VISSEN ZWEMMEN WEER HEEN EN WEER - Stowa

STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer
SaMenvatting
Voor de gemalen Abraham Kroes, Aalkeet Buitenpolder en Maelstede is besloten om niet de
gemaalpompen aan te passen, maar de vissen een bypass als alternatieve migratieroute aan te
bieden. Deze bypass betreft in alle gevallen een hevel. In het najaar zwemmen de vissen tegen
de waterstroom in vanuit de polder naar de hogergelegen boezem, of naar de Westerschelde,
en in het voorjaar van de boezem of de Westerschelde naar de polder.
Uit het onderzoek blijkt dat waarschijnlijk het grootste deel van de passanten in het najaar
nog steeds via de gemaalpomp migreert en niet via de bypass, wanneer de pompen in bedrijf
zijn. Dit kon echter alleen voor Aalkeet worden vastgesteld. Bij Abraham Kroes is in 2011 niet
achter het gemaal gevist en hebben we alleen de resultaten van de nulmeting in 2009. Deze
laten zien dat bij een vergelijkbaar aanbod van 1,86 vissen per fuiknacht, het aantal passanten
door het gemaal (5,40 per fuiknacht) ruim twee keer hoger was dan dat door de vistrap
(2,07 per fuiknacht). Bij Maelstede kon in 2011 alleen de lokstroompomp eenmalig worden
bemonsterd.
Tijdens de monitoring in het najaar van 2011 passeerden in totaal 475 vissen ongeschonden
de bypasses bij Abraham Kroes en Aalkeet Buitenpolder. Het betrof vrijwel alleen schubvis.
Alleen bij Aalkeet passeerde één rode aal. In de aanbodfuiken en achter de trap werden
groten deels dezelfde soorten in dezelfde verhoudingen, gevangen. Alleen ruisvoorn ging duidelijk
minder door de trap dan men op basis van het aanbod zou verwachten. Voor de passage
van pos bij Aalkeet geldt het omgekeerde.
De vissen die de trap in het najaar zijn gepasseerd, zijn in het algemeen wat kleiner dan die
in het aanbod. De lengtepiek van de vissen die de trap zijn gepasseerd ligt bij 8 cm, terwijl de
aanbodpiek bij 9 cm ligt.
De najaarsbemonsteringen tonen aan dat de afwezigheid van enige schade de bypass tot een
geschikte migratievoorziening maakt. Om het aandeel vis dat de bypass passeert te vergroten,
ten koste van het aandeel dat de gemaalpomp passeert, zijn aanvullende, geleidende
vis weringen nodig.
De werking van de bypasses is bevestigd door de monitoring in het voorjaar van 2012. Hoewel
de bypasses bij de gemalen Abraham Kroes, Aalkeet Buitenpolder en Maelstede niet allemaal
grote hoeveelheden intrekkende vis lieten zien, waren het vaak gewenste soorten die bewust
van de passages gebruik maakten.
70