
Terug te vorderen belastingen 1.230<br />
Kas en kasequivalenten 87.794 4.465<br />
VLOTTENDE ACTIVA 847.994 25.192<br />
TOTAAL DER ACTIVA 1.121.442 35.242<br />
Minderheidsbelangen 22 34.047<br />
Voorzieningen voor personeelsvoordelen 83.000<br />
Financiële schulden 23 19.392<br />
Latente belastingpassiva 35.973 2.097<br />
Voorzieningen voor leefmilieu 27 5.787<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 42.007 665<br />
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 186.159 2.762<br />
Financiële schulden 65.897 3.147<br />
Kaskrediet 6.050<br />
Te betalen belastingen 21.491<br />
Handels- en overige schulden 168.237 7.607<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 4.480<br />
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 266.155 10.754<br />
TOTAAL DER PASSIVA EN MINDERHEIDSBELANGEN 486.361 13.516<br />
Aandeel van de <strong>Groep</strong> in de netto verworven activa 635.081 21.726<br />
Goodwill (*) 75.939 16.330<br />
Aankoopprijs 711.020 38.055<br />
Niet-kaselementen -11.306 0<br />
Aankoopprijs in cash 722.326 38.055<br />
Netto verworven kas en kasequivalenten 80.996 4.184<br />
Netto bestede kasmiddelen 641.330 33.872<br />
(*) waarvan : - Goodwill op dochterondernemingen 13 63.709 16.330<br />
- Goodwill op verbonden ondernemingen en joint ventures 15 12.230
De makelaarsactiviteiten van Sogem en Arcelor International werden gefusioneerd in de joint venture Traxys,<br />
via een niet-kasafstand van 50% van de Sogem-aandelen en een niet-kasaankoop van een 50%-deelneming in Traxys.<br />
De deelneming van <strong>Umicore</strong> in Traxys wordt opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode vanaf 1 mei <strong>2003</strong>.<br />
Effect op de balans van de Traxys-bedrijfsacquisitie<br />
(duizend ¤)<br />
Afstand door inbreng Aankoop Traxys<br />
Investering in joint ventures 22.796<br />
Vaste activa 1.135<br />
Vlottende activa -37.032<br />
TOTAAL DER ACTIVA -35.897 22.796<br />
Overgedragen resultaten en reserves -23.099 22.612<br />
Omrekeningsverschillen 539 185<br />
Schulden op meer dan een jaar -665<br />
Schulden op ten hoogste een jaar -12.672<br />
TOTAAL DER PASSIVA -35.897 22.796<br />
Impact van de overnames van <strong>2003</strong> op de financiële staten<br />
De overgenomen activiteiten in <strong>2003</strong> droegen bij voor ¤ 28.070 duizend tot het bedrijfsresultaat van de <strong>Groep</strong> en voor<br />
¤ 5.028 duizend tot de opbrengst uit geassocieerde ondernemingen waarvan het grootste deel afkomstig is van PMG.<br />
De totale overgenomen activa en passiva bedragen per 31 december <strong>2003</strong> ¤ 1.086.125 duizend en ¤ 371.700 duizend<br />
respectievelijk, het merendeel afkomstig van de consolidatie van PMG. De minderheidsbelangen zijn gestegen met<br />
¤ 35.254 duizend ten gevolge van deze overnames.<br />
74 | 75
7. Bedrijfsresultaat<br />
(duizend ¤)<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Omzet (1)<br />
Omzet 4.608.083 3.082.266<br />
Diensten 68.999 78.325<br />
Andere bedrijfsopbrengsten (2)<br />
4.677.0823.160.591<br />
64.115 48.353<br />
Andere bedrijfskosten (3)<br />
Belastingen andere dan die op het resultaat 22.271 25.324<br />
Huur en aanverwante kosten 20.700 16.070<br />
Grote herstellings- en onderhoudskosten uitgegeven aan onderaannemers 55.513 53.054<br />
Honoraria, commissies en verzekeringen 36.629 34.243<br />
Transport in onderaanneming 67.938 62.204<br />
Andere diensten in onderaanneming en hulpstoffen 109.417 94.255<br />
Andere bedrijfskosten 21.029 29.203<br />
Uitgaven gekapitaliseerd als vaste activa -8.430 -6.799<br />
Besteding van voorzieningen -16.839 -18.486<br />
Minwaarden bij de realisatie van activa 2.247 3.227<br />
310.474 292.295<br />
1. Diensten betreft voornamelijk de opbrengsten van maaklooncontracten.<br />
2. Andere bedrijfsopbrengsten omvat de terugneming van ongebruikte voorzieningen met betrekking tot leefmilieu-aangelegenheden<br />
(zie toelichting 27) en voorzieningen voor overige risico's en kosten (zie toelichting 28). Andere bedrijfsopbrengsten<br />
omvatten eveneens royalties ten belope van ¤ 1.329 duizend in <strong>2003</strong> (tegenover ¤ 384 duizend in 2002).<br />
3. De R&D-uitgaven voor de <strong>Groep</strong> bedroegen in <strong>2003</strong> ¤ 42 miljoen vergeleken met ¤ 29 miljoen in 2002. De stijging is<br />
voor het grootste deel te wijten aan de overname van PMG.
Niet-recurrente resultaten opgenomen in het bedrijfsresultaat<br />
(duizend ¤)<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Totaal Niet-recurrent Recurrent Totaal Niet-recurrent Recurrent<br />
Omzet 4.677.082 4.677.082 3.160.591 3.160.591<br />
Andere bedrijfsopbrengsten 64.115 17.751 46.364 48.353 48.353<br />
Bedrijfsopbrengsten 4.741.197 17.751 4.723.446 3.208.944 3.208.944<br />
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 3.652.385 3.652.385 2.303.588 5.484 2.298.104<br />
Bezoldigingen en personeelsvoordelen 484.120 1.251 482.869 400.154 400.154<br />
Afschrijvingen en bijzondere<br />
waardeverminderingen 138.148 3.242 134.906 127.708 7.424 120.284<br />
Toevoeging aan de voorzieningen 56.398 41.322 15.076 25.502 8.883 16.619<br />
Andere bedrijfskosten 310.474 240 310.234 292.295 3.013 289.282<br />
Bedrijfskosten 4.641.525 46.055 4.595.470 3.149.247 24.804 3.124.443<br />
BEDRIJFSRESULTAAT 99.672 -28.304 127.976 59.697 -24.804 84.501<br />
8. Bezoldigingen en aanverwante voordelen<br />
Bezoldigingen en personeelsvoordelen<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting <strong>2003</strong> 2002<br />
Bezoldigingen en directe personeelsvoordelen 335.034 274.468<br />
Werknemersbijdragen en bijdragen aan “te bereiken doel”-plannen 117.903 110.646<br />
Overige personeelskosten 15.653 13.110<br />
Tijdelijk personeel 10.791 12.953<br />
Bijdragen tot pensioenplannen met een vaste bijdrage 21.231 5.143<br />
Vrijwillige bijdragen van de werkgever - andere 2.609 2.310<br />
Pensioenen rechtstreeks uitgekeerd aan begunstigden 9.688 1.071<br />
Voorzieningen voor personeelsvoordelen<br />
(+ toevoegingen / - bestedingen en terugnemingen) 25 -28.789 -19.547<br />
Gemiddeld personeelsbestand in de integraal geconsolideerde dochterondernemingen<br />
484.120 400.154<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Directie en kaderleden 1.126 1.000<br />
Bedienden 3.755 3.120<br />
Arbeiders 4.759 4.218<br />
TOTAAL 9.640 8.338<br />
76 | 77
9. Netto financiële kost<br />
(duizend ¤)<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Netto interestkosten -18.758 -14.397<br />
Actualisatie van voorzieningen -5.974 -5.808<br />
Wisselkoersverliezen en -winsten -4.023 -283<br />
Overige financiële opbrengsten en kosten -4.844 -2.395<br />
-33.599 -22.883<br />
De netto-interestlasten zijn gestegen in <strong>2003</strong> vergeleken met 2002 als gevolg van de hogere schulden, door de overname<br />
van PMG. Dit werd deels gecompenseerd door lagere interestvoeten.<br />
De actualisatie van de langetermijnvoorzieningen heeft voornamelijk betrekking op personeelsbeloningen.<br />
Wisselkoersresultaten omvatten de gerealiseerde wisselkoersresultaten en de ongerealiseerde omrekeningsverschillen<br />
op monetaire activa en passiva ten opzichte van de slotkoers van het boekjaar.<br />
10. Opbrengsten van andere financiële activa<br />
(duizend ¤)<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Meerwaarden en minwaarden op de verkoop van financiële participaties 2.881 278<br />
Ontvangen dividenden 147 198<br />
Interesten van financiële activa 923 1.840<br />
Bijzondere waardeverminderingen op financiële participaties -6.377 -2.624<br />
-2.426 -308<br />
De meerwaarde op de verkoop van financiële participaties in <strong>2003</strong> is het resultaat van de verkoop van eigen aandelen<br />
in juli <strong>2003</strong>.<br />
Bijzondere waardeverminderingen werden geboekt op financiële participaties waarvan de boekwaarde lager was dan<br />
de realisatiewaarde of de marktwaarde. Een deel van de bijzondere waardeverminderingen zijn het gevolg van de lage<br />
Amerikaanse dollar op afsluitdatum.
11. Belastingen<br />
(duizend ¤)<br />
I. Inkomstenbelasting <strong>2003</strong> 2002<br />
Opgenomen in de resultatenrekening<br />
Belastingen op het resultaat 16.944 4.369<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) -14.414 6.996<br />
Totale belastingen 2.530 11.365<br />
a)Belangrijkste onderdeel van de belastingkost (opbrengst)<br />
Effectieve belastingen<br />
Huidig boekjaar 16.807 4.470<br />
Belastingkost (opbrengst) met betrekking tot vorige boekjaren 137 -101<br />
Effectieve belastingen 16.944 4.369<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst)<br />
Verbonden aan de terugneming van tijdelijke verschillen -23.991 2.480<br />
Verbonden aan de inboeking (ontstaan) van tijdelijke verschillen (actieve uitgestelde belastingen) -14.693 -8.584<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) verbonden aan de wijziging<br />
in belastingtarieven of het gebruik van buitenlandse belastingtarieven 19.871 13.066<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) resulterend uit de waardevermindering<br />
of de terugneming van waardeverminderingen van een actieve uitgestelde belasting 4.399 34<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) -14.414 6.996<br />
Belasting op de gewone bedrijfsuitoefening 2.530 11.365<br />
b)Verband tussen de belastingkost (opbrengst) en het boekhoudkundig resultaat<br />
De belastingkost (opbrengst) van het jaar wordt als volgt in overeenstemming<br />
gebracht met de winst zoals vermeld in de resultatenrekening :<br />
Winst vóór belastingen 70.504 49.545<br />
Aftrek van het resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode -6.856 -13.039<br />
Winst vóór belastingen van de integraal geconsolideerde ondernemingen 63.648 36.506<br />
Belasting op het resultaat aan het belastingtarief van de moedervennootschap 33,99% 21.634 40,17% 14.664<br />
Aanpassingen aan de belastingkost<br />
- Andere inkomsten belast aan afzonderlijke tarieven -3.049 -1.179<br />
- Andere vrijgestelde inkomsten -2.262<br />
- Niet belastbare dividenden van investeringen in niet-<strong>Groep</strong> ondernemingen -165 -1.524<br />
- Diverse fiscale aftrekken -13.288<br />
- Diverse verworpen uitgaven 2.923<br />
- Invloed van tariefwijzigingen met betrekking tot latente belastingen 9.913<br />
- Invloed van buitenlandse belastingtarieven 18.644 -6.166<br />
- Forfaitaire belastingen 36<br />
- Belastingen berekend op andere heffingsgrondslagen -19.921 -16.699<br />
- Invloed van fiscale verliezen van het boekjaar 3.381 7.592<br />
- Invloed van fiscale eenheden -1.005 -509<br />
- Correcties met betrekking tot het voorgaand boekjaar 949 4.618<br />
- Aanwending van overgedragen belastingverliezen -2.401 -2.241<br />
- Investeringsaftrek -23<br />
- Belastingkredieten -27<br />
Belastingkost voor het jaar aan het werkelijke belastingtarief 2.530 11.365<br />
Het werkelijke belastingtarief in <strong>2003</strong> is lager dan in 2002 als gevolg van niet-recurrente actieve belastinglatenties opgenomen<br />
in resultaat bij <strong>Umicore</strong> Med (Bulgarije). Daarnaast werden de bedragen van het vorig jaar ook beïnvloed door de wijzigingen in<br />
het tarief van de vennootschapsbelasting in België.<br />
78 | 79
12. Immateriële vaste activa (uitgezonderd goodwill)<br />
en kapitaaltransactiekosten<br />
(duizend ¤)<br />
Concessies, Overige<br />
patenten, immateriële<br />
licenties, enz. Software vaste activa Totaal<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar 4.184 6.716 4.854 15.754<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 2.002 3.351 97 5.450<br />
• Eigen productie 627 627<br />
• Toevoegingen<br />
• Afschrijvingen (opgenomen in “Afschrijvingen<br />
340 667 9.072 10.079<br />
en bijzondere waardeverminderingen”) -841 -3.658 -196 -4.695<br />
• Omrekeningsverschillen -35 -109 -5 -149<br />
• Andere wijzigingen 204 6.289 -4.872 1.621<br />
Per einde van het boekjaar 5.854 13.256 9.577 28.687<br />
Brutowaarde 11.624 45.676 19.232 76.531<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -5.770 -32.420 -9.655 -47.844<br />
NETTOBOEKWAARDE 5.854 13.256 9.577 28.687<br />
De overige immateriële vaste activa omvatten eind <strong>2003</strong> enerzijds een bedrag van ¤ 4.784 duizend voor geactiveerde kosten<br />
met betrekking tot de kapitaalverhoging en anderzijds omvatten tevens ontwikkelingskosten van software in aanbouw die<br />
zullen geklasseerd worden onder software van zodra zij opgeleverd worden.
13. Goodwill<br />
(duizend ¤)<br />
Goodwill<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar 36.951<br />
• Wijziging in consolidatiekring -514<br />
• Toevoegingen 63.709<br />
• Afschrijvingen (opgenomen in “Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen”) -3.395<br />
• Bijzondere waardeverminderingen (opgenomen in “Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen”) -2.367<br />
• Verkopen -515<br />
• Omrekeningsverschillen -2.424<br />
Per einde van het boekjaar 91.445<br />
Brutowaarde 103.841<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -12.396<br />
NETTOBOEKWAARDE 91.445<br />
De stijging van de goodwill is hoofdzakelijk het gevolg van de overname van PMG (¤ 54.417 duizend), inclusief inboeking<br />
van voorzieningen en bijzondere waardeverminderingen met betrekking tot de herstructurering van de raffinageactiviteiten.<br />
De overige toevoegingen betreffen hoofdzakelijk de overgenomen germaniumactiva van EaglePicher Technologies, VS, en<br />
in mindere mate de activa van Climeta (Frankrijk) en Strub (Zwitserland).<br />
De inbreng van de makelaarsactiviteiten van Sogem in Traxys, de joint venture met Arcelor International actief in trading<br />
en distributie, is opgenomen als een niet-kasverkoop van 50% van Sogem. Bijgevolg is de helft van de bestaande goodwill<br />
van Sogem opgenomen als een minwaarde in “Overige bedrijfskosten”. De resterende helft is toegewezen aan de deelneming<br />
in Traxys en overgeboekt op de balans naar “Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode”.<br />
De bijzondere waardevermindering heeft betrekking op de activiteiten van de Finished Optics business line binnen<br />
de business group Nieuwe Materialen.<br />
(duizend ¤)<br />
Negatieve goodwill<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar -194<br />
• Negatieve goodwill opgenomen in resultaat (onder “Overige bedrijfsopbrengsten”) 41<br />
• Omrekeningsverschillen 28<br />
Per einde van het boekjaar -125<br />
Brutowaarde -717<br />
Gecumuleerde negatieve goodwill opgenomen in het resultaat 592<br />
NETTOBOEKWAARDE -125<br />
De resterende negatieve goodwill heeft betrekking op de overname van Fuhong (China) in 2002 en zal opgenomen worden<br />
in het resultaat gespreid over de gemiddelde nuttige levensduur van de onderliggende afschrijfbare activa.<br />
80 | 81
14. Materiële vaste activa<br />
(duizend ¤)<br />
Terreinen Installaties, Meubilair Overige Activa in<br />
en machines en en rollend materiële aanbouw en<br />
gebouwen uitrusting materieel vaste activa vooruitbetalingen Totaal<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities<br />
213.940 461.697 23.808 1.951 73.119 774.515<br />
(toelichting 6) 75.087 80.225 21.490 35.118 211.920<br />
• Toevoegingen 5.356 43.754 7.028 423 81.040 137.601<br />
• Verkopen<br />
• Afschrijvingen (begrepen in “Afschrijvingen<br />
-297 -227 -528 -4 -1.056<br />
en bijzondere waardeverminderingen”)<br />
• Geboekte bijzondere waardeverminderingen<br />
(begrepen in “Afschrijvingen<br />
-21.317 -84.681 -11.189 -2.026 -119.213<br />
en bijzondere waardeverminderingen”)<br />
• Terugneming van bijzondere<br />
waardeverminderingen<br />
-2.880 -3.571 -22 -88 -6.561<br />
(begrepen in “Andere bedrijfsopbrengsten”) 71 297 368<br />
• Omrekeningsverschillen -8.379 -29.163 -688 -27 -3.813 -42.069<br />
• Overige bewegingen 18.433 81.782 4.098 1.690 -110.737 -4.737<br />
Per einde van het boekjaar 280.014 550.113 43.997 1.923 74.723 950.770<br />
waarvan leasing : 151 95 124 370<br />
Brutowaarde 613.334 1.720.330 180.137 93.295 74.723 2.681.820<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -333.320 -1.170.217 -136.140 -91.373 -1.731.050<br />
NETTOBOEKWAARDE 280.014 550.113 43.997 1.923 74.723 950.770<br />
Leasing<br />
Brutowaarde 831 1.764 144 2.739<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -680 -1.669 -20 -2.369<br />
NETTOBOEKWAARDE 151 95 124 370<br />
De brutoboekwaarde van de materiële vaste activa is gestegen van ¤ 2.206.831 duizend naar ¤ 2.681.820 duizend.<br />
De PMG-overname is verantwoordelijk voor het grootste deel van de stijging (zie “Aankoop door bedrijfsacquisities”).<br />
Andere belangrijke investeringen betreffen de voltooiing van de logings- en electrowinninginstallatie in Hoboken<br />
(Precious Metals Refining), de bouw van een nieuw waterzuiveringsstation en de uitbreiding van de zwavelzuurproductieeenheid<br />
in Pirdop, Bulgarije (Koper), en de eerste fase van de capaciteitsuitbreiding van de lithiumkobaltietproductie in<br />
Zuid-Korea (Specialty Oxides and Chemicals)<br />
Er rusten geen noemenswaardige hypotheken of beperkingen op de eigendom van materiële vaste activa, uitgezonderd<br />
diegene vermeld in toelichting 31.
15. Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode<br />
Geassocieerde ondernemingen<br />
Functionele waarderingsmunt Deelnemingspercentage<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Battery Materials Corporation JPY 35,00% 35,00%<br />
Guangzhou Hongsheng Metallurgical & Chemical Industries CNY 40,00% -<br />
IEQSA PEN 40,00% -<br />
Megapode USD 40,22% 40,22%<br />
Natexis Metals Ltd GBP - 20,00%<br />
Padaeng Industry Public Cy Ltd THB 47,27% 46,55%<br />
Joint ventures<br />
Cycleon SA EUR 50,00% -<br />
ICT Japan JPY 50,00% -<br />
ICT USA USD 50,00% -<br />
Norgem EUR - 49,00%<br />
Ordeg KRW 50,00% -<br />
Rezinal EUR 50,00% -<br />
Traxys USD 50,00% -<br />
(duizend ¤)<br />
Nettoboekwaarde Goodwill Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 113.681 48.587 162.268<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities (toelichting 6) 23.759 12.230 35.989<br />
• Overige bewegingen (a) 20.147 515 20.662<br />
• Resultaat van het boekjaar (b) (d) 11.638 11.638<br />
• Verkopen -3.771 -3.771<br />
• Kost in resultaat genomen tijdens het boekjaar (d) -4.782 -4.782<br />
• Omrekeningsverschillen (c) -25.789 -1.749 -27.538<br />
Per einde van het boekjaar 139.665 54.801 194.466<br />
(a) Betreft voornamelijk de opstart van de Traxys joint venture (zie toelichting 6).<br />
(b) Het resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode omvat ¤ 11,1 miljoen niet-recurrente kosten voor aanpassing<br />
van de pensioenlasten en de herstructureringskosten van Megapode.<br />
(c) Impact van de lagere Amerikaanse dollar op afsluitdatum.<br />
(d) Opgenomen in “Aandeel in het resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode”.<br />
82 | 83
Het aandeel van <strong>Umicore</strong> in de samengestelde balans van de joint ventures zou als volgt zijn :<br />
31/12/03<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/02<br />
Vlottende activa 184.323 12.379<br />
Activa op meer dan één jaar 17.740<br />
Schulden op ten hoogste één jaar 152.418 11.761<br />
Schulden op meer dan één jaar 8.966<br />
Het aandeel van <strong>Umicore</strong> in de samengestelde resultatenrekening van de joint ventures zou als volgt zijn :<br />
<strong>2003</strong><br />
(duizend ¤)<br />
2002<br />
Bedrijfsopbrengsten 366.036 26.313<br />
Bedrijfskosten -357.233 -25.716<br />
Bedrijfsresultaat 8.803 597<br />
Financiële resultaten -2.543 -405<br />
Belastingen -2.394 -77<br />
Nettoresultaat van de <strong>Groep</strong> 3.866 115
16. Financiële vaste activa<br />
(duizend ¤)<br />
FINANCIELE VASTE ACTIVA 31/12/03<br />
Per einde van het vorig boekjaar 53.192<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 4.782<br />
• Toename (a) 8.322<br />
• Verkopen (b) -3.327<br />
• Bijzondere waardeverminderingen (c) -4.239<br />
• Terugneming van bijzondere waardeverminderingen (c) 2.276<br />
• Overboekingen (d) -3.488<br />
• Omrekeningsverschillen -1.284<br />
Per einde van het boekjaar 56.234<br />
BELEGGINGEN<br />
Per einde van het vorig boekjaar 1.598<br />
• Toename/Afname aan historische kost -279<br />
• Waardeverminderingen -758<br />
Per einde van het boekjaar 561<br />
(a) Heeft betrekking op verschillende kleinere investeringen, onder meer een kapitaalverhoging in het Canadese durfkapitaalfonds Pangaea.<br />
Nieuwe leningen omvatten een lening aan I.C.T. USA, een joint venture verworven in het kader van de PMG-overname, en een lening aan <strong>Umicore</strong> Polska.<br />
(b) Betreft in hoofdzaak Sofia Med AD.<br />
(c) Zie toelichting 10.<br />
(d) Vanaf 1 januari <strong>2003</strong> werden Strub en Rezinal (beide overgenomen eind 2002) effectief geconsolideerd en bijgevolg niet langer opgenomen onder<br />
de financiële vaste activa.<br />
84 | 85
17. Eigen aandelen<br />
In 1999 begon <strong>Umicore</strong> haar eigen aandelen in te kopen binnen de limieten en voorwaarden, zoals opgenomen in de statuten.<br />
De machtiging om de inkoop van eigen aandelen verder te zetten werd hernieuwd tijdens de Buitengewone Algemene<br />
Vergadering van 9 april <strong>2003</strong>. Hierna een overzicht van de beslissingen van <strong>Umicore</strong> inzake haar eigen aandelen :<br />
Aantal aandelen Duizend ¤<br />
Situatie op 31/12/2002 1.816.695 70.884<br />
Aankopen 132.774 4.979<br />
Verkopen eigen aandelen/Uitoefening van opties -1.239.070 -52.458<br />
Situatie op 31/12/<strong>2003</strong> 710.399 23.405<br />
De eigen aandelen geven geen recht tot dividenduitkering en de bijbehorende coupon is dan ook geannuleerd.<br />
Een onbeschikbare reserve voor de boekwaarde van de eigen aandelen is onder het eigen vermogen van de <strong>Groep</strong><br />
opgenomen.<br />
Een lening van 65.000 eigen aandelen aan Dexia Bank, zijnde een onderdeel van de beheersovereenkomsten met<br />
betrekking tot de aandelenoptieplannen, staat ook geboekt onder “Eigen aandelen”.<br />
Einde juli <strong>2003</strong> heeft <strong>Umicore</strong> één miljoen eigen aandelen verkocht als deel van de financiering van de PMG-overname.<br />
Daarnaast werden er ook eigen aandelen gebruikt als gedeeltelijke betaling voor de 40% deelname in IEQSA, Peru.<br />
Het saldo van de eigen aandelen op het einde van december <strong>2003</strong> wordt in principe behouden als indekking voor<br />
de bestaande aandelenoptieplannen.
18. Voorraden<br />
(duizend ¤)<br />
Analyse van de voorraden 31/12/03 31/12/02<br />
Basisproducten met metaaldekking - aan kost 748.997 490.404<br />
Basisproducten zonder metaaldekking - aan kost 94.103 89.300<br />
Verbruiksgoederen - aan kost 86.743 71.226<br />
Waardeverminderingen -39.721 -45.674<br />
Betaalde voorschotten 11.857 2.707<br />
Bestellingen in uitvoering 3.578 42.366<br />
Totaal voorraden 905.558 650.329<br />
De voorraden zijn toegenomen met ¤ 255.229 duizend. De consolidatie van PMG bracht een verhoging met zich mee op<br />
jaareinde van ¤ 347.138 duizend, na voorraadafbouw ter waarde van ¤ 76.979 duizend sinds de datum van de overname.<br />
De inbreng van de makelaarsactiviteiten van Sogem in Traxys resulteerde in een voorraadafname van ¤ 29.270 duizend.<br />
Andere voorraadafnames komen voort uit procesoptimalisaties in de afdelingen Precious Metals Refining, Copper en Zinc<br />
Smelting.<br />
Op basis van de metaalprijzen en wisselkoersen per balansdatum, zou de waarde van de metaalvoorraden ongeveer<br />
¤ 265 miljoen hoger zijn dan de huidige boekwaarde. De meeste van deze voorraden kunnen echter niet gerealiseerd<br />
worden, omdat ze vastzitten in productie- en commerciële cycli.<br />
Waardeverminderingen op voorraden die in vorige periodes werden geboekt, werden teruggenomen ten belope van<br />
¤ 8.821 duizend en dit voornamelijk ten gevolge van een herstel van de zink- en kobaltmetaalprijzen. Dit werd echter<br />
gedeeltelijk gecompenseerd door bijkomende waardeverminderingen ten bedrage van ¤ 2.868 duizend voor traag<br />
roterende of niet meer bruikbare basisproducten en verbruiksgoederen.<br />
De bestellingen in uitvoering zijn gedaald ingevolge de geleidelijke afbouw van de externe engineeringactiviteiten.<br />
86 | 87
19. Handels- en overige vorderingen<br />
Op meer dan één jaar<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/03 31/12/02<br />
Garanties en deposito's 8.244 3.070<br />
Handelsvorderingen op meer dan 1 jaar 1.371<br />
Overige vorderingen op meer dan 1 jaar 311 594<br />
Totaal 8.555 5.035<br />
Op ten hoogste één jaar<br />
Handelsvorderingen 454.393 223.531<br />
Overige vorderingen 133.319 64.432<br />
Te ontvangen interesten 1.264 312<br />
Overlopende rekeningen 42.469 18.810<br />
Totaal 631.446 307.084
20. Latente belastingactiva en -passiva<br />
(duizend ¤)<br />
Belastingactiva en -passiva 31/12/03 31/12/02<br />
Belastingvorderingen van het jaar 5.990 1.714<br />
Latente belastingactiva 81.974 59.557<br />
Belastingschulden van het jaar -30.991 -13.261<br />
Latente belastingpassiva -39.882 -12.680<br />
(duizend ¤)<br />
Latente belastingen voor elk type<br />
van tijdelijke verschillen Activa Passiva Netto<br />
<strong>2003</strong> 2002 <strong>2003</strong> 2002 <strong>2003</strong> 2002<br />
Materiële vaste activa 134 407 -16.109 -4.745 -15.975 -4.338<br />
Immateriële vaste activa en goodwill 528 522 -1.231 -78 -703 444<br />
Voorraden 849 27 -27.874 -1.846 -27.025 -1.819<br />
Voorzieningen voor pensioenen 8.923 -22 8.901<br />
Overige aanpassingen 15.302 20.423 -17.461 -28.859 -2.159 -8.436<br />
Invloed van het verlies van het boekjaar 11.721 7.236 11.721 7.236<br />
Investeringsaftrek<br />
Overdraagbare verliezen<br />
2.621 3.458 -12 2.609 3.458<br />
en andere belastingkredieten 9.938 1.311 9.938 1.311<br />
Fiscaal niet-aftrekbare voorzieningen<br />
Fiscaal niet-aftrekbare afschrijvingen<br />
48.937 41.579 -549 48.388 41.579<br />
en waardeverminderingen 6.930 6.988 -533 6.397 6.988<br />
Aandeel gespreide belasting van meerwaarden 454 454<br />
Totaal belastingactiva/-passiva 105.883 82.405 -63.791 -35.528 42.092 46.877<br />
Compensatie van activa en passiva<br />
binnen dezelfde juridische entiteit -23.909 -22.848 23.909 22.848<br />
Nettobedrag 81.974 59.557 -39.882-12.680<br />
Nettobelastingactiva/-passiva 42.092 46.877<br />
Bedrag van aftrekbare tijdelijke verschillen,<br />
fiscale verliezen en belastingkredieten waarvoor<br />
geen belastingactiva werden geboekt 61.308 67.692<br />
88 | 89
21. Kas en kasequivalenten<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/03 31/12/02<br />
Beleggingen op korte termijn bij banken 15.706 43.331<br />
Beleggingen op korte termijn (andere) 5.561 3.430<br />
Financiële instellingen 63.681 58.550<br />
Liquide middelen en andere kasequivalenten 44.145 720<br />
129.093 106.031<br />
Kortetermijnschulden bij kredietinstellingen<br />
(inbegrepen in financiële schulden op ten hoogste één jaar op de balans) -4.816 -9.029<br />
Netto kas en -kasequivalenten zoals in de kasstromentabel 124.277 97.002
22. Minderheidsbelangen<br />
Deze omvatten voornamelijk belangen van derden in het vermogen en het nettoresultaat van :<br />
31/12/03 31/12/02<br />
Allgemeine Gold- und Silberscheideanstalt AG 9,20% -<br />
Allgemeine France 9,20% -<br />
Galva 45 45,00% 45,00%<br />
Oegussa 9,11% -<br />
Schöne Edelmetaal 9,20% -<br />
Sibeka 19,56% 19,56%<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Pty, Zuid-Afrika 45,00% -<br />
<strong>Umicore</strong> Financial Services 0,33% 3,21%<br />
<strong>Umicore</strong> Galvanotechnik 9,20% -<br />
<strong>Umicore</strong> Med JSCO 0,23% 0,23%<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals Thailand 31,90% -<br />
<strong>Umicore</strong> Shanghai 25,00% 25,00%<br />
<strong>Umicore</strong> Specialty Materials Subic 21,80% 33,00%<br />
UMCI - 40,00%<br />
Bewegingen in de minderheidsbelangen<br />
Per einde van het vorig boekjaar 64.797<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 34.047<br />
• Minderheidsaandeel in het geconsolideerd resultaat 7.851<br />
• Uitbetaalde dividenden -39.683<br />
• Omrekeningsverschillen -4.228<br />
• Overige -190<br />
Per einde van het boekjaar 62.594<br />
De uitbetaalde dividenden betreffen hoofdzakelijk het uitzonderlijk dividend betaald door Sibeka. De daling van<br />
de minderheidsbelangen wordt echter in grote mate gecompenseerd door het effect van nieuwe minderheidsbelangen<br />
in een aantal dochterondernemingen van de overgenomen PMG groep. Het gaat hier voornamelijk om de belangen<br />
in <strong>Umicore</strong> Autocat Pty, Zuid-Afrika en in Allgemeine Gold- und Silberscheideanstalt AG, Duitsland.<br />
De omrekeningsverschillen hebben voornamelijk betrekking op de impact van de slotkoers van de Amerikaanse dollar<br />
op de deelneming in Megapode.<br />
90 | 91
23.a. Financiële schulden<br />
(duizend ¤)<br />
Leasingschulden Overige<br />
en gelijkaardige Bankleningen op langetermijn-<br />
OP MEER DAN EEN JAAR verplichtingen lange termijn leningen Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 21 87.483 279 87.782<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities (toelichting 6) 5.572 1.075 12.745 19.392<br />
• Toename 14 1.534 34 1.582<br />
• Terugbetaling -11 -305 -12.816 -13.132<br />
• Omrekeningsverschillen -1 -2.832 -2.833<br />
• Overboekingen -12 -57.278 -57.290<br />
Per einde van het boekjaar 5.582 29.677 242 35.501<br />
Leasingschulden Overige<br />
OP MEER DAN EEN JAAR en gelijkaardige Bankleningen op langetermijn-<br />
DIE BINNEN HET JAAR VERVALLEN verplichtingen lange termijn leningen Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 5 84.364 1.151 85.520<br />
• Toename/Afname 72 -26.825 -1.096 -27.849<br />
Per einde van het boekjaar 77 57.539 55 57.671<br />
Bankleningen Overige<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR op korte termijn Kaskrediet leningen Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 125.348 9.029 2.108 136.485<br />
• Toename/Afname 546.350 -4.213 413 542.550<br />
Per einde van het boekjaar 671.698 4.816 2.521 679.035<br />
23.b. Financiële schulden op lange termijn<br />
(duizend ¤)<br />
A. Uitsplitsing per vervaljaar 2005 2006 2007 Na 2007 Totaal<br />
Bankleningen op lange termijn 16.647 734 12.155 141 29.677<br />
Leasingschulden en gelijkaardige verplichtingen 429 375 387 4.391 5.582<br />
Overige langetermijnleningen 242 242<br />
Financiële schulden op meer dan één jaar 17.318 1.109 12.542 4.532 35.501<br />
B. Uitsplitsing van de langetermijnschulden per munt<br />
(inclusief de schulden die binnen het jaar vervallen) Euro US Dollar Overige munten Totaal<br />
Bankleningen op lange termijn 70.304 16.799 113 87.216<br />
Leasingschulden en gelijkaardige verplichtingen 5.643 16 5.659<br />
Overige langetermijnleningen 252 45 297<br />
Financiële schulden op lange termijn 76.199 16.799 174 93.172
24. Handels- en overige schulden<br />
(duizend ¤)<br />
Overgedragen Handels- en overige<br />
OP MEER DAN EEN JAAR kapitaalsubsidies langetermijnschulden Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 5.329 177 5.506<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 264 264<br />
• Toename 1.513 1.513<br />
• Geboekt in resultaat -1.618 -1.618<br />
• Omrekeningsverschillen -675 -675<br />
• Overboekingen -6 -6<br />
Per einde van het boekjaar 4.812171 4.983<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 31/12/03 31/12/02<br />
Handelsschulden 347.767 234.679<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen in uitvoering 3.362 49.675<br />
Belastingen andere dan belastingen op het resultaat 8.781 3.798<br />
Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten 99.361 75.737<br />
Overige schulden 129.664 102.898<br />
Verschuldigde dividenden 1.309 1.226<br />
Te betalen interesten 1.471 966<br />
Overlopende rekeningen 65.704 74.143<br />
657.418 543.121<br />
92 | 93
25. Voorzieningen voor personeelsvoordelen<br />
De <strong>Groep</strong> heeft diverse wettelijke en feitelijke verplichtingen aangaande plannen met een “te bereiken doel”, voornamelijk<br />
met betrekking tot de Belgische, Franse en Duitse activiteiten. Het merendeel van deze plannen berekent de verplichtingen<br />
op basis van het verwachte eindsalaris.<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/02 Beweging <strong>2003</strong> 31/12/03<br />
België 98.449 -18.519 79.930<br />
Frankrijk 24.047 -595 23.453<br />
Duitsland 80.689 80.689<br />
Subtotaal 122.497 61.575 184.072<br />
Overige entiteiten 12.765 4.724 17.489<br />
Totaal 135.262 66.299 201.561<br />
De bewegingen van <strong>2003</strong> omvatten naast de reguliere bestedingen en toevoegingen ook bijkomende brugpensioenverplichtingen<br />
resulterend uit herstructureringsprogramma's in Duitsland en België, de afhandeling van de omschakeling van bepaalde<br />
“te bereiken doel”-plannen in “vaste bijdrage”-plannen en de integratie van verplichtingen overgenomen bij bedrijfsacquisities.<br />
De hierna volgende toelichtingen onder IAS 19 werden overgenomen uit de verslagen van externe actuarissen, opgemaakt<br />
voor de belangrijkste plannen in de Belgische, Franse en Duitse vestigingen.<br />
(duizend ¤)<br />
België - Frankrijk - Duitsland<br />
Belangrijkste “te bereiken doel”-plannen 31/12/02 Bewegingen <strong>2003</strong> 31/12/03<br />
Vergoedingen na uitdiensttreding - pensioenen en aanverwante 30.443 38.972 69.415<br />
Vergoedingen na uitdiensttreding - overige 13.011 1.199 14.210<br />
Vergoedingen loopbaanbeëindiging - brugpensioenen en aanverwante 60.939 18.337 79.275<br />
Andere langetermijnpersoneelsvergoedingen 13.978 4.590 18.568<br />
Totaal belangrijkste plannen 118.370 63.098 181.468<br />
% van het totaal België-Frankrijk-Duitsland 96,6% 98,6%<br />
% van het <strong>Groep</strong>stotaal 87,5% 90,0%<br />
De pensioenplannen in België en Frankrijk zijn in grote mate geëxternaliseerd, met aparte planactiva die een groot deel<br />
van de verplichtingen dekken. Alle andere plannen worden beheerd met directe financiering.
(duizend ¤)<br />
Bedragen geboekt op de balans op jaareinde <strong>2003</strong> 2002<br />
Actuele waarde van de toekomstige verplichtingen tot uitkering via fondsen 79.453 91.177<br />
Reële waarde van de planactiva van de fondsen -62.366 -57.803<br />
Actuele waarde van de toekomstige verplichtingen tot uitkering via directe financiering 168.759 90.149<br />
Totale financieringsstatus 185.846 123.524<br />
Niet-opgenomen actuariële (verliezen)/winsten -2.601 -3.217<br />
Niet-opgenomen (kosten)/opbrengsten van verleden diensttijd -1.777 -1.937<br />
Schulden opgenomen in de balans 181.468 118.370<br />
Bedragen geboekt in de resultatenrekening van de periode<br />
Kosten van diensttijd van het jaar en nieuwe verplichtingen 9.355 5.109<br />
Interestkost en rendement op de planactiva 6.746 5.808<br />
Afschrijvingen van actuariële verliezen /(winsten) -1.019 -2.518<br />
Afschrijvingen van kosten /(opbrengsten) van verleden diensttijd 160 993<br />
Regelingen en afhandelingen -320 -6.381<br />
Totale kosten/opbrengsten van het boekjaar 14.921 3.010<br />
Bewegingen in voorzieningen geboekt in de balans<br />
Per einde van het vorig boekjaar 118.370 129.206<br />
Totale kosten/opbrengsten - zie hierboven 14.921 3.010<br />
Voorzieningen overgenomen bij bedrijfsacquisities 75.301<br />
Betaalde bijdragen -32.817 -17.440<br />
Overboekingen van andere voorzieningen 5.693 3.594<br />
Per einde van het boekjaar 181.468 118.370<br />
Gemiddelde actualisatievoet 4,81% 4,54%<br />
De interestkost en het rendement op de planactiva worden geboekt onder de financiële resultaten in de resultatenrekening<br />
(zie toelichting 9). Alle andere elementen van de jaarlijkse kost worden geboekt onder het bedrijfsresultaat. De bijdragen<br />
betaald in <strong>2003</strong> bevatten éénmalige effecten in het kader van de conversie van bepaalde “te bereiken doel”-plannen<br />
in geëxternaliseerde “vaste bijdrage”-plannen, wat ook de equivalente daling verklaart in de actuele waarde van<br />
de toekomstige uitkeringsverplichtingen. De overboekingen betreffen de finaal onderhandelde brugpensioenverplichtingen<br />
met de personeelsafgevaardigden na de aankondiging van de herstructurering van bepaalde Belgische activiteiten<br />
waarvoor de geschatte kost initieel werd geboekt onder de voorzieningen voor herstructurering (zie toelichting 28).<br />
94 | 95
26. Aandelenoptieplannen toegestaan door de onderneming<br />
Plan<br />
Warranten 1994 - 1998<br />
ESOP 1999 (10 jaar)<br />
ISOP 2000 (7 jaar)<br />
ISOP 2001 (7 jaar)<br />
ISOP 2002 (7 jaar)<br />
ISOP <strong>2003</strong> (7 jaar)<br />
Totaal<br />
Vervaldatum<br />
20.03.2005<br />
20.03.2006<br />
20.03.2007<br />
20.03.2008<br />
10.06.2009<br />
13.03.2007<br />
31.05.2007<br />
(in bepaalde<br />
andere landen<br />
dan België)<br />
14.03.2008<br />
14.03.2009<br />
13.03.2010<br />
Uitoefening<br />
op elk ogenblik met<br />
uitzondering van de 10 of 11<br />
laatste dagen van maart, juni,<br />
september en december<br />
eenmaal per jaar<br />
van 20 mei tot 10 juni<br />
alle werkdagen van<br />
Euronext Brussels<br />
alle werkdagen van<br />
Euronext Brussels<br />
alle werkdagen van<br />
Euronext Brussels<br />
alle werkdagen van Euronext<br />
Brussels vanaf 1 maart 2004<br />
Uitoefeningsprijs<br />
(¤)<br />
(de uitoefeningsprijs<br />
kan hoger zijn in<br />
bepaalde landen)<br />
51,88<br />
54,94<br />
55,23<br />
62,96<br />
36,60<br />
37,29<br />
30,50<br />
34,78<br />
32,57<br />
39,50<br />
41,44<br />
41,80<br />
42,43<br />
38,02<br />
46,11<br />
48,15<br />
34,18<br />
35,10<br />
ESOP verwijst naar “Employee Stock Option Plan” (wereldwijd plan voor arbeiders, bedienden en kaderleden).<br />
ISOP verwijst naar “Incentive Stock Option Plan” (wereldwijd plan voor kaderleden).<br />
Aantal opties dat<br />
nog uitgeoefend<br />
moet worden<br />
1.000<br />
1.000<br />
1.000<br />
1.000<br />
4.000<br />
206.445<br />
51.000<br />
257.445<br />
166.590<br />
23.420<br />
23.000<br />
750<br />
213.760<br />
23.580<br />
2.825<br />
328.560<br />
354.965<br />
4.150<br />
26.510<br />
356.845<br />
387.505<br />
400.180<br />
24.530<br />
424.710<br />
1.642.385
27. Voorzieningen voor leefmilieu<br />
In het kader van de herwerking van de openingsbalans van 2002, heeft <strong>Umicore</strong> voor de berekening van de benodigde<br />
voorzieningen, het principe van de feitelijke verplichting toegepast samen met het principe van de wettelijke verplichting.<br />
Dit heeft geleid tot het aanleggen van bijkomende voorzieningen ten belope van ¤ 33,5 miljoen, voornamelijk met<br />
betrekking tot bodemsaneringsverplichtingen in België en Frankrijk. Het betreft hier een bedrag na actualisering en na<br />
het afboeken van een aantal voorzieningen die niet beantwoorden aan de nieuwe criteria van de waarderingsregels.<br />
Staat van de voorzieningen voor leefmilieu:<br />
(duizend ¤)<br />
Voorzieningen voor Overige<br />
bodemsanering en voorzieningen<br />
landschapsherstel voor leefmilieu TOTAAL<br />
Per einde van het vorig boekjaar 74.603 52.356 126.959<br />
Aankoop door bedrijfsacquisities (zie toelichting 6) 5.649 138 5.787<br />
Toename (zie “Toename van voorzieningen”) 21.683 5.903 27.587<br />
Bestedingen (zie “Andere bedrijfskosten”) -5.548 -2.844 -8.392<br />
Terugnemingen (zie “Andere bedrijfsopbrengsten”) -6.077 -13.958 -20.035<br />
Actualisering (zie “Netto financiële kosten”) -218 -338 -556<br />
Omrekeningsverschillen 56 -50 6<br />
Overboekingen 605 -1.276 -671<br />
Per einde van het boekjaar 90.753 39.933 130.685<br />
waarvan : - op meer dan één jaar 79.064 33.038 112.102<br />
- op ten hoogste één jaar 11.688 6.895 18.583<br />
In de loop van <strong>2003</strong> heeft <strong>Umicore</strong> haar besprekingen met de bevoegde Vlaamse instanties voortgezet, hetgeen uitgemond<br />
is in een consensus rond de risico's verbonden met de verontreiniging van de betrokken sites. Op dit moment zijn <strong>Umicore</strong><br />
en de overheid, meer in het bijzonder het Vlaamse ministerie voor Leefmilieu en OVAM (Openbare Afvalstoffenmaatschappij)<br />
in de eindfase van de onderhandelingen in aanvulling op het bestaande convenant van 1997.<br />
In Frankrijk is <strong>Umicore</strong> begonnen met een grondige risicoanalyse onder leiding van de bevoegde overheden. In Viviez voert<br />
de <strong>Groep</strong> een vrijwillige risicoanalyse uit, die in nauwe samenwerking met de lokale overheid verloopt.<br />
Als gevolg van de overname van PMG, heeft <strong>Umicore</strong> ook de bestaande voorzieningen ten bedrage van ¤ 5,8 miljoen opgenomen.<br />
Deze hebben voornamelijk betrekking op verontreinigingsaspecten van de bodem en het grondwater in de Duitse en<br />
Braziliaanse sites.<br />
In het kader van de hierboven beschreven ontwikkelingen en na het in rekening brengen van de actualisering en de<br />
terugneming van een aantal bestaande voorzieningen, heeft <strong>Umicore</strong> in <strong>2003</strong> een nettobedrag van ¤ 3.726 duizend<br />
toegevoegd aan haar voorzieningen voor leefmilieu.<br />
Voor zover het op dit ogenblik kan ingeschat worden, moeten de provisies zoals ze in de balans zijn opgenomen<br />
op 31 december <strong>2003</strong>, inclusief deze opgenomen op basis van het principe van de feitelijke verplichtingen volgens<br />
de IFRS-normen in de openingsbalans, volstaan om de remediëring van alle belangrijke risico’s veroorzaakt door<br />
de historische vervuiling op gepaste wijze uit te voeren.<br />
96 | 97
28. Voorzieningen voor overige risico’s en kosten<br />
(duizend ¤)<br />
Voorzieningen voor Voorzieningen<br />
Voorzieningen reorganisatie en voor overige<br />
voor geschillen herstructurering risico's en kosten TOTAAL<br />
Per einde van het vorig boekjaar 7.993 4.148 12.181 24.322<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 0 18.927 27.560 46.487<br />
• Toename (zie “Toename van voorzieningen”) 4.427 17.116 7.269 28.812<br />
• Bestedingen (zie “Andere bedrijfskosten”) -830 -4.356 -3.733 -8.919<br />
• Terugnemingen (zie “Andere bedrijfsopbrengsten”) -888 -386 -4.053 -5.327<br />
• Omrekeningsverschillen -11 -64 -606 -680<br />
• Overboekingen -296 -6.945 1.539 -5.702<br />
• Overige bewegingen -3 -475 461 -17<br />
Per einde van het boekjaar 10.393 27.965 40.618 78.976<br />
waarvan : op meer dan één jaar 9.673 23.243 35.980 68.896<br />
op ten hoogste één jaar 721 4.722 4.637 10.080<br />
De voorzieningen voor overige risico's en kosten zijn gestegen van ¤ 24.322 duizend naar ¤ 78.976 duizend, voornamelijk<br />
ten gevolge van een stijging met ¤ 23.817 duizend van de voorzieningen voor reorganisatie en herstructurering enerzijds<br />
en met ¤ 28.437 duizend van de voorzieningen voor overige risico's en kosten.<br />
In het totaal heeft ¤ 46.487 duizend van de nieuwe voorzieningen betrekking op de consolidatie van voorzieningen<br />
bestaande in de PMG groep. Deze omvatten onder meer ¤ 18 miljoen voor de herstructurering van de raffinageactiviteiten<br />
in Hanau, Duitsland.<br />
Tenslotte is er ook een bedrag van ¤ 17.116 duizend opgenomen in de voorzieningen voor de herstructurering van<br />
de sites in Olen, België (Koper), Balen, België en Auby, Frankrijk (Zinc Smelting) en Louvain-la-Neuve, België (Engineering).<br />
De voorzieningen voor overige risico's en kosten omvatten ook het effect van de beslissing om een aantal activiteiten<br />
inzake de ontwikkeling van substraten af te bouwen.
29. Toelichting bij de kasstromentabel<br />
Definities<br />
De kasstromentabel bestaat uit de kasstromen afkomstig van respectievelijk de bedrijfs-, de investerings- en de financieringsthesaurie<br />
van de betreffende periode.<br />
Voor de opmaak van de bedrijfskasstromen werd de indirecte methode toegepast. Het nettoresultaat werd aangepast voor<br />
de volgende punten :<br />
• de impact van operaties die geen kasuitgaven inhouden zoals voorzieningen, waardeverminderingen enz., evenals de wijziging<br />
in de behoefte aan bedrijfskapitaal;<br />
• elementen van de opbrengsten en kosten verbonden aan de investerings- en de financieringsactiviteiten.<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties<br />
(duizend ¤)<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Afschrijvingen 127.269 115.765<br />
Negatieve goodwill opgenomen in resultaat -41 -795<br />
(Terugneming van) Bijzondere waardeverminderingen 14.968 8.144<br />
Waardeverminderingen (terugneming van waardeverminderingen) op financiële vaste activa 747<br />
Voorraden en voorzieningen voor dubieuze debiteuren 1.644 8.753<br />
Afschrijving van kapitaalsubsidies -1.618 -854<br />
Wijziging in voorzieningen -9.088 -12.033<br />
Aanpassing voor elementen die afzonderlijk vermeld moeten worden<br />
of geklasseerd worden onder de investerings- of financieringskasstromen<br />
133.881 118.980<br />
Belastingen van de periode 2.530 11.365<br />
Interestkosten (-opbrengsten) 17.835 16.720<br />
(Meerwaarde) Minwaarde op afstand van vaste activa -1.487 -215<br />
Opbrengsten uit dividenden -147 -198<br />
18.731 27.672<br />
De “Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal” betreft het verschil in voorraden, handels- en overige vorderingen en<br />
handels- en overige schulden, indien nodig aangepast voor:<br />
• waardeverminderingen en voorzieningen voor dubieuze debiteuren<br />
• effect van de wijziging in consolidatiekring<br />
• effect van omrekeningsverschillen<br />
De investeringskasstromen met betrekking tot overnames (en afstanden) van dochterondernemingen worden<br />
gerapporteerd na aftrek van de aangekochte (of verkochte) liquide middelen (zie toelichting 6 Bedrijfsacquisities).<br />
98 | 99
Commentaren op de kasstromentabel<br />
A) Toename/Afname van de bedrijfsthesaurie<br />
De bedrijfskasstromen voor <strong>2003</strong> zijn gedaald met ¤ 111.606 duizend in vergelijking met 2002, voornamelijk als gevolg<br />
van de wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal.<br />
De behoeften aan bedrijfskapitaal waren zeer laag eind 2002 mede als gevolg van een aantal tijdelijke effecten. De totale<br />
vermindering in 2002 bedroeg ¤ 179.301 duizend, ten opzichte van een nettodaling van de behoeften aan bedrijfskapitaal<br />
in <strong>2003</strong> van ¤ 50.555 duizend. Dit laatste omvat ook de impact van de vermindering van de edelmetaalvoorraden<br />
met ¤ 80 miljoen, gerealiseerd tijdens de integratie van de PMG-activiteiten in de periode augustus-december <strong>2003</strong>.<br />
De belastingen betaald in <strong>2003</strong> overstijgen deze betaald in 2002 met ¤ 18.398 duizend.<br />
B) Toename/Afname van de investeringsthesaurie<br />
Als gevolg van de belangrijke overnames verricht in <strong>2003</strong>, zijn de nettokasbehoeften voor investeringen gestegen<br />
met ¤ 601.602 duizend, vergeleken met 2002.<br />
Investeringen in materiële en immateriële vaste activa waren ¤ 9.321 duizend lager dan in 2002 (een daling met 6%).<br />
De liquide middelen afkomstig van de verkoop van dochterondernemingen betreft de verkoop van het 20%-belang<br />
van <strong>Umicore</strong> in Natexis Metals Ltd, VK. De verkoop van verschillende kleinere financiële participaties, inclusief<br />
het minderheidsbelang in Sofia Med AD, heeft tot een bijkomende kasinstroom van ¤ 3.689 duizend geleid.<br />
C) Toename/Afname van de financieringsthesaurie<br />
De overname van PMG werd oorspronkelijk gefinancierd via een gesyndiceerde kredietlijn op korte termijn van ¤ 725 miljoen.<br />
Deze werd eind <strong>2003</strong> verminderd tot ¤ 450 miljoen via de emissie van nieuwe aandelen, de verkoop van 1 miljoen<br />
eigen aandelen en de kasstromen gegenereerd uit bedrijfsactiviteiten. In 2002 investeerde <strong>Umicore</strong> ¤ 40.148 duizend<br />
in de inkoop van eigen aandelen.<br />
De stijging van de dividenden uitgekeerd aan minderheidsaandeelhouders is hoofdzakelijk een gevolg van het uitzonderlijk<br />
dividend uitgekeerd door Sibeka in <strong>2003</strong>.<br />
30. Financiële instrumenten<br />
Alle activiteiten van de <strong>Groep</strong> zijn blootgesteld aan verschillende risico’s, waaronder de schommelingen van metaalprijzen,<br />
de wisselkoersen en de rentevoeten. Het globale risicobeheer van de <strong>Groep</strong> poogt de negatieve invloed op de financiële<br />
resultaten van de <strong>Groep</strong> tot een minimum te beperken, door deze risico’s in te dekken met financiële instrumenten.<br />
30.1. Wisselkoersrisico<br />
Het wisselkoersrisico waaraan <strong>Umicore</strong> blootgesteld is kan opgesplitst worden in drie types: structurele risico’s, transactionele<br />
risico’s en omrekeningsrisico’s.<br />
30.1.1. Structurele risico’s<br />
Aangezien de inkomsten van <strong>Umicore</strong> voor een groot deel in USD zijn uitgedrukt, en de meeste activiteiten zich buiten<br />
de USD-zone bevinden (voornamelijk in Europa), heeft elke wijziging in de USD/EUR-wisselkoers een aanzienlijke invloed<br />
op de resultaten van de onderneming.<br />
In de jaren 2000 tot 2002 voerde <strong>Umicore</strong> belangrijke indekkingsoperaties uit voor de jaren 2000 tot 2005. Deze transacties<br />
hadden tot doel de rentabiliteit en de kasstromen van <strong>Umicore</strong> te beschermen.<br />
De reële wisselkoers van de <strong>Groep</strong> voor <strong>2003</strong> bedroeg USD 0,9295/EUR. Dit vloeide grotendeels voort uit het feit dat <strong>Umicore</strong><br />
95% van haar blootstelling aan de schommelingen van de Amerikaanse dollar ingedekt had tegen een koers van USD 0,93/EUR.<br />
Het beleid voor de indekking tegen het USD-koersrisico voor 2004 en 2005 (waarbij ook rekening wordt gehouden met de<br />
overname van PMG) kan als volgt samengevat worden :<br />
• 2004 : risico voor ongeveer 85% ingedekt tegen een gemiddelde koers van USD 0,91/EUR;<br />
• 2005 : risico voor ongeveer 25% ingedekt tegen een gemiddelde koers van USD 0,98/EUR.<br />
Een stijging van de USD met 1 cent zou aanleiding geven tot een stijging van het bedrijfsresultaat met ¤ 3 tot 3,5 miljoen<br />
op jaarbasis. Omgekeerd zou een daling van de USD met 1 cent aanleiding geven tot een daling van het bedrijfsresultaat
met ¤ 3 tot 3,5 miljoen op jaarbasis. Deze gevoeligheid houdt geen rekening met enige indekking van de USD/EUR wisselkoers<br />
en is berekend op basis van de geldende wisselkoers eind <strong>2003</strong>.<br />
Deze gevoeligheid is een leidraad op korte termijn en is enigszins theoretisch aangezien het wisselkoersniveau vaak een<br />
invloed heeft op zowel de commerciële voorwaarden waarover onderhandeld wordt in USD als op elementen die <strong>Umicore</strong><br />
niet zelf in handen heeft, zoals de invloed van de USD/EUR wisselkoers op metaalprijzen in USD. Deze laatste hebben<br />
eveneens een impact op de resultaten van <strong>Umicore</strong> (zie hoofdstuk “Metaalprijsrisico” verderop).<br />
Tengevolge van de overname van PMG is er ook een gevoeligheid voor bepaalde andere valuta’s, zoals de Braziliaanse<br />
real en de Zuid-Afrikaanse rand.<br />
30.1.2. Transactionele risico’s<br />
Het bedrijf is ook onderhevig aan transactionele risico’s met betrekking tot valuta’s, namelijk het risico dat wisselkoersen<br />
schommelen tussen het moment waarop de prijs wordt bepaald met een klant of leverancier en het moment waarop<br />
de transactie afgewikkeld wordt. <strong>Umicore</strong> dekt zich systematisch in tegen dergelijke transactionele risico’s, voornamelijk<br />
via termijncontracten.<br />
30.1.3. Omrekeningsrisico<br />
<strong>Umicore</strong> is een internationaal bedrijf met vestigingen die niet in euro rapporteren. Als dergelijke resultaten geconsolideerd<br />
worden in de rekeningen van de <strong>Groep</strong>, staat het omgerekende bedrag bloot aan waardeschommelingen van de lokale<br />
valuta’s ten opzichte van de euro. <strong>Umicore</strong> dekt dit risico niet in (zie toelichting 1 Waarderingsregels en voorstellingsbasis).<br />
30.2. Metaalprijsrisico<br />
30.2.1. Structureel risico<br />
<strong>Umicore</strong> staat bloot aan structurele metaalprijsrisico’s. Die risico’s vloeien voornamelijk voort uit de invloed die de metaalprijzen<br />
hebben op de verwerkings- en raffinagelonen en op metaaloverschotten die gerecupereerd worden van materialen geleverd<br />
voor verdere verwerking.<br />
Het risico heeft voornamelijk betrekking op zink. In afwezigheid van enig indekkingsmechanisme, heeft een verandering<br />
van de zinkprijs met USD 100 per ton op korte termijn een impact van USD 20 miljoen per jaar op het bedrijfsresultaat.<br />
Op de edele metalen na is een prijsverandering voor de andere metalen niet van wezenlijk belang.<br />
Voor zink heeft de <strong>Groep</strong> beslist om ongeveer een vierde van haar blootstelling aan prijssschomelingen voor 2004 in te dekken<br />
aan de hand van termijnverkopen op niveaus van gemiddeld ongeveer USD 1.000 per ton. Een ander kwart is ingedekt aan<br />
de hand van bepaalde mechanismen die een bescherming bieden voor een daling tot ongeveer USD 925 per ton, en tegelijkertijd<br />
een stijgingspotentieel bieden tot USD 1.050 per ton. De resterende zinkprijsblootstelling voor 2004 is niet ingedekt.<br />
In de divisie Edelmetaaldiensten, waarin de <strong>Groep</strong> voornamelijk platina, palladium, rhodium, goud en zilver produceert,<br />
heeft <strong>Umicore</strong> occasioneel prijsrisico’s op lange termijn met betrekking tot bepaalde leveringsovereenkomsten ingedekt.<br />
Het is moeilijk om de gevoeligheid op korte termijn, bij afwezigheid van indekkingsmechanismen voor edelmetaalprijzen,<br />
te ramen, gezien de grote verscheidenheid in het type van aangevoerde materialen in de loop der jaren. Hogere prijzen<br />
resulteren echter over het algemeen in een stijging van de inkomsten.<br />
30.2.2. Transactioneel risico<br />
De <strong>Groep</strong> wordt geconfronteerd met transactionele risico’s op aangekochte en verkochte metalen.<br />
De grondstoffen die <strong>Umicore</strong> gebruikt en de metalen of producten die <strong>Umicore</strong> produceert, worden over het algemeen<br />
volgens hetzelfde principe aangekocht en verkocht, bijvoorbeeld op basis van de desbetreffende LME-noteringen<br />
(London Metal Exchange), waarbij het gebruik van bepaalde indekkingsinstrumenten toegestaan is. In dit opzicht voert<br />
de <strong>Groep</strong> het beleid om de transactionele risico’s maximaal in te dekken, met name het risico dat de prijs van het metaal<br />
schommelt tussen het moment waarop de prijs wordt bepaald met een klant of leverancier en het moment waarop<br />
de transactie afgewikkeld wordt. De <strong>Groep</strong> maakt voornamelijk gebruik van termijncontracten.<br />
30.3. Renterisico<br />
De blootstelling van de <strong>Groep</strong> aan rentevoetschommelingen houdt verband met de verplichtingen in het kader van de financiële<br />
schulden van de <strong>Groep</strong>. Eind december <strong>2003</strong> bedroeg de netto financiële schuld van de <strong>Groep</strong> ¤ 619 miljoen waarvan<br />
meer dan 95% onderworpen is aan variabele rentevoeten. Maar gezien de toegenomen proportie van de langetermijnschuld<br />
na de overname van PMG en in het kader van de beheersing van de globale financieringskosten heeft de <strong>Groep</strong> op het einde<br />
van het jaar beslist om een deel van haar blootstelling aan het rentevoetrisico in te dekken via renteswaps en dit voor een<br />
nominaal bedrag van ¤ 303 miljoen, met vervaldata tussen 5 en 8 jaar (zie toelichting 34 Gebeurtenissen na balansdatum).<br />
100 | 101
31. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen<br />
(duizend ¤)<br />
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen <strong>2003</strong> 2002<br />
- Door derden gestelde zekerheden voor rekening van de <strong>Groep</strong> 39.115 41.878<br />
- Door de <strong>Groep</strong> gestelde zekerheden voor rekening van derden 37.464 57.801<br />
- Door de <strong>Groep</strong> gestelde zekerheden op eigen bezittingen en voor eigen rekening 2.500 868<br />
- Ontvangen zekerheden 36.081 31.957<br />
- Door derden in hun naam gehouden goederen en waarden maar op risico van de <strong>Groep</strong> 110.425 47.643<br />
- Verplichtingen tot aankoop en verkoop van vaste activa 281<br />
- Termijnovereenkomsten :<br />
• Op termijn gekochte goederen (te ontvangen) 345.356 321.774<br />
• Op termijn verkochte goederen (te leveren) 555.726 474.284<br />
• Op termijn gekochte deviezen (te ontvangen) 1.509.690 1.498.222<br />
• Op termijn verkochte deviezen (te leveren) 1.509.582 1.498.843<br />
• Aangekochte opties voor indekking wisselkoersen : put USD/ call EUR 2.222<br />
• Aangekochte opties voor indekking wisselkoersen : call USD/ put EUR 2.222<br />
• Interest rate-swaps 303.000<br />
- Goederen en waarden van derden gehouden door de <strong>Groep</strong> 557.504 88.188<br />
- Diverse rechten en verbintenissen 7.210 26.972<br />
32. Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen<br />
De <strong>Groep</strong> heeft bepaalde hangende dossiers die volgens de IFRS-normen beschouwd kunnen worden als voorwaardelijke<br />
vorderingen en verplichtingen.<br />
• Milieuproblematiek<br />
We verwijzen hiervoor naar toelichting 27 over voorzieningen voor leefmilieu waar dit onderwerp in zijn geheel wordt<br />
behandeld met inbegrip van de voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen.<br />
• Barclays Physical Trading Ltd<br />
In aansluiting op de dagvaarding wegens insolvabiliteit van Enron heeft <strong>Umicore</strong> een einde gemaakt aan twee contracten<br />
voor de verkoop van koperkathodes wegens de onvolledige betaling van de verkochte partijen. Vóór de levering door <strong>Umicore</strong><br />
had Enron reeds 11.000 ton verkocht aan Barclays Physical Trading Ltd binnen het kader van een financieringsovereenkomst<br />
die beide ondernemingen waren aangegaan.<br />
In januari 2002 spande Barclays Physical Trading Ltd een rechtszaak aan tegen <strong>Umicore</strong> om de levering van deze kathodes<br />
of een betaling van USD 16,2 miljoen af te dwingen (te verhogen met de interesten). In juni <strong>2003</strong> verwierp de rechtbank<br />
van Brussel deze eis als ongegrond en veroordeelde Barclays Physical Trading tot de betaling van een schadevergoeding<br />
van ¤ 793 duizend aan <strong>Umicore</strong>, een beslissing tegen dewelke Barclays in beroep ging bij het Brusselse Hof van Beroep.<br />
De pleidooien zullen waarschijnlijk plaatsvinden in de loop van het gerechtelijk jaar 2005-2006. In afwachting heeft Barclays<br />
Physical Trading Ltd de som van ¤ 793 duizend geblokkeerd bij een gerechtsdeurwaarder.
Parallel met de voorgaande procedure beval het Hof van Beroep van Antwerpen, op eenzijdig verzoekschrift van Barclays<br />
Physical Trading Ltd, in maart 2002 de inbeslagname van 6.500 ton koperkathodes in de fabriek van <strong>Umicore</strong> te Olen.<br />
Na een vonnis van juni <strong>2003</strong> werd deze inbeslagname opgeheven maar de zaak blijft hangende voor het Hof van Beroep<br />
van Antwerpen totdat dit Hof uitspraak doet over de schadevergoeding die Barclays aan <strong>Umicore</strong> verschuldigd is voor de<br />
fysieke en financiële blokkering van de betrokken kathodes. De pleidooien zouden moeten plaatsvinden op 11 mei 2004.<br />
Ten aanzien van Enron heeft <strong>Umicore</strong> haar eisen voorgelegd aan de curatoren die nog een definitief standpunt moeten innemen.<br />
• Plastic Investment Company<br />
In juni 1999 verkocht <strong>Umicore</strong> aan Plastic Investment Company (PIC), een dochteronderneming van de Belgische beursgenoteerde<br />
onderneming TrustCapital, haar aandeel in Overpelt-Plascobel (OVP) voor de prijs van ¤ 15,49 miljoen (BEF 625 miljoen).<br />
In april 2000 spande PIC een rechtszaak aan om schadevergoeding te verkrijgen voor een bedrag gelijk aan de oorspronkelijke<br />
aankoopprijs, wegens het gebruik van bedrieglijke en misleidende acties door <strong>Umicore</strong> tijdens het onderhandelingsproces<br />
om de koper te misleiden over het vermogen en het rentabiliteitsniveau van OVP. <strong>Umicore</strong> maakte fel bezwaar en legde<br />
in september 2002 besluiten neer bij de rechtbank van Koophandel te Brussel. De zaak is nog altijd hangende en PIC heeft<br />
nog geen tegenbesluiten neergelegd. <strong>Umicore</strong> gelooft dat de ontwikkelde argumentatie van PIC van elke grond ontbloot is.<br />
• Ex-werknemers van Gécamines<br />
Meerdere vroegere werknemers van Gécamines, het Congolese staatsbedrijf dat in 1967 de activa van Union Minière overnam<br />
na de onteigening ervan, hebben na hun ontslag door dit bedrijf, vorderingen ingediend tegen <strong>Umicore</strong> voor de betaling<br />
van door Gécamines verschuldigde bedragen. Société Générale des Minerais, waarvan de rechten en verplichtingen,<br />
na diverse reorganisaties, door <strong>Umicore</strong> zijn overgenomen, had inderdaad van 1967 tot 1974 aanvaard om bepaalde<br />
werknemers van Gécamines bepaalde delen van hun salaris te betalen ingeval Gécamines in gebreke zou blijven. In 1974<br />
had Gécamines erin toegestemd om <strong>Umicore</strong> hiervoor te vrijwaren, maar vandaag betwist het de geldigheid van deze garantie.<br />
Ook al verwacht <strong>Umicore</strong> in sommige gevallen gedwongen te worden om bepaalde bedragen te betalen aan vroegere<br />
werknemers, toch gelooft ze dat, globaal genomen en op basis van de huidige heersende jurisprudentie, de uitslag van de<br />
vorderingen geen belangrijke financiële weerslag op de <strong>Groep</strong> zal hebben. Het is echter onmogelijk om enige voorspelling<br />
te doen over de definitieve regeling van deze rechtszaak.<br />
• BTW-dading met de Belgische bijzondere belastinginspectie onderzocht door de Europese autoriteiten<br />
Hoewel <strong>Umicore</strong> overtuigd was over stevige argumenten te beschikken om zichzelf met succes te verdedigen tegen de<br />
aanspraken van de Belgische bijzondere belastinginspectie (BBI) voor de rechtbank, heeft de <strong>Groep</strong> in december 2000<br />
een dading getroffen met de BBI voor de BTW die verschuldigd zou zijn geweest op de intra-communautaire levering van<br />
zilver aan Italiaanse en Zwitserse ondernemingen. De regeling van <strong>Umicore</strong> met de Belgische belastingdiensten over deze<br />
kwestie is rechtsgeldig, definitief en vertrouwelijk van aard. Een klacht tegen onbekenden ingediend door enkele individuen<br />
leidde echter tot een officieel onderzoek. In het kader hiervan werden documenten in verband met deze zaak en met<br />
de dading in beslag genomen, zowel in de lokalen van <strong>Umicore</strong> als in de lokalen van de bijzondere belastinginspectie.<br />
<strong>Umicore</strong> is er sterk van overtuigd dat wat haar betreft de klacht ongegrond is. De Europese Commissie heeft onlangs<br />
aangekondigd een formeel onderzoek in te stellen naar overheidssteun in verband met voornoemde dading en na te gaan<br />
of het hier gaat om een vrijstelling van buitengewone BTW en of dit aanvaardbaar is volgens de Belgische BTW-wetgeving.<br />
• Overige<br />
In aanvulling op het voorgaande zijn tegen de <strong>Groep</strong> een aantal dagvaardingen ingediend die samenhangen met<br />
het normale verloop van haar activiteiten. De directie gelooft niet dat dergelijke dagvaardingen globaal genomen van aard<br />
zijn om een wezenlijke ongunstige invloed te hebben op de financiële positie van <strong>Umicore</strong>.<br />
102 | 103
33. Verbonden partijen<br />
(duizend ¤)<br />
RESULTATENREKENING <strong>2003</strong> 2002<br />
Aankopen 59.036 42.850<br />
Aangekochte diensten 1.730 244<br />
Betaalde commissies 409<br />
Financiële kosten 23 19<br />
Verkopen 27.878 22.404<br />
Geleverde diensten 1.300 1.682<br />
Financiële opbrengsten 142 491<br />
Ontvangen dividenden 6.348<br />
BALANS 31/12/03 31/12/02<br />
Handels- en overige vorderingen op meer dan één jaar 2.771 238<br />
Handels- en overige vorderingen op ten hoogste één jaar 1.847 2.230<br />
Handels- en overige schulden op ten hoogste één jaar 5.601 5.093<br />
De relaties tussen <strong>Umicore</strong> en de leden van de raad van bestuur en de leden van het directiecomité zijn beschreven in de<br />
sectie “Corporate Governance”.<br />
De stijging van de bedragen ten opzichte van 2002 is voornamelijk een gevolg van de opname van de Traxys joint venture<br />
en I.C.T., VS onder de “Verbonden partijen”.<br />
34. Gebeurtenissen na balansdatum<br />
Na de vergadering van de raad van bestuur van 3 maart 2004 heeft <strong>Umicore</strong> aangekondigd de uitkering van een brutodividend<br />
van ¤ 1,60 per aandeel voor te stellen aan de jaarlijkse algemene vergadering. Dit komt overeen met een totaal uit te<br />
betalen dividend van ¤ 39.639.642 op basis van het totaal aantal uitstaande aandelen na aftrek van de eigen aandelen,<br />
aangehouden door <strong>Umicore</strong>.<br />
Anderzijds kondigde de <strong>Groep</strong> in januari 2004 de emissie aan van een obligatielening voor ¤ 150 miljoen met een looptijd<br />
van 8 jaar, die volledig onderschreven werd door een syndicaat van banken. De opbrengsten werden aangewend voor een<br />
gedeeltelijke herfinanciering van de kortetermijnkredietlijn die was aangegaan in de context van de overname van PMG.<br />
Binnen hetzelfde kader heeft <strong>Umicore</strong> interest rate-swaps afgewikkeld voor een bedrag van ¤ 45 miljoen.<br />
Er hebben geen significante overnames of verkopen van bedrijfsonderdelen plaatsgevonden sinds de balansdatum.<br />
Suez-Tractebel, een dochteronderneming van Suez heeft het merendeel van haar deelneming in <strong>Umicore</strong> op 20 februari 2004<br />
verkocht. In voorbereiding op deze uitstap had Suez in december 2000 een obligatielening, inwisselbaar in <strong>Umicore</strong>-aandelen,<br />
uitgebracht. Deze obligatie dekte het grootste deel van haar deelneming, namelijk 25,2% van het destijds uitstaande kapitaal.<br />
Het resterende deel van de aandelen (3,4%) werd toegekend aan de leden van de hogere directie van <strong>Umicore</strong> onder<br />
de vorm van opties.<br />
In oktober <strong>2003</strong> verkocht Suez twee miljoen <strong>Umicore</strong>-aandelen, waardoor haar deelneming in <strong>Umicore</strong> terugbracht werd<br />
tot 17,8%. Vervolgens verwaterde haar deelneming tot 15,7% door de aandelenemissie van <strong>Umicore</strong> waaraan Suez niet<br />
deelnam. Op 2 januari 2004 heeft Suez een mogelijkheid tot vervroegde terugbetaling geactiveerd, die deel uitmaakte<br />
van de voorwaarden van de obligatielening. Dit laatste werd mede mogelijk gemaakt door de goede prestaties<br />
van het <strong>Umicore</strong>-aandeel. De terugbetaling vond plaats op 20 februari 2004 met als resultaat dat alle obligatiehouders<br />
hun obligaties inwisselden tegen <strong>Umicore</strong>-aandelen. Op 20 februari was Suez nog in bezit van 668.603 aandelen.
35. Winst per aandeel<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Winst per aandeel - basisberekening 2,63 1,45<br />
Winst per aandeel - na verwatering 2,62 1,45<br />
De hiernavolgende bedragen werden gebruikt als teller, voor de berekening van de winst per aandeel (zowel basisberekening<br />
als na verwatering) :<br />
(duizend ¤)<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Geconsolideerd nettoresultaat, aandeel van de <strong>Groep</strong> 60.122 32.883<br />
De hiernavolgende aandelenaantallen werden gebruikt als noemer voor de berekening van de winst per aandeel<br />
(zowel basisberekening als na verwatering):<br />
Winst per aandeel - basisberekening :<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Aantal uitstaande aandelen per 1 januari 22.600.000 22.600.000<br />
Aantal uitstaande aandelen per 31 december 25.420.475 22.600.000<br />
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen 22.865.537 22.600.000<br />
De stijging van het aantal aandelen op het einde van <strong>2003</strong> is een gevolg van de aandelenemissie, gelanceerd in november<br />
<strong>2003</strong>, die leidde tot de uitgifte van 2.420.475 nieuwe aandelen en de uitoefening van een overtoewijzingsoptie, toegekend<br />
door <strong>Umicore</strong>, die resulteerde in de uitgifte van 400.000 bijkomende aandelen.<br />
Eigen aandelen die aangehouden worden ter indekking van de aandelenoptieplannen, of beschikbaar zijn voor<br />
wederverkoop, zijn opgenomen in het aantal uitstaande aandelen.<br />
Winst per aandeel - na verwatering:<br />
<strong>2003</strong> 2002<br />
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen 22.865.537 22.600.000<br />
Potentiële verwatering door de aandelenoptieplannen 107.207<br />
Aangepast gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen 22.972.744 22.600.000<br />
De noemer gebruikt voor de berekening van de winst per aandeel na verwatering houdt rekening met een aanpassing<br />
voor de aandelenopties.<br />
Voor aandelenopties die “in the money” zijn, zullen er enkel nieuwe aandelen uitgegeven worden voor de uitoefening<br />
van die aandelenopties die niet gedekt zijn door eigen aandelen. Dit kan leiden tot een verwateringseffect.<br />
104 | 105
BEKNOPTE JAARREKENING VAN DE MOEDERONDERNEMING<br />
De jaarrekening van <strong>Umicore</strong> wordt hierna volgens een beknopt schema voorgesteld. Overeenkomstig het Wetboek van<br />
Vennootschappen zullen de jaarrekening van <strong>Umicore</strong> evenals het jaarverslag en het verslag van de commissaris, bij de<br />
Nationale Bank van België neergelegd worden.<br />
Deze verslagen kunnen op aanvraag verkregen worden bij: UMICORE<br />
Broekstraat 31<br />
B-1000 Brussel (België)<br />
In zijn verslag heeft de commissaris geen voorbehoud gemaakt betreffende de jaarrekening van <strong>Umicore</strong>.<br />
BEKNOPTE BALANS (duizend ¤)<br />
31/12/03 31/12/02 31/12/01<br />
ACTIVA<br />
VASTE ACTIVA 3.230.622 2.214.433 2.103.021<br />
I. Oprichtingskosten 4.704<br />
II. Immateriële vaste activa 17.691 15.188 12.317<br />
III. Materiële vaste activa 373.405 379.777 363.252<br />
IV. Financiële vaste activa 2.834.822 1.819.468 1.727.452<br />
VLOTTENDE ACTIVA 651.940 686.959 819.447<br />
V. Vorderingen op meer dan één jaar 13.561 1.653 649<br />
VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering 377.598 381.654 477.539<br />
VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar 187.881 195.199 207.475<br />
VIII. Geldbeleggingen 27.705 83.599 36.995<br />
IX. Liquide middelen 12.562 5.473 5.199<br />
X. Overlopende rekeningen 32.633 19.381 91.590<br />
TOTAAL DER ACTIVA 3.882.562 2.901.392 2.922.468<br />
PASSIVA<br />
EIGEN VERMOGEN 988.653 985.857 994.794<br />
I. Kapitaal 562.393 500.000 500.000<br />
II. Uitgiftepremies 96.764 11.139 11.139<br />
III. Herwaarderingsmeerwaarden 98 98 98<br />
IV. Reserves 208.988 256.467 215.305<br />
V. Overgedragen winst/verlies (-) 120.083 217.760 267.846<br />
VI. Kapitaalsubsidies 327 393 406<br />
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN 175.562174.948 185.181<br />
VII. A. Voorzieningen voor risico's en kosten 175.562 174.948 185.181<br />
SCHULDEN 2.718.347 1.740.587 1.742.493<br />
VIII. Schulden op meer dan één jaar 1.176.918 859.921 471.711<br />
IX. Schulden op ten hoogste één jaar 1.499.469 789.628 1.143.336<br />
X. Overlopende rekeningen 41.960 91.038 127.446<br />
TOTAAL DER PASSIVA 3.882.562 2.901.392 2.922.468
BEKNOPTE RESULTATENREKENING (duizend ¤)<br />
<strong>2003</strong> 2002 2001<br />
I. Bedrijfsopbrengsten 2.521.582 2.512.552 2.822.369<br />
II. Bedrijfskosten 2.480.840 2.447.526 2.696.143<br />
III. Bedrijfsresultaat 40.742 65.026 126.226<br />
IV. Financiële opbrengsten 171.638 124.925 119.237<br />
V. Financiële kosten 183.600 146.295 131.513<br />
VI. Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening 28.780 43.656 113.950<br />
VII. Uitzonderlijke opbrengsten 16.924 5.554 77.383<br />
VIII. Uitzonderlijke kosten 151.166 30.851 39.906<br />
IX. Resultaat van het boekjaar vóór belasting -105.46218.359 151.427<br />
X. Belastingen op het resultaat -54 1.923 -5.658<br />
XI. Resultaat van het boekjaar -105.516 20.282 145.769<br />
XII. Onttrekking aan de belastingvrije reserves - - -<br />
XIII. Te bestemmen resultaat van het boekjaar -105.516 20.282 145.769<br />
RESULTAATVERWERKING<br />
A. Resultaatverwerking 112.244 288.129 389.265<br />
1. Te bestemmen winst (te verwerken verlies) van het boekjaar -105.516 20.282 145.769<br />
2. Overgedragen winst/verlies (-) 217.760 267.847 243.496<br />
C. Toevoeging aan het eigen vermogen 47.479 -41.162-91.218<br />
2. Aan de wettelijke reserve - -1.014 -7.288<br />
3. Aan de reserve voor eigen aandelen 47.479 -40.148 -83.930<br />
D. Over te dragen resultaat (1)<br />
-120.083 -217.760 -267.847<br />
2. Over te dragen winst/verlies (-) -120.083 -217.760 -267.847<br />
F. Uit te keren winst (1)<br />
-39.640 -29.207 -30.200<br />
1. Vergoeding van het kapitaal<br />
- gewone aandelen ¤ 1,40 (in 2001 en 2002); -39.640 -29.207 -30.200<br />
¤ 1,60 (in <strong>2003</strong>)<br />
(1) Het totaal bedrag van deze twee rubrieken zal worden aangepast om rekening te houden met het aantal eigen aandelen aangehouden door <strong>Umicore</strong><br />
op de datum van de algemene vergadering van aandeelhouders van 14 april 2004. Het brutodividend van ¤ 1,60 per aandeel blijft ongewijzigd.<br />
106 | 107
STAAT VAN HET KAPITAAL duizend ¤ Aantal aandelen<br />
A. Maatschappelijk kapitaal<br />
1. Geplaatst kapitaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 500.000 22.600.000<br />
Per einde van het boekjaar 562.393 25.420.175<br />
2. Samenstelling van het kapitaal<br />
2.1. Soorten aandelen<br />
Gewone aandelen 562.393 25.420.175<br />
2.2. Aandelen op naam of aan toonder<br />
Op naam 4.834<br />
Aan toonder 25.415.341<br />
E. Toegelaten maar niet geplaatst kapitaal (1)<br />
G. Aandeelhouderstructuur (2)<br />
438.053<br />
% kapitaal Aantal aandelen<br />
SUEZ-TRACTEBEL NV, Troonplein 1, 1000 Brussel 15,68 3.987.100<br />
Free float 81,53 20.722.676<br />
Eigen aandelen in het bezit van <strong>Umicore</strong> 2,79 710.399<br />
100,00 25.420.175<br />
(1) De buitengewone algemene vergadering van 30 maart 2001 heeft de raad van bestuur gemachtigd om het kapitaal te verhogen met een bedrag tot<br />
¤ 500.000.000. De raad van bestuur heeft gebruik gemaakt van het toegelaten kapitaal ten belope van ¤ 61.946.920 op 25 november en 4 december<br />
in het kader van de kapitaalverhogingen.<br />
(2) Zonder rekening te houden met de resterende 4.000 warrants verbonden aan de obligatieleningen uitgegeven in 1995, 1996, 1997 en 1998 en met<br />
maximum 1.638.385 aandelen verbonden aan de aandelenoptieplannen opgezet door <strong>Umicore</strong> in 1999, 2000, 2001, 2002 en <strong>2003</strong>.<br />
STAAT VAN DE RESERVES<br />
Volgende bedragen die aan de reserves voor <strong>2003</strong> werden toegevoegd zijn niet beschikbaar voor uitkering:<br />
• wettelijke reserve : ¤ 40,737 duizend;<br />
• reserve voor eigen aandelen : ¤ 23,405 duizend.<br />
Brussel, 3 maart 2004<br />
De raad van bestuur
108 | 109
Corporate governance<br />
Samenstelling van de raad van bestuur<br />
De raad van bestuur, waarvan de leden benoemd worden door de vergadering van aandeelhouders, moet uit minstens<br />
zes leden bestaan. Hun mandaat loopt ten hoogste zes jaar, maar is hernieuwbaar.<br />
Op 31 december <strong>2003</strong> bestond de raad van bestuur uit 11 leden: 10 niet-uitvoerende bestuurders en één uitvoerend<br />
bestuurder.<br />
In <strong>2003</strong> vertegenwoordigden twee bestuurders de meerderheidsaandeelhouder Suez-Tractebel. Zeven bestuurders zetelen<br />
als onafhankelijk bestuurder, d.w.z. bestuurders die geen banden hebben met de voornaamste aandeelhouders en die<br />
geen lid zijn geweest van het Uitvoerend Comité of Directiecomité in loop van de laatste twee jaren.<br />
Comités<br />
Auditcomité<br />
Het Auditcomité bestaat uit drie leden, die allen onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder zijn.<br />
Het Auditcomité heeft als opdracht de raad van bestuur bij te staan in de uitvoering van zijn controleopdrachten op<br />
het financiële rapporteringproces van de <strong>Umicore</strong> <strong>Groep</strong>, met inbegrip van het toezicht op de integriteit van de financiële<br />
staten, de kwalificaties van de commissaris en de onafhankelijkheid en prestaties van zowel het interne auditdepartement<br />
als de commissaris.<br />
Ten dien einde heeft het Auditcomité :<br />
• het recht om alle noodzakelijke informatie te bekomen van alle organen of personeelsleden van de onderneming om zijn<br />
taken uit te voeren;<br />
• het recht om, op kosten van de onderneming, externe juridische hulp en professioneel advies in te roepen die noodzakelijk<br />
kunnen zijn voor de uitoefening van zijn taken;<br />
• de macht om elk personeelslid van de onderneming op te roepen voor een onderhoud tijdens een vergadering van<br />
het comité, als en wanneer het comité hierom verzoekt.<br />
De voorzitter van het Auditcomité brengt verslag uit aan de raad over de werkzaamheden van het Comité en deelt<br />
de aanbevelingen van het Comité mee.<br />
Aantal vergaderingen in <strong>2003</strong> : drie.<br />
Benoemings- en bezoldigingscomité<br />
Het Benoemings- en bezoldigingscomité bestaat uit drie leden die allen niet-uitvoerend bestuurder zijn. Het wordt voorgezeten<br />
door de voorzitter van de raad.<br />
Het Benoemings- en bezoldigingscomité heeft de volgende opdrachten :<br />
• nieuwe bestuurders aanbevelen voor benoeming aan de raad;<br />
• de kandidaat-leden voor het directiecomité van <strong>Umicore</strong> aan de raad aanbevelen en hun vergoeding goedkeuren, alsook aan<br />
de raad het ontslag aanbevelen van leden van het directiecomité;<br />
• een bezoldigingsbeleid voor het management aanbevelen aan de raad;<br />
• een opvolgingsplan uitwerken voor de gedelegeerd bestuurder en de opvolgingsplanning voor het directiecomité beoordelen;<br />
• de passende aandelenoptieplannen aan de raad aanbevelen.<br />
De voorzitter van het Benoemings- en bezoldigingscomité brengt verslag uit aan de raad over de werkzaamheden en analyses<br />
van het Comité en doet de overeenkomstige aanbevelingen.<br />
Aantal vergaderingen in <strong>2003</strong> : twee.
Strategiecomité<br />
Het Strategiecomité dat door de raad in het leven was geroepen, werd opgeheven in de loop van <strong>2003</strong>. Het kwam geen<br />
enkele keer samen tijdens het jaar onder beschouwing.<br />
Vergoeding van de raad van bestuur<br />
• jaarlijks honorarium : ¤ 22.500;<br />
• honorarium voorzitter : ¤ 90.000;<br />
• zitpenning comitévergadering als lid : ¤ 2.500;<br />
• zitpenning comitévergadering als voorzitter : ¤ 3.750<br />
• zitpenning vergadering Auditcomité als voorzitter : ¤ 7.500<br />
• zitpenning vergadering Auditcomité als lid: ¤ 3.500<br />
Het totaal bedrag van de vergoedingen, uitgekeerd aan de bestuurders in <strong>2003</strong> voor hun activiteiten met betrekking tot<br />
de onderneming beliep ¤ 305.076.<br />
Aan de functie van bestuurder zijn geen variabele of andere vergoedingselementen verbonden. Er zijn door <strong>Umicore</strong> geen<br />
leningen of borgstellingen toegekend aan leden van de raad.<br />
Per 31 december <strong>2003</strong> zijn de leden van de raad van bestuur samen houder van in totaal 8.869 aandelen. Op diezelfde<br />
datum bezitten ze ook 109.000 aandelenopties. Deze opties zijn in het bezit van de bestuurders die voordien lid waren<br />
van het directiecomité.<br />
Deze cijfers houden geen rekening met de aandelen en opties van de gedelegeerd bestuurder, die opgenomen zijn in<br />
de totalen gerapporteerd voor de leden van het directiecomité.<br />
Aantal vergaderingen in <strong>2003</strong> : negen.<br />
Naam Bijgewoonde raadsvergaderingen Bijgewoonde comitévergaderingen<br />
Karel Vinck 9 op 9 2 op 2<br />
Thomas Leysen 9 op 9 -<br />
Etienne Denis (1)<br />
5 op 5 -<br />
Etienne Davignon 6 op 9 2 op 2<br />
Jean-Pierre Standaert (2)<br />
4 op 9 -<br />
Marc Blanpain (3)<br />
0 op 3 -<br />
Jean-Luc Dehaene 8 op 9 -<br />
Philippe Delaunois 9 op 9 1 op 2<br />
Arnoud de Pret 7 op 9 3 op 3<br />
Jonathan Oppenheimer 6 op 9 -<br />
Robert van Oordt 8 op 9 3 op 3<br />
Klaus Wendel 9 op 9 3 op 3<br />
(1) Bestuurder sinds 6 mei <strong>2003</strong><br />
(2) Nam ontslag per 31 december <strong>2003</strong><br />
(3) Nam ontslag per 9 april <strong>2003</strong><br />
110 | 111
Directie<br />
Algemene organisatiestructuur van <strong>Umicore</strong><br />
Overeenkomstig de statuten heeft de raad van bestuur de verantwoordelijkheid voor het dagelijks bestuur van de onderneming<br />
toevertrouwd aan de heer Thomas Leysen, in zijn hoedanigheid van gedelegeerd bestuurder. De raad van bestuur heeft<br />
bovendien op 19 augustus <strong>2003</strong> een directiecomité opgericht, voorgezeten door de heer Thomas Leysen.<br />
Directiecomité<br />
Op 19 augustus <strong>2003</strong> heeft de raad van bestuur beslist om het bestaand Uitvoerend Comité om te vormen in<br />
een directiecomité overeenkomstig artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen. In dit verslag beantwoordt<br />
de term “directiecomité” aan deze definitie.<br />
Het directiecomité is samengesteld uit ten minste vier leden, al dan niet bestuurders. Het directiecomité wordt voorgezeten<br />
door een voorzitter, benoemd door de raad van bestuur, die een bestuurder moet zijn. De leden van het directiecomité<br />
worden benoemd op aanbeveling van het Benoemings- en bezoldigingscomité. Het directiecomité in zijn geheel of ieder<br />
lid afzonderlijk kan te allen tijde door de raad van bestuur ontslagen worden.<br />
Zonder afbreuk te doen aan de krachtens artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen aan de raad van bestuur<br />
voorbehouden bevoegdheden, is het directiecomité bevoegd om beslissingen te nemen omtrent:<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op het dagelijks bestuur van de vennootschap;<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op de uitvoering van de beslissingen goedgekeurd door de raad van bestuur;<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op het operationele beheer en de organisatie van de <strong>Groep</strong> en haar structuur;<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op de financiering van de normale activiteiten van de <strong>Groep</strong>,<br />
met inbegrip van maar niet beperkt tot bankleningen, zekerheden toegestaan ten voordele van volledig gecontroleerde<br />
dochtervennootschappen, indekkingsprogramma’s (hedging) en swap-overeenkomsten (ISDA), ongeacht het bedrag;<br />
• al de fusie- en overnametransacties (M&A) in het kader van de activiteiten van <strong>Umicore</strong> voor een bedrag kleiner<br />
dan ¤ 12.500.000;<br />
• investeringen zoals de aankoop van uitrusting, technologieën, diensten en iedere gelijkaardige investering voor een<br />
bedrag dat kleiner is dan ¤ 12.500.000. Voor de vernieuwing of modernisatie van investeringen zal de limiet<br />
daarentegen ¤ 25.000.000 bedragen.<br />
De bevoegdheden van het directiecomité doen geen afbreuk aan de bevoegdheden van dagelijks bestuur toegekend<br />
aan de gedelegeerd bestuurder. Het dagelijks bestuur van de vennootschap behoort dus toe zowel aan de gedelegeerd<br />
bestuurder alleen optredend als aan het directiecomité gezamenlijk optredend.<br />
Het directiecomité is bevoegd om bijzondere bevoegdheden te verlenen aan eenieder van haar leden of aan een kaderlid<br />
of een bediende van de vennootschap, die dan als bijzondere lasthebber van het directiecomité zal handelen. Zonder<br />
afbreuk te doen aan de bijkomende vertegenwoordigingsbevoegdheden die krachtens artikel 14 van de statuten toegekend<br />
zijn, is de vennootschap geldig vertegenwoordigd in rechte en bij het stellen van alle rechtshandelingen, daaronder deze<br />
begrepen waarvoor een openbaar of ministerieel ambtenaar tussenkomt, door één bestuurder en één lid van het<br />
directiecomité gezamenlijk optredend, hetzij, binnen de perken van de bevoegdheden van het directiecomité, door twee<br />
leden van dit comité gezamenlijk optredend. De vennootschap is daarenboven binnen de perken van hun bevoegdheden<br />
geldig vertegenwoordigd door alle bijzondere lasthebbers aangeduid door het directiecomité.<br />
Het directiecomité komt regelmatig bijeen volgens een kalender die op regelmatige tijdstippen wordt opgesteld.<br />
Het directiecomité handelt als een college. Het beraadslaagt en beslist geldig als de meerderheid van zijn leden aanwezig<br />
of vertegenwoordigd zijn. Beslissingen worden met meerderheid van stemmen genomen. Elk lid van het directiecomité<br />
mag niet meer dan één ander vertegenwoordigen. Het directiecomité heeft een secretaris aangesteld die de notulen opstelt<br />
van elke vergadering van het directiecomité en al deze notulen zorgvuldig bijhoudt. De notulen van een vergadering worden<br />
tijdens de volgende vergadering ter goedkeuring aan het directiecomité voorgelegd.<br />
De gedelegeerd bestuurder brengt verslag uit bij de raad van bestuur over de beslissingen genomen door het directiecomité.