VISSEN ZWEMMEN WEER HEEN EN WEER - Stowa

STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer
4. vorMt de bypaSS een geSchikte Migratievoorziening voor toepaSSing bij geMalen?
Voor de hevelvistrappen, aangelegd bij de gemalen Abraham Kroes en Aalkeet Buitenpolder,
is aangetoond dat ze naast de gemalen functioneren. De hevels bieden alternatieve routes die
permanent te gebruiken zijn. De aantallen die zijn gepasseerd zijn niet groot, maar in beide
gevallen was ook het aanbod aan vis laag. In totaal zijn 475 vissen in het najaar van 2011 de
twee vistrappen ongeschonden gepasseerd (2,07 per fuiknacht). Hierbij ging het om acht soorten
schubvis. De vissen die de trap passeerden, bleken in het algemeen wat kleiner dan die
in het aanbod. Vóór en achter de trap werden grotendeels dezelfde soorten, in dezelfde verhoudingen,
gevangen. Alleen Ruisvoorn gaat duidelijk minder door de trap dan op basis van
het aanbod mag worden verwacht. Hetzelfde geldt voor Zeelt, hoewel het aanbod voor deze
soort te klein was om een goede uitspraak te kunnen doen. Bij gemaal Aalkeet Buitenpolder
is één rode aal de hevelvistrap tegen de waterstroom uitgetrokken. Tijdens de intrek, in het
voorjaar van 2012, passeerden in totaal 765 schubvissen. In deze periode trokken twee rode
alen door de bypass bij Abraham Kroes en passeerde opnieuw één exemplaar de passage bij
Aalkeet Buitenpolder.
De vishevel bij gemaal Maelstede kon tijdens de uittrek in het najaar van 2011 nog niet wor-
den gemonitord. In het voorjaar van 2012 passeerden de doelsoorten spiering, bot, brakwater-
grondel, driedoornige stekelbaars en glasaal in lage aantallen.
De onderzochte hevelvistrappen functioneren bij de visuittrek en bij de visintrek, maar het
effect bij de visuittrek in het najaar is nog niet optimaal. Bij beide gemalen, maar vooral bij
gemaal Aalkeet Buitenpolder, blijkt meer vis te passeren door de gemalen dan via de trap,
als de pompen in bedrijf zijn. Dit is in het najaar van 2011 onderzocht bij gemaal Aalkeet
Buitenpolder door nogmaals het gemaal te bemonsteren. De hevels kunnen blijkbaar in deze
situatie (nog) niet concurreren met de gemalen. Om het functioneren van de bypasses in dit
opzicht te verbeteren, zouden de geplande visweringen voor deze gemalen moeten worden
aangebracht. Ondanks het feit dat bij alle drie bypasses de gepasseerde aantallen tijdens de
intrek (nog) laag waren, is overal sprake van een duidelijke verbetering ten opzichte van de
oude situatie, waarbij visintrek niet mogelijk was.
5. in hoeverre kunnen de Mogelijkheden voor viSMigratie worden vergroot
door aanpaSSing van het inlaatbeheer en viSvriendelijk SluiSbeheer?
De effecten van een aangepast inlaatbeheer zijn duidelijk geworden door de monitoring in
het voorjaar van 2012. Hoewel de bypasses bij de gemalen Abraham Kroes, Aalkeet Buitenpolder
en Maelstede, en de visretourleiding bij gemaal Hillekade, niet allemaal grote hoeveelheden
intrekkende vis lieten zien, werd geen enkel schadegeval vastgesteld. De gekozen vormen
van inlaatbeheer lijken daarmee alle visveilig te zijn en te functioneren (er gaat vis door).
Het visvriendelijk sluisbeheer in de Snelle Sluis, door middel van loze schuttingen door
rinket ten, heeft een grote bijdrage geleverd aan een ongehinderde en veilige in- en uittrek. In
het najaar van 2011 en het voorjaar van 2012 gebruikten veel soorten en individuen de Snelle
Sluis als veilige migratieroute naar de Hollandsche IJssel en terug naar de Ringvaart. Ook de
doelsoorten schieraal en rode aal bleken tegen de stroom in naar buiten te kunnen trekken.
Hiermee is naar verwachting een nieuwe, passeerbare en visveilige migratieroute tussen de
Ringvaart en de Hollandsche IJssel gecreëerd.