Infoblad over Gezond Leven - 3de jaargang - nummer 1 - BioGezond

Iedereen weet dat in een natuurlijke basisvoeding verse groenten en fruit, volle granen, peulvruchten,
noten en zaden thuishoren. Maar over het gebruik van dierlijke eiwitten in een
gezond dieet bestaat eigenlijk geen duidelijke consensus. Volgens veganisten schuiven we
best alle dierlijke producten volledig aan de kant, volgens vegetariërs worden best alleen melkproducten
en/of vis gebruikt, volgens andere bronnen moeten ook met mate vlees en gevogelte
van een goede kwaliteit aan bod komen. In deze BIO GEZOND proberen we van vlees, vis en
melkproducten de pro’s en de contra’s op een rijtje te zetten, om dan tot een genuanceerd
besluit te komen, waarbij iedereen individueel de beste keuze zal kunnen maken.
VLEES en GEVOGELTE
Het eten van vlees en gevogelte ligt bij bepaalde bevolkingsgroepen
heel gevoelig. Er zijn tegenwoordig namelijk heel
wat mensen die om morele, ethische, religieuze of gezondheidsredenen
resoluut vlees en gevogelte aan de kant geschoven
hebben. Het aan de oppervlakte komen van misbruiken
in de veeteelt als hormonengebruik en mishandeling van dieren,
crisissen waarbij te hoge dioxinegehaltes werden vastgesteld
en de toename van kankers die voor een deel aan vleesvoeding
worden toegeschreven (darmkanker, prostaat - en
borstkanker), zijn daar uiteraard niet vreemd aan. Maar als
men nauwkeurig let op kwaliteit en hoeveelheid, dan zijn wel
een aantal positieve argumenten aan te brengen.
Positieve punten die pleiten voor het eten
van kwaliteitsvlees en -gevogelte:
- vlees bevat eiwit van een “hoogbiologische” waarde:
het eiwit is compleet qua aminozurensamenstelling en
bevat alle essentiële aminozuren in een goede verhouding.
- vlees, en vooral rood vlees, is een uitmuntende bron van
“heemijzer”. Dit is tweewaardig ijzer (Fe 2+) dat is ingebouwd
in een heemring, zoals ijzer ook voorkomt in onze
rode bloedcellen en er als transportbron van zuurstof fungeert.
Deze vorm van ijzer wordt zeer vlot opgenomen in
onze spijsvertering. Op die manier is rood vlees een uitstekende
ijzerbron en helpt ze ijzergebreksanemie te voorkomen
en aan te pakken. Plantaardig ijzer daarentegen
komt voor onder de vorm van het moeilijker absorbeerbaar
driewaardig ijzer (Fe 3+), dat om opgenomen te worden
een voldoende zuurproductie vereist van de maag en
voldoende inname van vitamine C vergt (want dan pas
wordt Fe 3+ omgezet tot Fe 2+)
- vlees is een goede bron van mineralen, in het bijzon-
6 BioGezond • februari 2006
Do or don’t ?
Vlees, vis en melkproducten….
der van zink en selenium. Deze mineralen spelen een sleutelrol in onze
immuniteit, zijn belangrijk voor de antioxidantenstatus ter bescherming
tegen vrije radicalen en voor de vruchtbaarheid van de mens
- vlees is een goede bron van vitamine B12, dat ondermeer een belangrijke
rol vervult in de bloedaanmaak en in de gezondheid van het zenuwstelsel.
Plantaardige voeding bevat nauwelijks vitamine B12!
Negatieve punten die pleiten tegen het gebruik van vlees:
- malafide praktijken en toediening van lichaamsvreemde stoffen
in de veeteelt:
- Hormonen en groeibevorderaars, om meer opbrengst te hebben, zijn veelal
“xeno-oestrogenen”, die de hormonenbalans bij de vrouw en man kunnen
verstoren en kunnen bijdragen tot ziektebeelden als PMS (premenstrueel
syndroom) en menopauzale klachten bij de vrouw, verminderde spermakwaliteit
bij de man, kankers van ondermeer de borst en de prostaat.
- Antibiotica: die desondanks de regelgeving vaak preventief worden toegediend,
komen ook op ons bord terecht en kunnen onze lever belasten en
onze darmflora verstoren.
- de voederwijze van dieren laat veel te wensen over. Van herbivoren die groene
gewassen moet eten, maakt men vaak omnivoren die korrels met granen
en dierlijk slachtafval moeten eten. Door het eten van minder “groene” voeding
bevat het vlees van die dieren veel minder omega-3-vetzuren (ALA)
en CLA (cis-linolzuur).
- veel dieren worden teveel of helemaal binnen gehouden en hebben te weinig
ruimte om zich te ontwikkelen. Men kan zich voorstellen dat dergelijk
“stress-vlees” niet bevorderlijk is voor de gezondheid.
- vlees bevat vrij veel verzadigde vetten. Een overmatig gebruik van verzadigd
vet houdt verband met verhoogd cholesterol en aandoeningen als
hart- en bloedvatziekten, kankers van prostaat, borst en dikke darm. Noteer
wel dat we verzadigd vet nodig hebben en het zou volgens bepaalde bronnen
tot de helft van onze vetinname mogen uitmaken. En gevogelte bevat
naast verzadigd vet ook het interessante mono-onverzadigd oleïnezuur.
- vlees bevat eveneens een aanzienlijke hoeveelheid cholesterol, wat door elke
bewerking (koken, bakken, braden, grillen) aanleiding geeft aan het voor
slagaderverkalking nog schadelijker oxycholesterol
- de eiwitbehoefte voor een volwassene wordt geschat op zo’n 0,75 à 1 g/kg
lichaamsgewicht per dag. Wie teveel vlees eet (eiwitgehalte ongeveer 19 %),
gaat daar ruimschoots over met als gevolgen:
1 de afvalstof van het eiwitmetabolisme, waarbij uit overbodige aminozuren
glucose gevormd wordt, is ammoniak: dit vormt een belasting van de lever
en kan ons opzadelen met een ontgiftings- of detoxificatieprobleem.
2 de lever zet vervolgens ammoniak om in ureum, wat bij een teveel de nieren
kan overbelasten: dit kan een eliminatieprobleem opleveren