Waterschaarste en conflict in de Nijl-regio - ProDef

Titel Waterschaarste en conflict in de Nijl-regio
Status Definitief
Versienummer 1.0
Datum 18 maart 2009
Ministerie van Defensie
Nederlandse Defensie
Academie
Instituut Defensie Leergangen
Hogere Defensie Vorming 05
Onderzoek naar de rol van waterschaarste in instabiliteit en conflicten in de Nijl-regio is
relevant. Instabiliteit en conflicten in de Nijl-regio kunnen immers zoals aangegeven
een negatieve invloed hebben op sociaal-economische ontwikkeling. Instabiliteit en
conflict hebben bovendien mogelijk een negatieve invloed op de resultaten van het
Nederlandse (en het Europese) Afrika-beleid. Regionale instabiliteit en conflicten in de
Nijl-regio ten gevolge van schaarste aan primaire levensbehoeften zoals water, kunnen
ultimo ook leiden tot een beroep op en inzet van de Nederlandse krijgsmacht. 9
Dit onderzoek geeft inzicht in de rol die waterschaarste speelt in conflicten in de Nijlregio,
en in hoeverre schaarste aan water in de Nijl-regio de komende twee decennia
mede kan leiden tot gewapende conflicten tussen de landen die afhankelijk zijn van
water afkomstig uit het Nijlsysteem.
Centrale vraag:
In hoeverre ontstaan er ten gevolge van schaarste aan zoet water in de komende twee
decennia interstatelijke gewapende conflicten in de Nijl-regio?
Met het verkregen inzicht kan op nationaal en internationaal niveau geanticipeerd
worden op deze waterschaarste en het mogelijkerwijs ontstaan van instabiliteit en
conflicten, met als doel potentiële regionale instabiliteit en conflicten ten gevolge van
waterschaarste te voorkomen.
Het onderzoek richt zich op de rol van waterschaarste in conflict in de Nijl-regio, niet op
de rol van waterschaarste in conflict in de overige delen van Afrika.
Studies en rapporten over de Nijl en de Nijl-regio hebben voornamelijk betrekking op
de dynamiek tussen de tien oeverstaten van de Nijl. Waterschaarste speelt
ontegenzeggelijk ook een rol in de intrastatelijke en mogelijk transnationale dynamiek
tussen bijvoorbeeld stammen en andere groeperingen. Deze thesis richt zich alleen op
de dynamiek tussen deze staten en op interstatelijke conflicten.
Het onderzoek richt zich op potentieel conflict voor zover het betrekking heeft op de
toevoer en beschikbaarheid van water uit de Nijl, en niet op mogelijk antagonisme
betreffende water uit transnationale rivieren of meren die geen onderdeel uitmaken van
het Nijlsysteem.
Conflictanalysetheorie 10 11 richt zich over het algemeen primair op gewapende
conflicten, en niet op ongewapende conflicten. Deze thesis beschouwt eveneens alleen
het gewapende conflict.
Deze thesis richt zich alleen op de rol van water in conflict, en de factoren die direct
van invloed zijn op de rol van water in conflict. Overige factoren die mogelijk van
invloed zijn op het ontstaan van gewapende conflicten tussen landen (e.g. religie,
9
Projectgroep Verkenningen (2008). Projectplan Verkenningen – Houvast voor de
krijgsmacht van 2020 (v. 1.0.0 definitief). Den Haag.
10
World Bank (2005). Conflict Analysis Framework (CAF). Washington.
11
United Nations Development Group (2004). Framework for Conflict Analysis. New
York.
Pagina 11/49