Smeer- en bereidingsvet Omschrijving <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>groep</strong> smeer- en bereidingsvet Smeer- en bereidingsvetten verdienen hun plaats in onze dagelijkse voeding als bronnen <strong>van</strong> essentiële vetzuren en vetoplosbare vitaminen zoals vitamine A, D en E. On<strong>de</strong>r smeer- en bereidingsvet verstaan we minarine, (halfvolle) boter, olie, bak- en braadvet en (vloeibare) margarine. Een mespuntje vetstof (5 gram) <strong>per</strong> sneetje brood en een eetlepel vetstof (10-15 gram) <strong>per</strong> <strong>per</strong>soon voor <strong>de</strong> bereiding <strong>van</strong> <strong>de</strong> warme maaltijd volstaat. We maken een on<strong>de</strong>rscheid tussen verzadig<strong>de</strong> en onverzadig<strong>de</strong> vetzuren. Je kiest best voor een product rijk aan onverzadig<strong>de</strong> vetzuren (minstens 2/3). Producten die rijk zijn aan onverzadig<strong>de</strong> vetzuren, zijn zacht of vloeibaar, ook wanneer ze uit <strong>de</strong> koelkast komen. Verzadig<strong>de</strong> vetten zijn hard en moeilijker smeerbaar. Een boterham met 5 g smeervet <strong>per</strong> sne<strong>de</strong> brood en één eetlepel bereidingsvet <strong>per</strong> <strong>per</strong>soon voor <strong>de</strong> warme maaltijd volstaan, omdat voedingsmid<strong>de</strong>len uit <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re <strong>groep</strong>en (vlees, melkproducten, koekjes, …) ons ook al heel wat vetten kunnen leveren. Kies voor een smeer- of bereidingvet arm aan verzadig<strong>de</strong> vetzuren. Deze herken je doordat <strong>de</strong>ze vetstoffen uit <strong>de</strong> koelkast zacht zijn en direct smeerbaar zijn. Waarom moeten we <strong>de</strong> hoeveelheid producten uit <strong>de</strong> <strong>groep</strong> smeer- en bereidingsvet matigen? Is <strong>de</strong> <strong>groep</strong> smeer- en bereidingsvet <strong>de</strong> enige <strong>groep</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>actieve</strong> <strong>voedingsdriehoek</strong> die vetten levert? Horen sauzen ook thuis in <strong>de</strong> <strong>groep</strong> smeer- en bereidingsvet? Is er een snelle proef om na te gaan of een product rijk is aan onverzadig<strong>de</strong> vetzuren? Smeer- en bereidingsvetten zijn producten met een hoge vetaanbreng. In het ka<strong>de</strong>r <strong>van</strong> hart- en vaatziekten be<strong>per</strong>ken we best <strong>de</strong> hoeveelheid vet in onze voeding en letten we op welke soort vet we gebruiken. Met het soort vet bedoelen we dat we best producten kiezen die rijk zijn aan onverzadig<strong>de</strong> vetzuren m.a.w. olie om te bakken, zachte margarines en minarines (verpakt in een vlootje), … Smeer- en bereidingsvetten zijn producten met een uitgesproken vetgehalte, maar wor<strong>de</strong>n vaak verwerkt in allerlei producten. Op basis <strong>van</strong> bereidingsvet wor<strong>de</strong>n bv. sauzen gemaakt, vetstoffen wor<strong>de</strong>n verwerkt in o.a. koek en gebak. An<strong>de</strong>re producten zoals vlees, kaas, volle melk, … bevatten <strong>van</strong> nature reeds veel vetten. Om <strong>de</strong> hoeveelheid vet in onze voeding te be<strong>per</strong>ken (let op, niet te schrappen: we hebben vetten in onze voeding nodig!) matigen we best het gebruik zichtbare vetten zoals <strong>de</strong> smeer- en bereidingsvetten. An<strong>de</strong>rzijds kiezen we best voor magere of halfvolle producten zoals mager vlees, magere of halfvolle melk, magere kaas en matigen we het gebruik <strong>van</strong> koek en gebak. Vanuit <strong>de</strong> ‘werk<strong>groep</strong> <strong>actieve</strong> <strong>voedingsdriehoek</strong>’ werd besloten alle sauzen (al of niet rijk aan vetten) sowieso te plaatsen in <strong>de</strong> rest<strong>groep</strong>. Dit wil zeggen dat room, vinaigrettes, … en alle sauzen, ook ketchup, in <strong>de</strong> rest<strong>groep</strong> geplaatst wor<strong>de</strong>n. Uiteraard kan bij een individueel advies bekeken wor<strong>de</strong>n of het mogelijk is om bv. saus te gebruiken in plaats <strong>van</strong> smeer- of bereidingsvet. Om na te gaan of een product rijk is aan onverzadig<strong>de</strong> vetzuren (OVV): - Raadpleeg het etiket (<strong>de</strong> hoeveelheid OVV moet minsten 2/3 zijn <strong>van</strong> het totale vetgehalte) - Druk- of ijskoelkastproef: kies voor vetten die zacht of indrukbaar zijn direct uit <strong>de</strong> koelkast - De wijze <strong>van</strong> verpakking: kies voor producten verpakt in 57
een vlootje - De consistentie <strong>van</strong> het product: geef <strong>de</strong> voorkeur aan zachte of vloeibare vetten versus har<strong>de</strong> vetten 58