Afgeschermde woondomeinen in Nederland - Verdieping ... - Rivm

plex Zielone Zacisze ondanks alle beveiligingsmaatregelen niet worden
verhinderd. Ook criminelen wonen kennelijk gated, zo meldt een vertegenwoordiger
van de projectontwikkelaar (interview Chudón 2006).
Voorbeeld: Marina Mokotów
Een extreem voorbeeld van een gated community is de recent gebouwde wijk
Marina Mokotów (zie figuur 7 en 8). De wijk heeft een zeer forse omheining:
een ongeveer twee meter hoog spijlenhek vormt de grens met de buitenwereld.
De wijk is te betreden via twee poorten, elk voorzien van verbodsborden,
slagbomen, camera’s, wachthuisjes en geüniformeerde bewakers.
Binnen de wijk is er een tweede ring van (iets lagere) hekken, rondom enkele
clusters van gebouwen en groengebieden. Sommige clusters bestaan uit
grondgebonden alleenstaande woningen, waarbij de private kavels binnen
de dubbele omheining nogmaals zijn voorzien van lage stalen hekken en
poortjes. Deze eengezinswoningen zijn in Marina Mokotów dus drievoudig
omheind.
De wijk is met 21,5 hectare en 1.500 woningen behoorlijk grootschalig en
herbergt functies die ook voor de omwonenden aantrekkelijk zouden zijn:
verscheidene winkels, speeltuinen en een parkachtig groengebied. Deze
zijn voor buitenstaanders echter niet toegankelijk; momenteel beschikken
de bewoners exclusief over de aanwezige voorzieningen. Het is echter
de vraag of de winkels op langere termijn rendabel kunnen zijn met alleen
de bewoners als potentiële klanten. Een dilemma voor de nabije toekomst
is de supermarkt in de wijk: zonder toegang van buitenaf kan deze mogelijk
niet winstgevend blijken, terwijl toegang voor derden de afscherming van
de wijk in gevaar kan brengen.
De wijk richt zich primair op expats en rijke Polen. Cruciaal voor succes
is de ligging: net als de gated communities in Peking ligt Marina Mokotów
tussen de stad en de luchthaven in.
Toulouse
Toulouse is het ‘epicentrum’ van het fenomeen résidences fermées, de afgesloten
woonwijken in Frankrijk. Toen eind jaren negentig het debat over
de ghetto doré (gouden getto’s) en forteresse des riches (rijkeluisforten) losbarstte,
was de stad een gewild onderwerp bij zowel journalisten als wetenschappers.
Veel résidences fermées in Toulouse richten zich echter niet op het
topsegment van de markt. Dat heeft onder meer te maken met een bijzondere
financieringsconstructie: vastgoedondernemingen brengen geld van private
investeerders onder fiscaal aantrekkelijke voorwaarden bijeen en zorgen
voor het hele traject: van planning, marketing en bouw tot verhuur en beheer.
De hype rondom de résidences fermées wordt door sommige onderzoekers
daarom teruggebracht tot de kern: een recent succesvol commercieel
woonconcept (Sabatier 2005).
Hoe is dit concept ontstaan? In de jaren tachtig en negentig had Toulouse
door de toestroom van jongeren uit omliggende regio’s een groot tekort aan
Figuur 7. Afgesloten gemeenschappelijk groengebied in de Marina Mokotów in Warschau, Polen
Figuur 8. Marina Mokotów in Warschau, Polen. Bron Bron: : DOM development, bewerking RPB
a f g e s cher m d e wo o n d omeinen i n neder l a nd Afgeschermde woondomeinen in het buitenland
50 • 5
Wegen
Hek
Toegang (auto)
Toegang tot woondomein
afgesloten (poort, slag­
boom, bewakers,
camera´s, intercom)
Bebouwing wijk
Bebouwing omgeving
Groen
Water