Infoblad over Gezond Leven - 3de jaargang - nummer 1 - BioGezond

PROSTAATKANKER
PSA of prostaatspecifiek antigen
Er bestaat een laboratoriumtest, waarbij de stijging van een welbepaald
eiwit, het prostaatspecifiek antigen of PSA, kan opgespoord
worden. Helaas is die PSA niet specifiek voor prostaatkanker. Deze
waarde kan namelijk ook gestegen zijn bij prostaatontsteking en is
vooral bij licht verhoogde waarden moeilijk te interpreteren. De
waarde van de PSA ligt vooral in de opvolging van een patiënt met
prostaatkanker, om na te gaan hoe de behandeling aanslaat en of er al
dan niet een terugval is.
Behandelingsmogelijkheden
Zonder dat we er hier al te diep kunnen op ingaan, mag gesteld worden
dat er grofweg vier behandelingswijzen bestaan van prostaatkanker.
Ze moeten bij elk individueel geval nauwkeurig afwogen worden,
door het objectieve risico van de kanker in te schatten tegenover de
agressiviteit van de therapie. Zo kan bij een hoogbejaarde persoon
met een weinig evoluerend gezwel overwogen worden om de ziekte
zijn natuurlijk beloop te laten, omdat een krachtige behandeling
soms veel nadeliger zou kunnen zijn dan de kwaal zelf. Wanneer de
levensverwachting van de patiënt daarentegen meer dan 10 jaar
VOEDING TEGEN PROSTAATKANKER
Er komen steeds meer studies aan de oppervlakte dat het wijzigen
van de voedings - en leefgewoonten ten gunste, de kans
op prostaatkanker met meer dan 50 % kan verminderen. De
belangrijkste krachtlijnen hierbij zijn:
- zorg voor voldoende bronnen van fyto-oestrogenen in je
voeding. Deze stoffen met een lichte, natuurlijke oestrogene
activiteit beschermen ons tegen de veel krachtige inwerking
van de bovengenoemde schadelijke xeno-oestrogenen
en tegen een overmaat van lichaamseigen oestrogenen:
• Sojaproducten: deze bevatten met de isoflavonen daidzeïne
en genisteïne belangrijke fyto- oestrogenen
• Andere peulvruchten als linzen, kikkererwten….
• Lijnzaden en lijnzaadolie (met als fyto-oestrogenen matairesinol,
secoisolariciresinol)
• Volle granen in plaats van witmeelproducten (bevatten
naast fyto-oestrogenen ook lignanen, die een overmaat
aan vrij testosteron binden)
- zorg voor voldoende beschermende, vrij radicalenvangende,
antioxidanten in je voeding door dagelijks volop
verse (biologische) groenten en fruit te eten. Vooral de carotenoïden,
met als bekendste bètacaroteen, beschermen
tegen het ontstaan van prostaatkankercellen en zitten vooral
in:
• donkergroene groenten als spinazie, andijvie, broccoli,
sla, alfalfa, boerenkool, kool, groene pepers
• rode en gele groenten: wortels, zoete aardappel, pompoen,
rode pepers
• oranje en gele vruchten: papaja, perzik, avocado, abrikozen,
watermeloen
- van de bovengenoemde carotenoïdengroep is het
bovendien zeer interessant het carotenoïde lycopeen
te benadrukken. Dit rode pigment zit vooral in verwerkte
tomatenproducten als tomatensoep, tomatensaus, tomatenpasta,
tomatenketchup (zonder suiker!). Lycopeen heeft een
bewezen beschermende werking tegen het ontstaan van
prostaatkanker. Dagelijks een hoeveelheid lycopeen inne-
16 BioGezond • februari 2006
bedraagt, wordt doorgaans
gekozen voor
een grondige operatieve
ingreep (prostatectomie)
of voor
externe of interne
bestralingstherapie
(radiotherapie). Heeft
de kanker zich uitgezaaid,
dan zal eerder
voor een hormonale
therapie gekozen worden,
waarbij men probeert
de tumorgroei af te remmen en de werking van de (stimulerende)
mannelijke hormonen te blokkeren. Op te merken valt, dat alle
behandelingen aanhoudende en onaangename neveneffecten kunnen
veroorzaken. Na een chirurgische ingreep bestaat er de mogelijkheid
op impotentie (verlies van erecties) en incontinentie (onvoldoende
kunnen ophouden van de urine), na radiotherapie zijn dat vooral
brandwonden en bij hormonale therapie mogen een verminderde
potentie en warmteopwellingen verwacht worden.
men, overeenkomend met 2 of meer tomaten per dag, geeft
al een verlaging van 36 % van het kankerrisico
- zorg ervoor dat je vetinname niet meer dan 30 % van je
calorie-inname bedraagt. Maar zorg vooral voor een goede
kwaliteit van vetten:
• vermijd de schadelijke en storende “transvetzuren”
die ontstaan door het verhitten en hydrogeneren van
meervoudig onverzadigde vetten. Vermijd bakken en frituren
in plantaardige oliën (uitz. olijfolie), vermijd geharde
margarines, geraffineerde plantaardige oliën, industrieel
gebak, verwerkte voedingsmiddelen, frituurkost, sauzen
en mayonaises.
• vermijd een overmaat aan dierlijk verzadigd vet
• verhoog je inname van omega-3-vetzuren onder de vorm
van vette vis, lijnzaadolie, walnoten, pompoenpitten,
groene groenten
• gebruik (met mate) boerenboter van een goede kwaliteit,
omdat die vrij rijk is aan vitamine D, dat ook een beschermende
werking heeft.
- zorg voor voldoende voedingsbronnen van selenium en
zink. Selenium is de cofactor van gluthationperoxidase, een
sleutelenzym dat vrije radicalen helpt te neutraliseren en
prostaatkanker helpt voorkomen. Zink helpt niet alleen de
vorming van dihydrotestosteron (DHT) tegengaan om de
prostaatgroei af te remmen; er werd vastgesteld dat een
lage zinkstatus in de prostaatcellen ook de vorming van prostaatkanker
in de hand werkt.
• Selenium vind je vooral in vis (kabeljauw, tonijn), biergist,
tarwekiemen, volle granen, knoflook, uiachtigen, broccoli,
kwaliteitsvlees
• Zink tref je ondermeer in vis (zalm, tonijn), lamsvlees, ei,
lever, peulvruchten, biergist, noten en zaden (vooral pompoenpitten!),
tarwekiemen
- gebruik regelmatige groene thee: de polyfenolen erin
hebben niet alleen een beschermende werking tegen
schadelijke vrije radicalen, ze zouden ook de “apoptose” of
geprogrammeerde celdood van pas ontstane kankercellen
in de hand werken