VISSEN ZWEMMEN WEER HEEN EN WEER - Stowa

More documents

Recommendations

Info

2 STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer aChtergronden Bij Vismigratie en gemalen Dit hoofdstuk beschrijft de verschillende aspecten van het begrip vismigratie en behandelt de achtergronden van de verschillende onderdelen van het onderzoek. 2.1 viSMigratie Hoewel slechts een beperkt aantal vissoorten bekend staat als trekvis, geldt voor de meeste soorten dat ze op een bepaald moment in de tijd gaan migreren. Hierbij moet men niet alleen denken aan trek over grote afstanden en/of een langere tijdsperiode, maar ook aan dagelijkse verplaatsingen door veranderende omgevingsparameters. dagelijkSe Migratie De dagelijkse verplaatsingen kunnen zowel in het horizontale als in het verticale vlak plaatsvinden. Dagelijkse verticale migratie wordt in veel gevallen in gang gezet door veranderende fysisch-chemische omstandigheden in de waterkolom, zoals het doordringen van licht, het stijgen van de watertemperatuur, of een daling van de hoeveelheid opgeloste zuurstof (Brett, 1971; Wanink et al., 2001; Goudswaard et al., 2004). De onderliggende drijfveren zijn vaak het vergroten van het foerageersucces en het verlagen van het predatierisico, maar ook het ontvluchten van tijdelijke ongunstige milieuomstandigheden (Wootton, 1990; Wanink, 1998). Overigens kunnen dezelfde factoren ook leiden tot horizontale migratie, waarbij de geprefereerde habitat meer wordt gekarakteriseerd door stroomsnelheid, sedimentsamenstelling van de bodem en ondergedoken vegetatie (schuilgelegenheid en voedsel). Omdat dit type migratie zich afspeelt op lokaal niveau is hier, afhankelijk van de grootte van het gebied en vluchtroutes door gemalen, vaak ook een raakvlak met gemalen als mogelijk knelpunt of migratieroute. SeizoenSMigratie Van ander belang zijn de migratiebewegingen die veel vissoorten in de loop van hun leven, of op seizoensbasis, laten zien. Hierbij vinden de migraties vaak plaats over grote afstanden en langere periodes. In het algemeen wordt voor dit type vismigratie de volgende indeling gehanteerd: • ontogenetische migratie (verplaatsingen die samenhangen met veranderende habitatvoorkeur in de loop van de opeenvolgende levensstadia van een vis); • verspreidingsmigratie (verplaatsingen om het verspreidingsgebied te vergroten); • seizoensmigratie (verplaatsingen tussen het normale verblijfsgebied en een overwinteringsgebied); • paaimigratie (verplaatsingen naar het voortplantingsgebied). 7
STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer heen en weer Om de schaal aan te geven waarop voor individuele soorten de hierboven getypeerde migratie, met al haar mogelijkheden en knelpunten, zich afspeelt, wordt gebruik gemaakt van de volgende indeling in migratiegilden: • oceanodroom (verplaatsingen vinden alleen plaats binnen het zeewater); • potamodroom (verplaatsingen vinden alleen plaats binnen het zoete water); • diadroom (verplaatsingen vinden plaats tussen het zoute en het zoete water). In ons onderzoek spelen oceanodrome soorten geen rol. De bij de kunstwerken gevangen soorten zijn in de meeste gevallen potamodroom en in enkele gevallen diadroom (Tabel 6). Omdat diadrome soorten op hun trekroutes tussen de Nederlandse polderwateren en de zee vaker met gemalen worden geconfronteerd dan andere vissoorten, krijgen deze binnen het onderzoek speciale aandacht. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) geeft diadrome soorten ook een speciale status (van der Molen & Pot, 2007). Bij de interpretatie van de resultaten worden de aangetroffen diadrome soorten daarom deels als een aparte groep, de doelsoorten, behandeld. Hoewel gemalen en andere kunstwerken in relatie tot visverplaatsingen vooral worden beschouwd als barrières op migratieroutes, kunnen zij ook leiden tot versnippering van leefgebieden en uitspoeling van vissen. Dit betekent dat gemalen niet alleen knelpunten kunnen vormen voor diadrome vissen, maar ook voor een deel van de potamodrome soorten. Dit zou dan vooral gelden voor de rheofielen en in mindere mate voor de eurytopen. Alleen voor de limnofiele soorten lijken kunstwerken geen problemen op te leveren (Riemersma & Kroes, 2004). In Tabel 6 is voor elke soort die tijdens het hier gerapporteerde onderzoek is gevangen, aangegeven tot welke functionele groep (gilde) hij behoort. Aan de hand van deze indeling wordt vervolgens per kunstwerk de situatie van vóór de aanpassingen vergeleken met die van na de aanpassingen. tabel 6 indeling van de gevangen viSSoorten in faMilieS en gilden. k = katadrooM; a = anadrooM; r = rheofiel; e = eurytoop; l = liMnofiel Soort familie gilde Soort familie gilde doelsoorten (diadroom) potamodromen (vervolg) aal (rood) palingen k kolblei karpers e aal (schier) palingen k kroeskarper karpers l Bot schollen k marmergrondel grondels eXoot driedoornige stekelbaars stekelbaarzen a pontische stroomgrondel grondels eXoot pos zoetwaterbaarzen e overige (potamodroom) riviergrondel karpers r alver karpers e roofblei karpers eXoot Baars zoetwaterbaarzen e ruisvoorn karpers l Bittervoorn karpers l snoek snoeken e Blankvoorn karpers e snoekbaars zoetwaterbaarzen e Brasem karpers e tiendoornige stekelbaars stekelbaarzen l giebel karpers e Vetje karpers l hybride karpers e winde karpers r karper karpers l zeelt karpers l kleine modderkruiper modderkruipers l zwartbekgrondel grondels eXoot Bron gilden: FAME (Fish-based Assessment Method for the Ecological status of European rivers). 8
Page 1 and 2: eindrapport Van de praktijktoetsing
Page 3 and 4: Colofon STOWA 2012-37 Vissen zwemme
Page 5 and 6: STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer h
Page 23 and 24: 1.2 doel STOWA 2012-37 Vissen zwemm
Page 27: STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer h
Page 33 and 34: 3 STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer
Page 57 and 58: Stowa 2012-37 Vissen zwemmen weer h
Page 63 and 64: sseerde een veel rcentage slechts p
Page 65 and 66: Blankvoorn 107 1 21,4 0,3 Brasem 10
Page 73 and 74: vangconstructie achter het gemaal a
Page 79 and 80:
STOWA 2012-37 Vissen zwemmen weer h
Page 81 and 82:
Stowa 2012-37 Vissen zwemmen weer h
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Normalized Digital Uni STOWA 2012-3
Page 99 and 100:
Normalized Digital U Stowa 2012-37
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
activiteit plaats zal vinden waarme
Page 185 and 186:
eperktere bandbreedtes representere
Page 187 and 188:
Normalized Digital U Stowa 2012-37
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Normalized Digital U STOWA 2012-37
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Normalized Digita 0 -0.5 STOWA 2012
Page 197:
show all

VISSEN ZWEMMEN WEER HEEN EN WEER - Stowa

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?