Eind goed, 167 al goed? - WODC

Inleiding 25
ervaringen, probeert men inzicht te verschaffen in deze verdrongen belevingen.
Het opsporen van vroegere trauma's is dan ook een belangrijk uitgangspunt in de
behandeling (De Wolf en Cassee, 1994).
Het uitgangspunt van de systeembenadering is de opvatting dat gedrag niet los kan
worden gezien van de context waarin het plaatsvindt. Een jongere is onderdeel van
allerlei subsystemen (zoals gezin, school, leeftijdgenoten) en wordt daardoor beïnvloed.
Tegelijkertijd oefent hij/zij ook zelf invloed uit op deze subsystemen. Door
middel van de systeembenadering kunnen deze relaties en systemen in kaart gebracht
worden om daarmee het gedrag van de jongere te begrijpen en aan te pakken
(Drost, 1995).
Bij ervaringsleren is het uitgangspunt jongeren die in hun ontwikkeling zijn vastgelopen,
nieuw perspectief te geven door hun een uitdagende omgeving te bieden
en de mogelijkheid om nieuwe, positieve ervaringen op te doen. De jongeren
worden in situaties gebracht waarin een beroep wordt gedaan op de verantwoordelijkheid
die zij hebben ten opzichte van zichzelf en van anderen (Verwers en Van
der Laan, 1993). Ervaringsleren wordt vooral in de praktijk gebracht door middel
van kampen en projecten, waarbij de nadruk kan liggen op arbeid, sport of'overleving'.
Tot slot zijn er inrichtingen die we aanduiden als werkend vanuit een 'eclectische
visie'. Verschillende van de hierboven besproken theoretische concepten worden in
dat geval geïntegreerd, zonder dat één theorie de andere overheerst of op de voor-
grond staat.
In veel inrichtingen ligt weliswaar het accent op een van de besproken theoretische
concepten, maar worden ook elementen uit de andere concepten gehanteerd. Zo ge-
bruiken veel inrichtingen principes uit de leertheorie bij de zelfstandigheidstraining,
zien we psychodynamische uitgangspunten terug in de individuele therapie die
gegeven wordt en kennen alle open inrichtingen (incidentele) overlevingstochten en
ervaringsleerprojecten. In tabel 7 is een overzicht gegeven van het aantal jongeren
dat een interventie volgens elk van de theoretische concepten ondergaat.
1.3.4 Fasering van het verblijf
Of er sprake is van een opbouw van het behandelingsprogramma in fasen die stapsgewijs
en ná elkaar doorlopen moeten worden, is afhankelijk van de behandelingsvisie.
In de inrichtingen die vanuit de leertheorie werken, is een duidelijke fasering
in het programma aangebracht, terwijl in de overige inrichtingen een dergelijke
opbouw in fasen in veel mindere mate aanwezig is. Enkele van de 'niet-leertheoretische'
inrichtingen hanteren wel een in tijd afgebakende kennismakings- of observatieperiode,
maar verder kennen zij geen opbouw van het programma in duidelijk
van elkaar te onderscheiden fasen.
In alle inrichtingen is echter sprake van een stapsgewijze toename van de bewegingsvrijheid.
In de gesloten inrichtingen blijft de bewegingsvrijheid beperkt, in de open
inrichtingen wordt na een periode van strikte 'hand-in-hand'-begeleiding lang-