amsterdam. - Acehbooks.org

74 GROEP L i e
Klasse.
heid tot deze oudste afdeeling der tertiaire periode te rekenen
zijn. De onderste afdeeling bestaat op Sumatra hoofdzakelijk
uit brecciè'n en conglomeraten, ook zandsteenen en mergelschiefers,
welker materiaal afkomstig is van de oudere gesteenten.
Op Borneo en op Java is deze onderste of z. g. breccieétage
nog niet gevonden. De tweede étage bevat de voor Indië zoo
belangrijke steenkolen. Zij bestaat hoofdzakelijk uit kwartszandsteenen'
zonder animale versteeningen en bereikt op Sumatra
eene dikte van 600 nieter. Deze zandsteenen met kolen zijn
zeer verspreid op Borneo, in de Padangscbe Bovenlanden op
Sumatra, en in Westelijk Java. De derde étage bevat hoofdzakelijk
zachte, mergela'chtige zandsteenen, zoowel op Borneo
als op Sumatra. De vierde of bovenste étage eindelijk bestaat
uit kalksteen, op Borneo met millioenen nummulieten, op Sumatra
met zeer veel orbitoïden. Op enkele punten van Java
komt ook orbitoïdenkalk voor, die tot deze étage, wat de ligging
betreft, gerekend moet worden. De meeste kalkbanken
van Java zijn echter jonger.
7. Oudste andesieten. Na afzetting van het jongste lid der
eoceene vorming (de kalksteen) hebben in den geheelen archipel
uitgestrekte eruptiën van andesieten plaats gehad. Ter onderscheiding
van de andesieten, die later door de groote vulkanen
zijn geleverd, worden zij gewoonlijk de „oude andesieten" genoemd.
Met de veel jongere vulkanen hebben zij niets te maken.
Zij treden meestal in zelfstandige berg- en heuvelreeksen op,
zonder krater, en ook zonder den karakteristieken kegelvorm
der jongere vulkanen. Deze andesieten vindt men op Borneo,
Java en Sumatra, en waarschijnlijk nog op vele andere eilanden
van den archipel.
8. Oligoceene gesteenten. Alleen sommige nummulieten- en
orbitoïden-houdende mergellagen der residentie Djokjakarta
kunnen, volgens de laatste onderzoekingen, tot deze afdeeling
gerekend worden.
9. Mioceene gesteenten. De zooeven genoemde andesieten
vormen de scheiding tusschen de eoceene en de mioceene gesteenten.
Terwijl in de eerstgenoemde geen materiaal van die
andesieten optreedt, bestaan de mioceene gesteenten van den
archipel voor een zeer groot gedeelte uit grover en fijner andesietmateriaal,
zoodat deze gesteenten voor het meerendeel als
vastgewordene vergruizingsproducten der andesieten zijn te beschouwen.
Op Java vindt men niet zelden de andesieten bedekt
door zeer harde conglomeraten en brecciè'n van hetzelfde materiaal,
die op hunne beurt weder bedekt worden door fijnere
zandsteenen, waarin met de loupe of het mikroskoop de erup-